Վերդենբերգի ամրոց

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վերդենբերգի ամրոց
Նկարագրություն
Տեսակշատո
ՏեղագրությունՎերդենբերգ
ՀասցեStädtli, 9470 Werdenberg
Վարչական միավորԳրաբս[1], Werdenberg Constituency? և Սանկտ Գալլեն[1]
Երկիր Շվեյցարիա
Համալիրի մասlist of cultural properties in Grabs?
Կառուցված1228
Կայքschloss-werdenberg.ch/museen/museen-werdenberg/schloss-werdenberg(գերմ.)
Քարտեզ
Քարտեզ
 Schloss Werdenberg Վիքիպահեստում

Վերդենբերգի ամրոց (գերմ.՝ Werdenberg), միջնադարյան դղյակ շվեյցարական Վերդենբերգ բնակավայրում։ Սանկտ Գալլեն կանտոնի ամենատպավորիչ և լավ պահպանված ամրոցներից մեկն է։ Վերդենբերգի ամրոցը, ինչպես նաև մոտակա Վարտաու (գերմ.՝ Wartau, Վարտաու) և Շատենբուրգ (գերմ.՝ Schattenburg Ֆելդքիրխ, Ավստրիա) ամրոցները, պատկանում են այն ամրոցներին, որտեղ աշտարակը և գլխավոր շենքը միավորված են մեկ պաշտպանական կառույցում։ Դղյակը ազգային նշանակության շվեյցարական ժառանգության վայր է[2]։

Ամրոցի նկարագրություն և պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիանալի պահպանված ամրոցը կանգնած է Վերդենբերգ քաղաքի վերևում գտնվող բլրի վրա։ Դոնժոնի աշտարակը և ամրոցի գլխավոր շենքը կազմում են մեկ միասնական համալիր, որն ունի քառակուսի ձև։ Շինությունների կոմպակտ դասավորությունը հիմնականում պայմանավորված է բլրի գագաթի սահմանափակ տարածությամբ։ Որոշ աղբյուրներ նշում են այդ վայրում բլրի ստորոտին գտնված բնակավայրի և հռոմեական դիտաշտարակի գոյության հավանականության մասին, սակայն այդ վարկածի հավաստիության հնագիտական ապացույցներ դեռևս չկան։

1977-1978 թվականներին կատարված վերականգնողական աշխատանքները ցույց են տվել, որ ամրոցի շենքերի համալիրն առաջացել է կարճ, գուցե նույնիսկ մեկ շինարարական ժամանակահատվածում։ Դոնժոնի աշտարակը և գլխավոր շենքը կառուցվել են միաժամանակ, ինչի մասին են վկայում քարե պատերի միատարր կառուցվածքը և շենքերի անկյունային միացումների ամրությունը։ Երկրորդ հարկում գտնվող ռոմանական պատուհանի հատվածը և պահակախցիկներում նստատեղերով խորշերը թվագրվում են 13-րդ դարի սկզբով։ Ամրոցի կառուցողն է համարվում կոմս Ռուդոլֆ I ֆոն Վերդենբերգը (1247-1248)։ Որոշ հետազոտողներ կարծում են, որ ամրոցը կարող էր ավելի վաղ կառուցել նրա հայրը՝ կոմս Հյուգո I ֆոն Մոնֆորտը (1182-1235), որն արժանահավատորեն համարվում է Շատենբուրգի ամրոցի կառուցողը։

Խոշոր քարերով պատի ամուր շարվածքը, որը կառուցված է հավասար շերտերով, թույլ է տալիս դրա կառուցումը վերագրել Շտաուֆենների դինաստիայի օրոք իրականացված մեծ ամրոցաշինության դարաշրջանին։ Այսպես կոչված Գլարնյան կցակառույցը, որը կրում է նաև այգեպանի բնակարանի անունը, կառուցվել է 14-րդ դարում, կամ նույնիսկ 16-րդ դարի սկզբին։ Հնարավոր է, որ հիմնական շենքի ժամանակակից մուտքի աստիճանավանդակը սկզբում եղել է պաշարման բակ։ Ուշ միջնադարում դոնժոնի աշտարակի գագաթին և գլխավոր շենքի վերին հարկում կառուցվել են պատնեշներ։ Միաժամանակ շենքի պատի մեջ կառուցվել են յուրահատուկ աստիճանավոր պատուհաններ։ Վերակառուցվել են նաև ամրոցի ներքին հարկաբաժինները, ինչը ամրոցը պաշտպանական կառույցից վերածել է բնակելի համալիրի։ Յուրօրինակ փայտե կառույցներն ու տանիքը ավերվել են 1695 թվականին հրդեհի ժամանակ, որը բռնկվել է փոխարքա Իոհան Ցվեյֆելի (Johannes Zweifel) երդմնակալության արարողության ժամանակ։ Հրդեհից հետո տանիքի վերականգնումն ավարտվել է 1697 թվականին, ինչի մասին է վկայում երկրորդ հարկի նախասրահի առաստաղի սալիկի ամսաթիվը։ 1780 թվականին աշտարակի տանիքի գագաթին հայտնվել է սոխուկանման գմբեթը, ամենայն հավանականությամբ, փոխարքա Յակոբ Շինդլերի հրամանով (Jakob Schindler, 1778-1781):

