Վիսագինաս
| Վիսագինաս | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| լիտ.՝ Visaginas | |||||
| ռուս.՝ Снечкус ռուս.՝ Висагинас | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Լիտվա | ||||
| Նահանգ | Ուտենայի նահանգ | ||||
| Շրջան | Վիսագինասի շրջան | ||||
| Հիմնադրված է | 1975 թ. | ||||
| Առաջին հիշատակում | 1975 | ||||
| Այլ անվանումներ | Սնեչկուս | ||||
| Տվյալ կարգավիճակում | 1994 թվականից | ||||
| Մակերես | 8,96 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | ≈150 մ | ||||
| Կլիմայի տեսակ | բարեխառն-մայրցամաքային | ||||
| Բնակչություն | 21359[1] մարդ (2012) | ||||
| Ազգային կազմ | ռուսներ (56%), լիտվացիներ (16%), բելառուսներ (10%), լեհեր (9%), ուկրաինացիներ (1%) | ||||
| Կրոնական կազմ | ուղղափառներ (40%), կաթոլիկներ (28 %), հնահավատներ (3%) | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+2, ամառը UTC+3 | ||||
| Հեռախոսային կոդ | (+370) 386[2] | ||||
| Փոստային դասիչ | LT-31001, LT-31007[3] | ||||
| Պաշտոնական կայք | visaginas.lt | ||||
| |||||
Վիսագինաս (լիտ.՝ Visaginas, մինչ 1992 թվականի սեպտեմբերի 22-ը՝ Սնեչկուս, մինչ 1994 թվականը եղել է գյուղ), քաղաք Լիտվայի հյուսիս-արևելքում՝ Ուտենայի նահանգում։ Ժամանակակից Լիտվայի միակ քաղաքն է, որտեղ գերակշռում են սլավոնացիները՝ ռուսներն ու ռուսալեզու անձինք։ 2003 թվականից քաղաքը հանդիսանում է Վիսագինի ինքնավարության վարչական կենտրոնը։
Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքը տեղակայված է Լիտվայի սահմանին մոտ՝ Վիլնյուսից 152 կմ դեպի հյուսիս-արևելք[4]։ Այն գտնվում է Ուտենայի նահանգի արևելքում՝ Վիսագինաս լճի ափին։ Տեղակայված է սոճիների անտառում։ Քաղաքի շրջակայքում շատ են լճերը։ Քաղաքը Լիտվայի ու Բելառուսի սահմանից հեռու է մոտ 10 կմ։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքի կառուցումն սկսվել է 1975 թվականին։ Այն հիմնադրվել է որպես Իգնալինայի ատոմակայանին կից բնակավայր։ Օգոստոսի 10-ը հայտարարվել է Քաղաքի օր։
Մինչ 1992 թվականը քաղաքը կոչվել է Սնեչկուս (Sniečkus) ի պատիվ Անաստաս Սնեչկուսի, ով 1940—1974 թվականներին եղել է Լիտվայի Կոմունիստական կուսակցության առաջին քարտուղար։
Վիսագինասը հենց սկզբից կառուցվել է որպես ժամանակակից քաղաք. այնտեղ շատ են բազմահարկ շենքերը, լավ նախագծված են ճանապարհային հանգույցները, կոմունիկատիվ համակարգերը, հասարակական կազմակերպությունները՝ դպրոցները, բուժարանները, այգիները, մշակութային-վարչական շինությունները։ Քաղաքի ճարտարապետական նախագիծն ու կառույցների մեծ մասն ստեղծել է լենինգրադցի ճարտարապետ Յուրի Վասիլևիչ Վույման։
2009 թվականի դեկտեմբերի 31-ին ատոմակայանի աշխատանքը դադարեցվել է և այն փակվել է[5]։ Սակայն նախագիծ կա Վիսագինասի շրջակայքոմ նոր ատոմակայան կառուցել Լիտվայի, Լատվիայի, Էստոնիայի ու ճապոնական Hitachi ընկերության համագործակցությամբ 2021 թվականին[6]։
Վիսագինասում կան 15 փողոցներ, այդ թվում՝ Սեդուլինոս ծառուղին ու Տոյկոս մայրուղին, որն ունի 2,6 կմ երկարություն։ Բոլոր փողոցների երկարությունը կազմում է շուրջ 45 կմ։
