Վիկտորյա Նուլանդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիկտորյա Նուլանդ
անգլ.՝ Victoria Nuland
 
Կուսակցություն՝ Դեմոկրատական կուսակցություն
Կրթություն՝ Բրաունի համալսարան և Չոութ Ռոզմարի Հոլ
Մասնագիտություն՝ դիվանագետ և քաղաքական գործիչ
Դավանանք հուդայականություն
Ծննդյան օր հուլիսի 1, 1961(1961-07-01) (62 տարեկան)
Ծննդավայր Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն  ԱՄՆ
Ի ծնե անուն անգլ.՝ Victoria Jane Nuland
Հայր Sherwin B. Nuland?
Ամուսին Robert Kagan?
 
Պարգևներ
«Լիտվային մատուցած ծառայությունների համար» շքանշան

Վիկտորյա Ջեյն Նուլանդ (անգլ.՝ Victoria Jane Nuland, հուլիսի 1, 1961(1961-07-01), Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ), ամերիկացի դիվանագետ և քաղաքական գործիչ, ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի պաշտոնական ներկայացուցիչը 2011-2013 թվականներին։ Այնուհետև եղել է Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով պետական քարտուղարի օգնական։ Տիրապետում է ռուսերենին և ֆրանսերենին։

Վաղ տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայրը Եյլի համալսարանի վիրաբուժության և Բիոէթիկայի պրոֆեսոր, գրող Շերվին Բերնարդ Նուլանդն է (1930-2014)։ Հոր՝ Մեյեր Նուդելմանի՝ հրեական ծագմամբ պապը 1907 թվականին Ամերիկա է ժամանել Նովոսելիցա բեսարաբական բնակավայրից, տատիկը 1903 թվականին՝ Նովոգրուդկից[1][2][3][4]։ Նրա հայրը, որը ծննդյան ժամանակ կրում էր Շեպսլ Բեր Նուդելմանի անունը, ամերիկացրել է նրան՝ արդեն չափահաս լինելով[5]։

Նուլանդը սովորել է Շոետ Ռոզմարի Հոլում, ավարտել է Բրաունի համալսարանը։ 1982 թվականին եղել է Օդեսայում, որտեղ երկու շաբաթ աշխատել է «Երիտասարդ գվարդիա» պիոներլագերում[4]։ 23 տարեկան հասակում ութ ամսվա ընթացքում աշխատել է որպես թարգմանիչ խորհրդային ձկնորսական նավում[6][7][8]։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1985-1986 թվականներին աշխատել է Չինաստանի Գուանչժոու քաղաքում։

1987 թվականին ծառայել է Պետդեպարտամենտի Արևելյան Ասիայի և Խաղաղ օվկիանոսի հարցերով բյուրոյում։

1988-1990 թվականներին զբաղվել է Մոնղոլիայի մայրաքաղաք Ուլան Բատորում Խորհրդային Միության հետ հարաբերությունների հարցերով։

1991-1993 թվականներին աշխատել է Մոսկվայում ԱՄՆ դեսպանատանը, որտեղ պատասխանատու է եղել Բորիս Ելցինի կառավարության հետ կապերի համար։

1993-1996 թվականներին աշխատել է ԱՄՆ-ի պետական քարտուղարի տեղակալ Ստրոուբ Թելբոտի աշխատակազմում, որտեղ սենատոր Ռիչարդ Լուգարի նախագահությամբ զբաղվել է Ռուսաստանի, նրա հարևանների և ՆԱՏՕ-ի ընդլայնման հարցերով։ Նա աշխատել է Ուկրաինայի, Ղազախստանի, Բելառուսի, Բոսնիա և Հերցեգովինայի և Կոսովոյի նկատմամբ միջուկային զինաթափման հարցերի քաղաքականության շուրջ։

1997-1999 թվականներին պետական դեպարտամենտում եղել է նախկին Խորհրդային Միության գործերի գծով փոխտնօրեն, պատասխանատու էր Ռուսաստանի և Կովկասի երկրների նկատմամբ ԱՄՆ-ի քաղաքականության համար։ Այդ պաշտոնում նա պաշտպանության նախարարի կողմից պարգևատրվել է մեդալով՝ Հարավսլավիայի դեմ ՆԱՏՕ-ի պատերազմի ժամանակ աշխատանքի համար։

1999-2000 թվականներին աշխատել է Միջազգային հարաբերությունների խորհրդում, որտեղ զբաղվել է ԱՄՆ-ի և համաշխարհային այլ խոշոր տերությունների հարաբերությունների վրա հակաամերիկյան ազդեցության հարցերով։

ԱՄՆ պաշտպանության նախարար Դոնալդ Ռամսֆելդի հետ (կենտրոնում), Վիլնյուս, Լիտվա, 2005 թվական

2000-2003 թվականներին եղել է ՆԱՏՕ-ում ԱՄՆ մշտական ներկայացուցչի տեղակալ։ Այդ պաշտոնում նա կարևոր դեր է խաղացել իր կանոնադրության 5-րդ հոդվածի ՆԱՏՕ-ի օգտագործման գործում. նա ասել է «մեկ դաշնակցի վրա հարձակումը հարձակում է բոլորի վրա»՝ ի պաշտպանություն Միացյալ Նահանգների 2001 թվականի սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչություններից հետո։ Նա նաև ինտենսիվ աշխատել է դաշինքի ընդլայնման վրա, որն իր մեջ ներառում է յոթ նոր անդամներ, մասնակցել է Ռուսաստան-ՆԱՏՕ խորհրդի ստեղծմանը, աջակցություն է ցուցաբերել 2003 թվականին Իրաք ներխուժման ժամանակ Աֆղանստանից դուրս ՆԱՏՕ-ի ուժերի ծավալմանը։

