Jump to content

Վերին մակարդակի ազգային դոմեյն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վերին մակարդակի ազգային դոմեն
Ենթակատեգորիավերին մակարդակի դոմեն, երկրի կոդ Խմբագրել Wikidata
Հիման վրաISO 3166-1 Խմբագրել Wikidata
Պաշտոնական կայքwww.iana.org/domains/root/db Խմբագրել Wikidata

Վերին մակարդակի ազգային դոմեյն (ազգային ՎՄԴ), համացանցի վերին մակարդակի դոմեյն, որն առանձնացված է որևէ երկրի, ինքնիշխան պետության կամ երկրի կոդ ունեցող կախյալ տարածքի համար։ Բոլոր ազգային ՎՄԴ-ները երկու տառից են կազմված, իսկ երկու տառից կազմված վերին մակարդակի դոմեյնները ազգային ՎՄԴ-ներ են։

2018 թվականի Ինտերնետ հասցեների նշանակման մարմինը (IANA) սկսել է ներմուծել միջազգայնացված վերին մակարդակի ազգային դոմեյններ, որոնք բաղկացած են մայրենի լեզվից անգլերեն անվան որոշակի տառերից։ Ազգային ՎՄԴ-ների ստեղծումը և պատվիրակումը նկարագրված են RFC 1591-ում, որը համապատասխանում է ISO 3166-1 ալֆա-2 երկրների կոդերին։ Մինչ ընդհանուր ՎՄԴ-ները ենթակա են միջազգային կարգավորումներին, ազգային ՎՄԴ-ները ենթարկվում են յուրաքանչյուր երկրի դոմեյնային անվան հետ առնչվող կարգավորումներին։ 2022 թվականի դրությամբ գրանցված ավելի քան 150 միլիոն դոմեյնային անուններից ազգային ՎՄԴ-ները կազմում են ընդամենը 40%-ը[1]։

Երկրների համար կոդի կիրառումը սկսել է 1985 թվականից։ Այդ տարի գրանցված կոդերը եղել են .us-ը (ԱՄՆ), .uk-ը (Միացյալ Թագավորություն) և .il-ը (Իսրայել)։ 1986 թվականին գրանցվածները ներառել են .au-ը (Ավստրալիա), .de-ը (Գերմանիա), .fi-ը (Ֆինլանդիա), .fr-ը (Ֆրանսիա), .is-ը (Իսլանդիա), .jp-ը (Ճապոնիա), .kr-ը (Հարավային Կորեա), .nl-ը (Նիդերլանդներ) և .se-ը (Շվեդիա)։ 1987 թվականին ավելացել են .nz-ը (Նոր Զելանդիա), .ch-ը (Շվեյցարիան) և .ca-ը (Կանադան)[2], իսկ 1988 թվականին՝ .ie-ը (Իռլանդիա) .it-ը (Իտալիա), .es-ը (Իսպանիա) և .pt-ը (Պորտուգալիա), 1989 թվականին՝ .in-ը (Հնդկաստան) և .yu (Հարավսլավիա), 1999 թվականին՝ .cn (Չինաստան) և .ru (Ռուսաստան)։

Գոյություն ունի 308 հատ պատվիրակված ազգային ՎՄԴ։ Ամենաշատ թվով դոմեյնները պարունակում են .cn, .tk, .de, .uk, .nl և .ru ազգային ՎՄԴ-ները[1]։

Պատվիրակում և կառավարում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինտերնետ հասցեների նշանակման մարմինը (IANA) պատասխանատու է յուրաքանչյուր ազգային ՎՄԴ-ի համար համապատասխան վստահելի կառույց որոշելու համար։ Կառավարումն ու վերահսկողությունն այնուհետև փոխանցվում են տվյալ վստահված կառույցին, որը պատասպանատու է դոմեյնի կանոնակարգերի և շահագործման համար։ Ներկայումս պատվիրակումը կարող է որոշվել ազգային ՎՄԴ-ների IANA-ի ցանկից[3]։ Առանձին ազգային ՎՄԴ-ները կարող են ունենալ տարբեր պահանջներ և վճարներ ենթադոմեյնների գրանցման համար: Կարող է լինել տեղում ներկայության պահանջ (օրինակ՝ քաղաքացիություն կամ ազգային ՎՄԴ-ի հետ այլ կապ), օրինակ՝ ամերիկյանը (us), ճապոնականը (jp), կանադականը (ca), ֆրանսիականը (fr) և գերմանական (de), կամ կարող է գրանցումը լինել բաց բոլորի համար։

Ցանկեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2017 թվականի մայիսի 20-ի տվյալներով գոյություն ունեն 255 երկրների կոդերով վերին մակարդակի դոմեյններ՝ ամբողջովին լատինական այբուբենով և երկու տառով։ 2020 թվականի հունիսի դրությամբ միջազգայնացված դոմեյնների ավելացման արդյունքում այդ թիվը հասել է 316-ի[3]։

Լատինատառ վերին մակարդակի ազգային դոմեյններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Անուն[3] Երկիր Նշումներ Միջազգայնացված դոմեյնային անուն Դոմեյնների անվան համակարգի անվտանգության ընդլայնումներ Երկրորդ մակարդակի դոմեյներ IPv6 Տարեթիվ
.ac Համբարձման կղզի Համբարձման կղզի (Միացյալ Թագավորություն) Առավել հաճախ օգտագործվում է ակադեմիական կայքերում, օրինակ՝ համալսարանների կողմից։ Սակայն .ac-ը չպետք է շփոթել այլ պաշտոնական ակադեմիական դոմեյնների հետ, որոնք օգտագործվում են որոշ երկրներում, օրինակ՝ Միացյալ Թագավորությունում (.ac.uk), Հնդկաստանում (.ac.in) կամ Ինդոնեզիայում (.ac.id)։ Նաև օգտագործվում է հաշվապահական, խորհրդատվական և օդափոխության ոլորտներում։ Այո Այո Այո Այո 1997 թվականի դեկտեմբերի 19 (1997 թվականի դեկտեմբերի 19)
.ad Անդորրա Անդորրա Պարտադիր է ունենալ տեղական ապրանքանշան, ֆիրմային անվանում կամ քաղաքացիություն[4]։ Ոչ Այո Այո 1996 թվականի հունվարի 9 (1996 թվականի հունվարի 9)
.ae ԱՄԷ ԱՄԷ Ոչ Ոչ Այո 1992 թվականի դեկտեմբերի 1 (1992 թվականի դեկտեմբերի 1)
.af Աֆղանստան Աֆղանստան Ոչ Այո Այո 1997 թվականի հոկտեմբերի 16 (1997 թվականի հոկտեմբերի 16)
.ag Անտիգուա և Բարբուդա Անտիգուա և Բարբուդա Ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվում է նաև գերմանացի ձեռնարկատերերի կողմից (որտեղ AG-ը Aktiengesellschaft բառի հապավումն է). Ոչ Այո Այո 1991 թվականի սեպտեմբերի 3 (1991 թվականի սեպտեմբերի 3)
.ai Անգիլիա Անգիլիա (Միացյալ Թագավորություն) Ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվում է արհեստական բանականության (AI) ոլորտում գործունեություն ծավալող ընկերությունների կողմից: Ոչ Ոչ Այո 1995 թվականի փետրվարի 16 (1995 թվականի փետրվարի 16)
.al Ալբանիա Ալբանիա Այլևս քաղաքացիություն ունենալը պարտադիր պայման չէ։ Ոչ Ոչ Այո 1992 թվականի ապրիլի 21 (1992 թվականի ապրիլի 21)
.am Հայաստան Հայաստան Ոչ պաշտոնական ձևով նաև օգտագործվում է ամպլիտուդային մոդուլացիայի մեթոդով աշխատող ռադիոկայանների, պոդքաստների և նմանատիպ բիզնեսների կողմից։ Ոչ Այո Այո Այո 1994 թվականի օգոստոսի 26 (1994 թվականի օգոստոսի 26)
.ao Անգոլա Անգոլա Ոչ Ոչ ? 1995 թվականի նոյեմբերի 15 (1995 թվականի նոյեմբերի 15)
.aq Անտարկտիդա Անտարկտիդա Սահմանված է Անտարկտիկայի համաձայնագրով՝ որպես ամեն ինչ 60-րդ հարավային զուգահեռականից հարավ։ AQ դոմեյնի անունները հասնաելի են այս համաձայնագիրը ստորագրած պետական կազմակերպություններին և բոլոր այն գրանցված կազմակերպություններին, որոնք ֆիզիկապես գտնվում են Անտարկտիկայում։ Դոմեյնի անունները կարող են գրանցվել և վերանվանվել անվճար սկզբունքով։ ? Ոչ Այո ? 1992 թվականի փետրվարի 26 (1992 թվականի փետրվարի 26)
.ar Արգենտինա Արգենտինա իսպաներեն[Ն 1] Այո Այո Այո 1987 թվականի սեպտեմբերի 23 (1987 թվականի սեպտեմբերի 23)
.as Ամերիկյան Սամոա Ամերիկյան Սամոա (ԱՄՆ) Որոշ երկրներում, օրինակ՝ Նորվեգիա և Դանիա, «AS» կամ «A/S» ձևերը օգտագործվում են որպես սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերությունների հապավում։ Նման ընկերությունները հաճախ օգտագործում են այս դոմեյնային անունը։ Ոչ պաշտոնական ձևով նաև օգտագործում է Իսպանիայի Աստուրիա պրովինցիան։ Այո Ոչ Այո 1997 թվականի հունիսի 12 (1997 թվականի հունիսի 12)
.at Ավստրիա Ավստրիա Այո[Ն 2] Այո Այո Այո 1988 թվականի հունվարի 20 (1988 թվականի հունվարի 20)
.au Ավստրալիա Ավստրալիա Կան սահմանափակումներ։ Ընդհանրապես գրանցվածները պետք է ունենան «ավստրալական ներկայություն» և կարող են գրանցվել ցանկացած վայրում 1-5 տարի տևողությամբ[7]։ Ներառում է Աշմոր և Կարտյե կղզիները և Մարջանների ծովի կղզիների տարածքը։ Երկրորդ մակարդակի դոմեյնների ուղիղ գրանցումը հասանելի է դարձել 2022 թվականի մարտի 24-ին[8]։ Ոչ Այո Այո (*2022 թվականի մարտի 24-ից)[8] Այո 1986 թվականի մարտի 5 (1986 թվականի մարտի 5)
.aw Արուբա Արուբա (Նիդերլանդների Թագավորություն) Սահմանափակ ձևով օգտագործում են միայն արուբական ընկերությունները, կազմակերպությունները և քաղաքացիները։ Ոչ Այո Այո 1996 թվականի փետրվարի 20 (1996 թվականի փետրվարի 20)
.ax Ալանդյան կղզիներ Ալանդյան կղզիներ (Ֆինլանդիա) Ոչ Այո Այո 2006 թվականի հունիսի 21 (2006 թվականի հունիսի 21)
.az Ադրբեջան Ադրբեջան Միայն բնակիչների համար։ Չունի WHOIS-սերվեր. Ոչ Այո Այո Այո 1993 թվականի օգոստոսի 25 (1993 թվականի օգոստոսի 25)
.ba Բոսնիա և Հերցեգովինա Բոսնիա և Հերցեգովինա Ոչ Ոչ Այո 1996 թվականի օգոստոսի 14 (1996 թվականի օգոստոսի 14)
.bb Բարբադոս Բարբադոս Ոչ Ոչ Այո 1991 թվականի սեպտեմբերի 3 (1991 թվականի սեպտեմբերի 3)
.bd Բանգլադեշ Բանգլադեշ Անհատների դեպքում գրանցվածները պետք է ունենան ազգային նույնականացման քարտ։ Ընկերությունների դեպքում գրանցվածները պետք է ունենան Բանգլադեշում գրանցված ընկերություն կամ ապրանքանիշ։ Այո Ոչ Այո 1999 թվականի մայիսի 20 (1999 թվականի մայիսի 20)
.be Բելգիա Բելգիա Օգտագործվում է YouTube-ի հետ կապված դոմեյների համար։ Ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվում է նաև Բեռն կանտոնում։ լատիներեն[9] Այո Այո Այո[10] 1988 թվականի օգոստոսի 5 (1988 թվականի օգոստոսի 5)
.bf Բուրկինա Ֆասո Բուրկինա Ֆասո Ոչ Ոչ Այո 1993 թվականի մարտի 29 (1993 թվականի մարտի 29)
.bg Բուլղարիա Բուլղարիա Տես նաև .бг (.bg կյուրեղագիր)։ Այո Այո Այո 1995 թվականի հունվարի 3 (1995 թվականի հունվարի 3)
.bh Բահրեյն Բահրեյն Ոչ Այո Այո 1994 թվականի փետրվարի 1 (1994 թվականի փետրվարի 1)
.bi Բուրունդի Բուրունդի Ոչ Ոչ Այո 1996 թվականի հոկտեմբերի 21 (1996 թվականի հոկտեմբերի 21)
.bj Բենին Բենին Ոչ Ոչ Այո 1996 թվականի հունվարի 18 (1996 թվականի հունվարի 18)
.bm Բերմուդյան կղզիներ Բերմուդներ (Միացյալ Թագավորություն) Պահանջվում է տեղական կորպորատիվ գրանցում: Ոչ Այո Այո 1993 թվականի մարտ (1993 թվականի մարտ)
.bn Բրունեյ Բրունեյ Ոչ Ոչ Ոչ 1994 թվականի հունիսի 3 (1994 թվականի հունիսի 3)
.bo Բոլիվիա Բոլիվիա Ոչ Ոչ Այո 1991 թվականի փետրվարի 26 (1991 թվականի փետրվարի 26)
.bq Կարիբյան Նիդերլանդներ (Բոնեյրե Բոնեյրե, Սինտ Էվստատիուս Սինտ Էվստատիուս և Սաբա Սաբա) 2010 թվականի փետրվարի 20 (2010 թվականի փետրվարի 20)
.br Բրազիլիա Բրազիլիա Սահմանափակ է։ Մի շարք դեպքերում է գրանցում իրականացվում (օրինակ՝ .edu.br՝ բարձրագույն կրթական հաստատությունների համար, .gov.br՝ պետական գործակալությունների համար և այլն).[11] պորտուգալերեն[12] Այո Ոչ[Ն 3] 1989 թվականի ապրիլի 18 (1989 թվականի ապրիլի 18)
.bs Բահամյան Կղզիներ Բահամյան Կղզիներ Ոչ Ոչ Այո 1991 թվականի սեպտեմբերի 3 (1991 թվականի սեպտեմբերի 3)
.bt Բութան Բութան Պետք է ունենան առևտրի գործող լիցենզիա ւ տեղակայված լինեն Բութանում[13]։ Ոչ Այո Ոչ 1997 թվականի հուլիսի 16 (1997 թվականի հուլիսի 16)
.bw Բոտսվանա Բոտսվանա Կարող է օգտագործվել նաև Բելգիայի Վալոնյան Բրաբանտ նահանգի համար։ Ոչ Ոչ«DNSViz probe 27 July 2022». dnsviz.net (անգլերեն). Վերցված է 29 November 2022-ին.</ref> Այո 1993 թվականի մարտի 19 (1993 թվականի մարտի 19)
.by Բելառուս Բելառուս Ոչ պաշտոնական ձևով նաև օգտագործվում է Բավարիայի համար։ Ոչ Այո Այո 1994 թվականի մայիսի 10 (1994 թվականի մայիսի 10)
.bz Բելիզ Բելիզ Ոչ պաշտոնական ձևով նաև օգտագործվում է Բոլցանոյի համար։ Ոչ Այո Այո 1991 թվականի սեպտեմբերի 3 (1991 թվականի սեպտեմբերի 3)
.ca Կանադա Կանադա Ոչ պաշտոնական ձևով նաև օգտագործվում է ԱՄՆ Կալիֆոռնիայի նահանգի որոշ կայքէջերի համար։ ֆրանսերեն[14] Այո Այո Այո 1987 թվականի մայիսի 14 (1987 թվականի մայիսի 14)
.cc Կոկոսյան կղզիներ Կոկոսյան կղզիներ Ավստրալական տարածք․ չպետք է շփոթել Գուամի Կոկոս կղզու հետ։ Ներկայումս հասանելի է որպես գլոբալ դոմեյն, գրանցումը թույլատրված է ամբողջ աշխարհում, ներկայություն տեղում չի պահանջվում։ Դոմեյնը ներկայումս շահագործվում է eNIC` VeriSign ընկերության կողմից։ Այո Այո Այո 1997 թվականի հոկտեմբերի 13 (1997 թվականի հոկտեմբերի 13)
.cd Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն Ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվում է նաև CD-ի հետ կապված դոմեյնների համար։ Ոչ Ոչ Այո 1997 թվականի օգոստոսի 20 (1997 թվականի օգոստոսի 20)
.cf Կենտրոնաաֆրիկյան Հանրապետություն Կենտրոնաաֆրիկյան Հանրապետություն Նախկինում օգտագործվել է որպես ազատ դոմեյն։ Այո Ոչ Այո 1996 թվականի ապրիլի 24 (1996 թվականի ապրիլի 24)
.cg Կոնգոյի Հանրապետություն Կոնգոյի Հանրապետություն Ոչ Ոչ Այո 1997 թվականի հունվարի 14 (1997 թվականի հունվարի 14)
.ch Շվեյցարիա Շվեյցարիա Այո[Ն 4] Այո Այո 1987 թվականի մայիսի 20 (1987 թվականի մայիսի 20)
.ci Կոտ դ'Իվուար Կոտ դ'Իվուար Ոչ Ոչ Այո 1995 թվականի փետրվարի 14 (1995 թվականի փետրվարի 14)
.ck Կուկի կղզիներ Կուկի կղզիներ Ոչ Ոչ Այո 1995 թվականի օգոստոսի 8 (1995 թվականի օգոստոսի 8)
.cl Չիլի Չիլի Այո Այո Այո Այո 1987 թվականի դեկտեմբերի 15 (1987 թվականի դեկտեմբերի 15)
.cm Կամերուն Կամերուն Կամերունում գտնվող կազմակերպությունը կամ ընկերությունը պետք է գրանցի դոմեյնային անուն։ Ոչ Ոչ Այո 1995 թվականի ապրիլի 29 (1995 թվականի ապրիլի 29)
.cn Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Չինաստանում տեղական ընկերությունից պահանջվում է գրանցել դոմեյն անուն կամ անձնական գրանցման համար պետք է ունենալ բնակության նույնականացման վավեր քարտ։ Հոնկոնգը և Մակաոն ևս ունեն ՎՄԴ-ներ։

Ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվում է նաև Cartoon Network-ի հետ առնչվող դոմեյնների համար։

style="background:#9F9;vertical-align:middle;text-align:center;" class="table-yes"|Այո Այո Այո Այո 1990 թվականի նոյեմբերի 28 (1990 թվականի նոյեմբերի 28)
.co Կոլումբիա Կոլումբիա Գլոբալ դոմեյն։ Ցանկացած ոք կարող է գրանցել։ Ոչ Այո Այո 1991 թվականի դեկտեմբերի 24 (1991 թվականի դեկտեմբերի 24)
.cr Կոստա Ռիկա Կոստա Ռիկա Ոչ Այո Այո 1990 թվականի սեպտեմբերի 10 (1990 թվականի սեպտեմբերի 10)
.cu Կուբա Կուբա Ոչ Ոչ Այո 1992 թվականի հունիսի 3 (1992 թվականի հունիսի 3)
.cv Կաբո Վերդե Կաբո Վերդե Ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվում է ինքնակենսագրականների հետ առնչվող դոմեյնների համար։ Ոչ Ոչ Այո 1996 թվականի հոկտեմբերի 21 (1996 թվականի հոկտեմբերի 21)
.cw Կյուրասաո Կյուրասաո (Նիդերլանդների Թագավորություն) Ոչ ? 2010 թվականի դեկտեմբերի 20 (2010 թվականի դեկտեմբերի 20)
.cx Ծննդյան կղզի (Ավստրալիա) Ծննդյան կղզի Տխրահռչակ է դարձել Goatse.cx կայքի պատճառով։ Ոչ Այո Այո 1997 թվականի ապրիլի 24 (1997 թվականի ապրիլի 24)
.cy Կիպրոսի Հանրապետություն Կիպրոս Ոչ Այո[Ն 5] Այո 1994 թվականի հուլիսի 26 (1994 թվականի հուլիսի 26)
.cz Չեխիա Չեխիա Ոչ[Ն 6] Այո Այո 1993 թվականի հունվարի 13 (1993 թվականի հունվարի 13)
.de Գերմանիա Գերմանիա Պահանջվում է գերմանական փոստային հասցե վարչական կապի համար (admin-c): Պրոքսի գրանցումները թույլատրված են։ Այո[Ն 7] Այո Այո Այո 1986 թվականի նոեմբերի 5 (1986 թվականի նոեմբերի 5)
.dj Ջիբութի Ջիբութի Ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվում է նաև դիջեյների կողմից։ Ոչ Ոչ Այո 1996 թվականի մայիսի 22 (1996 թվականի մայիսի 22)
.dk Դանիա Դանիա Այո[Ն 8] Այո Այո Այո 1987 թվականի հուլիսի 14 (1987 թվականի հուլիսի 14)
.dm Դոմինիկա Դոմինիկա Ոչ Ոչ Այո 1991 թվականի սեպտեմբերի 3 (1991 թվականի սեպտեմբերի 3)
.do Դոմինիկյան Հանրապետություն Դոմինիկյան Հանրապետություն Ոչ Ոչ Այո 1991 թվականի օգոստոսի 25 (1991 թվականի օգոստոսի 25)
.dz Ալժիր Ալժիր Ոչ Այո Այո 1994 թվականի հունվարի 3 (1994 թվականի հունվարի 3)
.ec Էկվադոր Էկվադոր Ճապոնիայում «ec»-ն օգտագործվում է «էլեկտրոնային առևտրի» համար։ Այդ իսկ պատճառով այն ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվում է այնպիսի ընկերությունների կողմից, որոնք աշխատում են առցանց առևտրի ոլորտում, օրինակ՝ BASE-ը, որն ունի երկու դոմեյն՝ «base.in» and «official.ec»։ Ոչ Ոչ Այո 1991 թվականի փետրվարի 1 (1991 թվականի փետրվարի 1)
.ee Էստոնիա Էստոնիա Այո[Ն 9] Այո Այո 1992 թվականի հունիսի 3 (1992 թվականի հունիսի 3)
.eg Եգիպտոս Եգիպտոս Ոչ Ոչ Այո 1990 թվականի նոյեմբերի 30 (1990 թվականի նոյեմբերի 30)
.eh Արևմտյան Սահարա Արևմտյան Սահարա Ոչ Ոչ Ոչ
.er Էրիթրեա Էրիթրեա Ոչ Այո 1996 թվականի սեպտեմբերի 24 (1996 թվականի սեպտեմբերի 24)
.es Իսպանիա Իսպանիա Այո[21] Այո Այո 1988 թվականի ապրիլի 14 (1988 թվականի ապրիլի 14)
.et Եթովպիա Եթովպիա Ոչ Ոչ Ոչ 1995 թվականի հոկտեմբերի 15 (1995 թվականի հոկտեմբերի 15)
.eu Եվրամիություն Եվրամիություն Թույլատրված է ԵՄ պետությունների իրավաբանական և ֆիզիկական անձանց։ Նախկինում ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվել է բասկերեն կայքերի համար, սակայն այժմ .eus դոմեյնն է պաշտոնապես օգտագործվում։ Այո[Ն 10] Այո Այո Այո[23] 2005 թվականի ապրիլի 28 (2005 թվականի ապրիլի 28)
.fi Ֆինլանդիա Ֆինլանդիա Գրանցումը թույլատրված է ամբողջ աշխարհում, ներկայություն տեղում պահանջված չէ։ Այո[Ն 11] Այո Այո Այո 1986 թվականի դեկտեմբերի 17 (1986 թվականի դեկտեմբերի 17)
.fj Ֆիջի Ֆիջի Ոչ Ոչ Այո 1992 թվականի հունիսի 3 (1992 թվականի հունիսի 3)
.fk Ֆոլկլենդյան կղզիներ Ֆոլկլենդյան կղզիներ (Միացյալ Թագավորություն) Ոչ Ոչ Ոչ 1997 թվականի մարտի 26 (1997 թվականի մարտի 26)
.fm Միկրոնեզիայի Ֆեդերատիվ Նահանգներ Միկրոնեզիա Ոչ պաշտոնական ձևով նաև օգտագործվում է FM ռադիոկայանի, փոդքասթների և նմանատիպ ոլորտների կողմից։ Այո Այո Այո 1995 թվականի ապրիլի 19 (1995 թվականի ապրիլի 19)
.fo Ֆարերյան կղզիներ Ֆարերյան կղզիներ (Դանիայի Թագավորություն) Ոչ Այո Այո 1993 թվականի մայիսի 14 (1993 թվականի մայիսի 14)
.fr Ֆրանսիա Ֆրանսիա Թույլատրված է միայն ԵՄ-ի, Շվեյցարիայի, Նորվեգիայի, Իսլանդիայի և Լիխտենշտայնի ընկերություններին և անհատներին[Ն 12]։ Այո[26] Այո Այո 1986 թվականի սեպտեմբերի 2 (1986 թվականի սեպտեմբերի 2)
.ga Գաբոն Գաբոն Պետք է ներկայություն ունենա Գաբոնում կամ պետք է արդարացնի ուղղակի կամ անուղղակի կապը Գաբոնի հետ։ Աշխարհագրական անունները և հանրային/պետական կառույցների հետ առնչվող անուններն արգելված են։