1991 թվականին Վիսագինասում սկսել է գործել ուղղափառական Հովհաննես Մկրտչի ծննդյան եկեղեցին։
1998 թվականին կառուցվել է Սուրբ Պողոսի կաթոլիկական եկեղեցին։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2011 թվականի տվյալներով՝ նախորդ 10 տարիների ընթացքում քաղաքի բնակչությունը նվազել է 25%-ով[7]։ Ըստ բնակչության խտության (1 քառակուսի կիլոմետրում 3723 բնակիչ)՝ 1998 թվականին Վիսագինասը Լիտվայում զբաղեցրել է երկրորդ տեղը։
| Տարի | Բնակչություն |
|---|---|
| 1979 | 6212 |
| 1981 | 9800 |
| 1985 | 22000 |
| 1989 | 32438 |
| 1996 | 33100 |
| 2001[8][9] | 29554 |
| 2011 | 22361 |
| 2012[10] | 21359 |
| 2014 | 20532 |
Բնակչության ազգային կազմը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիսագինաս Լիտվայի միակ քաղաքն է, որտեղ գերակշռում է ռուս ու ռուսալեզու բնակչությունը։ Քաղաքի բնակչության ազգային կազմն է.
- ռուսներ – 15491 (55,68 %)
- լիտվացիներ – 4419 (15,88 %)
- բելառուսներ – 2863 (10,29 %)
- լեհեր – 2541 (9,13 %)
- ուկրաինացիներ – 1583 (5,69 %)
- թաթարներ – 263 (0,95 %)
- այլ – 0,5 %
Սեռ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Տղամարդիկ – 14.035 (47,49 %)
- Կանայք – 15.519 (52,51 %)
Բնակչության կրոնական կազմը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- բապտիստներ – 70 (լիտվացիներ, ռուսներ, ուկրաինացիներ, բելառուսներ)
- ուղղափառներ – 10 982 (40,42 %) (ռուսներ, ուկրաինացիներ, բելառուսներ)
- կաթոլիկներ – 7576 (27,88 %) (լիտվացիներ, լեհեր)
- հնահավատներ – 765 (2,82 %) (ռուսներ)
- մուսուլմաններ (հիմնականում թաթարներ) – 0,46 %, ինչը ամենաշատ է Լիտվայում
Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Օբնինսկ (Ռուսաստան)
Սլավուտիչ (Ուկրաինա)
Զամբրուվ (Լեհաստան)
Սմորգոն (Բելառուս)- Պրեոբրաժենսկոե (Ռուսաստան)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Prie gydymo įstaigų prirašytų gyventojų skaičius už statistinį gyventojų skaičių gerokai didesnis Panevėžyje, Visagine ir Utenoje | 15min.lt
- ↑ Վիսագինաս քաղաքի ու Լիտվայի Վիսագինասի ինքնավարության հեռախոսային կոդը
- ↑ Ուտենայի նահանգի փոստային ինդեքսները
- ↑ Distances between Lithuanian towns, km Արխիվացված 2014-10-10 Wayback Machine; Lietuvos automobilių kelių direkcijos prie Susisiekimo ministerijos duomenys
- ↑ БиБиСи: «Литва закрывает АЭС, дающую ей 80 % электроэнергии»
- ↑ Литва закрывает АЭС Արխիվացված 2011-12-17 Wayback Machine | euronews.net
- ↑ Предварительные итоги переписи 2011 года в официальном пресс-релизе Департамента статистики Արխիվացված 2011-12-15 Wayback Machine.
- ↑ Перепись населения Литвы 2001 г. Национальный состав Արխիվացված 2009-05-05 Wayback Machine(անգլ.)
- ↑ Национальный состав регионов Литвы по переписи населения 2001 г.|accessdate = 2014-09-09(անգլ.)
- ↑ «Prie gydymo įstaigų prirašytų gyventojų skaičius už statistinį gyventojų skaičių gerokai didesnis Panevėžyje, Visagine ir Utenoje». Еженедельник «15min». 2013 թ․ մարտի 18. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիսագինաս» հոդվածին։ |
| ||||||
