Վինգ չուն
 |
Այս հոդվածը կարող է վիքիֆիկացման կարիք ունենալ Վիքիպեդիայի որակի չափանիշներին համապատասխանելու համար։ Դուք կարող եք օգնել հոդվածի բարելավմանը՝ ավելացնելով համապատասխան ներքին հղումներ և շտկելով բաժինների դասավորությունը, ինչպես նաև վիքիչափանիշներին համապատասխան այլ գործողություններ կատարելով։ |
Վինգ չուն, արևելյան մարտարվեստ, որի նպատակն է հնարավորինս արագ ոչնչացնել հակառակորդին։ Չինարենից թարգմանաբար նշանակում է «հավերժական գարուն»։ Օգտագործում է բազմաթիվ մարտական հնարքներ, դրա համար էլ համարվում է ուշուի մարտական ուղղվածություն։ Մարտը Վինգ Չունում հիմնված է որոշ սկզբունքների վրա, որոնք աշակերտների կողմից հասկացվում են պարապմունքից պարապմունք։ Հարվածային գծից անցումներն ուղեկցվում են մերձամարտի անցումով և ակնթարթային ուղղագիծ հարվածներով։ Շատ հաճախ մարտն ավարտվում է ծնկների և արմունկների հարվածներով։ «Կպչուն ձեռքերի» տեխնիկան՝ չի սաօ-ն օգնում է մարտիկին գերազանց ձևով կողմնորոշվել մերձամարտում։ Գոյություն ունեն նաև դանակի օգտագործմամբ տեխնիկաներ, որոնք ամուր կապված են ձեռքերի տեխնիկայի և առանց զենք հնարքների հետ։ Չի սաօ-ի հետ ուսումնասիրվում են նաև բռնումներ և գցումներ։
Լեգենդներն ըստ ավանդույթի ոճի ստեղծումը կապում են հարավային Շաoլինյան վանքի հետ։ Համաձայն վարկածներից մեկի՝ այն դասավանդվել է հարավշաոլինյան վանական Չժիշանի կողմից՝ որպես առողջությանն օգտակար գիմնաստիկ վարժություններ։ Մի այլ լեգենդի համաձայն այն ստեղծվել է 5 վանականների կողմից, որոնք այդ աշխատանքը կատարել են «Գարնան գովերգման սրահում» («վենչունտան»՝ կանտոնի բարբառով)։ Մի ուրիշ լեգենդ էլ վկայում է, որ այն ստեղծվել է Յան Յունչուն անունով (Յան հավերժական գարուն)՝ հարավշաoլինյան վանական Յան Էրի աղջկա կողմից, որը հիմնվել է ոչ այն է հոր ուսմունքի վրա, ոչ այն է վանական Ումեյի (Ng Mui) ուսմունքի հիման վրա
Ներկայումս տարածված է թյուր կարծիք, որ Իպ Մանը եղել է Վինգ Չունի միակ ժառանգը և նրա Վինգ Չունը արվեստի միակ տարբերակն է։ Փաստացի կա Վինգ Չունի մի քանի տարբեր համակարգեր։ Դժբախտաբար դրանցից որոշը մնացել են անտեսված և հայտնի չեն դարձել աշխարհին։ Մոտ մի դար առաջ Չինաստանից Վինգ Չունը տարածվել է Հարավարևելյան Ասիա և ներկայումս ոճի եզակի տարբերակներ կարելի է գտնել Սինգապուրում, Մալազիայում և շրջապատող տարածքներում[1]։
Հիմնական բնութագրերը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հավասարակշռությունը, կառուցվածքը և դիրքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Որոշ Վինգ Չունով զբաղվողներ հավատում են, որ մարդը, ում մարմնի դիրքորոշումը ավելի լավն է, նա էլ հաղթում է։ Վինգ Չունի իսկական դիրքը բամբուկի նման է՝ ամուր, բայց ճկուն, արմատավորված, բայց զիջող։ Այս կառուցվածքն օգտագործվում է հակառակորդի հարձակումները կամ անդրադարձնելու, կամ շեղելու համար։
Հավասարակշռությունը կապված է դիրքի հետ, քանի որ լավ կողմնորոշվող մարդը ավելի հեշտ է վերականգնվում թակարդային հարձակումներից և պահում է կեցվածքը։ Վինգ Չունը մարզում է մարդու կողմնորոշվելու հատկությունը կախված հակառակորդի մկանային, ջլային և հոդային մասերի շարժումից։ Կատարելով Վինգ Չունի այնպիսի ֆորմաներ, որպիսիք են Չում Կիու-ն, կամ փայտե մանեկենը՝ մարդու մոտ զարգանում է պրոպրիոպրեցիան(Proprioception)։ Վինգ Չունում օգտագործվում է բարձր, արմունկները մարմնին կպած դիրք։ Վինգ Չունը հազվադեպ է կառուցվածքը ցածր դասում ուժեղ հարվածներից, քանզի ենթադրվում է, որ դրանով պաշտպանությունը բացվում է հակահարվածի համար։