Նախկինում օգտագործվել է որպես ազատ դոմեյն։

style="background:#9F9;vertical-align:middle;text-align:center;" class="table-yes"|Այո Ոչ Այո 1994 թվականի դեկտեմբերի 12 (1994 թվականի դեկտեմբերի 12)
.gd Գրենադա Գրենադա Ոչ Այո Այո 1992 թվականի հունիսի 3 (1992 թվականի հունիսի 3)
.ge Վրաստան Վրաստան Հասանելի է Վրաստանի բնակիչների (անսահմանափակ) գրանցման համար կամ Վրաստանում գտնվող ցանկացած իրավաբանական անձի միջոցով օտարերկրյա կազմակերպությունների համար (մեկ դոմեյն մեկ գրանցված անձի համար)[27]։ Ոչ Ոչ Այո 1992 թվականի դեկտեմբերի 2 (1992 թվականի դեկտեմբերի 2)
.gf Ֆրանսիական Գվիանա Ֆրանսիական Գվիանա (Ֆրանսիա) Ոչ Ոչ 1996 թվականի հուլիսի 25 (1996 թվականի հուլիսի 25)
.gg Գերնսի Գերնսի Ոչ պաշտոնական ձևով նաև օգտագործվում է տեսախաղերի հետ կապված կայքերի հետ։ Այո Այո Այո 1996 թվականի օգոստոսի 7 (1996 թվականի օգոստոսի 7)
.gh Գանա Գանա Ոչ Ոչ Ոչ 1995 թվականի հունվարի 19 (1995 թվականի հունվարի 19)
.gi Ջիբրալթար Ջիբրալթար (United Kingdom) Ոչ Այո Այո 1995 թվականի դեկտեմբերի 5 (1995 թվականի դեկտեմբերի 5)
.gl Գրենլադիա (վարչական միավոր) Գրենլանդիա (Դանիայի Թագավորություն) Նախկինում ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվել է Գալիցիայում, սակայն .gal-ը ներմուծվել է 2014 թվականի կեսերին և օգտագործվում է Գալիցիայի համար։ Ոչ Այո Այո 1994 թվականի ապրիլի 8 (1994 թվականի ապրիլի 8)
.gm Գամբիա Գամբիա Դոմեյնի անունը պետք է համապատասխանի դոմեյնի տիրոջ անվանը կամ ապրանքանիշին։ Ոչ Ոչ Այո 1997 թվականի մարտի 28 (1997 թվականի մարտի 28)
.gn Գվինեա Գվինեա Պահանջվում է տեղական պայմանագիր է։ Ոչ Այո Ոչ 1994 թվականի օգոստոսի 9 (1994 թվականի օգոստոսի 9)
.gp Գվադելուպա Գվադելուպա (Ֆրանսիա) Դեռևս օգտագործվում է Սուրբ Բարդուղիմեոսի կղզու և Սեն Մարտենի համար։ Ոչ Ոչ Այո 1996 թվականի հոկտեմբերի 21 (1996 թվականի հոկտեմբերի 21)
.gq Հասարակածային Գվինեա Հասարակածային Գվինեա Նախկինում օգտագործվել է որպես ազատ դոմեյն։ Այո Ոչ 1997 թվականի հուլիսի 10 (1997 թվականի հուլիսի 10)
.gr Հունաստան Հունաստան Այո[Ն 13] Այո Այո 1989 թվականի փետրվարի 19 (1989 թվականի փետրվարի 19)
.gs Հարավային Ջորջիա և Հարավային Սանդվիչյան կղզիներ Հարավային Ջորջիա և Հարավային Սանդվիչյան կղզիներ (Միացյալ Թագավորություն) Ոչ Այո Այո 1997 թվականի հուլիսի 31 (1997 թվականի հուլիսի 31)
.gt Գվատեմալա Գվատեմալա Այո Ոչ Այո Այո 1992 թվականի օգոստոսի 14 (1992 թվականի օգոստոսի 14)
.gu Գուամ Գուամ (ԱՄՆ) Ոչ Ոչ Ոչ 1994 թվականի ապրիլի 15 (1994 թվականի ապրիլի 15)
.gw Գվինեա Բիսաու Գվինեա Բիսաու Ոչ Այո Այո 1997 թվականի փետրվարի 4 (1997 թվականի փետրվարի 4)
.gy Գայանա Գայանա Ոչ Այո Այո 1994 թվականի սեպտեմբերի 13 (1994 թվականի սեպտեմբերի 13)
.hk Հոնկոնգ Հոնկոնգ Այո Այո Այո 1990 թվականի հունվարի 3 (1990 թվականի հունվարի 3)
.hm Հերդի կղզի և Մաքդոնալդի կղզի Իր նպատակին չի ծառայում, քանի որ կղզիները մարդաբնակ չեն, իսկ պետական կայքերն օգտագործում են .aq դոմեյնը։ Գրանցումը բաց է հանրության համար։ Ոչ Ոչ Այո 1997 թվականի հուլիսի 24 (1997 թվականի հուլիսի 24)
.hn Հոնդուրաս Հոնդուրաս Ոչ Այո Այո 1993 թվականի ապրիլի 16 (1993 թվականի ապրիլի 16)
.hr Խորվաթիա Խորվաթիա Ոչ Այո Այո 1993 թվականի փետրվարի 27 (1993 թվականի փետրվարի 27)[29]
.ht Հայիթի Հայիթի Այո Ոչ Այո 1997 թվականի մարտի 6 (1997 թվականի մարտի 6)
.hu Հունգարիա Հունգարիա Օգտագործումը թույլատրված է ԵՄ քաղաքացիներին կամ ԵՄ տարածքում օրենքով ստեղծված կառույցներին։ Այո[30] Այո Այո 1990 թվականի նոյեմբերի 7 (1990 թվականի նոյեմբերի 7)
.id Ինդոնեզիա Ինդոնեզիա Թույլատրված է ինդոնեզական ընկերություններին (co.id), կազմակերպություններին (or.id), ակադեմիական կառույցներին (ac.id և sch.id) և քաղաքացիներին(biz.id, my.id և web.id)։ Երկրորդ մակարդակի դոմեյններն արդեն հասանելի են դառնում և բաց են գրանցման համար 2014 թվականի օգոստոսի 17-ից[31]։ Այո Այո Այո 1993 թվականի փետրվարի 27 (1993 թվականի փետրվարի 27)
.ie Իռլանդիա Իռլանդիա 2002 թվականին գրանցումն ընդլայնվել է՝ ներառելով Իռլանդիա կղզու հետ (այդ թվում Հյուսիսային Իռլանդիայի) «իրական և էական» կապ ունեցող անհատներին և բիզնեսներին[32][33]։ Այո Այո Այո Այո 1988 թվականի հունվարի 2 (1988 թվականի հունվարի 2)[34]
.il Իսրայել Իսրայել Այո Այո Այո 1985 թվականի հոկտեմբերի 24 (1985 թվականի հոկտեմբերի 24)
.im Մեն կղզի Մեն կղզի Ոչ Ոչ Այո 1996 թվականի սեպտեմբերի 11 (1996 թվականի սեպտեմբերի 11)
.in Հնդկաստան Հնդկաստան 2005 թվականի ապրիլից գտնվում է INRegistry-ի վերահսկողության տակ (բացառություն են կազմում gov.in, nic.in, mil.in, ac.in, edu.in և res.in դոմեյնները)։ Այո[35] Այո Այո Այո 1989 թվականի մայիսի 8 (1989 թվականի մայիսի 8)
.io Հնդկական օվկիանոսի բրիտանական տարածքներ Հնդկական օվկիանոսի բրիտանական տարածքներ (Միացյալ Թագավորություն) Ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվում են տեխնոլոգիական ընկերությունների, ստարտափերի կողմից, քանի որ IO-ն կարող է նշանակել «ներմածում և արտածում», հարմար է համանուն դոմեյնների համար։ Այո Այո Այո 1997 թվականի սեպտեմբերի 16 (1997 թվականի սեպտեմբերի 16)
.iq Իրաք Իրաք Ոչ Մասնակի Այո 1997 թվականի մայիսի 9 (1997 թվականի մայիսի 9)
.ir Իրան Իրան Այո Ոչ Այո 1994 թվականի ապրիլի 6 (1994 թվականի ապրիլի 6)
.is Իսլանդիա Իսլանդիա Այո Այո Այո 1987 թվականի նոյեմբերի 18 (1987 թվականի նոյեմբերի 18)
.it Իտալիա Իտալիա Օգտագործումը թույլատրված է միայն Եվրամիության ընկերություններին և անհատներին։ Այո[36] Այո[37] Այո Այո 1987 թվականի դեկտեմբերի 23 (1987 թվականի դեկտեմբերի 23)
1988 թվականի հունվարի 1 (լիովին ակտիվ)
.je Ջերսի Ջերսի Այո Ոչ Այո 1996 թվականի օգոստոսի 8 (1996 թվականի օգոստոսի 8)
.jm Ճամայկա Ճամայկա Ոչ Ոչ Ոչ 1991 թվականի սեպտեմբերի 24 (1991 թվականի սեպտեմբերի 24)
.jo Հորդանան Հորդանան Ոչ Այո 1994 թվականի նոյեմբերի 23 (1994 թվականի նոյեմբերի 23)
.jp Ճապոնիա Ճապոնիա Թույլատրված է միայն Ճապոնիայում ֆիզիկական հասցե ունեցող ընկերություններին և անհատներին։ Այո Այո Այո Այո[38] 1986 թվականի օգոստոսի 5 (1986 թվականի օգոստոսի 5)
.ke Քենիա Քենիա Ոչ Ոչ[39] Ոչ 1993 թվականի ապրիլի 29 (1993 թվականի ապրիլի 29)
.kg Ղրղզստան Ղրղզստան Ոչ Այո Այո 1995 թվականի հուլիսի 12 (1995 թվականի հուլիսի 12)
.kh Կամբոջա Կամբոջա Ոչ Ոչ Ոչ 1996 թվականի փետրվարի 20 (1996 թվականի փետրվարի 20)
.ki Կիրիբատի Կիրիբատի Ոչ Այո Այո 1995 թվականի ապրիլի 19 (1995 թվականի ապրիլի 19)
.km Կոմորյան Կղզիներ Կոմորյան Կղզիներ Ոչ Ոչ Այո 1998 թվականի հունիսի 8 (1998 թվականի հունիսի 8)
.kn Սենթ Քիթս և Նևիս Սենթ Քիթս և Նևիս Ոչ Ոչ Այո 1991 թվականի սեպտեմբերի 3 (1991 թվականի սեպտեմբերի 3)
.kp Հյուսիսային Կորեա Հյուսիսային Կորեա Միայն թույլատրված է Հյուսիսային Կորեայում գտնվող ընկերություններին, կազմակերպություններին և պետական կառույցներին։ Չնայած դրան շատ քիչ դոմեյններ են գրանցված Հյուսիսային Կորեայում առկա համացանցի գրաքննության պատճառով։ Ոչ Ոչ Ոչ Ոչ 2007 թվականի սեպտեմբերի 24 (2007 թվականի սեպտեմբերի 24)
.kr Հարավային Կորեա Հարավային Կորեա Այո Այո Այո 1986 թվականի սեպտեմբերի 29 (1986 թվականի սեպտեմբերի 29)
.kw Քուվեյթ Քուվեյթ Այո Ոչ 1992 թվականի հոկտեմբերի 26 (1992 թվականի հոկտեմբերի 26)
.ky Կայմանյան կղզիներ Կայմանյան կղզիներ (Միացյալ Թագավորություն) Ոչ Այո Այո 1995 թվականի մայիսի 3 (1995 թվականի մայիսի 3)
.kz Ղազախստան Ղազախստան Պարտադիր ֆիզիկական ներկայություն Ղազախստանում[40]։ style="background:#9F9;vertical-align:middle;text-align:center;" class="table-yes"|Այո Ոչ Այո 1994 թվականի սեպտեմբերի 19 (1994 թվականի սեպտեմբերի 19)
.la Լաոս Լաոս Ներկայումս կիրառվում է որպես Լոս Անջելեսի ոչ պաշտոնական դոմեյն[41]։ Այո Այո 1996 թվականի մայիսի 14 (1996 թվականի մայիսի 14)
.lb Լիբանան Լիբանան Միայն թույլատրված է Լիբանանում գրանցված ընկերություններին։ Այո Ոչ 1993 թվականի օգոստոսի 25 (1993 թվականի օգոստոսի 25)
.lc Սենտ Լյուսիա Սենտ Լյուսիա Այո Այո 1991 թվականի սեպտեմբերի 3 (1991 թվականի սեպտեմբերի 3)
.li Լիխտենշտայն Լիխտենշտայն Ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվում է նաև Լոնգ Այլենդի կառույցների կամ Լի-ով ավարտվող ազգանուն ունեցող մարդկանց կողմից։ Այո Այո Այո 1993 թվականի փետրվարի 26 (1993 թվականի փետրվարի 26)
.lk Շրի Լանկա Շրի Լանկա Այո Այո Այո 1990 թվականի հունիսի 15 (1990 թվականի հունիսի 15)
.lr Լիբերիա Լիբերիա Մասնակի Ոչ 1997 թվականի ապրիլի 9 (1997 թվականի ապրիլի 9)
.ls Լեսոթո Լեսոթո Ոչ Ոչ 1993 թվականի հունվարի 13 (1993 թվականի հունվարի 13)
.lt Լիտվա Լիտվա Այո Այո Այո 1992 թվականի հունիսի 3 (1992 թվականի հունիսի 3)
.lu Լյուքսեմբուրգ Լյուքսեմբուրգ Ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվում է նաև Շվեյցարիայի Լյուցեռն քաղաքում։ Այո Այո Այո 1995 թվականի հունվարի 27 (1995 թվականի հունվարի 27)
.lv Լատվիա Լատվիա Այո Այո Այո 1993 թվականի ապրիլի 29 (1993 թվականի ապրիլի 29)
.ly Լիբիա Լիբիա Ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվում է որպես համանուն դոմեյն -ly-ով ավարտվող բառերի համար։ Այո Այո 1997 թվականի ապրիլի 23 (1997 թվականի ապրիլի 23)
.ma Մարոկկո Մարոկկո Մասնակի Այո 1993 թվականի նոյեմբերի 26 (1993 թվականի նոյեմբերի 26)
.mc Մոնակո Մոնակո Միայն Մոնակոյում գրանցված ապրանքանիշ ունեցող ընկերությունների համար: Այո Այո 1995 թվականի հունվրի 20 (1995 թվականի հունվրի 20)
