Վիքիպեդիա:Վրացերեն-հայերեն գործնական տառադարձություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Վրացական հատուկ անունների և չթարգմանվող հասկացությունների փոխառության համար օգտագործվում են գործնական տառադարձության ընդհանրացված կանոններ։

Տառադարձությունը[խմբագրել կոդը]

Տառ/կապակցություն Ծանոթագրություն Փոխառություն Օրինակներ
ա ლქქი Ախալքալաք, მბროლური Ամբրոլաուր, ბული Աբուլ
բ ათუმი Բաթում, ოლნისი Բոլնիս, ორჯღალი բորջղալի
գ ორი Գորի, ურია Գուրիա, რა Գագրա
դ მანისი Դմանիս, ზუგ Զուգդիդ, უმბაძე Դումբաձե
բառասկզբում է ნისელი Էնիսել, წერი Էծեր, ზატი Էզաթ
բառամիջում և բառավերջում ե საჩხ Սաչխերե, ქარლი Քարել, ნგლია Շենգելիա
ევ բառամիջում և բառավերջում և ევაზ Ռևազ, შუახევ Շուախև, ევან Լևան
վ ალე Վալե, ახტანგ Վախթանգ, ეტიცხოელი Սվետիցխովելի
զ ესტაფონი Զեստափոն, უგდიდი Զուգդիդ, ნიკოლო Նիկոլոզ
թ ამარ Թամար, ელავი Թելավ, ოზურგე Օզուրգեթ
ի მერეთი Իմերեթ, ლორი Իլոր, ონ Սիոնի
տեղանունների բառավերջում հայկական ավանդական գրությամբ զեղչվում է ახალქალაქ Ախալքալաք, რუსთავ Ռուսթավ, თელავ Թելավ
երկու ձայնավորներով տեղանունների բառավերջում ի ფოთ Փոթի, გორ Գորի, შიდა ქართლ Շիդա Քարթլի
აია կապակցությունում յ ცხაკა Ցխակայա, შენგელა Շենգելայա, დავითა Դավիթայա
կ ასპი Կասպի, ანალია Անակլիա, ათი Կոկաթ
լ აგოდეხი Լագոդեխ, ვა Վալե, ექსანდრე Ալեքսանդրե
մ არნეული Մառնեուլ, ესხეთი Մեսխեթ, სატრედია Սամտրեդիա
ն ოწმიდა Նինոծմինդա, იგვზია Նիգվզիան
բառասկզբում օ ნი Օնի, ზურგეთი Օզուրգեթ, ჟიო Օժիո
բառամիջում և բառավերջում ո დედფლისწყარ Դեդոփլիսծղարո, წნრი Ծնորի, რი Ճոտոր
պ ავა Պապավա, კას Կասպի, ანტა Պանտա
ժ ანაურა Ժանաուրա, იო Օժիո, ვანია Ժվանիա
բառասկզբում ռ უსთავი Ռուսթավ, იონი Ռիոն, უხი Ռուխի, უსიანი Ռուսիան
բառամիջում և բառավերջում ր ბეია Բերիա, ყვაელი Ղվարել, ამბოლაუ Ամբրոլաուր
տառից առաջ ռ მანეული Մառնեուլ, ბუნათი Բուռնաթ, კვენაძე Կվեռնաձե
ս ამტრედია Սամտրեդիա, ენაკი Սենակ, აგარეჯო Սագարեջո
տ ყიბული Տղիբուլ, კო Կոտե, პან Պանտա
ու დაბნო Ուդաբնո, დათა Գուդաութա, ბათმი Բաթում
փ ოთი Փոթի, ზესტაონი Զեստափոն, ამალეთი Փամփալեթ
ք ვემო ართლი Քվեմո Քարթլի, ობულეთი Քոբուլեթ, არელი Քարել
ղ სინა Սիղնաղ, ბადათი Բաղդաթ, კოოთო Կողոթո
ղ ვარელი Ղվարել, იბული Տղիբուլ, ელა Ղելա
շ ენგელია Շենգելիա, დუეთი Դուշեթ, ხაური Խաշուր
չ ანეთი Չանչեթ, ლანხუთი Լանչխութ, სახერე Սաչխերե
ց ხინვალი Ցխինվալ, სვეტიხოველი Սվետիցխովելի, აგერი Ցագեր
ձ ირკოკი Ձիրկոկ, ბიინა Բիձինա, ირიჯუმათი Ձիրիջումաթ
ծ ალკა Ծալկա, ყალტუბო Ծղալտուբո, ნინომინდა Նինոծմինդա
ճ იათურა Ճիաթուրա, ავავაძე Ճավճավաձե, კარეთი Կաճրեթ
խ აშური Խաշուր, ონი Խոնի, მეტა Ախմետա, ლაგოდე Լագոդեխ
ջ ვარი Ջվարի, საგარე Սագարեջո, ავახიშვილი Ջավախիշվիլի
հ ერეთი Հերեթ, ებუდი Հեբուդ, ეშკილი Հեշկիլ

