Վահրամաբերդի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Շիրակի մարզ)

Այս հոդվածը ներկայացնում է Շիրակի մարզի Վահրամաբերդ գյուղի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկը, որը 2002 թ․ հաստատվել է Հայաստանի կառավարության կողմից^[1]։ Ցանկում ներառված է ընդամենը 10 հուշարձան (50 միավոր)։

հուշարձան	կառուցված	վայր, հասցե	կոորդ	համարանիշ	նշան.	հավելյալ նշումներ	պատկեր
Ամրոց	Ք.ա. 730-714 թթ.	2 կմ հվ-ամ, Ախուրյան գետի ձախափնյա սարահարթի վրա	—	8.108/1	Հ		բեռնել պատկեր
Բնակատեղի	Ք.ա. 1 հազ.	ամրոցի մոտ	—	8.108/1.1	Հ		բեռնել պատկեր
Դամբարանադաշտ	Ք.ա. 1 հազ.	ամրոցի շրջակայքում	—	8.108/1.2	Հ		բեռնել պատկեր
Ամրոց «Վահրամաբերդ»	10-13 դդ.	1.5 կմ հվ-աե	—	8.108/2	Հ	պատկանել է Պահլավունիներին	բեռնել պատկեր
Գյուղատեղի «Վերին Ղանլիջա»	5-14 դդ., 19-20 դդ.	ամ, ձորի մեջ	—	8.108/3	Հ		բեռնել պատկեր
Գերեզմանոց	19-20 դդ.	գյուղատեղիի աե եզրին	—	8.108/3.1	Հ		բեռնել պատկեր
Գերեզմանոց	19-20 դդ.	գյուղատեղից հվ	—	8.108/3.2	Հ		բեռնել պատկեր
Եկեղեցի	5-6 դդ.	գյուղատեղիում	—	8.108/3.3	Հ	ավերված	բեռնել պատկեր
Եկեղեցի	6-7 դդ.	գյուղատեղիում	—	8.108/3.4	Հ		բեռնել պատկեր
Կամուրջ	11-13 դդ.	Ախուրյան գետի վրա	—	8.108/5	Տ		բեռնել պատկեր
Հիդրոէլեկտրակայան	1930-ական թթ.	1 կմ հվ	—	8.108/6	Հ		բեռնել պատկեր
Հուշաղբյուր «Շիրակ կանալ»	1965 թ.	գյուղի մեջ	—	8.108/7	Տ		բեռնել պատկեր
Հուշարձան Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին	1985 թ.	գյուղի մեջ	—	8.108/8	Տ		բեռնել պատկեր
Որմնանկար	1970-ական թթ. սկիզբ	մշակույթի տան ճեմասրահում	—	8.108/9	Հ	հեղ՝ Մ. Ավետիսյան	բեռնել պատկեր
Վանական համալիր Մարմաշեն	9-13 դդ.	2 կմ հվ-ամ	40°50′34″ հս․. լ. 43°45′21″ ավ. ե.^HGЯOL	8.108/10	Հ		բեռնել պատկեր
Գավիթ-տապանատուն	13 դ.	կից է Կաթողիկե եկեղեցուն ամ-ից	—	8.108/10.1	Հ	պահպանվել են ստորին շարքերը	բեռնել պատկեր
Գերեզման Վահրամ Պահլավունու	1045 թ.	գավթում	—	8.108/10.1.1	Հ	գերեզմանի այժմյան տապանաքարը 19 դ. գործ է	բեռնել պատկեր
Խաչքար	10-11 դդ.	գավթում	—	8.108/10.1.2	Հ	բեկոր	բեռնել պատկեր
Խաչքար	10-11 դդ.	գավթում	—	8.108/10.1.3	Հ		բեռնել պատկեր
Խաչքար	1264 թ.	ագուցված է գավթի հս պատին	—	8.108/10.1.4	Հ		բեռնել պատկեր
Տապանքար Նզու Խաթունի	1342 թ.	գավթում	—	8.108/10.1.5	Հ		բեռնել պատկեր
Գերեզմանոց	10-14 դդ., 19-20 դդ.	համալիրի տարածքում	—	8.108/10.2	Հ		բեռնել պատկեր