.md Մոլդովա Մոլդովա Թույլատրված է օգտագործել այն ընկերություններին և անհատներին, որոնք ֆիզիկական հասցե ունեն Մոլդովայում։ Այո Այո 1994 թվականի մարտի 24 (1994 թվականի մարտի 24)
.me Չեռնոգորիա Չեռնոգորիա Ոչ պաշտոնապես օգտագործվում է նաև որպես համանուն դոմեյն (օրինակ՝ love.me, meet.me և այլն)։ Այո Այո 2007 թվականի սեպտեմբերի 24 (2007 թվականի սեպտեմբերի 24)
.mg Մադագասկար Մադագասկար Թույլատրված է Մադագասկարի ընկերություններին։ Ոչ Այո 1995 թվականի հուլիսի 25 (1995 թվականի հուլիսի 25)
.mh Մարշալյան կղզիներ Մարշալյան կղզիներ Գործող չէ։ Ոչ 1996 թվականի օգոստոսի 16 (1996 թվականի օգոստոսի 16)
.mk Հյուսիսային Մակեդոնիա Հյուսիսային Մակեդոնիա Թույլատրված է ԵՄ-ի ընկերություններին և անհատներին։ Ոչ Այո 1993 թվականի սեպտեմբերի 23 (1993 թվականի սեպտեմբերի 23)
.ml Մալի Մալի Նախկինում օգտագործվել է որպես ազատ դոմեյն։ Այո Ոչ Այո 1993 թվականի սեպտեմբերի 29 (1993 թվականի սեպտեմբերի 29)
.mm Մյանմա Մյանմա Ոչ Ոչ 1997 թվականի փետրվարի 4 (1997 թվականի փետրվարի 4)
.mn Մոնղոլիա Մոնղոլիա Երկրորդ մակարդակի դոմեյններ .gov.mn, .org.mn, and .edu.mn վերապահված են հատուկ օգտագործման համար։ Տես՝ .mn հավելյալ տեղեկությունների համար։ Այո Այո 1995 թվականի մարտի 2 (1995 թվականի մարտի 2)
.mo Մակաո Մակաո Գրանցվողները պետք է ունենան գրանցված բիզնես Մակաոյում՝ նույն անունով, որով ցանկանում են գրանցել դոմեյնը։ Ոչ Այո 1992 թվականի սեպտեմբերի 17 (1992 թվականի սեպտեմբերի 17)
.mp Հյուսիսային Մարիանյան կղզիներ Հյուսիսային Մարիանյան կղզիներ (ԱՄՆ) Ոչ Այո 1996 թվականի հոկտեմբերի 22 (1996 թվականի հոկտեմբերի 22)
.mq Մարտինիկա Մարտինիկա (Ֆրանսիա) Ոչ Ոչ 1997 թվականի մարտի 28 (1997 թվականի մարտի 28)
.mr Մավրիտանիա Մավրիտանիա Այո Այո 1996 թվականի ապրիլի 24 (1996 թվականի ապրիլի 24)
.ms Մոնտսերատ Մոնտսերատ (Միացյալ Թագավորություն) Ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվում է նաև Microsoft-ի հետ առնչվող դոմեյնների համար։ Ոչ Այո 1997 թվականի մարտի 6 (1997 թվականի մարտի 6)
.mt Մալթա Մալթա Ոչ Ոչ 1992 թվականի դեկտեմբերի 2 (1992 թվականի դեկտեմբերի 2)
.mu Մավրիկիոս Մավրիկիոս Ոչ Այո 1995 թվականի հոկտեմբերի 6 (1995 թվականի հոկտեմբերի 6)
.mv Մալդիվներ Մալդիվներ Ոչ Այո 1996 թվականի սեպտեմբերի 25 (1996 թվականի սեպտեմբերի 25)
.mw Մալավի Մալավի Ոչ Այո 1997 թվականի հունվարի 3 (1997 թվականի հունվարի 3)
.mx Մեքսիկա Մեքսիկա Այո Այո 1989 թվականի փետրվարի 1 (1989 թվականի փետրվարի 1)
.my Մալայզիա Մալայզիա Միայն թույլատրված է Մալայզիայում գրանցված անհատներին և ընկերություններին։ Այո[42] Այո Այո 1987 թվականի հունիսի 8 (1987 թվականի հունիսի 8)
.mz Մոզամբիկ Մոզամբիկ Ոչ Ոչ 1992 թվականի սեպտեմբերի 4 (1992 թվականի սեպտեմբերի 4)
.na Նամիբիա Նամիբիա Այո Այո 1991 թվականի մայիսի 8 (1991 թվականի մայիսի 8)
.nc Նոր Կալեդոնիա Նոր Կալեդոնիա (Ֆրանսիա) Թույլատրված է այն ընկերություններին, որոնք ունեն Նոր Կալեդոնիայի բիզնես գրանցման վկայական կամ այն անհատներին, որոնք բնակվում են Նոր Կալեդոնիայում առնվազն 6 ամիս։ Այո Այո 1993 թվականի հոկտեմբերի 13 (1993 թվականի հոկտեմբերի 13)
.ne Նիգեր Նիգեր Ոչ Այո 1996 թվականի ապրիլի 24 (1996 թվականի ապրիլի 24)
.nf Նորֆոլք կղզի Նորֆոլք Այո Այո 1996 թվականի մարտի 18 (1996 թվականի մարտի 18)
.ng Նիգերիա Նիգերիա Ոչ Այո 1995 թվականի մարտի 15 (1995 թվականի մարտի 15)
.ni Նիկարագուա Նիկարագուա Ոչ Ոչ 1989 թվականի հոկտեմբերի 13 (1989 թվականի հոկտեմբերի 13)
.nl Նիդերլանդներ Նիդերլանդներ Ոչ Այո Այո Այո 1986 թվականի ապրիլի 25 (1986 թվականի ապրիլի 25)
.no Նորվեգիա Նորվեգիա Բիզնեսները և մասնագետները պետք է գրանցվեն որպես Բրյոնյոյսուն գրանցման կենտրոնի կողմից հաստատված կազմակերպության տեսակ։ Անհատները պետք է 18 տարին լրացած լինեն և գրանցված լինեն ազգային ռեգիստրում։ Բոլոր դիմորդները պետք է ունենան նորվեգական փոստային հասցե։ Այո Այո Այո Այո 1987 թվականի մարտի 17 (1987 թվականի մարտի 17)
.np Նեպալ Նեպալ .np բոլոր դոմեյնները ազատ են եղել անհատների և գրանցված բիզնեսների գրանցման համար, սակայն այժմ այդօես չէ։ Օտարերկրյա բիզնեսները պետք է Նեպալում տեղակայն ներկայության ապացույց ներկայացնեն։ Ոչ Ոչ 1995 թվականի հունվարի 25 (1995 թվականի հունվարի 25)
.nr Նաուրու Նաուրու Նախկինում օգտագործվել է որպես ազատ դոմեյն՝ co.nr[43]։ Ոչ Այո 1998 թվականի մարտի 30 (1998 թվականի մարտի 30)
.nu Նիուե Նիուե Սովորաբար օգտագործվում է դանիական, հոլանդական և շվեդական կայքերի կողմից, քանի որ իրենց լեզուներում «nu» նշանակում է «այսօր» ("now")։ Այո[44] Այո Այո Այո 1997 թվականի հունիսի 20 (1997 թվականի հունիսի 20)
.nz Նոր Զելանդիա Նոր Զելանդիա մաորերեն[45] Այո Այո[46] Այո 1987 թվականի հունվարի 19 (1987 թվականի հունվարի 19)
.om Օման Օման Գրանցվողները պետք է ընկերություն կամ ապրանքանիշ ունենան Օմանում, ինչպես նաև տեղում կոնտակտային անձ։ Ոչ Ոչ 1996 թվականի ապրիլի 11 (1996 թվականի ապրիլի 11)
.pa Պանամա Պանամա Որոշ չափով օգտագործվում է Փենսիլվանիայում։ Ոչ Ոչ 1994 թվականի մայիսի 25 (1994 թվականի մայիսի 25)
.pe Պերու Պերու Ոչ պաշտոնական ձևով նաև օգտագործվում է մասնավոր կապիտալի հետ առնչվող բիզնեսների կողմից։ Այո Այո Այո 1991 թվականի նոյեմբերի 25 (1991 թվականի նոյեմբերի 25)
.pf Ֆրանսիական Պոլինեզիա Ֆրանսիական Պոլինեզիա (Ֆրանսիա) Օգտագործվում է նաև Կլիպերտոնում։ Ոչ Այո 1996 թվականի մարտի 19 (1996 թվականի մարտի 19)
.pg Պապուա Նոր Գվինեա Պապուա Նոր Գվինեա Ոչ Ոչ 1991 թվականի սեպտեմբերի 26 (1991 թվականի սեպտեմբերի 26)
.ph Ֆիլիպիններ Ֆիլիպիններ Այո Այո 1990 թվականի սեպտեմբերի 14 (1990 թվականի սեպտեմբերի 14)
.pk Պակիստան Պակիստան 1992 թվականից շահագործվում է PKNIC-ի կողմից։ Ոչ Այո 1992 թվականի հունիսի 3 (1992 թվականի հունիսի 3)
.pl Լեհաստան Լեհաստան Այո[47] Այո Այո 1990 թվականի հուլիսի 30 (1990 թվականի հուլիսի 30)
.pm Սեն Պիեռ և Միքելոն Սեն Պիեռ և Միքելոն (Ֆրանսիա) Թույլատրված է ԵՄ-ի, Շվեյցարիայի, Նորվեգիայի, Իսլանդիայի և Լիխտենշտայնի ընկերություններին և անհատներին[Ն 12]։ Այո Այո 1997 թվականի օգոստոսի 20 (1997 թվականի օգոստոսի 20)
.pn Փիթքերն կղզիներ Փիթքերն կղզիներ (Միացյալ Թագավորություն) Որպես մարքեթինգային արշավ՝ Lionsgate օգտագործել է .pn-ը Քաղցած խաղեր ֆիլմի որոշ կայքերի համար՝ որպես հորինված երկիր Պանեմի «պաշտոնական» կոդ․ նշանավոր կայքերից են thecapitol.pn և revolution.pn։ Ոչ Այո 1997 թվականի հուլիսի 10 (1997 թվականի հուլիսի 10)
.pr Պուերտո Ռիկո Պուերտո Ռիկո (ԱՄՆ) Այո Այո 1989 թվականի օգոստոսի 27 (1989 թվականի օգոստոսի 27)
.ps Պաղեստին Պաղեստին[48] Ոչ Այո 2000 թվականի մարտի 22 (2000 թվականի մարտի 22)
.pt Պորտուգալիա Պորտուգալիա պորտուգալերեն Այո Այո Այո[49] 30 June 1988 (30 June 1988)
.pw Պալաու Պալաու Այո Այո Այո Այո[50] 1997 թվականի հունիսի 12 (1997 թվականի հունիսի 12)
.py Պարագվայ Պարագվայ Ոչ Ոչ 1991 թվականի սեպտեմբերի 3 (1991 թվականի սեպտեմբերի 3)
.qa Կատար Կատար Ոչ Ոչ 1996 թվականի հունիսի 12 (1996 թվականի հունիսի 12)
.re Ռեյունյոն Ռեյունյոն (Ֆրանսիա) Թույլատրված է ԵՄ-ի, Շվեյցարիայի, Նորվեգիայի, Իսլանդիայի և Լիխտենշտայնի ընկերություններին և անհատներին[Ն 12]։ Այո[26] Այո Այո 1997 թվականի ապրիլի 7 (1997 թվականի ապրիլի 7)
.ro Ռումինիա Ռումինիա Այո[51] Այո[51] Այո Այո[51] 1993 թվականի փետրվարի 26 (1993 թվականի փետրվարի 26)
.rs Սերբիա Սերբիա Տես նաև՝ .срб (.srb կյուրեղագիր). Ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվում է նաև Rust ծրագրավորման լեզվի հետ կապված դոմեյնների համար։ Այո Այո Այո Այո 2007 թվականի սեպտեմբերի 24 (2007 թվականի սեպտեմբերի 24)
2008 թվականի մարտի 10 (գրանցումներ)
.ru Ռուսաստան Ռուսաստան Տես նաև՝․su (դեռևս կիրառության մեջ է) և .рф՝ ԴԱՀ-ի համար։ Ոչ Այո Այո Այո 1994 թվականի ապրիլի 7 (1994 թվականի ապրիլի 7)
.rw Ռուանդա Ռուանդա Ոչ Այո 1996 թվականի հոկտեմբերի 21 (1996 թվականի հոկտեմբերի 21)
.sa Սաուդյան Արաբիա Սաուդյան Արաբիա Գրանցվողը պետք է գրանցված ապրանքանիշ ունենա Սաուդյան Արաբիայում, որը համապատասխանում է դոմեյնի անվանմանը, որպեսզի կարողանա գրանցել, կամ պետք է ապահովի Սաուդյան Արաբիայում ընկերության հիմնադրման փաստաթղթերը կամ անձնական գրանցման համար՝ վավեր ID-ի պատճենը: Պահանջվում է նաև դոմեյնի գրանցման վերաբերյալ նամակ կազմակերպության պաշտոնական ձևաթղթի վրա՝ հասցեագրված SaudiNIC-ին: Պահանջվում է տեղական կոնտակտային անձ: Երկրորդ մակարդակի դոմեյնների գրանցումները սկսվել են 2011 թվականից[52]։ արաբերեն[9] Այո[53] Այո Այո[54] 1994 թվականի մայիսի 17 (1994 թվականի մայիսի 17)
.sb Սողոմոնյան Կղզիներ Սողոմոնյան Կղզիներ Այո Ոչ 1994 թվականի ապրիլի 19 (1994 թվականի ապրիլի 19)
.sc Սեյշելյան կղզիներ Սեյշելյան կղզիներ Ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվում է նաև Snapchat-ի հետ կապված դոմեյնների համար։ Այո Այո 1997 թվականի մայիսի 9 (1997 թվականի մայիսի 9)
.sd Սուդան Սուդան Ոչ Այո 1997 թվականի մարտի 6 (1997 թվականի մարտի 6)
.se Շվեդիա Շվեդիա Այո[Ն 14] Այո Այո Այո 1986 թվականի սեպտեմբերի 4 (1986 թվականի սեպտեմբերի 4)
.sg Սինգապուր Սինգապուր Ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվում է նաև Շվեյցարիայի Սանկտ Գալլեն կանտոնի կողմից։ Այո Այո 1988 թվականի հոկտեմբերի 19 (1988 թվականի հոկտեմբերի 19)
.sh {{{2}}}{{{2}}} Սուրբ Հեղինեի կղզի, Համբարձման կղզի և Տրիստան դա Կունյա (Միացյալ Թագավորություն)

Ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվում է նաև Շվեյցարիայի Շաֆհաուզեն կանտոնի կողմից։

Այո[56] Այո Այո 23 September 1997 (23 September 1997)
.si Սլովենիա Սլովենիա Այո[Ն 15] Այո Այո 1992 թվականի ապրիլի 1 (1992 թվականի ապրիլի 1)
.sk Սլովակիա Սլովակիա Թույլատրված է ԵՄ-ի, Շվեյցարիայի, Նորվեգիայի, Իսլանդիայի և Լիխտենշտայնի ընկերություններին և անհատներին[Ն 12]։ Այո Այո Այո 1993 թվականի մարտի 29 (1993 թվականի մարտի 29)
.sl Սիերա Լեոնե Սիերա Լեոնե Ոչ Այո 1997 թվականի մայիսի 9 (1997 թվականի մայիսի 9)
.sm Սան Մարինո Սան Մարինո Դոմեյնի անունը պետք է լինի նույնը, ինչ ընկերության անունը կամ ապրանքանիշը։ Ոչ Այո 1995 թվականի օգոստոսի 16 (1995 թվականի օգոստոսի 16)
.sn Սենեգալ Սենեգալ Գրանցումը թույլատրված է միայն ընկերություններին, ահատները թույլատրված չէ։ Այո Այո 1993 թվականի մարտի 19 (1993 թվականի մարտի 19)
.so Սոմալի Սոմալի Վերաթողարկվել է 2010 թվականի նոյեմբերի 1-ին։ Ոչ Ոչ Այո 1997 թվականի օգոստոսի 28 (1997 թվականի օգոստոսի 28)
.sr Սուրինամ Սուրինամ Ոչ Այո 1991 թվականի սեպտեմբերի 3 (1991 թվականի սեպտեմբերի 3)
.ss Հարավային Սուդան Հարավային Սուդան Այո 2011 թվականի օգոստոսի 10 (2011 թվականի օգոստոսի 10) (հատկացվել է)
2019 թվականի փետրվարի 2
.st Սան Տոմե և Պրինսիպի Սան Տոմե և Պրինսիպի Ոչ պաշտոնական ձևով նաև օգտագործվում է Բոլցանոյի և Շտիրիա նահանգի կողմից։ Այո Ոչ Այո 1997 թվականի նոյեմբերի 7 (1997 թվականի նոյեմբերի 7)
.su Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ Դեռևս կիրառվում է։ Ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվում է ուսանողական միությունների կողմից։ Այո Այո Այո Այո[58] 1990 թվականի սեպտեմբերի 19 (1990 թվականի սեպտեմբերի 19)
.sv Սալվադոր Սալվադոր Ոչ Ոչ 1994 թվականի նոյեմբերի 4 (1994 թվականի նոյեմբերի 4)
.sx Սինտ Մաարտեն (Նիդերլանդներ) Սինտ Մաարտեն (Նիդերլանդների Թագավորություն) Այո Ոչ 2010 թվականի դեկտեմբերի 20 (2010 թվականի դեկտեմբերի 20)
.sy Սիրիա Սիրիա Ոչ Այո 1996 թվականի փետրվարի 20 (1996 թվականի փետրվարի 20)
.sz Էսվատինի Էսվատինի Գրանցումը թույլատրված է միայն Էսվատինիի առևտրային լիցենզիաներ ունեցող կազմակերպություններին։ Ոչ Ոչ 1993 թվականի հուլիսի 19 (1993 թվականի հուլիսի 19)
.tc Թերքս և Քայքոս կղզիներ Թերքս և Քայքոս կղզիներ (Միացյալ Թագավորություն) Օգտագործվում է նաև Թուրքիայում։ Թուրքիայի Հանրապետության (Türkiye Cumhuriyeti) պաշտոնական հապավումն է։ Ոչ Այո 1997 թվականի հունվարի 27 (1997 թվականի հունվարի 27)
.td Չադ Չադ Միայն հասանելի է Չադի հետ առնչություն ունեցող կազմակերպությունների գրանցման համար։ Ոչ Այո 1997 թվականի նոյեմբերի 3 (1997 թվականի նոյեմբերի 3)
.tf Ֆրանսիական հարավային և անտարկտիկական տարածքներ Հազվադեպ է օգտագործվում։ Սահմանափակ ձևով օգտագործվում է Եվրոպական միության, Շվեյցարիայի, Նորվեգիայի, Իսլանդիայի և Լիխտենշտայնի անհատների և ընկերությունների կողմից։ Դոմեյնը նաև հաճախակի օգտագործվում է համայնքի կողմից ղեկավարվող կայքերի կողմից, որոնք կապված են Team Fortress 2 խաղի հետ[Ն 12]։ Այո[26] Այո Այո 1997 թվականի օգոստոսի 26 (1997 թվականի օգոստոսի 26)
.tg Տոգո Տոգո Ոչ Այո 1996 թվականի սեպտեմբերի 5 (1996 թվականի սեպտեմբերի 5)
.th Թաիլանդ Թաիլանդ Այո Այո Այո 1988 թվականի սեպտեմբերի 7 (1988 թվականի սեպտեմբերի 7)
.tj Տաջիկստան Տաջիկստան Ոչ Այո 1997 թվականի դեկտեմբերի 11 (1997 թվականի դեկտեմբերի 11)
.tk Տոկելաու Տոկելաու Նախկինում օգտագործվել է որպես հանրության համար անվճար դոմեյնի ծառայություն Այո Ոչ Այո 1997 թվականի նոյեմբերի 7 (1997 թվականի նոյեմբերի 7)
.tl Արևելյան Թիմոր Արևելյան Թիմոր Նախկին կոդը՝ .tp, ապաակտիվացվել է 2015 թվականին։ Այո Այո 2005 թվականի մարտի 23 (2005 թվականի մարտի 23)
.tm Թուրքմենստան Թուրքմենստան Այո[59] Այո Այո 1997 թվականի մայիսի 30 (1997 թվականի մայիսի 30)
.tn Թունիս Թունիս Թունիսի պաշտոնական վերին մակարդակի ազգային դոմեյն։ Այո Այո Այո Այո 1991 թվականի մայիսի 17 (1991 թվականի մայիսի 17)
.to Տոնգա Տոնգա Հաճախ ոչ պաշտոնական ձևով օգտագործվում է տորենտի, Թուրինի, Տորոնտոյի, Տոկիոյի կամ Տորկանտինսի համար։ Այո Ոչ Այո 1995 թվականի դեկտեմբերի 18 (1995 թվականի դեկտեմբերի 18)
.tr Թուրքիա Թուրքիա .ct.tr և nc.tr օգտագործվում է Կիպրոսի հյուսիսային հատվածի կողմից։ Այո[Ն 16] Ոչ Այո Այո[Ն 17] 1990 թվականի սեպտեմբերի 17 (1990 թվականի սեպտեմբերի 17)
.tt Տրինիդադ և Տոբագո Տրինիդադ և Տոբագո Այո Այո 1991 թվականի սեպտեմբերի 3 (1991 թվականի սեպտեմբերի 3)
.tv Տուվալու Տուվալու Օգտագործվելով որպես հեռուստատեսության հապավում՝ դոմեյնը ներկայումս շահագործվում է VeriSign ընկերության dotTV-ի կողմից․ ընկերության 20%-ը պատկանում է Տուվալուի կառավարությանը։ Այո Այո 1996 թվականի մարտի 18 (1996 թվականի մարտի 18)
.tw Թայվան Թայվան Գրանցումը թույլատրելի է ամբողջ աշխարհում, ֆիզիկական ներկայությունը երկրում պարտադիր չէ[62]։ Այո[Ն 18] Այո Այո 1989 թվականի հուլիսի 31 (1989 թվականի հուլիսի 31)
.tz Տանզանիա Տանզանիա Բարձր մակարդակի դոմեյնի գրանցումները թույլատրվել է 2022 թվականի հուլիսից, Տանզանիայում ֆիզիկական ներկայությունը պարտադիր չէ։ Այո Ոչ 1995 թվականի հուլիսի 14 (1995 թվականի հուլիսի 14)
.ua Ուկրաինա Ուկրաինա Վերին մակարդակի դոմեյնի գրանցումները թույլատրված են միայն ապրանքանիշ ունեցողներին․ երկրորդ մակարդակի դոմեյնի գրանցումներն ազատ են։ Այո[Ն 19] Այո[Ն 20] Այո Այո 1992 թվականի դեկտեմբերի 1 (1992 թվականի դեկտեմբերի 1)
.ug Ուգանդա Ուգանդա Այո Այո 1995 թվականի մարտի 8 (1995 թվականի մարտի 8)
.uk Միացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորության ISO 3166-1 կոդը GB (Great Britain) է։ UK-ը հատուկ վերապահված ISO 3166-1 կոդ է։ Այժմ ․uk-ն է Միացյալ Թագավորության առաջնային ՎՄԴ[64]։ Այո Այո Այո 1985 թվականի հուլիսի 24 (1985 թվականի հուլիսի 24)
.us Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ Գրանցվողները պետք է լինեն ԱՄՆ քաղաքացիներ, բնակիչներ կամ կազմակերպություններ, կամ էլ ԱՄՆ-ում ներկայություն ունեցող օտարերկրյա կազմակերպություն։ Նախկինում հաճախ օգտագործվել է ԱՄՆ նահանգների և տեղական ինքնակառավարման մարմինների կողմից․ տես նաև՝ .gov ՎՄԴ։ Այո Այո 1985 թվականի փետրվարի 15 (1985 թվականի փետրվարի 15)
.uy Ուրուգվայ Ուրուգվայ Երկրորդ մակարդակի դոմեյնի թողարկումը սկսել է 2012 թվականի հուլիսի 10-ին[65]։ Այո Այո 1990 թվականի սեպտեմբերի 10 (1990 թվականի սեպտեմբերի 10)
.uz Ուզբեկստան Ուզբեկստան Այո Այո 1995 թվականի ապրիլի 29 (1995 թվականի ապրիլի 29)
.va Վատիկան Վատիկան Սահմանափակված է միայն Սուրբ Աթոռի (այդ թվում Վատիկանի) պաշտոնական կայքերով։ Ոչ Ոչ 1995 թվականի սեպտեմբերի 11 (1995 թվականի սեպտեմբերի 11)
.vc Սենտ Վինսենթ և Գրենադիններ Սենտ Վինսենթ և Գրենադիններ Մասնակի Այո 1991 թվականի սեպտեմբերի 3 (1991 թվականի սեպտեմբերի 3)
.ve Վենեսուելա Վենեսուելա Այո Ոչ 1991 թվականի մարտի 7 (1991 թվականի մարտի 7)
.vg Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներ Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներ (Միացյալ Թագավարություն) Ոչ Այո 1997 թվականի փետրվարի 20 (1997 թվականի փետրվարի 20)
.vi Ամերիկյան Վիրջինյան կղզիներ Ամերիկյան Վիրջինյան կղզիներ (ԱՄՆ) Ոչ Այո 1995 թվականի օգոստոսի 31 (1995 թվականի օգոստոսի 31)
.vn Վիետնամ Վիետնամ Այո[66] Այո Այո 1994 թվականի ապրիլի 14 (1994 թվականի ապրիլի 14)
.vu Վանուատու Վանուատու Այո Այո 1995 թվականի ապրիլի 10 (1995 թվականի ապրիլի 10)
.wf Ուոլիս և Ֆուտունա Ուոլիս և Ֆուտունա Սահմանափակ ձևով օգտագործվում է Եվրոպական միության, Շվեյցարիայի, Նորվեգիայի, Իսլանդիայի և Լիխտենշտայնի անհատների և ընկերությունների կողմից[Ն 12]։ Այո[26] Այո Այո 1997 թվականի նոյեմբերի 14 (1997 թվականի նոյեմբերի 14)
.ws Սամոա Սամոա Այո Այո[67] Այո 1995 թվականի հուլիսի 14 (1995 թվականի հուլիսի 14)
.ye Եմեն Եմեն Ոչ Ոչ 1996 թվականի օգոստոսի 19 (1996 թվականի օգոստոսի 19)
.yt Մայոտ Մայոտ Սահմանափակ ձևով օգտագործվում է Եվրոպական միության, Շվեյցարիայի, Նորվեգիայի, Իսլանդիայի և Լիխտենշտայնի անհատների և ընկերությունների կողմից[Ն 12]։ Նաև ոչ պաշտոնապես օգտագործվում էYouTube-ի հետ կապված դոմեյներում։ Այո[26] Այո Այո 1997 թվականի նոյեմբերի 17 (1997 թվականի նոյեմբերի 17)
.za Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն .za-ն ծագում է երկրի հոլանդերեն անունից, չնայած նրան, որ հոլանդերենն այլևս երկրի պաշտոնական լեզուն չէ։ Այո Այո 1990 թվականի նոյեմբերի 7 (1990 թվականի նոյեմբերի 7)
.zm Զամբիա Զամբիա Ոչ Այո[Ն 21] 1994 թվականի մարտի 25 (1994 թվականի մարտի 25)
.zw Զիմբաբվե Զիմբաբվե Ոչ Ոչ 1991 թվականի նոյեմբերի 6 (1991 թվականի նոյեմբերի 6)

