Վիսլա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիսլա (գետ)
Վիսլան Կրակովում
Բնութագիր
Երկարություն1047
Ավազանի մակերես198 500 կմ²
ԱվազանԲալթիկ ծով
Ջրի ծախս1080
Ջրահոսք
ԱկունքՍիլեսյան Բեսկիդի
Ակունքի տեղակայումBarania Góra?
Կոորդինատներ49°36′15″ հս․. լ. 19°00′05″ ավ. ե.HGЯO
ԳետաբերանԳդանսկի ծովախորշ
Գետաբերանի տեղակայումԳդանսկի ծոց
Կոորդինատներ54°21′51″ հս․. լ. 18°57′08″ ավ. ե.HGЯO
Տեղակայում
Հոսող հոսքերՆիդա, Zgłowiączka?, Opatówka?, San?, Wisłoka?, Sanna?, Łęg?, Świder?, Radomka?, Raba?, Wda?, Բզուրա, Pilica?, Brda?, Kurówka?, Dunajec?, Biała?, Սոլա, Skawinka?, Nogat?, Wieprz?, Przemsza?, Czarna Staszowska?, Skawa?, Drwęca?, Wilga?, Wierzyca?, Koprzywianka?, Kamienna?, Rudawa?, Osa?, Nidzica?, Szreniawa?, Kisielina?, Babulówka?, Bajerka?, Bełcząca?, Brennica?, Breń?, Bładnica?, Chechło?, Dłubnia?, Fryba?, Gahura?, Gostynia?, Gościejów?, Rudawka?, Sanka?, Suchy?, Trześniówka?, Uszwica?, Wilga?, Zielona Rivulet?, Black Vistula?, Bachórz?, White Vistula?, Dobka?, Drwinka?, Dziechcinka?, Gościradowiec?, Iłownica?, Jaszowiec?, Jawornik?, Knajka?, Kopydło?, Krępianka?, Malinka?, Mołtawa?, Partecznik?, Pinkasów Potok?, Poniwiec?, Prądnik River?, Pszczynka?, Klikawka? և Narew?
Ջրի մարմիններCzerniańskie Lake?, Goczałkowice Reservoir? և Włocławek Reservoir?
ԵրկիրԼեհաստան Լեհաստան
ԵրկրամասLesser Poland Voivodeship?
ՋրահավաքVistula basin?

Վիսլա (լեհ.՝ Wisła, vʲiswa, գերմ.՝ Weichsel), ամենաերկար գետը Լեհաստանում։ Երկարությունը 1047 կմ է[1][2] (այդ ցուցանիշով առաջին տեղն է գրավում Բալթիկ ծովի ավազանում և իններորդ տեղը՝ ամբողջ Եվրոպայում), ջրահավաք ավազանի մակերեսը՝ 193, 960 հազար կմ2, որից 168,868 քառակուսի կիլոմետրը գտնվում է Լեհաստանում[3]։ Սկիզբ է առնում Լեհաստանի հարավում գտնվող, Արևմտյան Կարպատների մաս կազմող Սիլեզյան Բեսկիդներ լեռնազանգվածի Բառանյա Գոռա սարից՝ ծովի մակերևույթից 1220 մետր բարձրությունից, Բյալա Վիսելկա (Biała Wisełka) և Չառնա Վիսելկա (Czarna Wisełka)[4] ճյուղավորումներով։ Թափվում է Բալթիկ ծովի Գդանսկի ծոցը։

Խոշոր վտակներից են Դունաեցը, Վիսլոկան, Սանը, Վեպշը, Բուգը, Պիլիցան, Բրդան։ Ամռանը և ձմռանը հաճախակի են վարարումները, լինում են աղետալի հեղեղումներ։ Սառցակալումը անկայուն է։

Ջրի միջին ծախսը Կրակովի մոտ 84 մ3/վրկ է, Տչևի մոտ՝ 1030 մ3/վրկ։ Նավարկելի է մինչև Պշեմշիի գետաբերանը (940 կմ)։ Վիսլայի և նրա վտակների հոսքը կարգավորելու համար կառուցվել են ջրամբարներ, հէկեր։ Ջրանցքներով միացած է Դնեպրի, Օդրայի, Նեմանի հետ։

Վիսլայի ափերին են Սանդոմեժը, Վլոցլավեկը, Կրակովը, Վարշավան, Պլոցկը, Տորունը, Բիդգոշչը, Տչևը, դելտայում՝ Գդանսկը։

Գետը հաճախ է հիշատակվում լեհական մշակույթի, պատմության, ինքնության առնչությամբ։ Երկրի առավել կարևոր ջրուղին է, նրա բնական խորհրդանիշը, իսկ «Վիսլայի երկիր» (լեհ.՝ kraj nad Wisłą) արտահայտությունը «Լեհաստան» տեղանվան հոմանիշն է[5][6][7]։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. |archive-date= 13 August 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20180813074958/http://pomorskie.travel/en/Discover-Cultural_heritage-Others/5502/Wis_a%7Curl-status= dead}}
  2. «Top Ten Longest Rivers in Europe». www.top-ten-10.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 7-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 13-ին.
  3. Statistical Yearbook of the Republic of Poland 2017, Statistics Poland, p. 85-86
  4. Barania Góra - Tam, gdzie biją źródła Wisły at PolskaNiezwykla.pl
  5. Morys-Twarowski, Michael (2016 թ․ փետրվարի 8). Polskie Imperium. Otwarte. ISBN 9788324030743 – via Google Books.
  6. Bartmiński, Jerzy (2006 թ․ մարտի 30). Język - wartości - polityka: zmiany rozumienia nazw wartości w okresie transformacji ustrojowej w Polsce : raport z badań empirycznych. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. ISBN 9788322725030 – via Google Books.
  7. Trawkowski, StanisŁaw Trawkowski (1966 թ․ մարտի 30). «Jak powstawaŁa Polska». Wiedza Powszechna – via Google Books.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։