Վարդան Մուսախանյան
| Վարդան Արամի Մուսախանյան | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունիսի 18, 1919 |
| Ծննդավայր | Երևան, Երևանի նահանգ, Հայաստանի առաջին հանրապետություն |
| Մահացել է | սեպտեմբերի 29, 2001 (82 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Երևան, Հայաստան |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ, Հայաստան |
| Կրթություն | ԵՊՀ իրավաբանական ֆակուլտետ |
| Գիտական աստիճան | իրավաբանական գիտությունների թեկնածու |
| Մասնագիտություն | իրավաբան |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
Վարդան Արամի Մուսախանյան (հունիսի 18, 1919, Երևան, Երևանի նահանգ, Հայաստանի առաջին հանրապետություն - սեպտեմբերի 29, 2001, Երևան, Հայաստան), հայ իրավաբան, իրավաբանական գիտությունների թեկնածու, Հայաստանի Հանրապետության վաստակավոր իրավաբան։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վարդան Մուսախանյանը ծնվել է 1919 թվականի հունիսի 18-ին Երևան քաղաքում։ Ավարտելով միջնակարգ դպրոցը՝ 1939 թվականին մեկնել է խորհրդային բանակ։ 1941- 1942 թվականներին մասնակցել է Հայրենական Մեծ պատերազմին և ծանր վիրավորվելուց հետո զորացրվել է։ 1942 թվականին ընդունվել է Երևանի պետական համալսարանի իրավաբանության ֆակուլտետը, որն ավարտել է 1946 թվականին։
Մասնագիտական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Որպես ժողովրդական քննիչ երկու տարի աշխատել է Երևանում։ 1948 թվականին ընդունվել է ասպիրանտուրա պետության և իրավունքի տեսության ու պատմության ամբիոնում։ 1956 թվականին պաշտպանել է թեկնածուական դիսերտացիա «Հայկական ՍՍՀ իշխանության տեղական մարմինները» թեմայով։
Վարդան Մուսախանյանը մանկավարժական աշխատանքի է անցել համամիութենական իրավաբանական հեռակա ինստիտուտի Երևանի մասնաճյուղում, նախ՝ որպես դասախոս, ապա՝ մասնաճյուղի տնօրեն։ Մասնաճյուղը համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետի հեռակա բաժնին միանալուց հետո Վարդան Մուսախանյանը գիտամանկավարժական աշխատանքը շարունակում է մայր բուհում։
Սկսած 1949 թվականից նա իրավաբանական ֆակուլտետի պետության և իրավունքի տեսության և պատմության ամբիոնի դոցենտ էր, կարդում էր ինքնուրույն դասընթացներ՝ «Պետության և իրավունքի տեսություն», «Պետության և տեսության իրավունքի պրոբլեմները»։
1979 թվականից ղեկավարել է խորհրդային իրավունքի նորաստեղծ միջբուհական ամբիոնի աշխատանքները։ Ամբիոնն այդ տարիներին ձեռնամուխ էր եղել իր առջև դրած խնդիրների՝ «Սովետական իրավունք» դասընթացը կարդացող դասախոսների աշխատանքների կոորդինացման, մեթոդական ցուցանիշների մշտական իրագործմանը։
