Վանեվանքի վիմական արձանագրություններ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վանեվանք

Ստորև ներկայացված է Գեղարքունիքի մարզի Արծվանիստ գյուղի արևելյան ծայրամասում գտնվող Վանեվանի վանքի արձանագրությունները[1][2]՝

Արձանագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

# Պատկեր Արձանագրության գտնվելու հատված Արձանագրություն
1 Վանեվան. Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու գմբեթի հյուսիսարևմտյան և արևմտյան կողերին, 20 տող
  1. ՅԱՆՈՒՆ ԱՅ ԵՍ ՇԱՊՈՒՀ ԲԱԳՐԱՏՈՒՆԻ, ՀԱՅՈՑ ՍՊԱՐԱՊԵՏ, ՏԷՐԱՆՑ
  2. ՏՐ, ՈՐԴԻ ԱՇՈՏԻ ՀԱՅՈՑ ԹԱԳԱՒՈՐԻ, Ի ԺԱՄԱՆԱԿՍ ՀԱՅՈՑ ԹԱԳԱՒՈՐԻ ՄԵ
  3. ԾԻ ՍՆՊԱՏԱՅ, ՀԱՐԱԶԱՏ ԵՂԲԱՒՐ ԻՄՈՅ, ԵՒ
  4. ՎԵՐԱԴԻՏՈՂԻ ՀԱՅՈՑ ՀԱՅՐԱՊԵՏԻ ՏՆ ՅԵ
  5. ՒԱՆԻՍԻ, ԻՄԱՑԱՅ ԵՒ ԾԱՆԵԱՅ ԹԷ ԱՄԵՆԱՅՆ ՓԱՌՔ ԵՒ ՄԵԾՈ
  6. ԹԻՒՆ ԸՍՊԱՌԵԼՈՑ ԵՆ ԵՒ ՎԱՂԻՒ ԿՈՐԸՆՉԵԼՈՑ ԵՒ ՄԵԾԱՓԱՓԱԳ ՏԵՉԱՆՈՎՔ
  7. ՎԵՐԱԿԱՑՈՒ ԵՒ ՏԵՍՈՒՉ ԱՌՆԵԼՈԼ ԶՔՈՅՐ ԻՄ ՄԱՐԻԱՆՄ, ՍԻՒՆԵԱՑ ՏԻԿԻՆ, ՅԻՒՐ
  8. ՈՒՄ ԻՇԽԱՆՈՒԹԵԱՆ, Ի ՎԱՆԵՎԱՆԻ ՎԱՆՍ, ՏՈՒՆ ԱՅ ԿԱՆԳՆԵԼ ՎԻՄԱՏԱՇՍ
  9. ԿՈՓԱԾՈՎՔ, ՇԱՏԱԾԱԽ ԳԱՆՓԻՒՔ ԵՒ ՄԵԾԱՋԱՆ ՎԱՍՏԱԿՈՎՔ ԿԱՏԱՐԵԼ,
  10. ԹԵՐԵՒՍ ԼԻՑԻ ԻՆՁ ՈՂՈՐՄՈՒԹԻՒՆ ՅԱՅՍՄ ԱՒՈՒՐՆ՝ ՅՈՐԺԱՄ ԲԱՆՔԱՆ ՍՊԱՌ
  11. ԻՆ ԵՒ ՊԱՇՏԱԻՆԵԱՅՔ ԽՈՐԱՆԻԴ ՅՈՐԺԱՄ ԺՈՂՈՎԻՔ ՄԻԱԲԱՆ ՅԱՂԱՒԹՍ՝
  12. ԵՒ ԿԵՐԱԿՐԻՔ ԱՆՄԱՀԱԿԱՆ ԿԵՐԱԿՐՈՅՆ՝ ՅԻՇԵՍՋԻՔ ԶԻՍ ԵՒ ԶԻՄԱՆ,
  13. ԶԻ ԱՐԱՍՑԷ ՈՂՈՐՄՈՒԹԻՒՆ ՈՂՈՐՄԱԾՆ ԱԾ Դ ԳԵՂՈ ՍԱՀՄԱՆ՝ ԿՈԹԱՔԱՐ, ՇԱԻ
  14. ԱՌՆԱՀՈԼՆ, ԳԵՏԱՄԷՋՆ, ԿԹԱՆՈՑ. ԴԵՏԱՎԱՆԱՑ ԾՈՎՆ ՄԿ ԴՐԱՄ,
  15. Ի ԿՈԹԱՔԱՐ ՇԼ Ի ԲՈՏԵԼԵՅՆ ՈԿ ՅԱՂԻԲՈՂԱՆԱՑ ՋՂ Ի ԿԱՐԲԻՆ ԳԵ
  16. ՏԵՐԷՆ ԵՒ ՆԱՒԵՐԷՆ։ ՏՐ [ԱԲԻ]ՍՈՂՈՄ. ՏՐ ԱԹԱՆԱՍ։
  17. Ի ԹՈՒԻՒՆ ՀԱՈՑ :ՅԾԲ: ՍՄԲԱՏ ԹԱԳ[ԱՒՈՐ] ԱՍՏ ԱՍՏ
  18. ՈՒԾՈՎ ԲԵՐԱՒ ՋՈՒՐՍ ՅՈՆՃՈՌ ԵՆ
  19. ԱՑ, ԴԱԻԹԻ ՁԵՌԱՒՔ ԵՒ ՄԻԱԲԱՆՒ
