Տանժերին

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Տանժերին
Տանժերին
Տանժերին
Դասակարգում
Թագավորություն  Բույսեր (Plantae)
Ենթատիպ Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes)
Կարգ Օճառածաղկավորներ (Sapindales)
Ընտանիք Սատապազգիներ (Rutaceae)
Ենթաընտանիք Aurantioideae
Տրիբա Citreae
Ցեղ Ցիտրուսայիններ (Citrus)
Տեսակ Տանժերին (C. ×tangerina)
Միջազգային անվանում
Citrus ×tangerina

Տանժերին (լատին․՝ Citrus tangerina[1][2]), ցիտրուսային բույս, կարող է դիտվել որպես ինքնուրույն տեսակ[3], կամ որպես մանդարինի տեսակ (Citrus reticulata)[4][5][6][7], կամ դրա հոմանիշ[8]։ Ինչպես նաև այն պտուղ են անվանում։

Ծագում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տանժերին բառը ծագել է Տանժերից (քաղաք Մարոկկոյում, նախկինում մավրիտանական բերդ) նրա անունով էլ կոչվել է։ (Տանժերին բառը որպես ածական նշանակում է «տանժերեն», «Տանժերից»)[4][5]։

Մշակում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մեծ մասշտաբով աճեցվում էՉինաստանում, որտեղ այն համարվում է ամենաշատ աճեցվող ցիտրուսային մշակաբույսը[9]։  Աճեցվում է նաև Հնդկաստանում, Միջերկրական ծովում[5][9][10], ԱՄՆ-ում և Ֆլորիդայում[9]։  Եկամտաբերությունը բարձր է[11]։

Պտղի տեսքը և կառուցվածքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պտուղները փոքր են։ Գույնը` նարնջագույն- կարմիր։ Կեղևը բարակ է[5]։ Կեղևը հեշտությամբ հանվում է։ Ներսում սերմեր կան, բայց դրանք քիչ են[5][10]։

Սննդային արժեքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պտուղները քաղցր են, ըստ ճաշակի։ Սննդի մեջ օգտագործվում են ինչպես ամբողջական պտուղներ, այնպես էլ քամած հյութ[5]։

Ինչպես մանդարինի մյուս տեսակները, պտուղները շատ շաքար են պարունակում(մինչև 10.5%), վիտամիններ C, B1, B2, վիտամին A, օրգանական թթուներ, ֆիտոնցիդներ, լեպտիններ, հանքային աղեր[5]։

Պտուղները լավ պահպանում են վիտամին C-ն` երկար պահեստավորման ժամանակ։ Ինչպես և մանդարինի մյուս տեսակները, տանժերինը հասունանում է նոյեմբեր-դեկտեմբերին, հետևաբար, ձմռանը կարող է վիտամինների աղբյուր լինել հյուսիսային կիսագնդում ապրողների համար[5]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Ленинград (Р.С.Ф.С.Р.) Институт растениеводства; Евгений Владимирович Вульф Эфирномасличные растения, их культура и эфирные масла. — 1933.
  2. Здоровье дарят комнатные растения. — ОЛМА Медиа Групп. — С. 114—. — ISBN 978-5-7654-2379-0
  3. См. ссылку GRIN в карточке растения.
  4. 4,0 4,1 «Tangerine, adj. and n. : Oxford English Dictionary». Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 25-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 Детское меню от 1 года до 7 лет с советами педиатра. — ЛитРес, 2017. — С. 275—. — ISBN 978-5-457-41939-1
  6. Себастьянович П В Новая книга о сыроедении, или Почему коровы хищники. — Издательский дом "Питер". — С. 67—. — ISBN 978-5-459-00695-7
  7. Георгий Тимофеевич Гутиев Субтропические плодовые растения. — Гос. изд-во сельскохозяйственной литературы, 1958.
  8. См. ссылку TPL в карточке растения.
  9. 9,0 9,1 9,2 А.Л. Тахтаджян Жизнь растений. В 6-ти томах. — Рипол Классик. — С. 244—. — ISBN 978-5-458-27133-2
  10. 10,0 10,1 Сергей Цигаль Полная чаша. — ЛитРес, 2017. — С. 175—. — ISBN 978-5-457-44211-5
  11. Реферативный журнал: Биология. — 1954.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տանժերին» հոդվածին։