Վոյցեխ Գերսոն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վոյցեխ Գերսոն
լեհ.՝ Wojciech Gerson
Wojciech Gerson.jpg
Ծնվել էհուլիսի 1, 1831(1831-07-01)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՎարշավա, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել էփետրվարի 25, 1901(1901-02-25)[1][2][3][…] (69 տարեկան)
Մահվան վայրՎարշավա, Ռուսական կայսրություն
ՔաղաքացիությունFlag of Poland (1919–1927).svg Լեհաստան և Flag of Russia.svg Ռուսական կայսրություն
ԿրթությունՎարշավայի գեղարվեստի դպրոց և Սանկտ Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիա
Մասնագիտություննկարիչ և արվեստագետ
Ոճռոմանտիզմ
Թեմաներգեղանկարչություն
ԱշակերտներAdrianna Stromfeld-Mikulska?
Ներշնչվել էԼեոն Կոնիե
ՀայրWojciech Gerson?
ԶավակներMaria Gerson-Dąbrowska?
Commons-logo.svg Wojciech Gerson Վիքիպահեստում

Վոյցեխ Գերսոն (լեհ.՝ Wojciech Gerson, հուլիսի 1, 1831(1831-07-01)[1][2][3][…], Վարշավա, Ռուսական կայսրություն - փետրվարի 25, 1901(1901-02-25)[1][2][3][…], Վարշավա, Ռուսական կայսրություն), 19-րդ դարի կեսերի լեհ անվանի նկարիչ, լեհական ռեալիստական կերպարվեստի ականավոր ներկայացուցիչ, նաև՝ երախտավոր մանկավարժ, Վարշավայի գեղարվեստի դպրոցի երկարամյա պրոֆեսոր[4], ով իր վարպետությունը փոխանցել է լեհական գեղարվեստի հետագա լուսատուներին՝ «Երիտասարդ Լեհաստան» շարժման մի ամբողջ շարք նեոռոմանտիկ ներկայացուցիչների, ներառյալ Յուզեֆ Խելմոնսկուն, Լեոն Վիչուլկովսկուն, Վլադիսլավ Պոդկովինսկուն[5], Յուզեֆ Պանկևիչին, Աննա Բիլինսկա-Բոհդանովիչին, Անտոնի Պիոտրովսկուն[6]։ Նա միաժամանակ մամուլում հանդես է եկել որպես արվեստի մեկնաբան և, բացի այդ, կազմախոսության մի գիրք է հրատարակել նկարիչների համար[5]։ Վոյցեխ Գերսոնի մեծ թվով ստեղծագործություններ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ թալանվել են նացիստների կողմից և այլևս չեն հայտնաբերվել[7]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վոյցեխ Գերսոնը 1844 թվականին ընդունվել և վեց տարի անց փայլուն կերպով ավարտել է Վարշավայի գեղարվեստի դպրոցը։ Այնուհետև խորամուխ է եղել պատմական թեմաներով նկարչության գաղտնիքների ու նրբությունների մեջ՝ Սանկտ Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիայում, որն ավարտել է արծաթե մեդալով։ Ուսումնառությունը շարունակել է Փարիզում՝ աշակերտելով Կոգնիտին և այլոց։ Վերադառնալով Վարշավա՝ 1865 թվականից սկսել է նկարչության դասեր տալ, նախ՝ իր իսկ արվեստանոցում, այնուհետև՝ Վարշավայի գեղարվեստի դպրոցում, որը որոշ ժամանակ անց վերափոխվեց գեղարվեստի ակադեմիայի։ 1872 թվականին նրան շնորհվել է պրոֆեսորի կոչում։ 1873 թվականին նա արժանացել է նաև Սանկտ Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիայի ակադեմիկոսի, 1878-ին՝ պրոֆեսորի կոչման[8]։

Գերսոնն իրեն դրսևորել է նաև որպես հմուտ ճարտարապետ և արվեստաբան-քննադատ; Բայց Լեհաստանում նրան գնահատում են որպես պատմահայրենասիրական թեմաներով ստեղծագործությունների, գյուղական կյանքը պատկերող գործերի, բնանկարների վարպետ հեղինակի։ Նրա աշխատանքները պահվում ու ցուցադրվում են Վարշավայի ազգային թանգարանում, Վերին Սիլեզիայի թանգարանում և Լեհաստանի ազգային թանգարանի մի շարք մասնաճյուղերում, ինչպես նաև մի քանի եկեղեցիներում[9]։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գերմանացիների թալանած արվեստի գործերի ընտրանու արխիվային լուսանկարներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Առավոտ

    Առավոտ

  • Երեկո

    Երեկո

  • Պտտահողմ

    Պտտահողմ

  • Եղանակ

    Եղանակ

  • Լոկիտեկ արքան Սկալկիում

    Լոկիտեկ արքան Սկալկիում

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 RKDartists (նիդերլ.)
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  4. ↑ Janina Zielińska (2012)։ «Gerson, Wojciech»։ Grove Art Online։ Oxford University Press։ Վերցված է November 6, 2012 
  5. ↑ 5,0 5,1 «Wojciech Gerson»։ Pinakoteka Zascianek.pl (Polish)։ Encyklopedia PWN, Warszawa 1974։ 2012։ Վերցված է November 6, 2012 
  6. ↑ Ангелова Леонора (2002)։ «Антони Пьотровски – свидетел и хроникьор на княжеското време»։ Antoni Piotrowski – witness and chronicler of the Imperial period – by Leonora Angelova (Bulgarian)։ АРТ։ Վերցված է November 15, 2012 
  7. ↑ «Gerson, Wojciech»։ Obrazy zaginione podczas II wojny światowej։ Sztuka zaprasza.net։ Արխիվացված է օրիգինալից June 10, 2013-ին։ Վերցված է November 6, 2012 
  8. ↑ Irena Kossowska, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk (December 2004)։ «Wojciech Gerson» (Polish)։ Instytut Adama Mickiewicza Culture.pl։ Վերցված է November 15, 2012 
  9. ↑ «Wojciech Gerson (July 1, 1831 - February 25, 1901)»։ Obrazy malarza։ Artyzm.com։ Վերցված է November 7, 2012 

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիիքպահեստ
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Վոյցեխ_Գերսոն&oldid=8670761» էջից