Վերինգի հրեական գերեզմանատուն
| Վերինգի հրեական գերեզմանատուն գերմ.՝ Jüdischer Friedhof Währing | |
|---|---|
 | |
 | |
 | |
| Տեսակ | Հրեական գերեզմանոց |
| Տեղագրություն | Վիեննա և Դյոբլինգ[1] |
| Երկիր |  Ավստրիա[1] |
| Հիմնման տարի | 1784 |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Ավստրիայի ճարտարապետական ժառանգության օբյեկտ[1] |
Վերինգի հրեական գերեզմանատուն (գերմ.՝ Jüdischer Friedhof Währing) հրեական գերեզմանոց Վիեննայի Վերին շրջանում[2]։
Եղել է Վիեննայի հրեական մշակույթի միության անդամների թաղման գլխավոր վայրը։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1784 թվականին գերեզմանոցի բացումից հետո այն Վիեննայի հրեական համայնքի հիմնական թաղման վայրն էր։ 1880 թվականին այն փակվել է և մասնակի ոչնչացվել նացիստների կողմից, այժմ գերեզմանատունը փակ է և վտանգ է ներկայացնում այցելուների համար։ 2006 թվականից դաշնային և տեղական մակարդակի քաղաքական գործիչների, ինչպես նաև փորձագետների միջև քննարկումներ են ընթանում գերեզմանոցի վերականգնման շուրջ[3]։
Գերեզմանատանը թաղվել է մոտ 30 000 հազար մարդ։ Վերջին թաղումը տեղի է ունեցել 1911 թվականին։ Մոտ 1900 թվականին արդեն փակ գերեզմանատան կենտրոնում եղևնի է տնկվել։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին, երբ գերեզմանոցի գոյությունը վտանգված էր, հրեա երեցների խորհուրդը թույլ տվեց արտաշիրմում կատարել և վերահուղարկավորումը Վիեննայի կենտրոնական գերեզմանոցի հրեական մասում։ Ավելի քան 2000 գերեզմանները ավերվել են հողագործական աշխատանքների արդյունքում ՝ ռմբակոծման ապաստարանի կառուցման համար։ Պատերազմի ավարտից հետո գերեզմանատունը հանձնվել է Վիեննայի հրեական համայնքին։
Գերեզմանատան կազմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գերեզմանատան մուտքի մոտ Շրոտենբախգասե դարպասի, ձախ կողմում գտնվում է այն շենքը, որը նախկինում օգտագործվում էր մահացածի դին պատրաստելու համար ՝ հրեական ծեսերին համապատասխան, որը նեոկլասիկական ճարտարապետության օրինակ է և կառուցվել է ավստրիացի ճարտարապետ Ջոզեֆ Կորնյուզելի կողմից։
Կարևոր անձնավորությունների գերեզմաններից են.
- ֆոն Արնշտեյնի ընտանիքը - Բարոնուհի Ֆանի ֆոն Արնշտեյնը, պալատական հրեայի դուստր Հրեա Դանիել Իտզիգը, Ֆանի ֆոն Առնշտեյնի մնացորդները պեղվել են նացիստների կողմից և տեղափոխվել Վիեննայի բնական պատմության թանգարան «գիտական նպատակներով», նույն ճակատագիրը պատահել է ևս մի քանի գերեզմանների։
- Էփշտեյնի ընտանիք - Գուստավ ֆոն Էփշտեյնի հարազատները ՝ արդյունաբերող և բանկիր, նա թաղված է Վիեննայի կենտրոնական գերեզմանատան իսրայելական մասնաճյուղում։
- Քենիգսվարտեր ընտանիքը - Յոնաս ֆոն Քենիգսվարտերի հարազատները,ավստրիացի բանկիր, Վիեննայի կրոնական համայնքի նախագահն էր։
Այստեղ թաղված են նաև.
- Ռոբերտ Բլյում - քաղաքական գործիչ 1848 թվականի գերմանական հեղափոխության ժամանակ
- Սողոմոն ֆոն Մոզենտալ - դրամատուրգ
- Բեռնհարդ ֆոն Էսկելես - բանկիր
- Իսահակ Հոֆմանն - վաճառական
- Ղազարոս Հորովիտց - Վիեննայի հրեական համայնքի գլխավոր ռաբբի
- Իսահակ Մանհեյմեր - ռաբբի
- Սիգֆրիդ Վերտհայբերգ
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վերինգի հրեական գերեզմանատուն» հոդվածին։ |
