Տրուտնով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
 Այս հոդվածը կարող է վիքիֆիկացման կարիք ունենալ Վիքիպեդիայի որակի չափանիշներին համապատասխանելու համար։
Դուք կարող եք օգնել հոդվածի բարելավմանը՝ ավելացնելով համապատասխան ներքին հղումներ և շտկելով բաժինների դասավորությունը, ինչպես նաև վիքիչափանիշներին համապատասխան այլ գործողություններ կատարելով։
Բնակավայր
Տրուտնով
ֆր.՝ Trautenau
չեխ․՝ Trutnov[1]
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրՉեխիա Չեխիա
Ներքին բաժանումAdamov?[2], Babí?[2], Bohuslavice?[2], Bojiště?[2], Dolní Předměstí?[2], Dolní Staré Město?[2], Horní Předměstí?[2], Horní Staré Město?[2], Kryblice?[2], Lhota?[2], Libeč?[2], Nový Rokytník?[2], Oblanov?[2], Poříčí?[2], Starý Rokytník?[2], Střední Předměstí?[2], Střítež?[2], Studenec?[2], Vnitřní Město?[2], Volanov?[2] և Voletiny?[2]
Հիմնադրված է1260 թ.
Առաջին հիշատակում1260[3]
Մակերես103,319996 կմ²
ԲԾՄ414 մետր
Բնակչություն▲29 660 մարդ (հունվարի 1, 2023)[4]
Ժամային գոտիUTC+2 և UTC+1
Հեռախոսային կոդ499
Փոստային դասիչ541 01[5], 541 02[5], 541 03[5] և 542 32[5]
Ավտոմոբիլային կոդH
Պաշտոնական կայքtrutnov.cz
Տրուտնով (Չեխիա)##
Տրուտնով (Չեխիա)

Տրուտնով (չեխ․՝ Trutnov, գերմ.՝ Trautenau. lidově Trauč[6]), քաղաք Չեխիայում՝ Հրադեց Կռալովեի մարզում, որի կազմի մեջ գտնվող նույնանուն շրջանի վարչական կենտրոնն է[7]։ Ընկած է Կրկոնոշե լեռնազանգվածի ստորոտին, Էլբայի վտակ Ուպա գետի ափին, մարզկենտրոնից մոտավորապես 40 կիլոմետր, երկրի մայրաքաղաք Պրահայից 118 կիլոմետր հեռավորության վրա[8]։ Զբաղեցնում է 10 332 հեկտար տարածք։ Բնակչության թվաքանակը 2020 թվականի տվյալներով եղել է 30.234[9]: Տնտեսության հիմնական ճյուղերն են տեքստիլ արդյունաբերությունը (գլխավորապես վուշե գործվածքեղենի ու հագուստների արտադրությունը) և ապակեգործությունը։ Գործում է «Կրակոնոշ» գարեջրի գործարանը[10]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատմական փաստաթղթերում առաջին անգամ հիշատակվել է մոտավորապես 1260 թվականին, ներկայիս անվանումով (սկզբնապես՝ գերմաներեն տարբերակով)՝ 1301 թվականին։ XIV դարի վերջերից գտնվել է Բոհեմիայի միապետների տիրապետության ներքո։ Բազմիցս հարձակումների է ենթարկվել, դիմակայել։ Հուսյան պատերազմների ժամանակ՝ 1421 թվականին, գրավվել է Յան Ժիժկայի զորքերի կողմից։ Երեսնամյա պատերազմի տարիներին շվեդները երկու անգամ՝ 1642 և 1647 թվականներին պաշարել են քաղաքը։

Արդյունաբերական առաջին ձեռնարկություններն այստեղ հինադրվել են XIX դարում. 1823 թվականին բացվել են կտավագործական մանուֆակտուրան և մետաքսաթելի ֆաբրիկան։ Մինչև 1945 թվականը քաղաքը հիմնականում բնակեցված է եղել գերմանացիներով, ներկայումս մեծամասնություն են կազմում չեխերը։

Այստեղ է 1817 թվականի մայիսի 18-ին ծնվել չեխ բանաստեղծ, գրող, հրապարակախոս, 1848—1849 թվականների չեխական հեղափոխության եռանդուն մասնակից Ուֆֆո Դանիել Հոռնը։

Քաղաքի պատմական կենտրոնը լավ պահպանվել է և գտնվում է պետության հովանու ներքո։ Ճարտարապետական հուշարձաններից հիշարժան են հատկապես Տրուտնովի կենտրոնական հրապարակում կանգնեցված, բարոկկո ոճի, 11 մետր բարձրություն ունեցող սյունը, Կույս Մարիամի եկեղեցին՝ իր 64-մետրանոց աշտարակով ու ընդարձակ սրահով, որը ներկայումս ծառայում է որպես համերգասրահ, Յան Նեպոմուցկուն ու Սուրբ ընտանիքը պատկերող արձանախմբերը։

Տրուտնովի մերձակայքում է գտնվում Յանսկե Լազնե հանրահայտ առողջարանը։

Անվանի անձինք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1974 թվականին Վացլավ Հավելը՝ Չեխոսլովակիայի և Չեխիայի Հանրապետության ապագա նախագահը, ինն ամիս աշխատել է «Կրակոնոշ» գարեջրագործարանում[11]։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]


Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տրուտնովը բարեկամական ու գործընկերային սերտ կապեր է հաստատել հետևյալ քաղաքների հետ[[23].

