Jump to content

Տզային էնցեֆալիտի վիրուս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Տզային էնցեֆալիտի վիրուս (անգլ.՝ Tick-borne encephalitis virus), տզերի կողմից փոխանցվող արբովիրուս, որը հարուցում է տզային էնցեֆալիտ։ Մտնում է Flavivirus ցեղի մեջ։

Տզային էնցեֆալիտի վիրուսները բաժանվում են 3 ենթատիպերի[1].

  • հեռավորարևելյան (հիմնական փոխանցողը Ixodes persulcatus տիզն է),
  • սիբիրյան (հիմնական փոխանցողը Ixodes persulcatus տիզն է),
  • եվրոպական (հիմնական փոխանցողըклещ Ixodes ricinus տիզն է

Տզային էնցեֆալիտի վիրուսի տիպային շտամը սոֆյին շտամն է[2]։

Տզային էնցեֆալիտի վիրուսի վիրիոնի թաղանթի E սպիտակուցի էկտոդոմենի կառուցվածքը

Տզային էնցեֆալիտի վիրուսի էվոլյուցիան ուսումնասիրվել է բիոինֆորմատիկայի մեթոդներով։ Ենթադրվում է, որ վիրուսի գոյություն ունեցող ենթատիպերը բաժանվել են 3 300[3]-ից մինչև 2750[4] տարվա միջակայքում, իսկ սիբիրյան և հեռավորարևելյան ենթատիպերի բաժանումը տեղի է ունեցել 2250 տարի առաջ[4]։

Տարածվածություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ենթադրվում է, որ տզային Էնցեֆալիտի վիրուսը ամենաքիչը երեք անգամ փոխանցվել է Ճապոնիա XVI—XVIII դարերում[5]։ Ճապոնական էնցեֆալիտի վիրուսը փոխանցվում է ոչ թե տզերով, այլ մոծակներով։

Լատվիայում շրջանառվող շտամները սերում են ինչպես Ռուսաստանից, այնպես էլ Արևելյան Եվրոպայից[6], այն ժամանակ, երբ էստոնական շտամները ունեն առավելապես ռուսական ծագում[7], իսկ լիտվականները՝ արևելաեվրոպական ծագում[8]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Goodman, Jesse L.; Dennis, David T. & Sonenshine, Daniel E. Tick-Borne Encephalitis // Tick-Borne Diseases of Humans. — Washington, DC: ASM Press, 2005. — P. 151. — ISBN 1-55581-238-4
  2. S. Y. Kovalev, T. A. Mukhacheva, V. S. Kokorev and I. V. Belyaeva. Tick-borne encephalitis virus: reference strain Sofjin and problem of its authenticity(անգլ.) // Virus Genes. — 2012. — Т. 44. — № 2. — С. 217—224. — ISSN 1572-994X. — doi:10.1007/s11262-011-0690-9 — PMID 22095094.(չաշխատող հղում)
  3. N. Y. Uzcátegui, T. Sironen, I. Golovljova, A. E. Jääskeläinen, H. Välimaa1, Å. Lundkvist, A. Plyusnin, A. Vaheri, and O. Vapalahti. Rate of evolution and molecular epidemiology of tick-borne encephalitis virus in Europe, including two isolations from the same focus 44 years apart(անգլ.) // Journal of General Virology. — 2012. — Т. 93. — № 4. — С. 786—796. — ISSN 1465-2099. — doi:10.1099/vir.0.035766-0 — PMID 22205716.(չաշխատող հղում)
  4. 4,0 4,1 Субботина Е. Л., Локтев В. Б. Молекулярная эволюция вируса клещевого энцефалита и вируса Повассан(ռուս.) // Молекулярная биология. — 2012. — Т. 46. — № 1. — С. 82—92. — ISSN 0026-8984.
  5. Suzuki Y. Multiple transmissions of tick-borne encephalitis virus between Japan and Russia(անգլ.) // Genes & Genetic Systems. — 2007. — Т. 82. — № 3. — С. 187—195. — ISSN 1880-5779. — doi:10.1266/ggs.82.187
  6. Å. Lundkvist, S. Vene, I. Golovljova, V. Mavtchoutko, M. Forsgren, V. Kalnina, A. Plyusnin. Characterization of tick-borne encephalitis virus from Latvia: evidence for co-circulation of three distinct subtypes(անգլ.) // Journal of Medical Virology. — 2001. — Т. 65. — № 4. — С. 187—195. — ISSN 1096-9071. — doi:10.1002/jmv.2097
  7. I. Golovljova, S. Vene, K.B. Sjölander, V. Vasilenko, A. Plyusnin, Å. Lundkvist. Characterization of tick-borne encephalitis virus from Estonia(անգլ.) // Journal of Medical Virology. — 2004. — Т. 74. — № 4. — С. 580—588. — ISSN 1096-9071. — doi:10.1002/jmv.20224
  8. A. Mickiené, S. Vene, I. Golovljova, A. Laiškonis, L. Lindquist, A. Plyusnin and Å. Lundkvist. Tick-borne encephalitis virus in Lithuania(անգլ.) // European Journal of Clinical Microbiology & Infectious Diseases. — 2001. — Т. 20. — № 12. — С. 886—888. — ISSN 1435-4373. — doi:10.1007/s10096-001-0637-5