Տառադարձության առանձնահատկությունները[խմբագրել կոդը]

  • Հայկական և վրացական այբուբենների հնչյունային կազմերի մեծ նմանության շնորհիվ վրացերեն-հայերեն տառադարձությունը գերազանցապես հիմնվում է վրացերեն-հայերեն հնչյունային տառադարձության վրա։
  • Վրացական տեղանունների համար պահպանվում է հայկական ավանդական գրությունը, այսինքն՝ երեք ու ավելի ձայնավորներով անվանումներում բառավերջի ի տառը չի գրվում։ Սակայն, եթե նույն հատուկ անունը չի հանդիսանում բնակավայրի կամ վարչատարածքային միավորի անվանում, ապա բառավերջի ի տառը չի զեղջվում (რუსთავ 2 Ռուսթավի 2
  • Կրկնակի բաղաձայնների դեպքում տառադարձվում է միայն մեկը, իսկ կրկնակի ձայնավորների դեպքում գրվում են երկուսն էլ (გურჯაანი Գուրջաան, ტიბაანი Տիբաան
  • Տառադարձման ժամանակ ի հավելումն հաշվի են առնվում բառասկզբում է, օ, ե, ռ տառերի, ինչպես նաև՝ բառամիջում և տառի օգտագործման կանոնները։

Կանոններին չենթարկվող ավանդական անվանումներ[խմբագրել կոդը]

Բնագիր տարբերակ Գործնական տառադարձություն Ավանդական տարբերակ
ავლაბარი Ավլաբար Հավլաբար
არაგვი Արագվ Արագվի
ასპინძა Ասպինձա Ասպնջակ
ახალციხე Ախալցիխե Ախալցխա
ბორჯომი Բորջոմ Բորժոմ
გიორგი Գիորգի Գեորգի
ენგური Էնգուր Էնգուրի
თბილისი Թբիլիս Թբիլիսի
კოლხეთი Կոլխեթ Կոլխիդա
ლიახვი Լիախվի Լիախվա
მცხეთა Մցխեթա Մցխեթ
Բնագիր տարբերակ Գործնական տառադարձություն Ավանդական տարբերակ
ოჩამჩირე Օչամչիրե Օչամչիրա
პეტრიწი Պետրիծի Պետրիցի
სამცხე-ჯავახეთი Սամցխե-Ջավախեթ Սամցխե-Ջավախք
სოხუმი Սոխում Սուխում
ურეკი Ուրեկ Ուռեկի
ფარავანი Փարվանի Փարվանա
ქუთაისი Քութաիս Քութայիս
შაუმიანი Շաումիան Շահումյան
ხრამი Խրամի Խրամ

Գրականություն[խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել կոդը]

  • Ջավախքի բնակավայրերը; javakhk.am