Վաստակավոր կոլեկտիվ Հայաստանի Թ․ Ալթունյանի անվան երգի-պարի պետական անսամբլ

Վաստակավոր կոլեկտիվ Հայաստանի Թ․ Ալթունյանի անվան երգի-պարի պետական անսամբլ
Գործունեություն	1983-մինչ մեր օրեր
Կայք	[https://www.facebook.com/ergipar https://instagram.com/tatulaltunyanensemble?igshid=YmMyMTA2M2Y= facebook.com/ergipar https://instagram.com/tatulaltunyanensemble?igshid=YmMyMTA2M2Y=]

Վաստակավոր կոլեկտիվ Հայաստանի Թաթուլ Ալթունյանի անվան երգի-պարի պետական անսամբլ, , ստեղծվել է 1938 թվականին, Երևանում (կազմը՝ գործիքային և պարային խմբեր, երգչախումբ, մենակատարներ, սկզբում՝ 85-90 հոգի)։

Պատմություն

Անսամբլը հիմնադրվել է Թաթուլ Ալթունյանի կողմից։

Գործիքային խմբի ղեկավար՝ Ա. Ալեքսանդրյան

Պարերի բեմադրող՝ Է. Մանուկյան, բալետմայստերներ՝ Ի. Արբատովի (Յաղուբյան), Զ. Մուրադյանի և ուրիշների մասնակցությամբ

Զգեստները ձևավորել են նկարիչներ Մարտիրոս Սարյանը, Խաչատուր Եսայանը, Մարտին Պետրոսյանը, Ռոբերտ Էլիբեկյանը և այլոք։

Համույթը հատուկ բեմականացմամբ մեկ ամբողջության մեջ է միավորել հայկական երգը, պարը, գործիքային նվագակցությունը, խմբերգը, խաղը, տարազը։ Համերգացանկն ընդգրկում է հայկական ժողովրդական և պրոֆեսիոնալ երգեր։ Համույթում, պահպանելով հայկական ժողովրդական երգի կերպարային ու լեզվական յուրահատկությունը, ստեղծվել են ժողովրդական երգի մշակման ու գործիքավորման ինքնատիպ սկզբունքներ (երգի տարբերակային կրկնություններով զարգացում, բազմաձայնության, հատկապես ենթաձայնային պոլիֆոնիայի տարրի օգտագործում և այլն)։ Կատարողական ոճին բնորոշ է բովանդակության ճշմարտացի մեկնաբանությունը, համույթային միաձուլությունը։

Կոլեկտիվում են ձևավորվել Հայաստանի ժողովրդական արտիստներ, երգչուհիներ Լուսիկ Քոշյան, Աստղիկ Քամալյան, դուդուկահար Ջիվան Գասպարյան, պարողներ Ա. Շահնաբաթյան, Վ. Ռաշիդյան և այլ հանճարներ։ Համերգներ են ունեցել ԽՍՀՄ հայրենական պատերազմի ռազմաճակատներում, ԱՊՀ քաղաքներում և 30-ից ավելի արտասահմանյան երկրներում։

Տարբեր տարիներ համույթը ղեկավարել են՝

• ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ Էդգար Հովհաննիսյան (1970-1974)
• ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ Խաչատուր Ավետիսյան (1974-1977)
• ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ Էմմա Ծատուրյան (1977-1987 և 1990-1991)
• ՀԽՍՀ վաստակավոր արտիստ Ռուբեն Ալթունյան (1987-1990)
• ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ Մելիք Մավիսակալյան (1991-1997)
• Դիրիժոր-խմբավար Հենրի Մանգասարյան (1998-2004)
• 2004 թվականից՝ ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ Ժիրայր Ալթունյան

Գրականություն

• Խանջյան Հ., Հայկական ժողովրդական երգի պարի պետական վաստակավոր անսամբլ, Ե., 1973։ Բալյան Վ., Թաթուլ Ալթունյան, Ե., 1977։

Այս հոդվածի նախնական տարբերակը կամ նրա մասը վերցված է Հայկական համառոտ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 177)։