  20. Ք, ԶՈՐ ՅԱՌԱՏ ԲԵՐԱԾ ԷՐ, ԱԾ ՈՂՈՐՄԻ։
2 Վանեվան. Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու հյուսիսային ավանդատան մուտքի գլխին, 9 տող
  1. ԹՎ ՉԼԵ։ ԿԱՄԱՒ ԲԱՐԵՐԱՐԻՆ ԱՅ ԵՍ ԳԱՒՏԵՐԾՍ ԵՒ ԱՄՈՒՍ
  2. ԻՆ ԻՄ ԲԱՒՐԻՆԱՑ ԵԿԱՔ Ի ՍԲ ՈԽՏՍ, ՄԻԱՅԲԱՆԵՑ
  3. ԱՔ ՍԲ ԳՐԻԳՈՐԻՍ, ՍԲ ՎԱՐԴԱՊԵՏ ԴԱՒԻԹ ԵՒ ԱՅԼ ՄԻԱԲԱՆՍ
  4. ՏՎԱՔ ԶՎԱՅԹՈՅ ԱՅԳԻՆ ՈՐ Ի ԳՈՒՄԱՆԳԱՆԵՆ ՈՒ ՆՈՐ Ա
  5. ՅԳԻՆ ԵՆՈՒՒՉԱՆԿԱԼԵՆ ԳՆԵՑԻ ԻՄ ՀԱԼԱԼ ՄԱՆԵՆ, ՎԱՐԴԱՊԵՏ ԵՒ ՄԻ
  6. ԱՅԲԱՆՔՍ ՍԱՀՄԱՆԵՑԻՆ Ի ՏԱՐԻՆ Բ ՊԱՏԱՐԱԳ ՊԱԻՂՈՍԻ Պ
  7. ԵՏՐՈՍԻ ՏԱԻՆԻՆ. ԿԱՏԱՐԻՉՔՆ ԱՒՐՀՆԻՆ ԱՅ։ ՈՎ ՈՐ ԶԱՅԳԻՆ
  8. ՀԱՆԵԼ ՍԲ ԳՐԻԳՈՐԵՍ՝ ԻՄՈՑ ԿԱՄ ԱԻՏԱՐԱՑ
  9. ՅԺԸ ՀԱՅՐԱՊԵՏԱՑՆ ՆԶՈՎԱԾ Է։
3 Վանեվան. Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու հարավային ավանդատան մուտքի բարավորի վրա, 4 տող
  1. ԿԱՄԱԻՆ ԱՅ ԵՍ ԴԱՎԻԹ ՄԻԱՅԲԱՆԵՑԱ
  2. Ք ՍԲ ՈԽՏՒՍ ՄԻԱՅԲԱՆՔՍ ԵՏՈՒ Ա ՊԱՏԱՐԱԳ Ծ
  3. ԱՌ ԶԱՐԳԱՐԻՆ ԻՆՁ ԴԱՒԹԻՍ ՏՎԻ ԱՅՍՄԱՒՈՒՐՔ, ՈՎ Ո
  4. Ր ԶԳՐԵԱՆՔՍ ՀԱՆԵ, ԿԱՄ ԺԱՄՆ ԽԱՓԱՆԷ ԴԱՏԻ Ի ՏԵ Ի ԹՎ :ՉԿԴ:
4 Վանեվան. Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու հարավային ավանդատան մուտքի բարավորի վրա, 5 տող
  1. ԿԱՄԱԻՆ ԱՄԵՆԱՅԿԱԼԻՆ ԱՅ ԵՍ ՀԵՃՈՒՊՍ ԵՒ ԱՄՈՒՍ
  2. ԻՆ ԻՄ ԱՆԻՓԻԱ ՄԻԱՅԲԱՆԵՑԱՔ ՍԲ ԼՈՒՍԱՒՈՐԻՉԻՍ, ԱՐ
  3. ԱՐԱՔ ԱՐԴԻՒՆՍ ՄԻԱՅԲԱՆՔՍ ՍԱՀՄԱՆԵՑԻՆ ՏԱՐ
  4. ԻՆ Բ ՊԱՏԱՐԱԳ Խ ԻՑ ՏԱԻՆԻՆ :Ա: ԻՆՉ ՀԵՃՊԻՍ Ա ԱՆԻ
  5. ՓԻՆ ԿԱՏԱՐԻՉՔՆ ԱԻՐՀՆԻՆ ԱՅ ԽԱՓԱՆԻՉՔ ԴԱՏԻՆ Ի ՏԷ ԹՎ ՉԿԹ։
5 Վանեվան. Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու հարավային ավանդատան մուտքի բարավորի վերին մասում, 7 տող
  1. ՇՆՈՐՀԻՒՆ ԱՅ ԵՍ ՍԱՐԳԻՍ ԵՒ
  2. ԱՄՈՒՍԻՆ ԻՄ ՍԻԿՄԻԿՆ ՄԻԱՅՎԱՆԵ
  3. ՑԱՔ ՍԲ ԼՈՒՍԱՒՈՐԻՉՍ, ԱՐԱՐԱՔ ԱՐԴԻՒՆՍ,
  4. ՄԻԱՅԲԱՆՔՍ ՍԱՀՄԱՆԵՑԻՆ Ի ՏԱՐԻՆ Բ ՊԱՏԱՐԳ Ի ՏԱԻՆԻ ՍՐԲՈՅՆ ՍԱՐԳՍԻ Ա
