Ցախավել (իր)
Ցախավել[1], ավլելու, տարածքն աղբից, ավազից, թափված տերևներից և այլնից մաքրելու գործիք։ Այն ձողերի կապված փունջ է, որն ամրացված է երկար կոթին։ Ցախավելը պատրաստվում է համապատասխան բույսերի ցողուններից կամ ճյուղերից (օրինակ՝ երիտասարդ կեչու[2]) կամ պլաստմասսայից։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1797 թվականին ցախավելի որակը փոխվել է, երբ Մասաչուսեթս նահանգի Հեդլի քաղաքից ֆերմեր Լևի Դիքենսոնը պատրաստել է ցախավել իր կնոջ համար՝ օգտագործելով սորգոյի ցողուններ, որոնք նա աճեցնում էր սերմերի համար։ Նրա կինը տարածել է այդ լուրը ամբողջ քաղաքում՝ ստեղծելով պահանջարկ։ Սորգոյի ցողուններից պատրաստված ավելըլավ է դիմանում, բայց որոշ ժամանակ անց քանդվում է։ Հետագայում Դիքենսոնը հորինել է մի մեքենա, որը ավելի լավ և ավելի արագ է պատրաստում ավելնները, քան կարող էր ինքը։
1810 թվականին ստեղծվել է ավել պատրաստող մի մեքենա, որը շարժման մեջ է դրվում ոտքերի ուժով։ Այս մեքենան նշանակալի դեր է կատարել արդյունաբերական հեղափոխության մեջ։
Ավելների և ցախավելների թանգարաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Ցախավելների թանգարան» Մոխենտալի թանգարանում, տեսարժան վայր Ալբ Դունայ նահանգի Էինգեն քաղաքում[3],
- Քրիստլ Հիրների «Բեզենվելտեն թանգարան» մասնավոր թանգարանում[4] (Գյունցբուրգ) ներկայացված է շուրջ երեք հարյուր ցախավել աշխարհի վաթսուն երկրներից։
Բանահյուսության և ժամանակակից մշակույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ցախավելը մեծ նշանակություն ունի ռուսական ժողովրդական հեքիաթներում։ Մասնավորապես, ռուսական հեքիաթների հիմնական հերոսուհիներից մեկը՝ Բաբա Յագան, ակտիվորեն օգտագործում է ցախավել ինչպես սանդի մեջ թռիչքի, այնպես էլ հենց ցախավելով թռիչքի համար։
Բացի այդ, ըստ հավատալիքների, ցախավելը վհուկների տեղաշարժման միջոց է։
Ըստ հավատալիքների՝ ցախավելը, ինչպես տնից դուրս օգտագործման համար նախատեսված ցանկացած այլ իր, չի կարելի տանը պահել, բացի այդ՝ այն պետք է դնել կոթը ներքև, որովհետև այդ դեպքում, ըստ հավատալիքների, այն օգնում է հարստություն ներգրավել տնտեսության մեջ։
Բուլգակովի հայտնի «Վարպետը և Մարգարիտան» վեպում գլխավոր հերոսուհին թռչում է հատակ մաքրելու խոզանակի վրա։
Հարրի Փոթերի մասին գրքերում ցախավելներով թռչում են կախարդները։ Այդ աշխարհում կա Քվիդիչ անունով մի խաղ, որը խաղում են հատուկ ցախավելներով։
«Կախարդուհու առաքման ծառայությունը» անիմացիոն ֆիլմում գլխավոր հերոսուհին աշխատում է որպես սուրհանդակ՝ ցախավելն օգտագործելով որպես փոխադրամիջոց։
1970-ական թվականներին խորհրդային «ոսկե երիտասարդության» շրջանում հայտնի «Մետելիցա» սրճարանը երիտասարդական սլենգում կոչվել է «Метла» (թարգմ․՝ Ցախավել)։ Ռուսաստանի ռոքի սիրահարների շրջանում «Метла» են անվանում նաև ամերիկյան Metallica թրեշ-մետալ խումբը։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Еськова Н. А. Метла́ // Нормы русского литературного языка XVIII—XIX веков: Ударение. Грамматические формы. Варианты слов. Словарь. Пояснительные статьи. — М.: «Рукописные памятники Древней Руси», 2008. — С. [46] (стб. 1-й слева). — 960 с. — ISBN 1726-135X
- ↑ Товарный словарь, 1958
- ↑ «Бизнес-парк «Эхинген Дунай». Обзор» (PDF) (ռուսերեն). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 19-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.
- ↑ «Безенвельтен — Музей метлы Гюнцбург» (գերմաներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Мётлы хозяйственные // Товарный словарь. Том 5 / Гл. ред. И.А. Пугачёв. — М.: Госторгиздат, 1958.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ցախավել (իր)» հոդվածին։ |
| ||||||
