Վալերիան Կույբիշև
Վալերիան Կույբիշև ռուս.՝ Валериа́н Ку́йбышев | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | մայիսի 25 (հունիսի 6), 1888[1] |
Ծննդավայր | Օմսկ, Ռուսական կայսրություն[2] |
Մահացել է | հունվարի 25, 1935[2][3][4][…] (46 տարեկան) |
Մահվան վայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ[2] |
Գերեզման | Կրեմլի պատի պանթեոն |
Քաղաքացիություն | ![]() ![]() ![]() |
Կրթություն | Սիբիրի կադետյան կորպուս |
Մասնագիտություն | քաղաքական գործիչ և ռազմական գործիչ |
Զբաղեցրած պաշտոններ | Համառուսաստանյան հիմնադիր ժողովի անդամ |
Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
Անդամություն | ԽՄԿԿ կենտկոմի քաղբյուրո, Կենտրոնական գործադիր կոմիտե և All-Union Society of Old Bolsheviks? |
![]() |

Վալերիան Վլադիմիրովիչ Կույբիշև (ռուս.՝ Валериа́н Влади́мирович Ку́йбышев, մայիսի 25 (հունիսի 6), 1888[1], Օմսկ, Ռուսական կայսրություն[2] - հունվարի 25, 1935[2][3][4][…], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[2]), ռուս բոլշևիկ հեղափոխական, խորհրդային քաղաքական գործիչ, ԽՄԿԿ անդամ (1904)։
Եղել է 1905-1907 թվականների Ռուսական հեղափոխության ակտիվ մասնակից։ 1906 թվականից մինչև 1915 թվականը հեղափոխական ագիտացիոն աշխատանք է կատարել Սիբիրում, Պետրոգրադում և այլուր։ Ութ անգամ ձերբակալվել է, չորս անգամ աքսորվել Արևելյան Սիբիր։ 1917 թվականի մարտից ղեկավարել է ՌՍԴԲ(բ)Կ Սամարայի կազմակերպությունը, ընտրվել Սամարայի հեղկոմի և կուսակցության նահանգկոմի նախագահ։ 1918-1919 թվականներին եղել է Առաջին համաշխարհային պատերազմի Արևելյան ռազմաճակատի 1-ին բանակի, ապա՝ 4-րդ բանակի քաղկոմիսարը և ՌՀԽ անդամ, միաժամանակ ղեկավարել Սամարայի կուսկազմակերպությունը։ 1919 թվականի օգոստոսից Սերգեյ Կիրովի հետ ղեկավարել է Աստրախանի պաշտպանությունը։ 1919 թվականի հոկտեմբերին նշանակվել է Համառուսաստանյան ԿԳԿ-ի, ՌԽՖՍՀ ԺԿԽ-ի և ՌԿ (բ) ԿԿ-ի Թուրքեստանի գործերով հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ։ 1920 թվականի դեկտեմբերին ընտրվել է ՀԱՄԿԽ-ի, 1921 թվականի ապրիլին՝ Համառուսաստանյան ԺՏԽ-ի նախագահության անդամ։
Ղեկավարել է ԳՈԷԼՌՈ-ի պլանի իրականացման աշխատանքները։ 1923-1926 թվականներին եղել է Բանգյուղտեսչության ժողկոմ, ԺԿԽ-ի և ԱՊԽ-ի նախագահի տեղակալ, 1926 թվականից՝ Համառուսաստանյան ԺՏԽ-ի նախագահ, 1930 թվականի նոյեմբերից՝ ԽՍՀՄ Պետպլանի նախագահ, միաժամանակ՝ ԺԿԽ-ի և ԱՊԽ-ի նախագահի տեղակալ, 1934 թվականի փետրվարից՝ խորհրդային վերահսկողության հանձնաժողովի նախագահ, մայիսից՝ ԺԿԽ-ի և ԱՊԽ-ի նախագահի առաջին տեղակալ։
Խորհրդային մեծ հանրագիտարանի առաջին հրատարակության կազմակերպիչներից է, նրա գլխավոր խմբագրության անդամը։ Կոմունիստական կուսակցության VII, VIII, XII-XVII համագումարների պատգամավոր, ՌԿ (բ) կ X համագումարում ընտրվել է կուսակցության կենտկոմի անդամության թեկնածու, XI, XV—XVII համագումարներում՝ անդամ, 1927 թվականից՝ ՀամԿ (բ) կ ԿԿ-ի քաղբյուրոյի անդամ։
Աճյունն ամփոփված է Կրեմլի պատի մեջ։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Историческая энциклопедия Сибири (ռուս.) / под ред. В. А. Ламин — Новосибирск: 2009. — ISBN 5-8402-0230-4
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Куйбышев Валериан Владимирович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
![]() | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վալերիան Կույբիշև» հոդվածին։ |
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 6, էջ 12)։ ![]() |
- Հունիսի 6 ծնունդներ
- 1888 ծնունդներ
- Օմսկ քաղաքում ծնվածներ
- Հունվարի 25 մահեր
- 1935 մահեր
- Մոսկվա քաղաքում մահացածներ
- Մոսկվա քաղաքում թաղվածներ
- ԽՄԿԿ անդամներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Խորհրդային պետական գործիչներ
- Խորհրդային կուսակցական գործիչներ
- Անձինք նամականիշերի վրա
- ԽՍՀՄ քաղաքական գործիչներ
- Ռուս հեղափոխականներ
- Ռուս ռազմական գործիչներ
- Կարմիր դրոշի շքանշանի ասպետներ