2003 թվականի հուլիսից մինչև 2005 թվականի մայիսը աշխատել է ԱՄՆ փոխնախագահի աշխատակազմում։

2005-2008 թվականներին եղել է ՆԱՏՕ-ում ԱՄՆ մշտական ներկայացուցիչ։ Այդ պաշտոնում նա աշխատել է Աֆղանստանում պատերազմի դաշնակցային աջակցության ամրապնդման ուղղությամբ, զբաղվել է Ռուսաստան-ՆԱՏՕ փոխհարաբերությունների, դաշինքի գլոբալ գործընկերության և դրա ընդլայնման հարցերով։

Վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլիի (ձախից) և Վրաստանի պաշտպանության նախարար Իրակլի Ալասանիայի (աջից երկրորդը) հետ, 2013 թվական

2008-2009 թվականներին ծառայել է Ազգային ռազմական քոլեջի ֆակուլտետում։

2010 թվականի փետրվարից եղել է ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի հատուկ բանագնաց՝ Եվրոպայում սովորական զինված ուժերի մասին պայմանագրի հարցերով։

2011 թվականի ամռանը Նուլանդը դարձել է ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի մամուլի քարտուղարը։ Նա ներկայացվել է որպես «անգերազանցելի պրոֆեսիոնալ, որն ապացուցել է, որ դիվանագիտական ծառայության սպաներին կարելի է վստահել քաղաքականության նկատմամբ պրոֆեսիոնալիզմի գերակայության հարցում»[9]։ Այդ պաշտոնում նա աշխատել է մինչև 2013 թվականի մայիսը, այդ թվում մասնակցել է 2012 թվականին Սիրիայի նկատմամբ պատժամիջոցներ սահմանելու հարցի լուծմանը։ Նա նաև ճեպազրույց է անցկացրել՝ կապված այդ երկրին զենքի մատակարարման հետ։

2013 թվականի մայիսին առաջադրվել է Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով պետական քարտուղարի օգնականի պաշտոնում և 2013 թվականի սեպտեմբերին երդվել այդ պաշտոնում։

Կիևում 2013-2014 թվականների սահմաններում բողոքի զանգվածային ակցիաների սկսվելուց հետո Ուկրաինա է այցելել յուրաքանչյուր երեք-չորս շաբաթը մեկ։ 2013 թվականի դեկտեմբերի 11-ին այցելել է Կիևի Անկախության մայդան և խոսել բողոքի մասնակիցների հետ՝ նրանց հյուրասիրելով թխվածքաբլիթներ, բուլկիներ և հաց։ Այդ իրադարձությունը հետագայում դարձել Է «Պետդեպարտամենտի լյարդիկի» մեմ, որը հայտնի է Վլադիմիր Պուտինի կողմնակիցների շրջանում[10]։

2014 թվականի փետրվարի 7-ին Նուլանդը հայտնվել է դիվանագիտական սկանդալի կենտրոնում՝ կապված համացանցում կնոջ և տղամարդու միջև հեռախոսազրույցի ձայնագրության հետ, որոնք ենթադրաբար եղել են ինքը և Ուկրաինայում ԱՄՆ դեսպան Ջեֆրի Փայեթը[11]։

Ռուսական վիզայի մերժում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2019 թվականին Նուլանդին մերժել են ռուսական վիզա տրամադրել մայիսի 20-21-ը Մոսկվայում կայացած միջազգային խորհրդաժողովին մասնակցելու համար[12]։

2021 թվականի հունվարին Ջո Բայդենի երդմնակալությունից հետո նշանակվել է ԱՄՆ պետքարտուղարի տեղակալի պաշտոնում[13]։

Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամուսնացած է ամերիկացի նեոկոնսերվատիվ պատմաբան Ռոբերտ Կագանի հետ, որը «Նոր ամերիկյան դար» նախագծի հիմնադիրն է («Project for the New American Century»)։ Նրանք ունեն երկու դուստր։ Տիրապետում է ռուսերենին և ֆրանսերենին։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Sherwin B. Nuland «Lost in America: A Journey with My Father»
  2. «Рецензия на книгу «The Wounded Healer»». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2014 թ․ հուլիսի 11-ին.
  3. Мемуары Шервина Б. Нуланда
  4. 4,0 4,1 Замгоссекретаря США Нуланд побывала в Одессе, где работала пионервожатой
  5. Sherwin B. Nuland, ‘How We Die’ Author, Dies at 83. The New York Times. Retrieved 2014-03-04.
  6. Нуланд научили ругаться русские моряки // МК
  7. Расшифровка брифинга Госдепартамента США от 6.02.2014 Արխիվացված 2014-08-22 Wayback Machine // Сайт Госдепартамента США
  8. Расшифровка интервью Эху Москвы // Сайт Эха Москвы
  9. Josh Rogin (2011 թ․ մայիսի 16). «Victoria Nuland to be State Department spokesman» (անգլերեն). foreignpolicy.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 7-ին.
  10. Замгоссекретаря США накормила участников «Евромайдана» печеньем
  11. Re Post (2014 թ․ փետրվարի 4). «Марионетки Майдана» (անգլերեն). youtube.com. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 8-ին.
  12. Ответила за печеньки Госдепа: Нуланд не пустили в Россию
  13. ««Восторг Киева, сигнал Москве»: Нуланд возвращается в Госдеп США». Газета.Ru (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 1-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիկտորյա Նուլանդ» հոդվածին։