Միջազգայնացված վերին մակարդակի ազգային դոմեյններ (ազգային ՎՄԴ)

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Միջազգայնացված ազգային ՎՄԴ-ներ[68]
ԴԱՀ անուն ՄԴԱ ազգային ՎՄԴ Երկիր/շրջան Լեզու Գիր Նշումներ Այլ ազգային ՎՄԴ Դոմեյնների անվան

համակարգի (ԴԱՀ) անվտանգության ընդլայնումներ

xn--lgbbat1ad8j .الجزائر Ալժիր Ալժիր արաբերեն արաբերեն .dz Ոչ
xn--y9a3aq .հայ Հայաստան Հայաստան հայերեն հայերեն .am Այո
xn--mgbcpq6gpa1a .البحرين Բահրեյն Բահրեյն արաբերեն արաբերեն չի կիրառվում .bh Այո
xn--54b7fta0cc .বাংলা Բանգլադեշ Բանգլադեշ բենգալի բենգալի .bd Ոչ
xn--90ais .бел Բելառուս Բելառուս բելառուսերեն կյուրեղագիր .by Այո
xn--90ae .бг[69] Բուլղարիա Բուլղարիա բուլղարերեն կյուրեղագիր .bg Այո
xn--fiqs8s .中国 Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան չինարեն չինական գիր (պարզեցված) .cn Այո
xn--fiqz9s .中國 Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան չինարեն չինական գիր (ավանդական) .cn Այո
xn--wgbh1c .مصر Եգիպտոս Եգիպտոս արաբերեն արաբերեն .eg Այո
xn--e1a4c .ею Եվրամիություն Եվրամիություն բուլղարերեն կյուրեղագիր .eu Այո
xn--qxa6a .ευ Եվրամիություն Եվրամիություն հունարեն հունարեն Կիրառության մեջ է 2022 թվականից .eu Այո
xn--node .გე Վրաստան Վրաստան վրացերեն վրացերեն .ge Ոչ
xn--qxam .ελ[69] Հունաստան Հունաստան հունարեն հունարեն Կիրառության մեջ է 2018 թվականի հուլիսից .gr Այո
xn--j6w193g .香港 Հոնկոնգ Հոնկոնգ չինարեն չինական գիր (պարզեցված և ավանդական) .hk Այո
xn--h2brj9c .भारत Հնդկաստան Հնդկաստան հինդի դևանագարի Հասանելի է 2014 թվականի օգոստոսի 27-ից[70] .in Այո
xn--mgbbh1a71e .بھارت Հնդկաստան Հնդկաստան ուրդու արաբերեն (ուրդու) Հասանելի է 2017 թվականից .in Այո
xn--fpcrj9c3d .భారత్ Հնդկաստան Հնդկաստան տելուգու տելուգու Հասանելի է 2017 թվականից .in Այո
xn--gecrj9c .ભારત Հնդկաստան Հնդկաստան գուջարաթի գուջարաթի Հասանելի է 2017 թվականից .in Այո
xn--s9brj9c .ਭਾਰਤ Հնդկաստան Հնդկաստան փենջաբի գուրմուխի Հասանելի է 2017 թվականից .in Այո
xn--xkc2dl3a5ee0h .இந்தியா Հնդկաստան Հնդկաստան թամիլերեն թամիլերեն Հասանելի է 2015 թվականից .in Այո
xn--45brj9c .ভারত Հնդկաստան Հնդկաստան բենգալի բենգալի Հասանելի է 2017 թվականից .in Այո
xn--2scrj9c .ಭಾರತ Հնդկաստան Հնդկաստան կաննադա կաննադա Հասանելի է 2020 թվականից .in Այո
xn--rvc1e0am3e .ഭാരതം Հնդկաստան Հնդկաստան մալայալամ մալայալամ Հասանելի է 2020 թվականից .in Այո
xn--45br5cyl .ভাৰত Հնդկաստան Հնդկաստան ասսամերեն բենգալի Հասանելի է 2022 թվականից .in Այո
xn--3hcrj9c .ଭାରତ Հնդկաստան Հնդկաստան օրիա օրիա Հասանելի է 2021 թվականից .in Այո
xn--mgbbh1a .بارت Հնդկաստան Հնդկաստան քաշմիրի արաբերեն (քաշմիրի) Հասանելի է 2022 թվականից .in Այո
xn--h2breg3eve .भारतम् Հնդկաստան Հնդկաստան սանսկրիտ դևանագարի Հասանելի է 2022 թվականից .in Այո
xn--h2brj9c8c .भारोत Հնդկաստան Հնդկաստան սանտալի դևանագարի Հասանելի է 2022 թվականից .in Այո
xn--mgbgu82a .ڀارت Հնդկաստան Հնդկաստան սինդհի արաբերեն (սինդհի) Հասանելի է 2022 թվականից .in Այո
xn--mgba3a4f16a .ایران Իրան Իրան պարսկերեն արաբերեն (պարսկերեն) .ir Ոչ
xn--mgbtx2b .عراق Իրաք Իրաք արաբերեն արաբերեն ՉԻ կիրառվում .iq Ոչ
xn--4dbrk0ce .ישראל Իսրայել Իսրայել եբրայերեն եբրայերեն Հասանելի է 2022 թվականից .il Այո
xn--mgbayh7gpa .الاردن Հորդանան Հորդանան արաբերեն արաբերեն .jo Ոչ
xn--80ao21a .қаз Ղազախստան Ղազախստան ղազախերեն կյուրեղագիր (ղազախերեն կիրիլիցա) .kz Ոչ
xn--q7ce6a .ລາວ Լաոս Լաոս լաոսերեն լաոսերեն Հասանելի է 2020 թվականից .la Այո
xn--mix082f .澳门 Մակաո Մակաո չինարեն չինական գիր (պարզեցված) Չի կիրառվում .mo Ոչ
xn--mix891f .澳門 Մակաո Մակաո չինարեն չինական գիր (ավանդական) Հասանելի է 2020 թվականից .mo Ոչ
xn--mgbx4cd0ab .مليسيا Մալայզիա Մալայզիա մալայերեն արաբերեն (ջավի) .my Այո
xn--mgbah1a3hjkrd .موريتانيا Մավրիտանիա Մավրիտանիա արաբերեն արաբերեն .mr Այո
xn--l1acc .мон Մոնղոլիա Մոնղոլիա մոնղոլերեն կյուրեղագիր (մոնղոլերեն) .mn Այո
xn--mgbc0a9azcg .المغرب Մարոկկո Մարոկկո արաբերեն արաբերեն .ma Ոչ
xn--d1alf .мкд Հյուսիսային Մակեդոնիա Հյուսիսային Մակեդոնիա մակեդոներեն կյուրեղագիր (մակեդոներենի այբուբեն) .mk Ոչ
xn--mgb9awbf .عمان Օման Օման արաբերեն արաբերեն .om Ոչ
xn--mgbai9azgqp6j .پاکستان Պակիստան Պակիստան ուրդու արաբերեն .pk Այո
xn--ygbi2ammx .فلسطين Պաղեստին Պաղեստին արաբերեն արաբերեն .ps Ոչ
xn--wgbl6a .قطر Կատար Կատար արաբերեն արաբերեն .qa Ոչ
xn--p1ai .рф Ռուսաստան Ռուսաստան ռուսերեն կյուրեղագիր (ռուսերեն) .ru Այո
xn--mgberp4a5d4ar .السعودية Սաուդյան Արաբիա Սաուդյան Արաբիա արաբերեն արաբերեն .sa Այո
xn--90a3ac .срб Սերբիա Սերբիա սերբերեն կյուրեղագիր (սերբերեն) .rs Այո
xn--yfro4i67o .新加坡 Սինգապուր Սինգապուր չինարեն չինական գիր (պարզեցված և ավանդական) .sg Այո
xn--clchc0ea0b2g2a9gcd .சிங்கப்பூர் Սինգապուր Սինգապուր թամիլերեն թամիլերեն .sg Այո
xn--3e0b707e .한국 Հարավային Կորեա Հարավային Կորեա կորեերեն հանգըլ .kr Այո
xn--fzc2c9e2c .ලංකා Շրի Լանկա Շրի Լանկա սինհալերեն սինհալերեն .lk Ոչ
xn--xkc2al3hye2a .இலங்கை Շրի Լանկա Շրի Լանկա թամիլերեն թամիլերեն .lk Ոչ
xn--mgbpl2fh .سودان Սուդան Սուդան արաբերեն արաբերեն .sd Ոչ
xn--ogbpf8fl .سورية Սիրիա Սիրիա արաբերեն արաբերեն .sy Ոչ
xn--kprw13d .台湾 Թայվան Թայվան չինարեն չինական գիր (պարզեցված) .tw Այո
xn--kpry57d .台灣 Թայվան Թայվան չինարեն չինական գիր (ավանդական) .tw Այո
xn--o3cw4h .ไทย Թաիլանդ Թաիլանդ թայերեն թայերեն .th Այո
xn--pgbs0dh .تونس Թունիս Թունիս արաբերեն արաբերեն .tn Այո
xn--j1amh .укр Ուկրաինա Ուկրաինա ուկրաիներեն կյուրեղագիր (ուկրաիներենի այբուբեն) .ua Ոչ
xn--mgbaam7a8h .امارات ԱՄԷ ԱՄԷ արաբերեն արաբերեն .ae Ոչ
xn--mgb2ddes .اليمن Եմեն Եմեն արաբերեն արաբերեն .ye Ոչ

Հապավումներ

ազգային ՎՄԴ - վերին մակարդակի ազգային դոմեյն

ԴԱՀ - դոմեյնների անվան համակարգի

Առաջարկված միջազգայնացված ազգային ՎՄԴ-ներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միջազգայնացված դոմեյնային անուններ են առաջարկվել Ճապոնիայի և Լիբիայի համար։

Կապը ISO 3166-1-ի հետ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ինտերնետ հասցեների նշանակման մարմինը իրավասու չէ որոշել, թե որն է երկիր, որը՝ ոչ։ Ազգային ՎՄԴ անունների համար որպես հիմք է ընտրվել ISO 3166-ի ցանկը այն մտքով, որ ISO-ն ունի որոշակի գործընթացներ՝ որոշելու, թե որ սուբյեկտները պետք է լինեն և չլինեն այդ ցանկում։
- Ջոն Պոստել

Չօգտագործված ISO 3166-1 կոդեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ներկայիս ISO 3166-1-ի գրեթե բոլոր կոդերը հատկացված են և գոյություն ունեն DNS-ում։ Սակայն սրանցից որոշները օգտագործված չեն։ Մասնավորապես Նորվեգիայից կախում ունեցող Բուվե կղզու (bv) և Շպիցբերգեն և Յան Մայենի (sj) ազգային ՎՄԴ-ները գոյություն ունեն DNS-ում, սակայն ենթադոմեյններ հատկացված չեն, և Նորիդի (ազգային ՎՄԴ-ի նորվեգական գրանցամատյան) քաղաքականությունն է, որ ներկայումս չպետք է հատկացվեն։ Ֆրանսիական երկու տարածքներ՝ Սուրբ Բարդուղիմեոսի կղզին bl և Սենթ Մարտենը mf, դեռևս սպասում են ֆրանսիական կառավարության կողմից հատկացմանը։ eh կոդը չնայած հասանելի է որպես Արևմտյան Սահարայի ազգային ՎՄԴ, երբեք չի հատկացվել և գոյություն չունի DNS-ում։ Միայն մեկ ենթադոմեյն է գրանցված gb-ով[71] (ISO 3166-1ը Միացյալ Թագավորության համար), նոր գրանցումներ չեն ընդունվում, ՄԲ-ի համար գործում է uk ազգային ՎՄԴ-ը։

ԱՄՆ արտաքին փոքր կղզիների համար նախատեսված .um ազգային ՎՄԴ-ն հեռացվել է 2008 թվականի ապրիլին։ Համաձայն RFC 1591 կանոնակարգի՝ .um-ը հասանելի է որպես ազգային ՎՄԴ, որը կարող է ձեռք բերվել համապատասխան պետական գործակալության կամ տեղական ինտերնետ օգտագործողների համայնքի պահանջով։

ISO 3166-1-ի մեջ չներառված ASCII ազգային ՎՄԴ-ներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ ASCII ազգային ՎՄԴ-ներ ISO 3166-1-ի երկու տառով կոդերից չեն։ Այս կոդերից մի քանիսը նշված են ISO ցուցակի ավելի հին տարբերակներում:

