Վուլիսմենի
 | ||
 | ||
| Կոորդինատներ | ||
| Տեղագրություն | Կրետե Հունաստան
| |
| Լայնություն | 137 m (449 ft) կմ | |
| Ամենամեծ խորությունը | 64 m (210 ft) մ | |
Վուլիսմենի (հուն․՝ Λίμνη Βουλισμένη), լիճ, որը գտնվում է Կրետե կղզու Այոս Նիկոլաոս քաղաքում։ Կրետեի երկու քաղցրահամ լճերից մեկն է (մյուսը՝ Կուրնա)։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ հին հունական առասպելի՝ այս լճում լողանում էր Աթենաս աստվածուհին[1]։ Ամեն տարի կեսգիշերին, ուղղափառ քրիստոնյաների Զատիկի օրը, քաղաքի բնակչության մեծ մասը հավաքվում է լճի շուրջ՝ տոնելու հրավառություններով և ճայթրուկներով, որոնք նետում են միջոցառմանը ներկա մարդիկ[2][3]։
Կա նաև քաղաքային լեգենդ, որ Վուլիսմենին հատակ չունի, դա պայմանավորված է լճի անհամաչափ մեծ խորությամբ՝ համեմատած լայնության հետ[4]։
Ժակ Իվ Կուստոն եկել է Այոս Նիկոլաոս՝ ուսումնասիրելու լիճը։ Վուլիսմենիի հատակում հայտնաբերվել են Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի գերմանական ռազմական տեխնիկայի պահեստներ։ Տեղացիները դրանք ժայռից նետել են լիճը՝ որպես գերմանական զորքերի կողմից Կրետեի ազատագրման խորհրդանիշ։
Լիճը գրեթե կատարյալ շրջանագծի տեսք ունի՝ 137 մետր տրամագծով, կենտրոնական մասում՝ 64 մետր խորությամբ։ Արևմտյան կողմից լիճը շրջապատված է ժայռերով, իսկ արևելյան կողմից՝ փողոցային սրճարաններով։
1856 թվականի հոկտեմբերի 12-ին Կրետե կղզու մոտ տեղի է ունեցել հզոր երկրաշարժ, որի էպիկենտրոնը լճից ընդամենը 40 կմ հեռավորության վրա էր։ Չնայած դրա ուժգնությունը գրանցված չէր, այն նշված էր որպես 11 աստիճան Փոփոխված Մերկալիի ինտենսիվության սանդղակի վրա՝ առավելագույն հնարավորից մեկ աստիճան ցածր[5]։ Այս երկրաշարժը, ամենայն հավանականությամբ, պատասխանատու էր քաղցրահամ ջրի աղբյուրի արգելափակման կամ շեղման համար, որը հանգեցրել է լճի ավելի ուշ լճացման և լճի արևմտյան անկյունի փլուզմանը, ինչը նվազեցրել է լճի խորությունը։
Երբ աղբյուրը դադարել է հոսել, լիճը շուտով լճացել է։ Այն հայտնի է եղել որպես Վրոմոլիմնի` «գարշահոտ լիճ»։ Ակնհայտ լուծումը ալիք փորելն էր դեպի մոտակա ծով, որպեսզի ավելի խիտ ծովի ջուրը թափի լճացած քաղցրահամ ջուրը և վերացնի հոտի աղբյուրը։
1867-1871 թվականներին լիճը ծովին կապող առաջին ալիքը փորել է Կոստաս Ադոսիդես փաշան՝ Լեսիթիոնի այն ժամանակվա օսմանյան նահանգապետը։ Դրանից հետո լճի վերին շերտերը մոտ 30 մետր աղի են դարձել, իսկ ստորինները մնացել են թարմ։ 1883-1890 թվականներին այս ջրանցքը մի քանի անգամ փորվել և լայնացվել է, և կառուցվել է հասարակ փայտե կամուրջ։ Ավելի լայն ջրանցքը կառուցվել է ֆրանսիական բանակի կողմից 1905-1907 թվականներին՝ բարձրացնող հետիոտնային կամրջով, որը թույլ է տալիս նավակները բեռնել և բեռնաթափել լճի հարաբերական ապահովության պայմաններում։ Ժամանակակից բետոնե ճանապարհային կամուրջը բացվել է 1954 թվականին։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Municipality of Aghios Nikolaos - On Agios Nikolaos». Արխիվացված է օրիգինալից 2004 թ․ նոյեմբերի 25-ին.
- ↑ «CRETEgazette – Coming Events in Crete». Վերցված է 2007 թ․ մայիսի 5-ին.
- ↑ «Photo from Easter at explorecrete.com». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 20-ին. Վերցված է 2007 թ․ մայիսի 5-ին.
- ↑ «Stigmes Cretan Magazine (also in print)». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 13-ին.
- ↑ «NOAA Significant Earthquake Database (search terms 1815-1900, Southern Europe, Greece, Crete)». Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Մորից Մաուրուս. «Կրետե». Դիսկուս Մեդիա. 2007 ISBN 978-5-940590-60-6
- «Այոս Նիկոլաոս քաղաքի կայքէջը». Արխիվացված է օրիգինալից 2005 թ․ հուլիսի 29-ին.