19-րդ դարում ամրոցի վերջին տերերը՝ Գիլթիների ընտանիքը, բացելով մի քանի լրացուցիչ պատուհաններ, պատշգամբ են կառուցել գլխավոր շենքի հյուսիսային պատին և կահավորել են ներքին սենյակները։

Բլրի լանջերին, որի վրա գտնվում է ամրոցը, խաղողի այգու սանդղավանդակներ են, կառուցված են խաղողագործների տներ՝ հնագույն տաճարի ոճով։ Քարե սանդուղքը տանում է դեպի բլրի գագաթը և ամրոցի բակ։ Բացի այդ, արևմտյան կողմից պարսպի մեջ կա դարպաս։

Ամրոցի հյուսիսային անկյունից պաշտպանական պարիսպը տանում է դեպի նախկին ռատուշա։ Հարավ-արևելքում գտնվող պարիսպը, որը նախկինում իջնում էր մինչև քաղաքի միակ ներքին դարպասները, պահպանվել է միայն մասամբ։ Դոնժոնից մինչև գլխավոր շենքի հյուսիս-արևելյան անկյունը անցնում է արտաքին բերդի պարիսպը։ Ամրոցի բակը տան հարավարևելյան անկյունից սկսվող պարսպով բաժանված է երկու մասի՝ արևմտյան և հարավարևելյան։ Արևմտյան բակի մի մասը զբաղեցնում է տնտեսական շինությունը (նախկին ախոռը), ծածկված միաթեք տանիքով։ Նրա պատին պատկերված է զինանշան, որը, ամենայն հավանականությամբ, պատկանել է 1565-1568 թվականներին Վերդենբերգի կուսակալ Յակոբ Շուլերին։ Հարավարևելյան բակը շրջապատող պատերին դեռևս պահպանվել են հրակնատների մնացորդները։ Բակի անկյունում է գտնվում պաշարման ջրհորը։ Մինչ մեր օրերը պահպանված պատերը բարձր չեն, ինչը հետազոտողներին թույլ է տալիս ենթադրել, որ ավելի վաղ եղել են լրացուցիչ, այժմ ավերված պաշտպանական կառույցներ։ Դրանք կարող էին տեղակայված լինել Վերդենբերգ քաղաքի ներկայիս ռատուշայի տեղում։

1977-1978 թվականներին Սանկտ Գալլեն կանտոնի շինարարական վարչության հանձնարարությամբ իրականացվել է ամրոցի արտաքին լայնածավալ ռեստավրացիա։ Ռեստավրացիան ղեկավարել են Կանտոնի շինարարության գրասենյակը, տեղացի ճարտարապետներ Բերգերը և Ֆուկսը (Bergerund und Fuchs), ինչպես նաև Հանսրյուդի Դիչին (Hansruedi Dietschi)։ Խորհրդատուներ՝ հուշարձանների պահպանության կանտոնային մասնագետ Բենիտո Բոարին (Benito Boari), հուշարձանների պահպանության շվեյցարական հանձնաժողովի փորձագետներ Ալբերտ Կնյոպֆլին (Albert Knoepfli) և Բերնհարդ Անդերսը (Bernhard Anders)։

Գլխավոր շենք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վերդենբերգ, Աննա Շեստերիկովայի նախշանկարը մետաքսի վրա

