Jump to content

Տալլինի ծոց

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Տալլինի ծոց
Տեսակծոց
Երկիր Էստոնիա
ՎարչատարածքՏալլին, Վիիմսի և Հառկու
Կազմված էKopli Bay? և Paljassaare Bay?
Մասն էՖիննական ծոց
Լիճ հոսող գետՊիրիտա և Härjapea?
Քարտեզ
Քարտեզ

Տալլինի ծոց (էստ․՝ Tallinna laht), Ֆիննական ծոցի մի հատված, որ գտնվում է Սուուրուպի և Վիյմսի թերակզղիների և Նաիսսար և Աեգնա կղզիների միջև։ Ծոցի հարավային ափին տարածվում է Էստոնիայի մայրաքաղաք Տալլինը։

Ծոցի մակերեսը մոտ 250 կմ² է, ամենամեծ խորությունը՝ 90 մ (Աեգնա և Նայսար կղզիների միջև)։ Տալլինի ծոցը Էստոնիայի ամենախոր ծոցերից է[1]։ Թերակղզիներն իրենց հերթին Տալլինի ծովածոցը բաժանում են երեք մասի՝ Կակումյաե (Տիսկրե), Կոպլի ծոց, Պալյասաարե ծոց (ծոցի ամենանեղ հատվածն է Պալյասաարեի և Միիդուռաննայի միջև հատվածը)։

Ծովածոցի ափն ընդհանուր առմամբ զառիկող է, ժեռուտ վիհեր են հանդիպում Ռանամիյզայի, Կակումյաեի շրջաններում, Կոպլի թերակղզում և Նայսաար կղզում։

Ամենամեծ ավազուտ լողափերը հանդիպում են Կակումյաեի, Պելգուրանի և Պիրատի շրջաններում։ Քարքարոտ ափեր կան Ռանամիյզայի և Տիսկրեի, Կակումյաեի և Ռոկա սլ Մարեի, Պալյասարեի և Կոպլիի միջև հատվածներում, Կադրիորգի, Մերիվյալյայի և Աեգնա կղզու շրջաններում։

Ափամերձ հատվածում ծովը խորը չէ, հատակը հիմնականում քարքարոտ է։ 10 մ խորությամբ հատվածը սկսվում է ափից 0,5-1 կմ հեռավորությունից[1]։

Ծոցում կան առափնյա մի քանի ծանծաղուտներ․ արևելից մինչև Նաիսսար կղզին՝ Նաիսսարի ծանծաղուտը՝ տեղ-տեղ 3-4 մ խորությամբ, այս ծանծաղուտից արևելք՝ Կեսկմադալի (Keskmadal) ծանծաղուտը՝ 7,4 մ խորությամբ, Պալյասարեից հյուսիս-արևմուտք՝ Վահեմադալի (Vahemadal) ծանծաղուտը՝ 3,8 մ խորությամբ[1]։

Ստորջրյա ամենահայտնի խութերն են Լիտեգրունդը, Հյուլկարին և Պալյասաարեն։ Մանր կղզիներից են Պանդյուն (Püünsi, մոտ 2 հա)՝ Պյույունսի գյուղի հարևանությամբ, և Լիյվակարին (Liivakari, 1,6 հա)՝ Կակումյաե հրվանդանի դիմաց։

Տալլինի ծովածոց են թափվում Պիրիտա գետը և մի քանի վտակներ, որոնցից ամենահայտնին Տիսկռեն (Tiskre) և Մուստոյան (Mustoja) են։

Ջրի մակարդակը ծովածոցում տատանվում է տարեկան 2 մ-ով։ Այստեղ ալիքների բարձրությունը երբեմն հասնում է 4 մ-ի[2]։

Ծոցի ափին կան մի քանի նավահանգիստներ՝ Տալլինի ուղևորային նավահանգիստը, Մուուգա, Պիրիտա նավահանգիստները, և նավակառաններ, որոնցից 2017 թվականին Կակումյաե ծովախորշում բացված Հավեն Կակումյաեն (Haven Kakumäe) տեղավորում է մինչև 300 նավ[3]։

Առաջին մշտական նավակառանը ծոցի ափին կառուցվել է 17-րդ դարում, իսկ ծովապատնեշով պաշտպանված առաջին նավահանգիստը՝ Հյուսիսային պատերազմից հետո[1]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «Tallina laht». Eesti Entsüklopeedia.
  2. «Tallinna laht». Eesti Kalastuse Entsüklopeedia.
  3. «Avati Kakumäel asuv Haveni vaikelaevasadam». Uudised. 22.06.2017.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տալլինի ծոց» հոդվածին։