Jump to content

Վլադիմիր Կասատոնով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վլադիմիր Կասատոնով
հուլիսի 21, 1910(1910-07-21)[1] - հունիսի 9, 1989(1989-06-09) (78 տարեկան)
ԾննդավայրՊետերգոֆ, Սանկտ Պետերբուրգի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[2]
Մահվան վայրՄոսկվա, ԽՍՀՄ
ԳերեզմանՆովոդեվիչյան գերեզմանոց
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսական կայսրություն
ԶորատեսակԽորհրդային նավատորմ
Կոչումadmiral of the fleet?
Հրամանատարն էրRussian Baltic Fleet?, Սևծովյան նավատորմ և ԽՍՀՄ ԶՈՒ հյուսիսային նավատորմ
Մարտեր/
պատերազմներ		Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ և Հայրենական մեծ պատերազմ
ԿրթությունՍանկտ Պետերբուրգի ռազմածովային ինստիտուտ
Պարգևներ
Խորհրդային Միության հերոս
«Ժողովրդների բարեկամության աստղ» շքանշան Լենինի շքանշան Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան Կարմիր դրոշի շքանշան Նախիմովի շքանշան «Հայրենական պատերազմի» I աստիճանի շքանշան Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան Կարմիր Աստղի շքանշան «ԽՍՀՄ զինված ուժերում Հայրենիքին ծառայելու համար» 3-րդ աստիճանի շքանշան Վլադիմիր Իլյիչ Լենինի ծննդյան 100-ամյակի հոբելյանական մեդալ մեդալ «ԽՍՀՄ պետական սահմանի պաշտպանության գործում աչքի ընկնելու համար» «Լենինգրադի պաշտպանության համար» մեդալ «Մոսկվայի պաշտպանության համար» մեդալ «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ «1941-1945 թթ Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 20-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ «1941-1945 թթ Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 30-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ «1941-1945 թթ Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակի 40-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ «Ճապոնիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ «Բանվորագյուղացիական Կարմիր բանակի 20 տարի» հոբելյանական մեդալ «Խորհրդային բանակի և նավատորմի 30-ամյակի» հոբելյանական մեդալ «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 40-ամյակ» հոբելյանական մեդալ «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 50-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 60-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ «ԽՍՀՄ Զինված ուժերի 70-ամյակին» նվիրված հոբելյանական մեդալ Մոսկվայի 800-րդ ամյակին նվիրված մեդալ Մեդալ «Լենինգրադի 250-ամյակի առթիվ» շքանշան «1944 թվականի սեպտեմբերի 9» Կարմիր դրոշի շքանշան (Մոնղոլիա) Հայրենական մեծ պատերազմում հաղթանակի 25-ամյակի կրծքանշան «Զենքի ոլորտում բարեկամության ամրապնդման» մեդալ «Մոնղոլական Ժողովրդական Բանակի 50-ամյակ» մեդալ «Չին-խորհրդային բարեկամություն» մեդալ և «Զենքի եղբայրություն» մեդալ

Վլադիմիր Աֆանասևիչ Կասատոնով (ռուս.՝ Влади́мир Афана́сьевич Касато́нов, հուլիսի 21, 1910(1910-07-21)[1], Պետերգոֆ, Սանկտ Պետերբուրգի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[2] - հունիսի 9, 1989(1989-06-09), Մոսկվա, ԽՍՀՄ), խորհրդային զորավար, նավատորմի ծովակալ (1965 թվականի հունիսի 18)։ Խորհրդային Միության հերոս (25.11.1966)։ ԽՍՀՄ 5-9 գումարումների Գերագույն խորհրդի պատգամավոր։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայրը եղել է՝ Սուրբ Գեորգի Աֆանասի Ստեպանովիչ Կասատոնովի լիիրավ ասպետ (1880-1968 թվականներ)[3], ծառայել է ցմահ գվարդիական Ուհլան գնդում[4][5]։ Վլադիմիրը մեծացել է իր հոր ընտանիքում Պետերհոֆում, և այնտեղ, այցելելով զբոսանավերի ակումբի նավամատույցները, սեր է ձեռք բերել դեպի ծովը և ստացել իր առաջին ծովային պրակտիկան զբոսանավային ուղևորությունների մեջ, ինչը կանխորոշել է նրա կյանքի ուղու ընտրությունը[6]:

Ծառայել է Կարմիր բանակում 1927 թվականի հոկտեմբերից։ Ավարտել է Մ.Վ. Ֆրունզեի անվան ռազմածովային ուսումնարանը (1931 թվական), Ս.Մ. Կիրովի անվան Սուզանավային ուսումնական ջոկատի հրամանատարական դասերը (1932 թվական), Կ. Ե. Վորոշիլովի անվան ռազմածովային ակադեմիան (1941 թվական)։

1931 թվականի փետրվար-դեկտեմբերին եղել է Բալթիկ ծովի ռազմածովային ուժերի «Բոլշևիկ» սուզանավի ժամապահ և նավարկիչ: Ուսումնական ջոկատն ավարտելուց հետո 1932 թվականի փետրվարից՝ Կոմիսար սուզանավերի հրամանատարի օգնական, 1932 թվականի դեկտեմբերից՝ Սուզանավ 24, 1922 թվականի դեկտեմբերից՝ ՊԼ-13 «Ֆորել» Բալթիկայում։ Այնուհետև տեղափոխվել է Խաղաղօվկիանոսյան նավատորմ՝ 1934 թվականի մայիսից՝ Շչ-112 սուզանավի հրամանատար[7], 1937 թվականի մարտից՝ Լ-12 սուզանավի հրամանատար, 1938 թվականի հունվարից՝ 12-րդ սուզանավային դիվիզիայի հրամանատար։ նոյեմբերին նավատորմի հրամանատարության կողմից ուղարկվել է ակադեմիա սովորելու[8]։

1941 թվականի ապրիլին ռազմածովային ակադեմիայի հրամանատարական ֆակուլտետն ավարտելուց հետո նշանակվել է Բալթյան նավատորմի Ս.Մ. Կիրովի անվան կարմիր դրոշի Սուզանավային ուսումնական ջոկատի սուզանավերի առանձին ուսումնական բաժնի շտաբի պետ (դիվիզիոնը տեղակայված էր Օրանիենբաում)։ Այս պաշտոնում հանդիպել է Հայրենական Մեծ պատերազմին, մասնակցել 1941 թվականի ամառ-աշնանային ռազմական գործողություններին Բալթիկայում։ Մասնակցել է Տալլինի պաշտպանությանը (որպես պահակախմբի հրամանատար, առանց շարունակական ռմբակոծությունների տակ կատարել է երկու արշավանք Կրոնշտադտից Տալլին՝ քաղաքը պաշտպանող զորքերին վառելիք և զինամթերք մատակարարելու համար), Հանկոյի պաշտպանությանը և Լենինգրադի պաշտպանությանը[9]։

Ձմռանը սուզանավային նավարկությունների դադարեցման պատճառով նույն թվականի հոկտեմբերի վերջին տեղափոխվել է ռազմածովային ուժերի գլխավոր շտաբ, որտեղ ծառայել է որպես 5-րդ վարչության ավագ հրամանատար-օպերատոր, ապա եղել է մի շարք օպերատիվ կառավարման ղեկավար։ Հատուկ ուշադրություն է դարձրել պատերազմող նավատորմերի փորձը Խաղաղօվկիանոսյան նավատորմի և Ամուր ռազմական նավատորմի մարտական ​​պատրաստության մեջ ներդնելու վրա։ 1945 թվականի փետրվարին եղել է Յալթայի կոնֆերանսի մասնակից, եղել է ԽՍՀՄ նավատորմի ժողովրդական կոմիսար Ն.Գ.Կուզնեցովի աշխատանքային խմբի անդամ[8]:

1945 թվականի դեկտեմբերից եղել է՝ Կրոնշտադտի ծովային պաշտպանական շրջանի շտաբի պետ։ 1947 թվականի փետրվարից ծովային բաժնի պետ, 1947 թվականի հունիսից՝ ռազմածովային ուժերի գլխավոր շտաբի գլխավոր օպերատիվ վարչության պետի օգնական պետական կոմիտեի ծովային բաժնի պետ:

1949 թվականի հոկտեմբերից՝ շտաբի պետ-5-րդ նավատորմի հրամանատարի առաջին տեղակալ (Խաղաղ օվկիանոս, նավատորմի հիմնական բազան՝ Վլադիվոստոկ), իսկ 1953 թվականի ապրիլից՝ Խաղաղօվկիանոսյան նավատորմի հրամանատարի առաջին տեղակալ։

1954 թվականի նոյեմբերից՝ 8-րդ ռազմածովային նավատորմի (Բալթիկ ծովի հյուսիսային մաս) հրամանատար, 1955 թվականի դեկտեմբերից՝ Սևծովյան նավատորմի հրամանատար, իսկ 1962 թվականի փետրվարից՝ Հյուսիսային նավատորմի հրամանատար։ 1961 թվականի մայիս-հունիս ամիսներին գտնվել է Ալբանիայում՝ կազմակերպելով խորհրդային անձնակազմի և նավերի տարհանում՝ խորհրդա-ալբանական հարաբերությունների սրընթաց վատթարացման պատճառով[10]։

1964 թվականի հունիսից՝ գլխավոր հրամանատարի առաջին տեղակալ՝ ԽՍՀՄ ռազմածովային նավատորմի ռազմական խորհրդի անդամ։ 1965 թվականի հունիսի 18-ին շնորհվել է «նավատորմի ծովակալ» զինվորական կոչում: Կասատոնովը մեծ ներդրում է ունեցել ռազմածովային ուժերի մարտական պատրաստվածության ամրապնդման, նոր նավերի փորձարկման և Արկտիկայի շրջաններում նավատորմի ուժերի գործողությունների պայմանների ուսումնասիրության գործում:

ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի նախագահության 1966 թվականի նոյեմբերի 25-ի հրամանագրով «ծովային նավատորմի մարտունակության բարձրացման, նոր նավերի փորձարկման և ցուցաբերած քաջության ու հերոսության գործում ունեցած մեծ ավանդի համար», նավատորմի ծովակալ Վլադիմիր Աֆանասևիչ Կասատոնովը պարգևատրվել է Խորհրդային Միության հերոսի կոչումով՝ Լենինի շքանշանով և «Ոսկե աստղ» մեդալով։

1974 թվականի սեպտեմբերից եղել է՝ ԽՍՀՄ պաշտպանության նախարարության գլխավոր տեսուչների խմբի ռազմական տեսուչ-խորհրդատու։ Շարունակել է աշխատել ռուսական նավատորմի պատմության ուսումնասիրության վրա, եղել է «Կարմիր դրոշի բալթյան նավատորմը Խորհրդային ժողովրդի 1941-1945 թվականների Հայրենական մեծ պատերազմում» քառահատոր աշխատության հեղինակների խմբի անդամ։

Եղել է ԽՍՀՄ V–IX գումարումների Գերագույն սովետի պատգամավոր (1958–1979)։

Եղել է Տալլինի պատվավոր քաղաքացի(1980)[11]։

Մահացել է 1989 թվականի հունիսի 9-ին Մոսկվայում։ Թաղված է Նովոդևիչի գերեզմանատանը։

Վ.Ա.Կասատոնովը դարձել է ծովային սպաների Կասատոնովների դինաստիայի հիմնադիրը՝

  • Որդին՝ Իգոր Վլադիմիրովիչ Կասատոնով (ծնվել է 1939 թվականին)՝ ՌԴ ռազմածովային նավատորմի գլխավոր հրամանատարի առաջին տեղակալ (1992-1999 թթվականներ), ծովակալ (1991 թվական):
  • Թոռներ՝ կապիտան 1-ին աստիճանի Կասատոնով Ա.Ի, գնդապետ Կասատոնով Կ.Ի.
  • Թոռ՝ ծովակալ Կասատոնով, Վլադիմիր Լվովիչ (ծնվել է 1962 թվական)՝ Ռուսաստանի ռազմածովային նավատորմի գլխավոր հրամանատարի տեղակալ (2019 թվականից)
  • Մեծ զարմիկ՝ Կասատոնով, Ալեքսեյ Վիկտորովիչ (ծնված 1959 թվական)՝ սովետական ​​հոկեյիստ, կրկնակի օլիմպիական չեմպիոն (1984 և 1988 թվականներ), աշխարհի, Եվրոպայի և ԽՍՀՄ բազմակի չեմպիոն։ ՀԽՍՀ սպորտի վաստակավոր վարպետ։

Պարգևներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Խորհրդային Միության հերոս (նոյեմբերի 25 1966 թվականներ)։
  • Լենինի 3 շքանշան (26.02.1953 թվական, 20.07.1960 թվական, 25.11.1966 թվական):
  • Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան (07.17.1980)[12]
  • Կարմիր դրոշի 2 շքանշան (11.6.1947, 16.06.1972).
  • Նախիմովի 2-րդ աստիճանի շքանշան (07.08.1945):
  • 2 Հայրենական պատերազմի 1-ին աստիճանի շքանշան (02.26.1945, 03.11.1985):
  • Աշխատանքային կարմիր դրոշի 2 շքանշան (04.28.1963, 20.07.1970):
  • Կարմիր աստղի 2 շքանշան (02.22.1943, 11.3.1944).
  • «ԽՍՀՄ զինված ուժերում հայրենիքին ծառայելու համար» 3-րդ աստիճանի շքանշան (30.04.1975):
  • ԽՍՀՄ մի շարք մեդալներ։

Արտասահմանյան պարգևներ

  • «Սեպտեմբերի 9, 1944» 1-ին կարգի շքանշան (Բուլղարիա, 09/14/1974)
  • «Ժողովուրդների բարեկամության աստղ» 2-րդ աստիճանի շքանշան (23.02.1988)
  • Կարմիր դրոշի շքանշան (Մոնղոլիա, 07/06/1971)
  • «Զենքում բարեկամության ամրապնդման համար» 1-ին աստիճանի մեդալ (Չեխոսլովակիա)
  • Մեդալ «Մոնղոլական ժողովրդական բանակի 50 տարի» (Մոնղոլիա, 1971)
  • «ՄՊՀ Զինված ուժերի 60 տարի» մեդալ (Մոնղոլիա, 1981)
  • «Չին-խորհրդային բարեկամություն» մեդալ (ՉԺՀ)
  • «Զենք եղբայրություն» մեդալ (Լեհաստան, 1988)
  • Մեդալ «Կուբայի հեղափոխական զինված ուժերի 20-ամյակ» (Կուբա, 1976)
  • Մեդալ «Կուբայի հեղափոխական զինված ուժերի 30-ամյակ» (Կուբա, 1986)
  • «Գեորգի Դիմիտրովի ծննդյան 100 տարին» մեդալ (Բուլղարիա, 1982 )
  • Մեդալ «Հիտլերյան ֆաշիզմի դեմ հաղթանակի 40 տարի» (Բուլղարիա, 1985)

Զինվորական կոչումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Կոնտրադմիրալ (24.05.1945)
  • Վիցե-ծովակալ (11.03.1951)
  • Ծովակալ (08.08.1955)
  • Նավատորմի ծովակալ (18.06.1965)

Հիշատակ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Նախագիծ 22350 «Նավատորմի ծովակալ Կասատոնով» ֆրեգատը (ծառայում է 2020 թվականից) անվանվել է Վ.Ա.Կասատոնովի անունով[13]
  • Վ.Ա.Կասատոնովի պատվին Սևաստոպոլում տեղադրվել է հուշատախտակ։
  • Նրա անունով փողոց է կոչվում Լեսկի (Բելգորոդի մարզ) և Շչեպկին (Ռոստովի մարզ) գյուղում։
  • Բելգորոդի մարզի Պրոխորովսկի շրջանի Բելենիխինո գյուղում բացվել է Կասատոնովների ռազմական դինաստիայի թանգարանը[14]

Ստեղծագործություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • В. А. Касатонов Большой атомный. — М, 1985. — 1000 экз.
  • В. А. Касатонов Нам жизнь дана на добрые дела. — Севастополь, 1991.
  • В. А. Касатонов На фарватерах флотской службы. — М: Андреевский флаг, 1994. — ISBN 5-85608-087-4
  • В. А. Касатонов. На Балтике в сорок первом. // Морской сборник. — 1998. — № 10. — С.79—84.