Գերեզմանոց	10-13 դդ.	Կաթողիկե եկեղեցուց աե	—	8.108/10.2.1	Հ	կանանց, տոհմական	բեռնել պատկեր
Տապանաքար	11 դ.	գլխավոր եկեղեցուց հվ-աե	—	8.108/10.2.1.1	Հ	Վ. Պահլավունու հարսի	բեռնել պատկեր
Տապանաքար Սոփյա Պահլավունու	1015 թ.	գլխավոր եկեղեցուց հվ-աե	—	8.108/10.2.1.2	Հ	Վ. Պահալվունու կնոջ	բեռնել պատկեր
Գերեզմանոց	10-13 դդ.	Կաթողիկե եկեղեցուց հվ	—	8.108/10.2.2	Հ	տղամարդկանց	բեռնել պատկեր
Խաչքար	10-11 դդ.		—	8.108/10.2.3	Հ		բեռնել պատկեր
Խաչքար	12-13 դդ.		—	8.108/10.2.4	Հ		բեռնել պատկեր
Եկեղեցի	988-1028 թթ.	Կաթողիկե եկեղեցուց հս	—	8.108/10.3	Հ	պահպանվել են հս և աե պատերը	բեռնել պատկեր
Եկեղեցի	11 դ.	Կաթողիկե եկեղեցուց հվ	—	8.108/10.4	Հ		բեռնել պատկեր
Եկեղեցի	11 դ.	գավթից հվ-ամ	—	8.108/10.5	Հ	կլոր հատակագծով, պահպանվել են ստորին շարքերը	բեռնել պատկեր
Եկեղեցի	10-11 դդ.	Կաթողիկե եկեղեցուց 100 մ հս, բլրի վրա	—	8.108/10.6	Հ		բեռնել պատկեր
Գերեզմանոց	6-15 դդ.	եկեղեցու շրջակայքում	—	8.108/10.6.1	Հ		բեռնել պատկեր
Խաչքար	11-12 դդ.		—	8.108/10.6.1.1	Հ		բեռնել պատկեր
Խաչքար	12 դ.		—	8.108/10.6.1.2	Հ	բեկոր	բեռնել պատկեր
Խաչքար	12 դ.		—	8.108/10.6.1.3	Հ	բեկոր	բեռնել պատկեր
Խաչքար	1341 թ.		—	8.108/10.6.1.4	Հ	բեկոր, պահպանվել է ստորին կեսը	բեռնել պատկեր
Կոթող	6-7 դդ.		—	8.108/10.6.1.5		Քառակող	բեռնել պատկեր
Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին, Կաթողիկե	988-1029 թթ.		—	8.108/10.7	Հ	գլխավոր եկեղեցին է, եկեղեցու հվ պատին պահպանվել է արձանագրություն	բեռնել պատկեր
Արձանագրություն	9 դ.	հվ պատին	—	8.108/10.7.1	Հ	Վահրամ Պահլավունու շինարարական արձանագրություն	բեռնել պատկեր
Խաչքար	10-11 դդ.	եկեղեցու ներսում	—	8.108/10.7.2	Հ		բեռնել պատկեր
Խաչքար	10-11 դդ.	եկեղեցու ներսում	—	8.108/10.7.3	Հ		բեռնել պատկեր
Խաչքար	11 դ.	եկեղեցու ամ ճակատին	—	8.108/10.7.4	Հ		բեռնել պատկեր
Խաչքար	1021 թ.	եկեղեցու ամ ճակատին	—	8.108/10.7.5	Հ		բեռնել պատկեր
Խաչքար	11-12 դդ.	եկեղեցու ներսում	—	8.108/10.7.6	Հ		բեռնել պատկեր
Խաչքար	12-13 դդ.	եկեղեցու ներսում	—	8.108/10.7.7	Հ		բեռնել պատկեր
Խցեր բնակելի	10-13 դդ.		—	8.108/10.8	Հ		բեռնել պատկեր
Կառույցներ օժանդակ	10-13 դդ.		—	8.108/10.9	Հ	ունի նաև պղնձաձուլարան	բեռնել պատկեր
Պարիսպ	10-13 դդ.		—	8.108/10.10	Հ		բեռնել պատկեր
Ջրմուղ	միջնադար	գավթից ամ	—	8.108/10.11	Հ	պահպանվել է հատվածաբար	բեռնել պատկեր