Վահրամաբերդի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Շիրակի մարզ)
Արտաքին տեսք
Այս հոդվածը ներկայացնում է Շիրակի մարզի Վահրամաբերդ գյուղի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկը, որը 2002 թ․ հաստատվել է Հայաստանի կառավարության կողմից[1]։ Ցանկում ներառված է ընդամենը 10 հուշարձան (50 միավոր)։
հուշարձան | կառուցված | վայր, հասցե | կոորդ | համարանիշ | նշան. | հավելյալ նշումներ | պատկեր |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Ամրոց | Ք.ա. 730-714 թթ. | 2 կմ հվ-ամ, Ախուրյան գետի ձախափնյա սարահարթի վրա | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Բնակատեղի | Ք.ա. 1 հազ. | ամրոցի մոտ | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Դամբարանադաշտ | Ք.ա. 1 հազ. | ամրոցի շրջակայքում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Ամրոց «Վահրամաբերդ» | 10-13 դդ. | 1.5 կմ հվ-աե | — | Հ | պատկանել է Պահլավունիներին | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Գյուղատեղի «Վերին Ղանլիջա» | 5-14 դդ., 19-20 դդ. | ամ, ձորի մեջ | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Գերեզմանոց | 19-20 դդ. | գյուղատեղիի աե եզրին | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Գերեզմանոց | 19-20 դդ. | գյուղատեղից հվ | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Եկեղեցի | 5-6 դդ. | գյուղատեղիում | — | Հ | ավերված | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Եկեղեցի | 6-7 դդ. | գյուղատեղիում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Կամուրջ | 11-13 դդ. | Ախուրյան գետի վրա | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Հիդրոէլեկտրակայան | 1930-ական թթ. | 1 կմ հվ | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Հուշաղբյուր «Շիրակ կանալ» | 1965 թ. | գյուղի մեջ | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Հուշարձան Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին | 1985 թ. | գյուղի մեջ | — | Տ | ![]()
| ||
Որմնանկար | 1970-ական թթ. սկիզբ | մշակույթի տան ճեմասրահում | — | Հ | հեղ՝ Մ. Ավետիսյան | ![]()
| |
Վանական համալիր Մարմաշեն | 9-13 դդ. | 2 կմ հվ-ամ | 40°50′34″ հս․. լ. 43°45′21″ ավ. ե.HGЯO | Հ |
| ||
Գավիթ-տապանատուն | 13 դ. | կից է Կաթողիկե եկեղեցուն ամ-ից | — | Հ | պահպանվել են ստորին շարքերը | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Գերեզման Վահրամ Պահլավունու | 1045 թ. | գավթում | — | Հ | գերեզմանի այժմյան տապանաքարը 19 դ. գործ է | ![]()
| |
Խաչքար | 10-11 դդ. | գավթում | — | Հ | բեկոր | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Խաչքար | 10-11 դդ. | գավթում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1264 թ. | ագուցված է գավթի հս պատին | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Տապանքար Նզու Խաթունի | 1342 թ. | գավթում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Գերեզմանոց | 10-14 դդ., 19-20 դդ. | համալիրի տարածքում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Գերեզմանոց | 10-13 դդ. | Կաթողիկե եկեղեցուց աե | — | Հ | կանանց, տոհմական | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Տապանաքար | 11 դ. | գլխավոր եկեղեցուց հվ-աե | — | Հ | Վ. Պահլավունու հարսի | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Տապանաքար Սոփյա Պահլավունու | 1015 թ. | գլխավոր եկեղեցուց հվ-աե | — | Հ | Վ. Պահալվունու կնոջ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Գերեզմանոց | 10-13 դդ. | Կաթողիկե եկեղեցուց հվ | — | Հ | տղամարդկանց | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Եկեղեցի | 988-1028 թթ. | Կաթողիկե եկեղեցուց հս | — | Հ | պահպանվել են հս և աե պատերը | Լուսանկար վերբեռնել
| |
Եկեղեցի | 11 դ. | Կաթողիկե եկեղեցուց հվ | — | Հ |
| ||
Եկեղեցի | 11 դ. | գավթից հվ-ամ | — | Հ | կլոր հատակագծով, պահպանվել են ստորին շարքերը |
| |
Եկեղեցի | 10-11 դդ. | Կաթողիկե եկեղեցուց 100 մ հս, բլրի վրա | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Գերեզմանոց | 6-15 դդ. | եկեղեցու շրջակայքում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Խաչքար | 12 դ. | — | Հ | բեկոր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 12 դ. | — | Հ | բեկոր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1341 թ. | — | Հ | բեկոր, պահպանվել է ստորին կեսը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Կոթող | 6-7 դդ. | — | Քառակող | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին, Կաթողիկե | 988-1029 թթ. | — | Հ | գլխավոր եկեղեցին է, եկեղեցու հվ պատին պահպանվել է արձանագրություն | ![]()
| ||
Արձանագրություն | 9 դ. | հվ պատին | — | Հ | Վահրամ Պահլավունու շինարարական արձանագրություն |
| |
Խաչքար | 10-11 դդ. | եկեղեցու ներսում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 10-11 դդ. | եկեղեցու ներսում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 11 դ. | եկեղեցու ամ ճակատին | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 1021 թ. | եկեղեցու ամ ճակատին | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 11-12 դդ. | եկեղեցու ներսում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խաչքար | 12-13 դդ. | եկեղեցու ներսում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Խցեր բնակելի | 10-13 դդ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Կառույցներ օժանդակ | 10-13 դդ. | — | Հ | ունի նաև պղնձաձուլարան | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
Պարիսպ | 10-13 դդ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
Ջրմուղ | միջնադար | գավթից ամ | — | Հ | պահպանվել է հատվածաբար | Լուսանկար վերբեռնել
|