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Չեխիայի տարածքային նույնականացման, հասցեների և անշարժ գույքի (ՌՈՒՅԱՆ) ​​գրանցամատյան
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 набор данных ISÚI — Czech Office of Surveying and Cadastre.
  3. ↑ Jakl L. Jak stará jsou česká města? Legendy a fakta. (չեխերեն) // iDNES.cz — 2011.
  4. ↑ 4,0 4,1 Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích – k 1. 1. 2023 (չեխերեն) — Praha: ČSÚ, 2023.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Չեխիայի տարածքային նույնականացման, հասցեների և անշարժ գույքի (ՌՈՒՅԱՆ) ​​գրանցամատյան
  6. ↑ Citace elektronického periodika|titul=V Trutnově: Máme hezký město a dál se nevidí - Deník Referendum|periodikum=denikreferendum.cz|url=https://denikreferendum.cz/clanek/26265-v-trutnove-mame-hezky-mesto-a-dal-se-nevidi%7Cjazyk=cs%7Cdatum přístupu=2021-07-17
  7. ↑ citar web|URL=http://www.czso.cz/csu/2011edicniplan.nsf/engt/6000393326/$File/521011112513.xls%7Ctítulo=Dados do instituto de estatísticas da República Checa|autor=|data=|publicado=|acessodata=|língua2=cz
  8. ↑ Distances à vol d'oiseau ou distances orthodromiques.
  9. ↑ Population des communes de la Tchéquie au Կաղապար:1er janvier 2020.
  10. ↑ Compel s.r.o. - www.compel.cz. «Pivovar Krakonoš Trutnov» (չեխերեն). www.pivovar-krakonos.cz. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 25-ին.
  11. ↑ Rissanen, Mika. «From the brewery to the presidency». Վերցված է 2018 թ․ մարտի 17-ին.
  12. ↑ 12,00 12,01 12,02 12,03 12,04 12,05 12,06 12,07 12,08 12,09 12,10 Historický lexikon obcí České republiky – 1869–2011 (չեխերեն) — ČSÚ, 2015.
  13. ↑ 13,0 13,1 Historický lexikon obcí České republiky 1869–2005 (չեխերեն): 1. díl / J. Růžková, J. Škrabal — ČSÚ, 2006. — 759 p. — ISBN 978-80-250-1310-6
  14. ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2014 (չեխերեն) — Praha: 2014.
  15. ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2016 (չեխերեն) — Praha: 2016.
  16. ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2017 (չեխերեն) — Praha: 2017. — ISBN 978-80-250-2770-7
  17. ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2018 (չեխերեն) — Praha: ČSÚ, 2018. — ISBN 978-80-250-2843-8
  18. ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2019 (չեխերեն) — Praha: ČSÚ, 2019. — ISBN 978-80-250-2914-5
  19. ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2020 (չեխերեն) — Praha: ČSÚ, 2020.
  20. ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2021 (չեխերեն) — Praha: ČSÚ, 2021.
  21. ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1. 1. 2022 (չեխերեն) — Praha: ČSÚ, 2022.
  22. ↑ http://um.swidnica.pl/pages/pl/moje-miasto/miasta-partnerskie.php
  23. ↑ «Partnerská města» (չեխերեն). Město Trutnov. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Joachim Bahlcke u. a.: Handbuch der historischen Stätten Böhmen und Mähren, Kröner-Verlag, Stuttgart 1998, ISBN 3-520-32901-8, S. 618–621.
  • Matthias Blazek: Die Schlacht bei Trautenau — Der einzige Sieg Österreichs im Deutschen Krieg 1866. Ibidem, Stuttgart 2012, ISBN 978-3-8382-0367-6, S. 13-17.
  • Justus Wilhelm Christian Fischer: Reisen durch Oesterreich, Ungarn, Steyermark, Venedig, Böhmen und Mähren in den Jahren 1801 und 1802. Bd. 3, Wien 1803, S. 21-30.
  • Theodor Fontane: Der Feldzug in Böhmen und Mähren. Nymphenburger Verlagshandlung 1870, S. 355–391.
  • Lillian Schacherl: Böhmen. Kulturbild einer Landschaft, Kapitel: Trautenau, Seite 261 bis 264. Mit einem Stimmungsbild des überquellenden Wochenmarktes und der Atmosphäre während der Garnbörse zur Zeit der Gewinne im amerikanischen Sezessionskrieg; Prestel-Verlag München, 1966.
  • Karl Prätorius: Vergleichende Zeittafel Böhmen-Trautenau-Schatzlar. In: Schatzlar und seine Bezirksgemeinden. Marburg/Lahn 1993, S. 617–653.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տրուտնով» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
GND: 4106925-0 · LCCN: n85308314 · NKC: ge131132 · VIAF: 152518964 · WorldCat VIAF: 152518964
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Տրուտնով&oldid=9302538» էջից