Վարդան Մուսախանյանը 1954-1956 թվականներին վարել է երեկոյան և հեռակա ուսուցման գծով համալսարանի պրոռեկտորի պաշտոնը, իսկ 1970-1974 թվականներին եղել է իրավաբանական ֆակուլտետի դեկանը։ Բազմիցս եղել է իրավաբանական ֆակուլտետի սկզբնական կուսակցական կազմակերպության բյուրոյի անդամ, ընտրվել է բյուրոյի քարտուղար, ՀԿԿ Երևանի Սպանդարյանի շրջկոմի պլենումի և բյուրոյի անդամ, ՀԿԿ Երևանի քաղաքային կոմիտեի պլենումի անդամ, ՀԿԿ XXIII համագումարի պատգամավոր։ 1963–64 թթ. եղել է ԵՊՀ -ի կուսակցական կոմիտեի առաջին քարտուղարը։
Գործունեությունը Երևանի պետական համալսարանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 1954 թվականի հունվարի 15-ից նշանակվել է իրավաբանական ֆակուլտետի հեռակա բաժնի վարիչ ։
- 1955 թվականի հուլիսի 11-ից կես դրույքով նշանակվել է հեռակա բաժնի պրոռեկտոր։
- 1956 թվականի հուլիսի 1-ից նշանակվել է Երևանի Վ․ Մ․ Մոլոտովի անվան պետական համալսարանի հեռակա իրավատնտեսագիտական ֆակուլտետի դեկանի պաշտոնակատար։
- 1956 թվականի սեպտեմբերի 1-ի կես դրույքից անցել է լրիվ դույքից։
- 1959 թվականի դեկտեմբերի 19-իվ նշանակվել է Երևանի պետական համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետի պետության և իրավունքի պատմության ու տեսության ամբիոնի դոցենտի պաշտոնում։
- 1971 թվականի ապրիլի 12-ից մինչև ընտրությունների անցկացումը նշանակվել է ԵՊՀ իրավաբանական ֆակուլտետի դեկանի պաշտոնակատար։
- 1971 թվականի դեկտեմբերի 16-ի նիստում տեղի ունեցած դեկանի ընտրության արդյունքների հիման վրա 1971 թվականի դեկտեմբերի 17-ից Վարդան Մուսախանյանը նշանակվել է իրավաբանական ֆակուլտետի դեկան։
- 1974 թվականի դեկտեմբերի 28-ից ազատվել է ԵՊՀ իրավաբանական ֆակուլտետի դեկանի պարտականությունների կատարումից՝ ժամկետը լրանալու կապակցությամբ։
- 1979 թվականի ապրիլի 25-ի նիստում անցկացված մրցույթի արդյունքների հիման վրա Վարդան Մուսախանյանը 1979 թվականի ապրիլի 26-ից հաստատվել է նույն ֆակուլտետի սովետական իրավունքի ամբիոնի վարիչի պաշտոնում։
- 1984 թվականի հոկտեմբերի 24-ից ազատվել է սովետական իրավունքի ամբիոնի վարիչի պաշտոնից։
- 1984 թվականի հոկտեմբերի 24-ի նիստում անցկացված մրցույթի արդյունքների հիման վրա Վարդան Մուսախանյանը 1984 թվականի հոկտեմբերի 24-ից հաստատվել է իրավաբանական ֆակուլտետի պետության և իրավունքի տեսության և պատմության ամբիոնի դոցենտի պաշտոնում։
- 1998 թվականի հունվարի 3-ից ազատվել է աշխատանքից համաձայն իր դիմումի։
Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վարդան Մուսախանյանի գրչին են պատկանում մոտ 20 գիտական աշխատանքներ, այդ թվում ուսումնական ձեռնարկներ, հոդվածներ։ Հայկական սովետական հանրագիտարանում տպագրվել են նրա շուրջ երկու տասնյակ հոդվածները՝ նվիրված պետության և իրավունքի հարցերին։ Հանրապետությունում համընդհանուր ճանաչում ունեն Մուսախանյանի «Սոցիալիստական պետության ձևերը», «Իրավունքը, իրավագիտակցությունը և բարոյականությունը սոցիալիստական հասարակարգում»[1], «Սովետական իրավունքի էությունը», «Համաժողովրդական պետության ամրապնդումը ՍՍՀՄ 1977 թ․ Սահմանադրությամբ» և մյուս գրքերը[2]։