  5. ԻՆՁ Ա ԱՄՈՒՍՆԻ ԻՄՈՅ ԿԱՏԱՐԻՉՔՆ
  6. ԱԻՐՀՆԻՆ ԱՅ
  7. ԹՎ ՉՀԸ։
6 Վանեվան. Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու գմբեթի հարավային կողի ներքի մասում, մի քարի վրա, 4 տող
  1. ԵՍ ԱՆԱՐԺԱՆ ՄԱ
  2. ԹԷՈՍ ԳՐԵՑԻ
  3. ՀԱՅՐ ԻՄ
  4. ՏԷՐ ԵՍԱՅԻՆ։
7 Վանեվան. Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու գմբեթի հարավարևելյան կողի մի քարի վրա, 4 տող
  1. ԵՍ ԱՄԻՐ
  2. ԱՂԷՍ
  3. ՇԻՆԵՑԻ
  4. ՄԱՍՆ։
8 Վանեվան. Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու գմբեթի հարավարևելյան կողի մի քարի վրա, 5 տող
  1. ԽՉՍ
  2. ՈՎՆ
  3. ԻՍՆ
  4. ՋՂՑ
  5. ՇԻՆԵԱՑ։
9 Վանեվան. Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու գմբեթի հյուսիսային կողին, խաչի շուրջը, 5 տող
  1. ԱՆՈ ՀԱՆԵՅ
  2. ՒՆ ԻՉՄԱՍՌ
  3. ԱՅ ՆՔ
  4. ԵՍՍ Ս
  5. ՍԱՏԱԽԻՈՍ
10 Վանեվան. Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու գմբեթի հյուսիսային կողին, խաչերի գլխին, 2 տող
  1. ՅՍ ՔՍ ՈՂՈՐՄԻ ՄԻՐԱՆՇ
  2. ԻՆ։
11 Վանեվան. Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու գմբեթի արևմտյան կողին, խաչերի գլխին, 2 տող
  1. ԽԱՉՍ ՓԻՐՀԱՄԶԻՆ Է ՊԱ
  2. ՐՈՆ։
12 Վանեվան. գավթի արևելյան պատին, ներքուստ հենած խաչքարի ստորին մասում, 7 տող
  1. ԹՎ
  2. ՋԾ
  3. Ա
  4. ԿԱՄԱԻՆ ԱՅ ԿԱՆԳՆԵՑԱԻ ՍԲ ԽԱՉ
  5. Ս ՅԻՇԱՏԱԿ ՄԵԼԻՔՍԷԹ ԷՊ
  6. ԻՍԿՈՊՈՍԻՆ, ՈՐԴԻ ՄԻՐՋԻՆ
  7. ԳԵՂԱՐՔՈՒՆԻՈՅ ԻՇԽԱՆԻՆ։
13 Վանեվան. վանքի վերևում գտնվում գերեզմանատան մեծ կանգնած խաչքարի շրջանակներին, 3 տող
  1. Ի ՆԿՉ ԹՎԱԿԱՆԻՍ ՏՐ
  2. ՀԱՅՐ ԱԹԱՆԱՍ ՃՇՄԱՐԻՏ
  3. ՇԱՏ ՋԱՆԻՒՔ ՅԻՇԵՑԵՔ Ի ՔՍ
14 Վանեվան. վանքի վերևում, կալերի մոտ, պատվանդանի վրա կանգնած խաչքարի ճակատին և շրջանակներին, 5 տող

