Վլադիմիր Պուտինի նախագահություն (2018-2024)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Վլադիմիր Պուտինի նախագահություն
Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտին

Վլադիմիր Պուտինի նախագահություն, Ռուսաստանի չորրորդ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի նախագահությունը 2012 թվականի մայիսի 7-ից։

Ներքին քաղաքականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2018 թվականի մարտի 18-ին Պուտինը չորրորդ ժամկետով ընտրվեց Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ՝ ստանալով ձայների ռեկորդային 76,69%[1]։

2018 թվականի մայիսի 7-ին Վլադիմիր Պուտինը չորրորդ անգամ ստանձնեց Ռուսաստանի նախագահի պաշտոնը[2][3], հաջորդ օրը Դմիտրի Մեդվեդևը ներկայացվեց Պետդումայի՝ որպես Ռուսաստանի վարչապետի հաստատմանը։ Այս օրը Մեդվեդևի պաշտոնավարման հաստատումից հետո Պուտինը նրան հրավիրեց նոր կառավարություն ձևավորելու[4]։ Մայիսի 18-ին ստորագրվել են հրամանագրեր նոր կառավարության կազմի մասին[5]։

2018 թվականի մայիսի 25-ին Պուտինը հայտարարեց, որ չի առաջադրվելու 2024 թվականի նախագահի պաշտոնում՝ դա հիմնավորելով Ռուսաստանի Սահմանադրության պահանջներով[6]։

2020 թվականի հունվարի 15-ին Դաշնային ժողովին ուղղված իր հաջորդ ուղերձում Պուտինն առաջարկեց լայնածավալ փոփոխություններ մտցնել Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրության մեջ և հայտարարեց մի շարք սոցիալ-տնտեսական միջոցառումների, որոնք ուղղված են Ռուսաստանի բնակիչների բարեկեցության և բարեկեցության բարելավմանը։ օգնել լուծել ժողովրդագրական խնդիրները. Նախագահի ելույթից անմիջապես հետո կառավարությունը հրաժարական տվեց։ 2020 թվականի հունվարի 16-ին կառավարությունը գլխավորել է Ռուսաստանի Դաշնության հարկային դաշնային ծառայության ղեկավար Միխայիլ Միշուստինը[7]։

2020 թվականին Ռուսաստանում քվեարկություն է տեղի ունեցել Սահմանադրության փոփոխությունների վերաբերյալ։ Դրանց ուժի մեջ մտնելուց հետո Պուտինը իրավունք ստացավ 2024 թվականին կայանալիք նոր նախագահական ընտրություններում առաջադրվելու որպես թեկնածու։

Ղրիմի բռնակցումը Ռուսաստանի Դաշնությանը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2014 թվականին Ղրիմի թերակղզու տարածքի մեծ մասը ներառվել է Ռուսաստանի Դաշնության կազմում։ Տեղական իշխանությունները Ռուսաստանի աջակցությամբ հանրաքվե են անցկացրել Ղրիմի կարգավիճակի վերաբերյալ։ Ղրիմի Գերագույն Խորհրդի և Սևաստոպոլի քաղաքային խորհրդի կողմից ընդունված հանրաքվեի պաշտոնական արդյունքների և անկախության մասին հռչակագրի հիման վրա միակողմանիորեն հռչակվել Է Ղրիմի Հանրապետությունը, որը Ռուսաստանի հետ ստորագրել է ՌԴ կազմի մեջ մտնելու մասին պայմանագիրը։

Համաղրիմյան հանրաքվեն, Ղրիմի անկախության միակողմանի հռչակումը և Ռուսաստանին նրա միացումը բացասական միջազգային արձագանք են առաջացրել։ Ըստ արևմտյան հանրության («Մեծ յոթնյակը»՝ ՆԱՏՕ-ի, Եվրամիության, Եվրոպայի խորհրդի անդամ պետությունները), Ղրիմի միացումը Ռուսաստանին անեքսիայի բնույթ է ունեցել, որը հաջորդել է Ուկրաինայի ներքին գործերին Ռուսաստանի զինված միջամտությանը։  Ռուսաստանի պաշտոնական դիրքորոշման համաձայն՝ Ղրիմի միացումը Ռուսաստանին տեղի բնակչության ինքնորոշման իրավունքի իրականացումն էր։ Ուկրաինան չի ճանաչում Ղրիմի միացումը Ռուսաստանին․ 2014 թվականի ապրիլի 15-ին Ուկրաինայի Գերագույն Ռադան օրենք ընդունեց, որովով Ղրիմը և Սևաստոպոլ քաղաքը հռչակվեց Ռուսաստանի Դաշնության կողմից օկուպացված տարածքներ։

2014 թվականի մարտի 27-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան բանաձև է ընդունել իր հավատարմությունը Ուկրաինայի տարածքային ամբողջականությանը նրա միջազգայնորեն ճանաչված սահմաններում, չճանաչելով Ղրիմի հանրաքվեն և դրա վրա հիմնված Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետության և Սևաստոպոլ քաղաքի կարգավիճակի փոփոխությունները։