  • uk (Միացյալ Թագավորություն) - Միացյալ Թագավորության ISO 3166-1 կոդը GB է։ Սակայն JANET ցանցը արդեն իսկ ընտրել էր uk-ը՝ որպես վերին մակարդակի նույնացուցիչ Անվան գրանցման իր սխեմայի համար, և այն ընդգրկվել էր DNS-ի մեջ։ gb-ը հատկացվել է անցումային շրջանի համար, սակայն այն երբեք տեղի չի ունեցել, և uk-ի օգտագործումը արմատացել է[72]։
  • su - Այս հին ISO 3166 կոդը ծառայել է Խորհրդային Միությանը դրա գոյության շրջանում, ավելին՝ նոր գրանցումներ ևս թույլատրված են։
  • ac (Համբարձման կղզի) - Այս կոդը IANA-ի 1996 թվականի որոշման մնացորդն է, ըստ որի թույլատրվել է Համաշխարհային փոստային միությանը թույլատրվել է օգտագործել ISO 3166-1 alpha-2-ի պահեստային ցանկի կոդերը։ Ավելի ուշ որոշում չեղյալ է հայտարարվել, և Համբարձման կղզին միակն է։ (Երեք այլ ազգային ՎՄԴ-ներ՝ gg (Գերնսի), im (Մեն կղզի) և je (Ջերսի) ևս այս կատեգորիայի տակ են եղել 1996 թվականից մինչև 2006 թվականի մարտ ամիս, երբ ստացել են համապատասխան ISO 3166 կոդեր)։
  • eu (Եվրամիություն) - 2000 թվականի սեպտեմբերի 25-ին ICANN-ը որոշել է թույլատրել ISO 3166-1-ի պահեստային ցուցակում եղած երկու տառից կազմված և բոլոր տեսակի նպատակների համար նախատեսված ցանկացած կոդ։ Ներկայումս միայն ԵՄ-ը է համապատասխանում այս չափանիշին։ ԵՄ-ի Հեռահաղորդակցության նախարարների խորհրդի 2002 թվականի մարտի որոշումից հետո գործընթացը դանդաղ է եղել, սակայն Եվրոպական հանձնաժողովը ընտրել է գրանցման կենտրոն (EURid), և սահմանվել են հատկացման չափանիշները․ ICANN-ը հաստատել է eu՝ որպես ազգային ՎՄԴ, և այն բացվել է գրանցումների համար 2005 թվականի դեկտեմբերի 7-ին։ 2006 թվականի ապրիլի 7-ից ի վեր գրանցումը բաց է Եվրոպական տնտեսական տարածքի գրանցումների համար։

Պատմական ազգային ՎՄԴ-ներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՎՄԴ-ը հեռացվում է, երբ երկիրը դադարում է գոյություն ունենալ։ Եղել են երեք ազգային ՎՄԴ-ներ, որոնք ջնջվել են այն բանից հետո, երբ ISO 3166-1-ից հանվել է երկու տառից կազմված կոդը․ այդ երեք դեպքերն են՝ cs (Չեխոսլովակիա), zr (Զաիր) և tp (Արևելյան Թիմոր)։ Կարող է ISO 3166-1-ից հանելու և DNS-ից ջնջելու գործընթացների միջև ժամանակային առումով մեծ տարբերություն լինի, օրինակ՝ zr-ը 1997 թվականից ISO 3166-կոդ չէ, սակայն zr ազգային ՎՄԴ-ը վերացվել է միայն 2001 թվականին։ ISO 3166-1-ի հնացած կոդերին համապատասխանող մյուս ազգային ՎՄԴ-ները դեռևս չեն ջնջվել: Որոշ դեպքերում դրանք կարող է նույնիսկ չջնջվեն՝ պայմանավորված խափանումների քանակով, որոնք կարող են առաջացնել շատ օգտագործվող ազգային ՎՄԴ-ների համար: Մասնավորապես Խորհրդային Միության su ազգային ՎՄԴ-ն շարունակում է օգտագործել ավելի քան 20 տարի այն բանից հետո, երբ SU-ն հեռացվել է ISO 3166-1-ից[73]:

Պատմական կոդեր dd-ը Գերմանիայի Դեմոկրատական Հանրապետության և yd-ը Հարավային Եմենի համար հասանելի են եղել որպես ազգային ՎՄԴ-ներ, չնայած չեն հատկացվել[74]:

cs ազգային կոդի ժամանակավոր հատկացումը, մինչև դրանք բաժանվել են rs-ի և me-ի (համապատասխանաբար Սերբիա և Մոնտենեգրո), հանգեցրել է որոշ հակասությունների[75][76]՝ կապված ISO 3166-1-ի ազգային կոդերի կայունության հետ: Արդյունքում 2007 թվականին ստեղծվել է ISO 3166-1-ի երկրորդ խմբագրությունը՝ այն երաշխիքով, որ հեռացված կոդերը առնվազն 50 տարի չեն վերահատկացվելու, իսկ 2006 թվականին լեզուների պիտակներում օգտագործվող ազգային կոդերի համար RFC 3066-ը փոխարինվել է RFC 4646-ով[77]:

Նախորդ ISO 3166-1-ով Հարավսլավիայի համար նախատեսված YU կոդը հեռացվել է ISO-ի կողմից 2003 թվականի հուլիսի 23-ին, սակայն yu ազգային ՎՄԴ-ն շարունակել է օգտագործվել: Ի վերջո երկու տարի տևած անցումային շրջանից հետո, երբ ստեղծվել են սերբական rs և մոնտենեգրյան me կոդերը, .yu-ն կիրառությունից դուրս է եկել 2010 թվականի մարտին[78]:

Ավստրալիային ի սկզբանե հատկացվել է oz ազգային կոդը, սակայն ավելի ուշ այն փոխարինվել է au-ով, իսկ .oz դոմեյնները տեղափոխվել են .oz.au[79]:

Ընդհանուր ազգային ՎՄԴ-ներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընդհանուր վերին մակարդակի ազգային դոմեյնը կամ ընդհանուր ազգային ՎՄԴ-ը վերաբերում է այն ՎՄԴ-ներին, որոնք տեխնիկապես «սահմանափակված ազգային ՎՄԴ-ներ» չեն, բայց օգտագործվում են որպես ավանդական ընդհանուր ՎՄԴ-ներ[80][81][82]։ Ընդհանուր ազգային ՎՄԴ-ների մեծ մասը առաջին հերթին օգտագործվում է որպես համանուն դոմեյն։

Ընդհանուր

ազգային ՎՄԴ

Երկիր/շրջան Օգտագործման ոլորտներ
.ac Համբարձման կղզի
.ad Անդորրա գովազդ
.ag Անտիգուա և Բարբուդա Aktiengesellschaft (կորպորացիա բառի

գերմաներեն տարբերակը)

.ai Անգիիլա արհեստական բանականություն
.am Հայաստան
.as Ամերիկյան Սամոա
.az Ադրբեջան
.bz Բելիզ
.cc Կոկոսյան կղզիներ
.cd Կոնգո CD
.co Կոլումբիա
.cu Կուբա «see you»
.cv Կաբո Վերդե curriculum vitae (ինքնակենսագրական)
.dj Ջիբութի դիջեյ
.fm Միկրոնեզիայի Դաշնային Նահանգներ
  • FM ռադիոհաղորդում
  • ռադիո և փոդքասթ
.ga Գաբոն Ջորջիա
.gg Գերնսի
.io Հնդկական օվկիանոսի բրիտանական տարածքներ
.is Իսլանդիա it.is, that.is, etc.
.it Իտալիա տեղեկատվական տեխնոլոգիա
.kg Ղրղզստան Keygen
.la Լաոս
.ly Լիբիա բառեր, որոնք ավարտվում են -ly-ով
.md Մոլդովա
.me Մոնտենեգրո
.ms Մոնտսերատ
.nu Նուեյ
  • նոր (new)
  • հիմա (now)
  • մերկ (nude)
.pe Պերու մասնավոր կապիտալ
.pn Փիթքերն կղզիներ հեռախոսահամար (phone number)
.pw Պալաու մասնագիտական կայք (Professional web)
.re Ռեյունյոն հակադարձ ճարտարագիտություն

(Reverse engineering)

.rs Սերբիա Rust ծրագրավորման լեզու
.sc Սեյշելյան կղզիներ
.sh Սուրբ Հեղինե կղզի
.sx Սինտ Մաարտեն «sex»
.tf Ֆրանսիական հարավային և անտարկտիկական տարածքներ
.tk Տոկելաու
  • tech
  • բարձր տեխնոլոգիա
  • BitTorrent tracker
.tm Թուրքմենստան Trademark
.to Տոնգա link-to
.tv Տուվալու հեռուստատեսություն և հեռարձակում
.ws Արևմտյան Սամոա
  • վեբ կայք (website)
  • WebSocket
  • world site
  • արևմուտք (west)
.yt Մայոտ YouTube