Գլխավոր շենքի ներքևի մասում (գերմ.՝ Palas) կան միայն մի քանի նեղ պատուհաններ, որոնք թույլ են տալիս լույս ներթափանցել, մինչդեռ վերին հարկերում, բացի հյուսիս-արևմտյան ճակատից, կան համեմատաբար մեծ թվով տարբեր ձևերի պատուհաններ՝ միափեղկ, երկփեղկ և սանդղավոր։ Բնակելի վերին հարկի պատուհանների տակ տեսանելի են անցքեր գերանների վրա, որոնք հուշում են անցյալում ռազմական հարձակման մասին։ Ուղղաձիգ քառալանջ տանիքը հենված է ուշ միջնադարյան պաշտպանական շրջանցիկ հիմքի վրա, որտեղից երևում էին դեպի բլուրը նայող հրակնատները և պաշտպանական պատերը։ Արևմտյան պատի վրա տեսանելի է աշտարակ, որը նախկինում, ամենայն հավանականությամբ, եղել է դիտահարթակ։

Շագանակի փայտից պատրաստված երկակի հզոր դռները դարերի ընթացքում մեծապես տուժել են եղանակային փոփոխություններից։ Դրանք պատրաստվել են ուշ կամ նույնիսկ վաղ միջնադարում։ Դռները փրկվել են 1695 թվականի հրդեհից։

Վերդենբերգի զինանշանը սև եկեղեցական դրոշով, որը պատկերված է գլխավոր հարավային ճակատի վրա, նման է 1340 թվականի Ցյուրիխի զինանշանին, որը պահվում է Շվեյցարիայի երկրագիտական թանգարանում։ Այն փոխարինել է 20-րդ դարի քսանականներին պատերին պատկերված Սուրբ Ֆրիդոլինի պատկերին։ Դոնժոնի աշտարակի հիմքը կառուցված է կոպիտ տաշած քարերից և ի տարբերություն պալատի, սվաղված չէ։ Նույնը վերաբերում է պալատի հարավարևմտյան պատի ցոկոլին։ Աշտարակի վերին մասը (ընդհանուր բարձրության մոտ մեկ երրորդը), որը կառուցվել է ավելի ուշ ժամանակներում և սվաղված է, ավարտվում է պատերի պսակով, որի հետևում գտնվում է պաշտպանական հարթակը, որը պահպանվել է մինչ օրս։ Տանիքի քառանիստ ծածկը ավարտվում է սոխուկանման գմբեթով բարոկկո ոճի աշտարակով։

Առաջին հարկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին դռներից մինչև ներքին գլխավոր մուտքը կարելի է հասնել սանդուղքով, որը ծածկված է կիսակլոր կամարով։ Գլխավոր մուտքի միջնադարյան երկփեղկ դռները պահպանվել են հզոր խաչաձև գերանների, սահող փականների և դեկորատիվ փայտե ծայրակոների շնորհիվ։ Պատի հաստությունը ցույց է տալիս, որ այն նախկինում եղել է գլխավոր շենքի արտաքին պատը։

Դռների հետևում բարձր դահլիճ է, որը ծածկված է կիսակլոր և խաչաձև աղեղնակամարներով։ Մուտքի ձախ կողմում դոնժոնի աշտարակի պատի վրա կա անցք, որը բացվել է 17-րդ կամ 18-րդ դարում։ Անցքը տանում է դեպի չսվաղված պատերով բարձր սենյակ, որը նախկինում ծառայելէ որպես բանտ։ Սկզբում այնտեղ կարելի էր մտնել միայն առաստաղի դիտանցքի միջով, որը տանում էր դեպի ամրոցի խոհանոց։ Երկրորդ զնդանը գտնվում է դոնժոնի հյուսիսային կողմում։ Այդ ցածր, առանց պատուհանների սենյակ կարելի է մտնել փայտե հատակի դիտանցքի միջով, նախասրահում գտնվող քարե աստիճաններով։ Լայն սանդուղքը նախասրահի միջից իջնում է դեպի նկուղներ։

Գլխավոր շենքի միջանկյալ հարկում տեղակայված են պահակասենյակները, որտեղ այսօր գտնվում է կանտոնային զենքերի հավաքածուն։ Ցուցահանդեսի հիմքում ընկած է զենքի հարուստ հավաքածուն, որը 1981 թվականին Սանկտ Գալլեն կանտոնին է նվիրաբերել հողերի մելիորացիայի և չափագրումների կանտոնային վարչության ղեկավար՝ ինժեներ Հանս Բրաշլերը (Hans Braschler), հողերի մելիորացիայի և չափագրումների կանտոնային վարչության ղեկավարը։