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 TracesOfWar
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Касатонов Владимир Афанасьевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  3. ↑ «Адмирал Игорь Касатонов в 1992 году спас Черноморский флот для России — Российская газета». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-11-21-ին. Վերցված է 2016-11-20-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  4. ↑ Козак Ю. Знать. Ценить. Гордиться. В Москве появилась памятная доска, посвящённая основателю прославленной флотской династии военных моряков Герою Советского Союза адмиралу флота Владимиру Касатонову. // Красная звезда. — 2022. — 27 мая. — С.10.(չաշխատող հղում)
  5. ↑ После Гражданской войны А. С. Касатонов многие годы работал в системе предприятий «Вторчермета» в Ленинграде.
  6. ↑ «Пальчиков Н. Фарватером прорыва. // Красная звезда. — 2010. — 21 июля». Արխիվացված է օրիգինալից 2020-10-20-ին. Վերցված է 2022-06-13-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  7. ↑ До сентября 1934 года именовалась «Пескарь».
  8. ↑ 8,0 8,1 Шигин В. В. На службе Отчизне. // Морской сборник. — 2015. — № 7. — С. 30—35.
  9. ↑ В. А. Касатонов. На Балтике в сорок первом. // Морской сборник. — 1998. — № 10. — С.79—84.
  10. ↑ Герасименко Д. Я., Колкер И. И., Нехорошков Ф. А. Славен героями Северный флот. — Мурманск, 1982. — С. 212—213.
  11. ↑ «Aukodanikud». Tallinn (էստոներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-19-ին. Վերցված է 2022-08-10-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  12. ↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР от 17 июля 1980 года № 2528—Х «О награждении адмирала флота Касатонова В. А. орденом Октябрьской Революции» // «Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик». — № 30 (2052) от 23 июля 1980 года.
  13. ↑ В Санкт-Петербурге спустили на воду фрегат «Адмирал Касатонов», построенный по проекту 22350 Արխիվացված 2014-12-13 Wayback Machine — flotprom
  14. ↑ «В селе Беленихино Прохоровского района открылся сегодня музей военной династии Касатоновых». Արխիվացված է օրիգինալից 2019-07-17-ին. Վերցված է 2019-07-17-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Лурье В. М. Адмиралы и генералы Военно-Морского Флота СССР в период Великой Отечественной и Советско-японской войн (1941-1945). — СПб: Русско-Балтийский информационный центр «БЛИЦ», 2001. — 280 с. — 1000 экз. — ISBN 5-86789-102-X
  • Доценко В. Д. Морской биографический словарь. — СПб.: Логос, 1995. — 496 с. — 3000 экз. — ISBN 5-87288-095-2
  • Касатонов И. В. Флот выходит в океан: Повесть об адмирале флота В. А. Касатонове. — СПб.: Астра-Люкс, 1995. — 331 с. — ISBN 5-87499-014-3.
  • Касатонов И. В., Касатонов К. И. Командую флотом. Книга 6: командующий Черноморским флотом адмирал В. А. Касатонов. — Симферополь: Фирма Салта, 2022. — 529 с. — ISBN 978-5-6047238-3-8.
  • Военные моряки — Герои подводных глубин (1938-2005): биографический справочник. — М.: Кучково поле; Кронштадт: Морская газета, 2006. — 366 с. — ISBN 5-86090-212-3.
  • Егоров Г. М. Адмирал флота В. А. Касатонов // Военно-исторический журнал. — 1980. — № 7. — С. 90—92.
  • Шигин В. На службе Отчизне. // Морской сборник. — 2015. — № 7. — С.30—35.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վլադիմիր Կասատոնով» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Վլադիմիր_Կասատոնով&oldid=10159018» էջից