Տիվ (ազգ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ընդհանուր քանակ
Բնակեցում
Լեզու(ներ)
Հավատք(ներ)

Տիվ, մունշեր, ժողովուրդ։ Բնակվում են Կենտրոնական Նիգերիայում, Բենուե գետի ափերին (95% –ով՝ Բենուե, Պլատո և Գոնգոլա նահանգներում)։ Ժողովուրդն ապրում է նաև Կամերունում (Մամֆա)՝ 300 հազար մարդ։ Թիվը՝ ավելի քան 3,9 մլն (1978)։ Ստորաբաժանվում է տիվ, իյոն, ուղբե, ուտանգե (ուտանգա, ոտանք) և ունդիր (նդիր)[1]։

Լեզու[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լեզուն պատկանում է արևելյան բանտու լեզվախմբին։ Տիվ լեզուն Բենուե, Պլատո նահանգների (Նիգերիա) պետական լեզուն է։ XX դարի սկզբից զարգացրել է լատինական այբուբենի վրա հիմնված գիրը[2]։

Բնակպություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զբաղմունքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավանդական զբաղմունքներ՝ ձեռագործ (բլուրների երկայնքով տեռասներով), ժամանակակից՝ գութան (քորեկ, եգիպտացորեն, այմս, հատիկաընդեղենային բույսեր); Զարգացած է անասնապահությունը (գերակշռում է մանր անասնապահությունը, խոշոր եղջերավոր անասունները՝ հեղինակավոր դեր և փոխանակման արժեք)[3]։

Տուն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակավայրերը ավանդական են, ցրված։ Բնակարանը կլոր է, պատերը՝ ձողերով կամ միահյուսված ձողերով, շրջանակը՝ կավով։

Հագուստը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավանդական հագուստը գործվածք է, որը փաթաթված է գոտկատեղին և հասնում է մինչև ծնկները։ Տղամարդիկ չալմա են կրում[3]։

Կռոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավանդական հավատալիքներ՝ ֆետիշիզմ (ակոմբո), հավատք ծավ գերբնական ուժերին, բնության ուժերի պաշտամունք, մոգություն, կախարդություն[3]։

Ժողովրդական բանահյուսության մեջ տարածված են տիեզերական և էթնոգենետիկ առասպելները[4]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Конго. Нигерия. Страны Африки. — М.: Географгиз, 1956. — С. 24.
  2. Проблемы языковой политики в странах Тропической Африки: коллективная монография. — М.: Наука, 1977. — С. 138.
  3. 3,0 3,1 3,2 Нигерия. Современный этап развития. — М.: Наука, ГРВЛ, 1978. — С. 240.
  4. Эльвова В.А. Художественная литература стран Африки в советской печати. Указатель русских переводов и критическая литература на русском языке. 1965—1974 гг. Всесоюзная государственная библиотека иностранной литературы. — М.: Книга, 1976. — С. 154.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տիվ (ազգ)» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 12, էջ 13