Հետագայում այն համալրվել է կանտոնային զինապալատի ցուցանմուշներով։ Գլխավոր սենյակի հյուսիսային պատի մեջ տեղակայված են երկու միջնադարյան պատուհանների խորշեր՝ նստատեղերով։ Կա նաև կամարակապ դուռ, որը նախկինում կամ եղել է մուտքի դուռ, որը գտնվել է գետնից բարձր, կամ ծառայել է ամրոցից փախուստի համար։ 1781 թվականին բարձր առաստաղը կախվել է հինգ կախովի փայտամածերից։ Հետագայում կողքի սենյակում տեղադրվել է վառարան՝ փոխարինելով հիմնական սենյակի բուխարուն։

Երկրորդ հարկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկրորդ հարկի նախասրահի գերանածածկ առաստաղը թվագրվում է 1697 թվականին։ Այն հենված է պարսատիկաձև խոյակով փայտե սյան վրա։ Հատակը ծածկված է կրաքարե սալերով։ Պատերին նկարված են Գլարնի հողատերերի զինանշանները։ Զինանշանները հիմնովին վերանորոգվել են, իսկ որոշները նկարվել են կառավարիչ Յոհան Ցվեյֆելի (Johannes Zweifel) օրոք այն բանից հետո, երբ ամրոցն այրվել է 1695 թվականի հրդեհի ժամանակ։ Ասպետների սրահի մուտքի ձախ կողմում տեղադրված է Գիլտիի զինանշանը, որը հիշեցնում է Յոհան Ուլրիխ Գիլտիին, ով ամրոցը գնել է 1835 թվականին։

Նախասրահում տեղադրված է խաչելության տեսարանը պատկերող հուշատախտակ՝ Քրիստոսը խաչի վրա՝ նրա արյունը հավաքող հրեշտակներով, Մարիամը, Հովհաննեսը, Մարիամ Մագդաղենացին և Սուրբ Գալին պատկերված են ոսկե ֆոնի վրա։ Շրջանակի վերին կամարը զարդարված է պարուրաձև խոպոպներով։ Նկարի ներքևի մասում ստորագրություն է դրված և թվագրված է 1539 թվականին։ Նկարի ոճը համապատասխանում է վաղ Վերածննդի դարաշրջանին, նկարիչn անհայտ է։ Նկարը ամրոց է տեղափոխվել Սանկտ Գալենի շրջակայքում գտնվող անհայտ եկեղեցուց։ Իշխանական կացարանները գտնվում են նախասրահի հյուսիսում։ Սենյակները կահավորված են բարոկկո ոճով, որը գալիս է հիմնականում Գիլտիի ժամանակներից։ Կահույքն ու կահավորանքը ձեռք են բերվել 19-րդ դարում, որը հիանալի օրինակ է այն բանի, թե ինչպիսի պատմական ոճով են կահավորվել այն ժամանակ ներկայացուցչական և բնակելի տարածքները։ Կահավորանքների մեծ մասը բիդերմայերի ոճով է, բայց կան նաև պահարաններ, բուֆետներ և բարոկկո ոճի պապական ժամացույց։ Նկարների ընդարձակ հավաքածուն բաղկացած է 17-19-րդ դարերի դիմանկարներից, ինչպես նաև 19-րդ դարի քաղաքային տեսարաններից ու վիմագրերից, որոնք միայն մասամբ են կապված Վերդենբերգի հետ։ Սալիկապատ վառարաններից մի քանիսը կառուցված են հին պատվանդանների վրա և դեռ կարող են օգտագործվել տարածքի ջեռուցման համար։ Դրանց մեջ վառելափայտը դրվում է նախասրահի կողմից։

Հյուսիսարևելյան անկյունում գտնվող ասպետական սենյակը և դրան հարող դատարանի սենյակը 1695 թվականից հետո կահավորվել են բարոկկո ոճի առաստաղով։ Հատակը ծածկված է լայն փայտե տախտակներով։ Պատերը կառուցված են պարզ փայտե վահանակներով։ Պատերի մեջ կառուցված են յոթ խորշեր՝ եռամաս աստիճանավոր պատուհաններով։ Սալիկապատ մեծ վառարանը հավանաբար կառուցվել է երկու տարբեր մասերից։ Այն երեսպատված է կանաչ սալիկով, եզրերի երկայնքով սպիտակ և կապույտ սալիկներն են՝ գեղատեսիլ մեդալիոններով։ Վառարանի նստատեղի հետևի մասում պատկերված է մի ֆանտաստիկ ամրոցի պատկեր, որը վերագրվում է Կասպար Ռուոշտալերին (Caspar Ruostaller, 1707-1777) Լահենից։ Վերևում տեղադրված է հախճասալիկ Հայր Աստծո պատկերով։ Պատին պատկերված են Հանս Ուլրիխ Հիլթիի (Hans Ulrich Hilty, 1720-1760) և ամուսիններ՝ Յոհան Ուլրիխ Հիլթիի (Johann Ulrich Hilty) ու Էլիզաբեթ Կիլիասի (Elisabeth Kilias, † 1847) դիմանկարները, ովքեր գնել են ամրոցը 1835 թվականին։