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 «Verisign Domain Name Industry Brief Q1 2021» (PDF). verisign.com (անգլերեն). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2021-06-06-ին. Վերցված է 2021-06-06-ին.
  2. ↑ «ccTLD». ICANN (iana.org) (անգլերեն). 2012-02-25. Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-07-ին. Վերցված է 2020-05-14-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «list of ccTLDs». IANA (iana.org) (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022-08-08-ին. Վերցված է 2020-11-01-ին.
  4. ↑ «Andorra Telecom trade name registration policy». Nic.ad (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 16 March 2019-ին. Վերցված է 21 October 2014-ին.
  5. ↑ «norma». infoleg.gov.ar (իսպաներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2016-02-29-ին. Վերցված է 2021-05-17-ին.
  6. ↑ «IDN Zeichentabelle» (PDF) (գերմաներեն). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2019-12-17-ին. Վերցված է 2021-05-17-ին.
  7. ↑ «Rules for .au Domains» (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019-07-31-ին. Վերցված է 2022-02-11-ին.
  8. ↑ 8,0 8,1 «.au Direct». auDA.org.au (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022-02-11-ին. Վերցված է 2022-02-11-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 [փա՞ստ]
  10. ↑ «DNS Belgium and IPv6» (PDF). economie.fgov.be (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2 April 2015-ին. Վերցված է 2 April 2015-ին.
  11. ↑ «Domínios .br». Registro.br (պորտուգալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2014-02-14-ին. Վերցված է 2021-05-17-ին.
  12. ↑ «Domínios em Português e restrição de dados no WHOIS». Registro.br (պորտուգալերեն). 4 May 2005. Արխիվացված օրիգինալից 20 June 2020-ին. Վերցված է 26 August 2020-ին.
  13. ↑ «Domain Registration». Nic.Bt (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2 December 2020-ին. Վերցված է 25 December 2020-ին.
  14. ↑ «About internationalized domain names» (PDF). Cira.ca (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 14 March 2016-ին. Վերցված է 21 October 2014-ին.
  15. ↑ «details». nic.ch (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020-05-10-ին. Վերցված է 2021-05-17-ին.
  16. ↑ «DNSSEC (DNS Security) available from .cy Registry». nic.cy (անգլերեն). Վերցված է 7 September 2023-ին.
  17. ↑ «CZ.NIC - IDN - Internationalized domain names». Nic.cz (չեխերեն). Արխիվացված օրիգինալից 8 January 2019-ին. Վերցված է 21 October 2014-ին.
  18. ↑ «details». denic.de (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2010-10-31-ին.
  19. ↑ «details». æøå.dk-hostmaster.dk (դանիերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 19 August 2007-ին.
  20. ↑ «Estonian domain names to incorporate diacritics (IDN)» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 7 June 2012-ին. Վերցված է 5 February 2016-ին.
  21. ↑ «Other applicable Regulations». dominios.es (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 5 November 2020-ին. Վերցված է 7 January 2020-ին.
  22. ↑ «details». eurid.eu (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 20 December 2012-ին.
  23. ↑ «.eu and IPv6». EURid.eu (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 16 October 2015-ին. Վերցված է 2 April 2015-ին.
  24. ↑ «For fi domain applicants and users - How to choose a good domain name?». ficora.fi (անգլերեն). 14 May 2019. Արխիվացված օրիգինալից 11 April 2021-ին. Վերցված է 17 February 2022-ին.
  25. ↑ «Opening to Europe of the .fr, .wf, .re, .yt, .pm, and .tf TLDs» (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020-02-12-ին. Վերցված է 2021-05-17-ին.
    Previously restricted to residents of the corresponding French territory.
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 26,3 26,4 «Availability of IDN on the .fr, .yt, .pm, .wf, .tf, and .re TLDs». Afnic.fr (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 6 August 2014-ին. Վերցված է 21 October 2014-ին.
  27. ↑ Rules and Conditions for GE Domain Names Registration (PDF). nic.net.ge (Report) (վրացերեն). Article 1.9. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2014-12-23-ին. Վերցված է 2021-05-17-ին. Recent Georgian version has some updates not affecting this article.
  28. ↑ «details» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 5 November 2013-ին.
  29. ↑ Novak, Tomislav (18 November 2016). «PRIJE 24 GODINE PET ENTUZIJASTA ODVELO NAS JE U 21. STOLJEĆE 'Ubili smo se od posla, ali i dobro zabavili. I svi su nas gledali u čudu'». Jutarnji list (խորվաթերեն). Վերցված է 21 November 2016-ին.
  30. ↑ «Delegation Rules» (անգլերեն). The Council of Hungarian Internet Providers. Արխիվացված օրիգինալից 1 October 2020-ին. Վերցված է 7 January 2020-ին.
  31. ↑ «Shorter .id domain will be available in Indonesia next year». Tech in Asia (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 9 May 2019-ին. Վերցված է 21 October 2014-ին.
  32. ↑ «Domain chaos spikes e-business ambitions». Silicon Republic (անգլերեն). 17 December 2002. Արխիվացված օրիգինալից 26 December 2018-ին. Վերցված է 30 December 2012-ին.
  33. ↑ Information Technology Law: Professional practice guide (Report). Dublin, IE: Law Society of Ireland. 2004. էջ 23.
  34. ↑ IANA - .ie
  35. ↑ «Now, get Internet domain names in regional languages». The Hindu (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 17 December 2019-ին. Վերցված է 11 October 2017-ին.
  36. ↑ «Idn: un successo». Nic.it (իտալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 8 March 2014-ին. Վերցված է 21 October 2014-ին.
  37. ↑ «TLD DNSSEC Report». stats.research.icann.org (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 25 March 2019-ին. Վերցված է 15 May 2019-ին.
  38. ↑ Morishita, Yasuhiro Orange (2 September 2003). «.JP technical update» (PDF). jprs.jp. RIPE 46 General Meeting (անգլերեն). Japan Registry Service, Co., Ltd. (JPRS). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 11 October 2011-ին. Վերցված է 2 April 2017-ին.
  39. ↑ «DNSViz probe 15 September 2022». dnsviz.net (անգլերեն). Վերցված է 29 November 2022-ին.
  40. ↑ «Order of the Minister of Defense and Aerospace Industry of the Republic of Kazakhstan dated March 13, 2018 No. 38/НҚ On approval of Rules for registration, use and allocation of domain names in the space of the Kazakhstan segment of the Internet» (PDF) (անգլերեն). Վերցված է 15 March 2024-ին.
  41. ↑ «.LA - The Official .LA Registry». La (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 30 September 2019-ին. Վերցված է 21 October 2014-ին.
  42. ↑ «.my Domain Registry». Domainregistry.my (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 22 May 2013-ին. Վերցված է 21 October 2014-ին.
  43. ↑ «Free Domain Name Pro». freedomain.pro (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 3 June 2018-ին. Վերցված է 4 June 2018-ին.
  44. ↑ «nu teckentabell» (PDF). iis.se (անգլերեն). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2014-04-07-ին. Վերցված է 2021-05-17-ին.
  45. ↑ «F.A.Q. for Domain Names with macrons (IDNs)». .nz Domain Name Commission (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 5 June 2010-ին. Վերցված է 26 July 2010-ին.
  46. ↑ «second level domains». dnc.org.nz (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 13 January 2015-ին. Վերցված է 17 November 2014-ին.
  47. ↑ «IDN intro www.dns.pl» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 10 August 2003-ին. Վերցված է 11 September 2003-ին.
  48. ↑ «Delegation Record for .PS». Iana.org (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2 March 2019-ին. Վերցված է 21 October 2014-ին.
  49. ↑ «Notícias». Dns.pt (պորտուգալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 24 October 2014-ին. Վերցված է 21 October 2014-ին.
  50. ↑ «Registrars». Registry.PW (անգլերեն). Poets & Writers. Արխիվացված օրիգինալից 24 July 2019-ին. Վերցված է 29 March 2017-ին.
  51. ↑ 51,0 51,1 51,2 «Romania Top Level Domain». Rotld.ro (ռումիներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 31 August 2016-ին. Վերցված է 8 January 2018-ին.
  52. ↑ «Beginning of the Landrush phase of second level domain under (.sa)». nic.sa (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2018-10-30-ին. Վերցված է 2021-05-17-ին.
  53. ↑ «DNSSEC is Officially Enabled in Saudi Arabia's TLD». Nic.sa (անգլերեն). 22 June 2017. Արխիվացված է օրիգինալից 30 October 2018-ին. Վերցված է 8 January 2018-ին.
  54. ↑ «Saudi NIC» (PDF). nic.sa (անգլերեն). 2012. IPv6. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014-04-10-ին. Վերցված է 2021-05-17-ին.
  55. ↑ «details» (PDF). iis.se (անգլերեն). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2018-09-27-ին. Վերցված է 2021-05-17-ին.
  56. ↑ «IDN Code Points Policy for the .SH Top Level Domain» (PDF). Nic.sh (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 25 September 2014-ին. Վերցված է 21 October 2014-ին.
  57. ↑ «details» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-10-16-ին. Վերցված է 2021-05-17-ին.
  58. ↑ «ccTLD.su» (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 12 June 2019-ին. Վերցված է 23 February 2015-ին.
  59. ↑ «IDN Code Points Policy for the .TM Top Level Domain» (PDF). Nic.tm (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 17 February 2015-ին. Վերցված է 21 October 2014-ին.
  60. ↑ «details». nic.tr (թուրքերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019-09-05-ին. Վերցված է 2021-05-17-ին.
  61. ↑ «details». iana.org (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022-08-08-ին. Վերցված է 2021-05-17-ին.
  62. ↑ «IANA — Report on the Delegation of the .台灣 and .台湾 ("Taiwan") domains representing Taiwan in Chinese to Taiwan Network Information Center». Iana.org (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 24 September 2015-ին. Վերցված է 21 October 2014-ին.
  63. ↑ «details». twnic.net.tw (չինարեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019-09-28-ին. Վերցված է 2021-05-17-ին.
  64. ↑ Mueller, Milton (2002). Ruling the Root: Internet governance and the taming of cyberspace (անգլերեն). Cambridge, MA: MIT Press. էջ 79. ISBN 9780262632980. Արխիվացված օրիգինալից 2021-10-08-ին. Վերցված է 2020-11-10-ին – via Google Books.
  65. ↑ «New rules for the registration of domain names under UY» (PDF). Nic.org.uy (իսպաներեն). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 14 July 2018-ին. Վերցված է 21 October 2014-ին.
  66. ↑ «Trung tâm internet Viêt Nam – Tên mien tieng viet» (վիետնամերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 23 January 2007-ին. Վերցված է 21 October 2014-ին.
  67. ↑ «You are being redirected». Domain.me (անգլերեն). 15 December 2010. Արխիվացված օրիգինալից 12 June 2019-ին. Վերցված է 8 January 2018-ին.
  68. ↑ «String evaluation completion». Icann.org. Resources (անգլերեն). ICANN. 2014-02-19. Արխիվացված օրիգինալից 17 October 2014-ին. Վերցված է 20 May 2019-ին.
  69. ↑ 69,0 69,1 «ccTLD applicants who have requested the second and final review». EPSRP reports (անգլերեն). ICANN. 2014-10-14. Արխիվացված օրիգինալից 4 March 2016-ին.
  70. ↑ «Launch of .भारत domain name in Devanagari script by Hon'ble MCIT and Law & Justice Shri Ravi Shankar Prasad». Registry.in (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 9 October 2014-ին. Վերցված է 21 October 2014-ին.
  71. ↑ «DNS loookup for dra.hmg.gb» (անգլերեն). 2010. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-08-08-ին. Վերցված է 2010-07-03-ին.
  72. ↑ Mueller, Milton (2002). Ruling the Root: Internet governance and the taming of cyberspace (անգլերեն). Cambridge, MA: MIT Press. էջ 79. ISBN 9780262632980. Արխիվացված օրիգինալից 2021-10-08-ին. Վերցված է 2020-11-10-ին.
  73. ↑ «Where Do Country Code Domain Names Go to Die?». circleid.com (անգլերեն). Վերցված է 2024-10-05-ին.
  74. ↑ «Changes in ISO 3166-1». www.statoids.com. Վերցված է 2024-10-05-ին.
  75. ↑ Daigle, Leslie (2003-09-24). «IAB input related to the .cs code in ISO 3166» (անգլերեն). IAB. Արխիվացված օրիգինալից 2008-07-05-ին. Վերցված է 2008-06-22-ին.
  76. ↑ Daigle, Leslie (2003-09-24). «IAB comment on stability of ISO 3166 and other infrastructure standards» (անգլերեն). IAB. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-07-05-ին. Վերցված է 2008-06-22-ին.
  77. ↑ Phillips, Addison; Davis, Mark (2006-09). «Tags for Identifying Languages». {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  78. ↑ «IANA — Report on the Removal of the .YU Top-Level Domain». www.iana.org. Վերցված է 2024-10-05-ին.
  79. ↑ «A Brief History of .AU Domains | Domain Registration AU». www.domainregistration.com.au. Վերցված է 2024-10-05-ին.
  80. ↑ «What is gccTLD?». dynadot.com (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021-01-12-ին. Վերցված է 2021-01-03-ին.
  81. ↑ «What you should know about gccTDLs and organic search». name.com (անգլերեն). Nov 2016. Արխիվացված օրիգինալից 2021-01-12-ին. Վերցված է 2021-01-03-ին.
  82. ↑ «gccTLD generic country-code domains». dynadot.com (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021-01-12-ին. Վերցված է 2021-01-03-ին.

Նշումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 2009 թվականի նոյեմբերի 17-ից օրենքով թույլատրվել են իսպանա-պորտուգալական հատուկ նշանները (á, â, ã, à, é, ê, í, ó, ô, õ, ú, ü, ñ, ç)[5]
  2. ↑ Հիմնականում լատինական նշաններ (à á â ã ä å æ ç è é ê ë ì í î ï ð ñ ò ó ô õ ö ø ù ú û ü ý þ ÿ œ š ž)[6]
  3. ↑ Ներկայումս թույլատրված չէ, սակայն որոշ բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում թույլատրված է։
  4. ↑ 2004 թվականի մարտից[15]
  5. ↑ 2020 թվականի հուլիսի 1-ից[16]
  6. ↑ IDN չի ընդունվել հանրային և կորպորատիվ հետաքրքրության բացակայության պատճառով[17]
  7. ↑ 93 ոչ-ASCII նշաններ[18]
  8. ↑ 2004 թվականի հունվարի մեկից հնարավոր է դարձել մի շարք նշանների օգտագործումը՝ æ, ø, å, ö, ä, ü, & é[19]
  9. ↑ 2011 թվականի հունիսի 13-ից թույլատրվել է էստոնական դոմեյնային անուններում օգտագործել հնչյունատարբերիչ նշաններ[20]
  10. ↑ Թույլատրված տառեր և նշաններ՝ լատիական, հունական և կյուրեղագիր[22]
  11. ↑ 2005 թվականի սեպտեմբերից թույլատրված նշանները՝ š, ž, å, ä, ö, և սաամյան լեզուները[24]
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 12,6 (6 December 2011)[25]
  13. ↑ 2005 թվականի հուլիսից հնարավոր է հունական գրի օգտագործումը[28]
  14. ↑ 2003 թվականի հոկտեմբերից շվեդերենի համար, 2007 թվականի ամռանը՝ ֆիններենի, մեանկիելի լեզվի, գնչուների լեզվի, սաամյան լեզուների և իդիշի համար[55]
  15. ↑ 2010 թվականի հոկտեմբերից[57]
  16. ↑ 2006 թվականի նոյեմբերի 14[60]
  17. ↑ 2015 թվականի հուլիսի 21[61]
  18. ↑ Ավանդական չինական գիր[63]
  19. ↑ 2012 թվականի հունիսից IDN դոմեյնային անունները հասանելի են որոշ .UA ենթադոմեյնների համար
  20. ↑ .UA-ի անվտանգ պատվիրակումը հասանելի են 2019 թվականի հոկտեմբերից
  21. ↑ Թույլատրված է ինտերնետ ծառայություն ապահովողներին և այլ չսահմանված կառույցների։ Տես՝ .zm 

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]


Վերին մակարդակի ազգային դոմեններ
Գործող
A .ac .ad .ae .af .ag .ai .al .am .ao .aq .ar .as .at .au .aw .ax .az   

B .ba .bb .bd .be .bf .bg .bh .bi .bj .bm .bn .bo .br .bs .bt .bw .by .bz    C .ca .cc .cd .cf .cg .ch .ci .ck .cl .cm .cn .co .cr .cu .cv .cw .cx .cy .cz    D .de .dj .dk .dm .do .dz   E .ec .ee .eg .er .es .et .eu    F .fi .fj .fk .fm .fo .fr    G .ga .gd .ge .gf .gg .gh .gi .gl .gm .gn .gp .gq .gr .gs .gt .gu .gw .gy    H .hk .hm .hn .hr .ht .hu    I .id .ie .il .im .in .io .iq .ir .is .it    J .je .jm .jo .jp    K .ke .kg .kh .ki .km .kn .kp .kr .kw .ky .kz    L .la .lb .lc .li .lk .lr .ls .lt .lu .lv .ly    M .ma .mc .md .me .mg .mh .mk .ml .mm .mn .mo .mp .mq .mr .ms .mt .mu .mv .mw .mx .my .mz    N .na .nc .ne .nf .ng .ni .nl .no .np .nr .nu .nz    O .om    P .pa .pe .pf .pg .ph .pk .pl .pm .pn .pr .ps .pt .pw .py    Q .qa    R .re .ro .rs .ru .rw    S .sa .sb .sc .sd .se .sg .sh .si .sk .sl .sm .sn .so .sr .ss .st .su .sv .sx .sy .sz    T .tc .td .tf .tg .th .tj .tk .tl .tm .tn .to .tr .tt .tv .tw .tz    U .ua .ug .uk .us .uy .uz    V .va .vc .ve .vg .vi .vn .vu    W .wf .ws    Y .ye .yt   

Z .za .zm .zw
Ռեզերվային
 .um  .bl  .eh  .mf
Չօգտագործվող
 .bv • .gb • .pm • .sj • .so • .yt
Չինական
Կիրիլյան
 .бг • .бел • .қаз • .мон • .мкд • .рф • .срб • .укр
Հայկական
Վրացական
Արաբատառ
Ոչնչացված
 .cs • .dd • .tp • .zr
Այլ դոմեններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Վերին_մակարդակի_ազգային_դոմեյն&oldid=10123615» էջից