Խաչքարի երեսը ջարդոտված է և հողմնահարված, արձանագրությունը վերծանել չի լինում։

15 Վանեվան. վանքի վերևում գտնվող գերեզմանատան մեծ ընկած խաչքարի բեկորի վրա

Այս բեկորը խաչքարի վերևի մաս է, խիստ ճարդոտված, հավանաբար նախորդի մասն է։

16 Սահմանախաչ, պարզ, մեծ, մեջտեղից կոտրված, ստորին մասը պատվանդանի վրա է, վերևի մասը ընկած է նրա մոտ, գտնվում է Ներքին Ալաչալուից Վերին Ալուչալու տանող ճանապարհի վրա, մի թմբի վրա, ներքին Ալուչալուից մոտ 2 կիլոմետր հարավ, արևմտյան երեսին փոքր և պարզ խաչ, իսկ չորս բոլորը 20 տող
  1. ԿԱՄԱՒ ԲԱՐԵՐԱՐԻՆ ԱՅ ԿՆԳՆԵ
  2. ՑԱՒ ԱՄԵՆԱՅՓՐԻԿՉՍ ՁԵՌԱՄԲ
  3. ԳԱՒԹԻ, ՅԻՇԱԽԱՆՈՒԹԵ ՏԱՐՍԱՒ
  4. ՃԻՆ ԵՒ ՈՐԴՈ
  5. Յ ԻՒՐ ԼԻՊԱՐՏԻ ԵՒ
  6. ՋԱԼԱԼԻՆ Ի ՍԱՀՄԱ
  7. ՆԱ Ի ՀՈՂՈՅ ԵՒ Ջ
  8. ՐՈՅ Բ ԳԵՂԻՑ
  9. ՈՐ Ի ԳԼՈՒԽՍ ԿԱՆ ՎԱ
  10. ՆԱՑՍ ՎԱՆԵՎ
  11. ԱՆԻՑ ՇԱՒՀԱՒՐՎ ՆՈՎՆ ԵՒ ԱՆՄԵՌ ԵՒ ՍԱՒԾԱԼ
  12. Ն ԵՒ ՍԱԼԿՈՒՈՒՏՆ ԵՒ
  13. ՍԵՆԵԿՆ, ԱԽԵՆԵՑ ՃԱՆԱՊԱՐՀ ԵՒ ԾԱՄԱԼԻՆ
  14. ՓՈՍՆ ՋՈՒՐՆ ՈՒՐԲԱԹՆ ԱՒ
  15. Ր ԵՒ ԳԻՇԵՐՆ, ՄԻՋՆԱՏԱՓ
  16. ԻՆ ՇԱԲԱԹ ԻՒՐԱԿԷՆ, ԶՈՐ ԿՈՅՐ ԳԱ
  17. ԳՐԱՃ ԵՒ ԱՅԼ ՏԱՆՈՒՏԷՐ
  18. ԱՒՔ ԿՏՐԵՑԻՆ
  19. ԹՎ.
  20. ՉԼԳ։
17 Վանեվան. վանքի վերևում, կալերի մոտ, մի շենքի պատի մեջ ագուցված փոքր խաչքարի վրա, 1 տող

Ի ԹՎԻՍ ՋԼ ԷՐ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Ս.Գ. Բարխուդարյան, Դիվան հայ վիմագրության, 4հ, էջ 121-127
  2. https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?DocID=36406