Դատարանի դահլիճում կա 1770 թվականի ռոկոկո ոճի սպիտակ վառարան՝ զարդարված նախշավոր հախճասալիկներով և բնապատկերային տեսարաններով։ Պատերին Յոհան Շլեպֆերի (Johannes Schläpfer, 1725-1804) և նրա կնոջ՝ Աննա Գոնցենբախի (Anna Gonzenbach, 1742-1825), Գեորգ Լեոնհարդ Շլեպֆեր-Հիրցելի (Georg Leonhard Schläpfer-Hirzel, 1766-1840) և Ջենովայից Շլեպֆերների գործընկեր՝ Կամիլլո Վիգոյի (Camillo Vigo) դիմանկարներն են։ Շլեյփֆերներին ամրոցը պատկանել է 1829-1835 թվականներին։ Կից երկու սենյակները ժամանակին մեկ ամբողջություն են եղել։ Հավանաբար, այնտեղ է գտնվել հողի կառավարիչների արխիվը։ Հետագայում այդտեղ կահավորվել է որպես հյուրասենյակ և գրասենյակ։ Մուտքի սրահում 17-18-րդ դարերում կառուցվել է փոքր չափերի կանաչ սալիկներով սալիկապատված վառարան։ Նախասրահից խաչաձև կամարակապ միջանցքը տանում է դեպի միջնադարյան խոհանոց։ Այդ երբեմնի ընդարձակ սենյակում պահպանվել է բաց բուխարի։ 19-րդ դարում խոհանոցը բաժանվել է առանձին սենյակների, արևմտյան պատում պատուհան էր բացվել։

Աստիճաններից ձախ գտնվում են երկու սենյակ փայտե պատերով։ Սկզբում դրանք մի բնակարան են եղել, որտեղ ապրել է խաղողագործը, հետո այդտեղ կազմակերպեցին դեղատուն և բժշկագիտության դոկտոր Ուլրիխ Գիլտիի (1827-1906) ընդունարանը։ Այս հարկի գլխավոր շենքի պատերի ուսումնասիրությամբ հայտնաբերվել են ռոմանական խորշի և վաղ գոթական պատուհանի կամ անցուղու մնացորդներ։ Սա թույլ է տալիս եզրակացնել, որ բարձր միջնադարում գլխավոր շենքը եղել է երկհարկանի։

Երրորդ հարկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երրորդ հարկի հատակագիծը նման է երկրորդի հատակագծին։ Հզոր առաստաղը նույնպես հենված է պարսատիկաձև խոյակով փայտե սյան վրա։ Հարկում երեք ննջասենյակ կա, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի եռամաս աստիճանավոր պատուհաններ։ Պատուհանների խորշերը ծածկված են հարթ կամարներով։ Կահույքը և պատերի երեսպատումը համեստ են։ Արևելյան սենյակում ննջասենյակը կանանց զարդասենյակից բաժանված է փայտե միջնորմով, որի կենտրոնում դուռն է։ Դասական ոճի խորանարդաձև վառարանը երեսապատված է կապույտ հախճասալերով, որոնց վրա դրվագված է Սամուել Շպիլլերի (Samuel Spiller) և վառարանագործ նկարիչ Հենրիխ Էգլիի (Heinrich Egli) ստորագրությունները։ Այն կառուցվել է 1809 թվականին։ Երկրորդ վառարանը հսկայական աշտարակ է, որի գագաթը գմբեթով է և զարդարված է մարդկանց, կենդանիների և բնատեսարանների կապույտ գույնի պատկերներով։ Վերևում անհայտ զինանշանն է (երեք աստղ և տարեթիվ՝ 1741), հնարավոր է, որ դա Ռուոշտալյան արհեստանոցի զինանշանն է։

