Վիետնամական խոհանոց

Ֆո. Ապուր բրնձի լապշայով և մսի տարբեր տեսակներով

Վիետնամական խոհանոցին բնորոշ է ձկնային սոուսի, սոայի սոուսի, բրնձի, թարմ կանաչու, մրգերի ու բանջարեղենի օգտագործումը։ Վիետնամական բաղադրատոմսերն ընդգրկում են կանաչու լայն տեսականի, այդ թվում կիտրոնի սորգ, անանուխ, վիետնամական անանուխ, համեմի և ռեհանի տերևներ։ Վիետնամի բոլոր շրջաններում ուտեստն ավանդաբար մատուցվում է թարմ բանջարեղենով և թաթախման համար սոուսներով։ Մսի համեմատաբար ավելի տարածված տեսակներից են խոզի, հավի, ծովախեցգետնի և այլ ծովամթերքներըը։ Տավարի միսը կիրառվում է ավելի հազվադեպ, հիմնականում ապուրների համար՝ ֆո և հայտնի Bò 7 món (տավարի մսից յոթ հաջորդական ուտեստ)։ Բադի և այծի միսը հանդիպում է ավելի հազվադեպ։ Օձերի, կրիաների, եղնիկների էկզոտիկ միսը հիմնականում օգտագործվում է որպես նախուտեստ ալկոհոլային խմիչքների համար և չի դիտվում որպես ամենօրյա ուտեստ։

Երեք շրջանային խոհանոցներ

Վիետնամական խոհանոցը բաժանվում է երեք կատեգորիաների, որոնցից յուրաքանչյուրն իրենից ներկայացնում է առանձին շրջան։ Երկրի հյուսիսը, լինելով վիետնամական քաղաքակրթության բնօրանը, ներկայացվում է ավելի հայտնի ուտեստներով, ինչպիսիք են ֆո և բանկիոն (bánh cuốn), որն առաջացել է այդ շրջանում։ Վիետնամի հյուսիսի խոհանոցն ավելի ավանդական է և խիստ է համեմունքների ու բաղադրատոմսերի ընտրության հարցում։

Հարավային Վիետնամի խոհանոցը պատմականորեն զարգացել է հարավային Չինաստանի գաղթականների և ֆրանսիական գաղութարարների ավանդույթների ազդեցությամբ։ Հարավցիները նախընտրում են քաղցր համը շատ ուտեստներում։ Հարավային շրջանները բնութագրվում են բուսականության ավելի մեծ բազմազանությամբ, հետևաբար այս շրջանի խոհանոցն օգտագործում է բույսերի ավելի մեծ ընտրություն։

Կենտրոնական Վիետնամի խոհանոցը տարբերվում է հարավի և հյուսիսի խոհանոցներից հիմնական ուտեստի հետ տրվող մեծ նախուտեստների բազմազանությամբ։ Ուտեստներն ավելի կծու են, քան հարևաններինը։

Բրինձը որպես Վիետնամական խոհանոցի հիմք

Վիետնամական խոհանոցի հիմքը համարվում է բրինձը։ Բրնձի հայրենիքը համարվում է Թաիլանդի և Վիետնամի հյուսիսը։ Հենց այս երկրներն աշխարհում զբաղեցնում են առաջին և երկրորդ տեղերը բրնձի արտահանման ծավալով։ 2006 թվականին Վիետնամն ու իր հարևան Թաիլանդը ստորագրել են գենետիկ մոդիֆիկացված բրնձի արտադրության հրաժարման մասին երկկողմանի համաձայնագիր։

Վիետնամի տարածքի ուրվագծումը հաճախ համեմատում են կոր ճառագայթի հետ բրձի երկու զամբյուղներով՝ մեկը հյուսիսում Հոնգհա գետի դելտայում, իսկ մյուսը՝ հարավում Մեկոնգ գետի դելտայում։ Դա ոչ միայն վիետնամական, այլև համաշխարհային նշանակության բրնձի հատիկներ են։ Բրինձը Վիետնամում սեղանի գլխավոր ուտեստն է, շատ ավանդական ուտեստների պատրաստման հիմքը և արտահանման հիմնական տարրերից մեկն է։ Այս երկրների բնակիչները միջինում ուտում է տարեկան մաքուր վիճակում երկու հարյուր կիլոգրամից ոչ պակաս բրինձ։

Բրինձը հայտնաբերվել է մոտավորապես վեց հազար տարի առաջ։ Վիետնամցիների նախնիները տեսել են խոնավություն սիրող բրինձը և սկսել են այն աճեցնել հեղեղված դաշտերում։ Մոտավորապես չորս հազար տարի առաջ բրինձը սկսվեց դասակարգվել մի քանի տեսակների։

Պատկերասրահ

• 
  Վիետնամական գինի
• 
  Օձը rượu thuốc Վիետնամական բազմազանություններից մեկն է:Ձախ կողմի շիշը կոբրա գինին է (rượu rắn)
• 
  Վիետնամական կծու չիլի պղպեղները ավելացվում են շատ ուտեստների, հատկապես կենտրոնական ու հարավային Վիետնամում
• 
  Vietnamese-style donuts
• 
  Bánh mì

Արտաքին հղումներ

• Nguyen, Andrea Quynhgiao; Cost, Bruce (FRW); Beisch, Leigh. (2006) Into the Vietnamese kitchen: treasured foodways, modern flavors. Ten Speed Press, 1-58008-665-9
• Le, Ann; Fay, Julie. (2006) The Little Saigon Cookbook: Vietnamese Cuisine and Culture in Southern California's Little Saigon, Globe Pequot, 0-7627-3831-6
• Thị Chơi Triệu, Marcel Isaak, (1998) The Food of Vietnam: Authentic Recipes from the Heart of Indochina, Tuttle Publishing, 962-593-394-8
• McDermott, Nancie; Alpert, Caren (2005) Quick & Easy Vietnamese: 75 Everyday Recipes Chronicle Books, 0-8118-4434-X
• Chi Nguyen; Judy Monroe, (2002) Cooking the Vietnamese way: revised and expanded to include new low-fat and vegetarian recipes Twenty-First Century Books, 0-8225-4125-4
• Pauline Nguyen; Luke Nguyen; Mark Jensen (2007), Secrets of the Red Lantern: Stories and Vietnamese Recipes from the Heart Murdoch Books, 1-74045-904-0
• Trieu Thi Choi, Thị Chơi Triệu, Marcel Isaak, Heinz Von Holzen (2005), Authentic Recipes from Vietnam Tuttle Publishing, 0-7946-0327-0
• Hoyer, Daniel. (2009) Culinary Vietnam. Gibbs Smith, 1-4236-0320-6

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիետնամական խոհանոց» հոդվածին։