Վլադիմիր Դոմոգացկի

Վլադիմիր Դոմոգացկի;
Ծնվել է	ապրիլի 20, 1876
Ծննդավայր	Օդեսա, Խերսոնի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	մարտի 30, 1939 (62 տարեկան)
Վախճանի վայրը	Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Մայրենի լեզու	ռուսերեն
Մասնագիտություն	քանդակագործ, ուսուցիչ և նկարչության ուսուցիչ
Պարգևներ և ; մրցանակներ
	Vladimir Domogatskiy Վիքիպահեստում

Վլադիմիր Նիկոլաևիչ Դոմոգացկի (ապրիլի 20, 1876(1876-04-20)^[1], Օդեսա, Խերսոնի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - մարտի 30, 1939(1939-03-30)^[1], Մոսկվա, ԽՍՀՄ^[2]), ռուս խորհրդային քանդակագործ, մանկավարժ, Մոսկվայի գեղարվեստական ինստիտուտի պրոֆեսոր (1937 թվականից)։ ՌՍՖՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1937)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է ուկրաինացի հողատիրոջ և բժշկի ընտանիքում։ Մանկությունը անց է կացրել Շվեյցարիայում և Ուկրաինայում։ Տեղափոխվել է Մոսկվա և 1897—1902 թվականներին Մոսկվայի պետական համալսարանում սովորել իրավագիտություն։

Քանդակագործության մասնավոր դասեր է ստացել Ս․Մ․ Վոլնուխինի, հետագայում՝ գեղանկարիչ Ս․Վ․ Իվանովի մոտ։

XX-րդ դարի սկզբին մի քանի անգամ եղել է Փարիզում և Իտալիայում, որտեղ ուսումնասիրել է եվրոպական արվեստը։ Նրա վրա հիմնական ազդեցություն են թողել Պավել Տրուբեցկոյի և Օգյուստ Ռոդենի աշխատանքները։ 1907 թվականին Փարիզում ակտիվ ուսումնասիրել է մարմարի վրա աշխատելու տեխնիկան։

Ռուսաստան վերադառնալուց հետո 1908—1910 թվականներին Մոսկվայի Ստրուգանովայի ուսումնարանում աշխատել է որպես մանկավարժ։ 1937 թվականից նա Մոսկվայի կերպարվեստի ինստիտուտի պրոֆեսոր է և քանդակագործության ֆակուլտետի դեկան։

Նրա աշակերտներից են՝ Լև Կերբելը, Վ․Ե․ Ցիգալը, Դ․Յ․ Միտլյանսկին։

1914 թվականից Մոսկվայի նկարիչներ ընկերության անդամ է։ Եղել է Գեղարվեստական շրջիկ ցուցահանդեսների ընկերության անդամ։

Թաղված է Մոսկվայի Նովոդեվիչյան գերեզմանատանը։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կինը — Եկատերինա Լվովնա Շտամ^[3]
Որդի — Վլադիմիր (1909—1986), նկարիչ, գրաֆիկ, Ի․Ս Տուրգենեվի աշխատությունների պատկերազարդող
- Թոռ —Ֆյոդոր Վլադիմիրովիչ Դոմոգացկի (1945—2013), նկարիչ, գրաֆիկ, «Արմադա» հրատարակչության գլխավոր նկարիչ^[4]
- Թոռ —Գրիգորի Վլադիմիրովիչ Դոմոգացկի (ծնվ․ 1941), ֆիզիկոս, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամ^[5]

Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխատել է կենցաղային, անիմալիստական և դիմանկարների ժանրում։ Դոմոգացկիի ակտիվ ստեղծագործական, հետազոտական և հասարակական գործունեությունը եղել է հետհեղափոխական շրջանում։ Շարունակելով աշխատել դիմանկարային ժանրի բնագավառում, նա քանդակել է Վ․Ա․ Վատագինին (1923), Նիկոլայ Սեմաշկոյին (1924), Վիկենտի Վերեսաևին (1929), Կարլ Մարքսին (1931)։ Բացի այդ նա մասնակցել է Ա․Ս․Պուշկինի և Մ․ Գորկիի (1938) հուշարձանի մրցույթին, ինչպես նաև աշխատել նոր դարաշրջանի հուշահամալիր ստեղծելու վրա․ նա Մոսկվայի Նովոդևիչյան գերեզմանատանը քանդակել է թատերական գործիչներ Ա․Ս․ Յուժինի (1928) և Ա․Վ․ Սերգեևի (1934) գերեզմանաքարերը։

Մասնակցել է մոնումենտալ քարոզչության լենինստական ծրագրի իրականացմանը («Ջ․ Բայրոն» Սանկտ Պետերբուրգում, гипс, 1919)։ Աշխատելով հիմնականում դիմանկարչության բնագավառում (մարմարե ինքնանկար, 1925,, Ռուսաստանի պետական թանգարան․ որդու դիմանկար, մարմարե, 1926, Տրետյակովյան պատկերասրահ), Դոմոգացկին ձգտում էր պատկերների ինտիմ-լիրիկական մեկնաբանությանը, քանդակել է նաև պատմական դիմանկարներ («Ա․Ս․ Պուշկին» «Լ․Ն․ Տալստոյ», բրոնզ, 1928, Մոսկվայի Լ․Ն․ Տալստոյի Համամիութենական թանգարան)։

Որոշ ժամանակ ղեկավարել է Տրետյակովյան պատկերասրահի քանդակների բաժինը։

Մասնակցել է սովետական մեծ հանրագիտարանի առաջին հրատարակությանը և արվեստի տերմինաբանության բառարանի համար քանդակագործության հոդվածների պատրաստմանը, գրել մի շարք տեսական հոդվածներ։