Արևմուտքի պատժամիջոցները Ռուսաստանի դեմ. 2014-2015 թվականների արժութային ճգնաժամ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ղրիմի թերակղզում և Ուկրաինայի արևելքում տեղի ունեցող իրադարձությունների կապակցությամբ արևմտյան մի շարք երկրներ Ռուսաստանի նկատմամբ սահմանափակիչ քաղաքական և տնտեսական միջոցներ են կիրառել։ Պատժամիջոցների հետևանքների մասին առանձին քաղաքական գործիչներ տարբեր գնահատականներ են տվել։ Այսպես, 2015 թվականի ապրիլի 27-ին Վլադիմիր Պուտինը Սանկտ Պետերբուրգում օրենսդիրների խորհրդի նիստում հայտարարել էր, որ Ռուսաստանի տնտեսությունը պատժամիջոցների պատճառով չի ստացել 160 միլիարդ դոլար[8]։ ԱՄՀ-ի գնահատումների համաձայն՝ 2014-2018 թվականների ընթացքում Ռուսաստանի ՀՆԱ-ի աճի վրա պատժամիջոցների տարեկան բացասական ազդեցությունը կազմել է միջինը 0,2 %։ Միևնույն ժամանակ, բացասական ազդեցությունը նավթի գների անկման կազմել է 0.65% տարեկան[9]։

Հետևյալ աղյուսակը ցույց է տալիս 2014 թվականից ի վեր հիմնական տնտեսական ցուցանիշները (2018 թվականի կանխատեսում)։ 5%-ից ցածր գնաճը նշված է կանաչ սլաքով[10]։

Թվական ՀՆԱ (ՊՄԳ)

(ԱՄՆ դոլար)

Բնակչության մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ (ՊՄԾ)

(ԱՄՆ դոլար)

ՀՆԱ-ի աճ

(իրական)

Գնաճի մակարդակ

(տոկոսներով)

Գործազրկություն

(տոկոսներով)

Պետական պարտք

(ՀՆԱ-ի տոկոս)

2014 3,892.0 27,072 0.7 % negative increase7.8 % positive decrease5.2 % negative increase15.6 %
2015 Decrease3,835.8 Decrease26,658 Decrease−2.5 % negative increase15.5 % negative increase5.6 % negative increase15.9 %
2016 3,877.0 26,930 0.3 % negative increase7.1 % positive decrease5.5 % positive decrease15.7 %
2017 4,007.8 27,834 1.5 % 3.7 % positive decrease5.2 % negative increase17.4 %
2018 (ԱՄՀ կանխատեսում) 4,168.9 30,039 2.3 % 2.8 % negative increase5.5 % negative increase18.7 %

2014 թվականի վերջին Ռուսաստանի տնտեսական իրավիճակը վատթարացել է։ Դա պայմանավորված էր էներգառեսուրսների համաշխարհային գների կտրուկ անկմամբ, որոնց վաճառքը զգալի մաս է կազմում Ռուսաստանի բյուջեի եկամուտներում, ինչպես նաև Ռուսաստանի նկատմամբ տնտեսական պատժամիջոցների սահմանմամբ՝ կապված Ռուսաստանի Դաշնությանը Ղրիմի միանալու և Ուկրաինայի արևելքում հակամարտության հետ։ 2014 թվականի դեկտեմբերի 25-ին նախագահ Վլադիմիր Պուտինը կառավարության հետ հանդիպման ժամանակ առաջարկել էր սկսել աշխատել ճգնաժամային 2009 թվականի ձևաչափով[11]։

Ռուսաստանի պատմությունը 2015 թվականին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2015 թվականի մարտին երկրի ՀՆԱ-ն տարեկան կտրվածքով կրճատվել է 3,4 %-ով՝ փետրվարին 1,2 %-ով կրճատման դիմաց։ Ընդհանուր առմամբ, 2015 թվականի առաջին եռամսյակում ՌԴ ՀՆԱ-ն կրճատվել է 2,2%-ով[12]։ Ռուսաստանի ՀՆԱ-ի անկումը 2015 թվականի ապրիլին աճել է մինչև 4,3 %, ընդ որում՝ ապրիլին տնտեսությունը մարտյան ցուցանիշի նկատմամբ նվազել է 0,6 %ով։ Այսպիսով, երկրի ՀՆԱ-ն 4 ամիս անընդմեջ նվազել է[13]։ 2015 թվականի մայիսին Ռուսաստանի ՀՆԱ-ի անկումը տարեկան արտահայտությամբ արագացել է մինչև 4,9 %[14]։

Ընդհանուր առմամբ, 2015 թվականի առաջին կիսամյակում ՀՆԱ-ի անկումը կազմել է 3,5 %[15][16][17]։ Ընդհանուր առմամբ, 2015 թվականին մանրածախ առևտրի շրջանառությունը համադրելի գներով նվազել է 10 %-ով (մինչև 27,6 տրիլիոն ռուբլի)[18]։

Արտաքին քաղաքականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՄՆ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վլադիմիր Պուտինն ու Դոնալդ Թրամփը Հելսինկիում Ռուսաստան-ԱՄՆ գագաթնաժողովում 2018 տարի