Չորրորդ հարկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չորրորդ հարկում (ձեղնահարկ) նախկինում շտեմարան է եղել։ Այժմ այնտեղ տեղակայված է Հռենոսյան թանգարանը։ Ուշ միջնադարում պարսպի երկայնքով կառուցվել է մարտական շրջանցիկ ուղի և հրակնատներ հրանոթների համար։ Կախովի փայտամած տանիքը վերակառուցվել է 1695 թվականին բռնկված հրդեհից հետո։ Մոտավորապես մեջտեղում այն հենված է հաստ փայտե հենարանների վրա։ Շտեմարանից երկփեղկ լայն դռների միջով կարելի է մտնել դոնժոնի աշտարակ, նախկին զինապահեստ։ Դռան կամարի վերևում տեղադրված է դեկորատիվ գեղանկար՝ թնդանոթի և հրացանի պատկերով զարդարված ականատի տերևաքանդակով և «Pro Armiset Focis» մակագրությամբ։ Զինապահեստի արևմտյան պատը զարդարում է հողերի կառվարիչ Պետեր Քյոնիգ ֆոն Գլարուսի (Peter Königvon Glarus, 1709/12) զինանշանը, իսկ դրա ներքևում պատկերված է արջ։ Ներկայում զինապահեստում տեղակայված է նկարչի արվեստանոցը, որի մուտքը փակ է այցելուների համար։

Աշտարակի գագաթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ձեղնահարկից փայտե սանդուղքով կարելի է բարձրանալ դեպի դոնժոն աշտարակի վերևում գտնվող սենյակ։ Այժմ այն օգտագործվում է որպես խաղասենյակ, որտեղ երեխաները կարող են զբաղվել նկարչությամբ, մինչ ծնողները դիտում են ամրոցը։ Այստեղ հատուկ տախտակի վրա կարելի է թողնել այցելուների ցանկությունները՝ կապված թանգարանի աշխատանքների բարելավման հետ։

Աշտարակի պատին ամրացված սանդուղքն այցելուներին տանում է դեպի աշտարակի գագաթը, որտեղ կա մարտական հարթակ՝ շրջապատված ատամնաձև ճաղերով։ Հարթակի գրեթե ողջ տարածքը զբաղեցնում է Սանկտ Գալլեն կանտոնի եռաչափ մանրակերտը։ Աշտարակը ծածկված է բարձր փայտե տանիքով, որը կառուցվել է 1695 թվականին բռնկված հրդեհից հետո։ Տանիքի գագաթի սոխուկանման գմբեթը կառուցվել է 1780 թվականին։

Լեգենդներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շատ վաղուց ամրոցի նկուղներում հայտնաբերվել են երեք շատ հին գանգեր։ Մեկի վրա պարզ երևում են ապաքինված վերքի հետքերը։ Ըստ լեգենդի՝ դրանք պատկանել են ամրոցի կոմս-տերերից մեկին և ունեցել կախարդական ուժ։ Ասում են, որ ամրոցը կանգուն կմնա այնքան ժամանակ, քանի դեռ կան այդ գանգերը։ Իրականում գանգերը վաղուց անհետացել են, իսկ ամրոցը դեռ կանգուն է, թեև երկու երեք հարյուր տարի առաջ ամբողջապես այրվել էր։

Շտուդենի անմեղ Զուրբերգեր (Surberger von Studen): Ըստ լեգենդի, ոմն Զուրբերգեր ձերբակալվել է և անարդարացիորեն դատապարտվել մահապատժի։ Իսկական հանցագործին հաջողվել է ջրից չոր դուրս գալ։ Մահից հետո Զուրբերգերի ոգին չի կարողացել խաղաղություն գտնել և մինչ օրս դեգերում է ամրոցի նկուղներում։ Կեսգիշերին նկուղում լսվում է նրա ձայնը՝ «Զուրբերգերն անմեղ է, Զուրբերգերն անմեղ է...»։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Bernhard Anderes: Werdenberg Schloss und Städchen, Amt für Kulturpflege des Kanton St.Gallen, BuchsDruck, Buchs SG, Schweiz, ISBN 3-905 222 02 7
  • Grabs, Werdenberg, Buchs seinerzeit, BuchsDruck und Verlag, 1990, Buchs SG, Schweiz, ISBN 3-905 222 50 7

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Swiss Inventory of Cultural Property of National Significance, February 2017Swiss Federal Office for Civil Protection, 2017.
  2. «Kantonsliste A-Objekte». KGS Inventar (German). Federal Office of Civil Protection. 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 28-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 25-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)