- «Իրավունքը, իրավագիտակցությունը և բարոյականությունը սոցիալիստական հասարակարգում» (1964)[1]
- «ՀՍՍՀ իշխանության տեղական օրգանները 1920-1937 թվականներին» (1969)[3]
- «Համաժողովրդական պետությունը և նրա սահմանադրական վավերացումը» (1980)[4]
- «Սեմինար պարապմունքների պլան պետության և իրավունքի տեսություն առարկայից» (1984)[5]
- «Սոցիալիստական իրավունքի հասկացողությունն ու հիմնական սկզբունքները ։ Ուսումնական ձեռնարկ» (1962)[6]
- «Սոցիալիստական պետության ձևերը ։ Դասախոսություն» (1979)[7]
- «Սոցիալիստական պետության պետական ձևերը ։ Դասախոս. իրավաբան. ֆակ-ի ուսանող. համար» (1957)[8]
- «Սոցիալիստական պետություն ։ (Ծագումը, էությունը, զարգացման փուլերը, ձևերը, ֆունկցիաները, մեխանիզմը)» (1986)[9]
Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ԽՍՀՄ Գերագույն Խորհրդի նախագահության հրամանագրով Վարդան Մուսախանյանը պարգևատրվել է «Հայրենական պատերազմի II աստիճանի շքանշանով» ԽՍՀՄ Գերագույն Խորհրդի նախագահության հրամանագրով Վարդան Մուսախանյանը պարգևատրվել է «Աշխատանքի վետերան» մեդալով ։ Վարդան Մուսախանյանը առաջիններից էր, որ արժանացավ հանրապետության վաստակավոր իրավաբանի կոչմանը։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Մուսախանյան, Վարդան Արամի (1964). Իրավունքը, իրավագիտակցությունը և բարոյականությունը սոցիալիստական հասարակարգում. Երևան: Միտք.
- ↑ Ղարախանյան, Գեղամ (հունվարի, 2001 թ․). «Վաստակավոր իրավաբանը». «Օրենք և իրականություն».
- ↑ Մուսախանյան, Վարդան Արամի (1969). Օսիպյան, Սուրեն Արտաշեսի (ed.). ՀՍՍՀ իշխանության տեղական օրգանները 1920-1937 թվականներին. Երևանի պետական համալսարան. Երևան: ԵՊՀ.
- ↑ Մուսախանյան, Վարդան Արամի (1980). Գուլքանյան, Ռ (ed.). Համաժողովրդական պետությունը և նրա սահմանադրական վավերացումը. Երևանի պետական համալսարան. Երևան: ԵՊՀ հրատ.
- ↑ Մուսախանյան, Վարդան Արամի; Երևանի պետական համալսարան, eds. (1984). Սեմինար պարապմունքների պլան պետության և իրավունքի տեսություն առարկայից. Երևան: Ա. հ.
- ↑ Մուսախանյան, Վարդան Արամի (1962). Սոցիալիստական իրավունքի հասկացողությունն ու հիմնական սկզբունքները։ ՈՒսումնական ձեռնարկ. Կոմունիստական ինտերնացիոնալիզմի հարցեր. Երևանի պետական համալսարան. Երևան: ԵՊՀ հրատ.
- ↑ Մուսախանյան, Վարդան Արամի (1979). Սոցիալիստական պետության ձևերը։ Դասախոսություն. Երևանի պետական համալսարան. Երևան: Երևանի համալսարանի հրատարակչություն.
- ↑ Մուսախանյան, Վարդան Արամի (1957). Սոցիալիստական պետության պետական ձևերը։ Դասախոս. իրավաբան. ֆակ-ի ուսանող. համար. Երևանի պետական համալսարան. Երևան: Երևանի համալս. հրատ.
- ↑ Մուսախանյան, Վարդան Արամի (1986). Սոցիալիստական պետություն։ Ծագումը, էությունը, զարգացման փուլերը, ձևերը, ֆունկցիաները, մեխանիզմը. Երևան: ԵՊՀ հրատ.