Տատյանա Աֆանասևա

Տատյանա Աֆանասևա;
Ծնվել է	նոյեմբերի 19, 1876
Ծննդավայր	Կիև, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	ապրիլի 14, 1964 (87 տարեկան)
Մահվան վայր	Լեյդեն, Հարավային Հոլանդիա, Նիդերլանդներ
Քաղաքացիություն	Նիդերլանդների Թագավորություն և Ռուսական կայսրություն
Կրթություն	Գյոթինգենի համալսարան և Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան
Մասնագիտություն	մաթեմատիկոս, ֆիզիկոս և ճարտարապետ
Ամուսին	Պաուլ Էրենֆեստ
Երեխաներ	Տատյանա Էրենֆեստ և Գալինկա Էրենֆեստ
	Tatyana Afanasyeva Վիքիպահեստում

Տատյանա Աֆանասևա (Աֆանասևա-Էրենֆեստ, Ehrenfest-Afanassjewa, նոյեմբերի 19, 1876(1876-11-19)^[1]^[2], Կիև, Ռուսական կայսրություն^[3] - ապրիլի 14, 1964(1964-04-14)^[1]^[2], Լեյդեն, Հարավային Հոլանդիա, Նիդերլանդներ^[3]), ռուս և հոլանդացի գիտնական, մաթեմատիկոս, ֆիզիկոս։

Կենսագրություն

Հոր մահից հետո Տատյանա Աֆանասևային Սանկտ Պետերբուրգում դաստիարակել է քեռին։ 1900 թվականին ավարտել է Կանանց բարձրագույն դասընթացների ֆիզիկամաթեմատիկական ֆակուլտետի մաթեմատիկական բաժինը և 1901—1902 թվականներին վարել է մաթեմատիկայի գործնական դասընթացներ։ 1902 թվականին ուղարկվել է Գյոթինգենի համալսարան պրակտիկայի, որտեղ լսել է Դ. Հիլբերտի և Ֆ. Կլայնի դասախոսությունները։ Այնտեղ էլ նա ծանոթացել է իր ապագա ամուսնու՝ Պոլ Էրենֆեստի հետ և ամուսնացել է 1904 թվականի դեկտեմբերի 21-ին։ Նրանք ունեցել են երկու դուստր և երկու որդի, դուստրերից Տատյանա Պավլովնա Էրենֆեստ-Արդենեն^[4] (1905—1984) նույնպես մաթեմատիկոս է։

1907 թվականին Տ․ Աֆանասևան ընտանիքի հետ վերադարձել է Պետերբուրգ, այնուհետև 1912 թվականին մեկնել է Հոլանդիա, որտեղ Պ․ Էրենֆեստը Լեյդենի համալսարանում ստացել է պրոֆեսորի կոչում։

Աֆանասևային են պատկանում Ֆիզիկայի, նմանության տեսության և չափայնությունների ոլորտի կարևոր հետազոտությունները։ Ջերմադինամիկայի աքսիոմատիկայի վերաբերյալ իր աշխատանքներում նա ցույց է տվել Ջերմադինամիկայի երկրորդ օրենքում ներառված երկու պնդումների՝ էնտրոպիայի գոյության և իրական ադիաբատական գործընթացներում դրա աճի տրամաբանական անկախությունը և հարստացրել է դասական ջերմադինամիկան հետևյալ դրույթներով^[5]^[6].

աքսիոմ ջերմադինամիկական հավասարակշռության գոյության մասին,
աքսիոմ, որն արգելում է ցանկացած ոչ ստատիկ (ոչ հավասարակշռված) գործընթացի դարձելիությունը,
աքսիոմ, որը որոշում է նման գործընթացի ուղղությունը,
աքսիոմ բացարձակ ջերմաստիճանի նշանի կայունության մասին (բացարձակ զրոն որպես ջերմաստիճանի որոշիչ կետերից մեկը ընտրելիս)։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Online Dictionary of Dutch Women (նիդերլ.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #126290598 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ Tatyana Pavlovna Ehrenfest Mathematics Genealogy Project կայքում
↑ Гельфер, 1981, էջ 221–222
↑ Свиридонов, 1971

Գրականություն

Ehrenfest-Afanassjewa T. Zur Axiomatisierung des zweiten Hauptsatzes der Thermodynamik (нем.) // Zeitschrift für Physik. — 1925. — Vol. 33, Nr. 1. — P. 933–945.
Ehrenfest-Afanassjewa T. Berichtigung zu der Arbeit: Zur Axiomatisierung des zweiten Hauptsatzes der Thermodynamik (нем.) // Zeitschrift für Physik. — 1925. — Vol. 34, Nr. 1. — P. 638.
Ehrenfest-Afanassjewa Tatjana. Exercises in Experimental Geometry (англ.). — 1931. — P. 1–30. Архивировано 1 апреля 2013 года.
Ehrenfest-Afanassjewa T. Die Grundlagen der Thermodynamik. — Leiden: E.J. Brill, 1956. — XII + 131 с.
Ehrenfest-Afanassjewa T. On the Use of the Notion 'Probability' in Physics (англ.) // American Journal of Physics. — 1958. — Vol. 26, no. 6. — P. 388–392. Архивировано 30 декабря 2004 года.
Афанасьева-Эренфест Т. А. Необратимость, односторонность и второе начало термодинамики (рус.) // Журнал прикладной физики. — 1928. — Vol. 5, № 3–4. — P. 3—30.
Гельфер Я. М. История и методология термодинамики и статистической физики. — 2-е изд., перераб. и доп.. — М.: Высшая школа, 1981. — 536 с.
Свиридонов М. Н. Развитие понятия энтропии в работах Т. А. Афанасьевой-Эренфест (рус.) // История и методология естественных наук. Выпуск X. Физика. — Издательство МГУ, 1971. — P. 112—129.

Արտաքին հղումներ

Աֆանասևա-Էրենֆեստ, մաթեմատիկոս, ֆիզիկոս, մանակավարժг

Թեմատիկ կայքեր	https://www.zbmath.org/authors/?q=ai:ehrenfest-afanassjewa.tatjana http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Ehrenfest-Afanassjewa.html https://www.worldofvolley.com/wov-community/players/27132.html
Բառարաններ և հանրագիտարաններ	https://www.britannica.com/biography/Tatiana-Ehrenfest

[_ce07d503f29ea37c-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.

[_18693cf9c3f472d5-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Online Dictionary of Dutch Women (նիդերլ.)

[_684afaf550f54fed-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #126290598 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[4] Tatyana Pavlovna Ehrenfest Mathematics Genealogy Project կայքում

[Гельфер—1981——221–222-5] Гельфер, 1981, էջ 221–222

[Свиридонов—1971——-6] Свиридонов, 1971

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]