Դիվանագետների և փորձագետների կարծիքով՝ ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի հարաբերությունները Դոնալդ Թրամփի վարչակազմի օրոք հասել են ամենացածր մակարդակին՝ ԽՍՀՄ փլուզումից և անկախ ռուսական պետության հռչակումից հետո ամբողջ ժամանակահատվածում[19][20][21]։

2019 թվականի դեկտեմբերին նախագահ Թրամփը ստորագրել է օրենք, որը պատժամիջոցներ է սահմանում «Հյուսիսային հոսք 2» գազատարի կառուցման մեջ ներգրավված ընկերությունների նկատմամբ, որոնք փաստացի կաթվածահար են արել շինարարությունը 2020 թվականին։ ԱՄՆ-ում Բայդենի վարչակազմի իշխանության գալուց հետո իրավիճակը բարելավվել է։ 2021 թվականի հունվարի 24-ին ստորջրյա հատվածի կառուցման աշխատանքները վերսկսվեցին, իսկ մայիսի վերջին նախագահ Բայդենը հայտարարեց, որ խողովակաշարը «գրեթե ավարտված է», և նախագծի դեմ նոր պատժամիջոցների սահմանումը «անարդյունավետ» կլինի ԱՄՆ-ի համար։ հարաբերությունները Եվրոպայի հետ[22] ։ 2021 թվականի սեպտեմբերի 10-ին ամբողջությամբ ավարտվեց Nord Stream 2 գազատարի շինարարությունը։

Ջոզեֆ Բայդենի՝ ԱՄՆ նախագահի պաշտոնը ստանձնելուց հետո նոր վարչակազմի պաշտոնյաները հայտարարեցին, որ Միացյալ Նահանգները չի ձգտում բարդացնել հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ կամ «վերակայել» այդ հարաբերությունները։ ԱՄՆ-ի նոր քաղաքականության նպատակը կլինի կանխատեսելի և կայուն հարաբերությունների հասնելը, որոնք մի շարք ոլորտներում համագործակցության տեղ են թողնում ԱՄՆ-ի շահերն առաջ մղելու համար։ Միաժամանակ, ԱՄՆ-ը «կարող է Ռուսաստանին պատասխանատվության ենթարկել իր ցանկացած չարամիտ գործողության համար»։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Анастасия Корня, Елена Мухаметшина, Ольга Чуракова (2018 թ․ մարտի 19). «За счёт чего Владимир Путин установил выборный рекорд». Ведомости. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 20-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  2. «Владимир Путин вступил в должность Президента России». Президент России (ռուսերեն). Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 7-ին.
  3. «Путин вступил в должность президента России». Известия (ռուսերեն). 2018 թ․ մայիսի 7. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 7-ին.
  4. Путин предложил кандидатуру Медведева на пост премьера — РИА Новости, 07.05.2018
  5. «Президент подписал указы о составе нового Правительства». Kremlin.ru (ռուսերեն). 2018 թ․ մայիսի 18. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 18-ին.
  6. «Путин заявил, что не намерен выдвигать свою кандидатуру на пятый президентский срок подряд». Новости RT на русском (ռուսերեն). 2018 թ․ մայիսի 25. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 25-ին.
  7. «Идеальный шторм». С какими вызовами столкнулся Путин в 2020 году // ТАСС, 31.12.2020
  8. Из-за западных санкций Россия лишилась $160 млрд инвестиций
  9. «МВФ сравнил ущерб российской экономики от санкций и падения цен на нефть». РБК. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  10. «Report for Selected Countries and Subjects». www.imf.org (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  11. ВЕДОМОСТИ — Путин попросил правительство начать работать в формате кризисного 2009 года
  12. «ВВП России в марте упал на 3,4 %, хуже прогноза | НОВОСТИ БИЗНЕСА И ЭКОНОМИКИ | Reuters». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 30-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  13. «Вести Экономика ― ВЭБ: спад ВВП России усилился в апреле до 4,3 %». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  14. «Вести Экономика ― МЭР: падение ВВП России ускорилось в мае до 4,9 %». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  15. ВЭБ зафиксировал ускорение падения экономики во втором квартале 2015 года :: Экономика :: РБК
  16. ВЕДОМОСТИ — Российские компании в рейтинге Financial Times по рыночной капитализации вернулись на 10 лет назад
  17. «Розничный оборот упал до уровня 1991 года — Газета.Ru». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 11-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  18. «Оборот розничной торговли в РФ в 2015 г. упал на 10 % — Росстат | 25.01.16 | finanz.ru». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 12-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  19. Трамп несбывшихся надежд. Как политика президента США стала главным разочарованием года // Газета «Коммерсантъ», 29.12.2017
  20. В новый год без Вашингтона. Российские эксперты теряют надежду на взаимодействие с США в обозримом будущем // Газета «Коммерсантъ», 18.12.2017
  21. «Основную ответственность за плачевное состояние отношений с Россией несут США». Американский политолог Джон Миршаймер о втором саммите Владимира Путина и Джо Байдена // «Коммерсантъ», 03.11.2021
  22. Байден назвал непродуктивным введение новых санкций против Nord Stream 2 // РБК, 26.05.2021

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]