Կառուցվածքը շատ կարևոր է ոչ միայն պաշտպանության, այլ նաև հարձակման համար։
Թուլությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Փափկությունը և տեխնիկաների կատարումը հանգիստ վիճակում Վինգ Չունի հիմքերից է։
Լարվածությունը նվազեցնում հարվածի արագությունը և ուժը։ Մկանները գործում են զույգերով՝ ի հակառակ միմյանց։ Եթե ձեռքը լարված է, ապա հարվածի մասքսիմալ արագությանը չի կարելի հասնել, քանզի բիցեպսը կխանգարի ձեռքի բացվելուն։ Վինգ Չունում ձեռքը պետք է թույլ լինի նախքան հարվածելը։
- Անիմաստ մկանային լարվածությունը էներգիա է ծախսում և բերում է հոգնեցման։
- Լարված, ամուր ձեռքերը քիչ զգայուն են թակարդների և Չի սաօի ժամանակ։
- Լարված վերջույթը հակառակորդի կողմից հեշտությամբ օգտագործվում է քաշելու կամ հրելու ժամանակ, մինչդեռ թուլացած վերջույթի հետ գործ ունենալն այնքան էլ հեշտ չէ։
- Թույլ, բայց կենտրոնացած վերջույթը հանդիսանում է հիանալի գործիք հակառակորդի պաշտպանության բաց տեղերը գտնելու և հարձակվելու համար։
- Մկանային պայքարը բերում է ֆիզիկապես ավելի ուժեղի հաղթանակին։ Մինիմում քանակի բրուտալ ուժի կիրառումը բերում է անհավասար ուժային կատեգորիաների հավասարեցման։
Կենտրոնական գիծ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Չնայած որ կենտրոնական գծի գոյության կոնցեպցիան միավորված է Վինգ Չունում, կենտրոնական գծի կոնցեպցիան սահմանված չէ։ Ավանդորեն կենտրոնական գիծը սահմանվում է որպես մարդու գլխով և աճուկով անցնող ուղիղ։ Մարդկային մարմնի գլխավոր խոցելի տեղերը գտնվում են այս գծի վրա՝ աչքերը, քիթը, կոկորդը, արևային հանգույցը, ստամոքսը, կոնքը և աճուկը։
Վինգ Չունի տեխնիկաները հիմնականում փակ են՝ ձեռքերը վար իջեցրած՝ կենտրոնական գիծը պաշտպանելու և հավասարակշռությունը պահելու համար։ Հարձակումները գնում են հիմնականում կենտրոնական տիրույթ, քանզի այն նշում է «գլխավոր կենտրոնը»(այն նաև անվանվում է «մայրական գիծ» և վերաբերում է այն հորիզոնական առանցքի հետ հատման կետին, որտեղ գտնվում է մարմնի ծանրության կենտրոնը)։
Ձեռքի հարվածներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
[2] Կենտրոնական գծի կոնցեպտիային հետևելով՝ Վինգ Չունի հարվածները հիմնականում ուղղած են կենտրոնական գծին։ Վինգ Չունն օգտագործում է հորիզոնական ուղիղ հարվածները մի շարք պատճառներով՝
- Ուղղությունը՝ հարվածները չեն բեռնվում արմունկը մարմնի հետևից բերելով։ Հարվածներն իրականացվում են անմիջապես պաշտպանական դիրքից(ձեռքերը պահված են կրծքավանդակի առջև)։
- Պաշտպանությունը՝ արմունկները գտնվում են ներքև՝ կենտրոնական գիծը պահելու համար։ Հակառակորդի համար դժվար է այդ դիրքից արմուկի փական կիրաառել։ Բացի դրանից այդպիսի դիրքը մարմինը քիչ է բացում, հետևաբար և հակառակորդը քիչ շանսեր ունի հաջող գրոհ կազմակերպելու։
- Ուժը և ազդեցությունը՝ շատ Վինգ Չունիստներ հավատում են, որ երբ արմունկը բռունցքի հետևում է հարվածից առաջ, այն հետագայում կուղեկցվի ամբողջ մարմնի ուժով և ոչ թե միայն բռունցքի պտույտով, հետևաբար և կունենա ավելի շատ ազդեցություն։ Այդպիսի հարվածի հայտնի դեմոնստրացիա է «մեկ դյույմանոց հարվածը»՝ հարված, որ սկսվում է հակառակորդից մեկ դյույմ հեռավորությունից, բայց պարունակում է ահռելի ուժ։