Վալերիան Կույբիշև

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վալերիան Կույբիշև
ռուս.՝ Валериа́н Ку́йбышев
Դիմանկար
Ծնվել էմայիսի 25 (հունիսի 6), 1888
ԾննդավայրՕմսկ, Ռուսական կայսրություն[1]
Մահացել էհունվարի 25, 1935(1935-01-25)[1][2][3] (46 տարեկան)
Մահվան վայրՄոսկվա, ԽՍՀՄ[1]
ԳերեզմանԿրեմլի պատի պանթեոն
ՔաղաքացիությունFlag of Russia.svg Ռուսական կայսրություն, Flag of the Russian Soviet Federative Socialist Republic (1918–1925).svg ՌԽՖՍՀ և Flag of the USSR (1936-1955).svg ԽՍՀՄ
ԿրթությունՍիբիրի կադետյան կորպուս
Մասնագիտությունքաղաքական գործիչ և ռազմական գործիչ
Զբաղեցրած պաշտոններՀամառուսաստանյան հիմնադիր ժողովի անդամ
ԿուսակցությունԽՄԿԿ
ԱնդամությունԽՄԿԿ կենտկոմի քաղբյուրո և Կենտրոնական գործադիր կոմիտե
Commons-logo.svg Valerian Kuybyshev Վիքիպահեստում
Կույբիշևի պատկերով ԽՍՀՄ նամականիշ, 1953 թ.

Վալերիան Վլադիմիրովիչ Կույբիշև (ռուս.՝ Валериа́н Влади́мирович Ку́йбышев, մայիսի 25 (հունիսի 6), 1888, Օմսկ, Ռուսական կայսրություն[1] - հունվարի 25, 1935(1935-01-25)[1][2][3], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[1]), ռուս բոլշևիկ հեղափոխական, խորհրդային քաղաքական գործիչ, ԽՄԿԿ անդամ (1904)։

Եղել է 1905-1907 թվականների Ռուսական հեղափոխության ակտիվ մասնակից։ 1906 թվականից մինչև 1915 թվականը հեղափոխական ագիտացիոն աշխատանք է կատարել Սիբիրում, Պետրոգրադում և այլուր։ Ութ անգամ ձերբակալվել է, չորս անգամ աքսորվել Արևելյան Սիբիր։ 1917 թվականի մարտից ղեկավարել է ՌՍԴԲ(բ)Կ Սամարայի կազմակերպությունը, ընտրվել Սամարայի հեղկոմի և կուսակցության նահանգկոմի նախագահ։ 1918-1919 թվականներին եղել է Առաջին համաշխարհային պատերազմի Արևելյան ռազմաճակատի 1-ին բանակի, ապա՝ 4-րդ բանակի քաղկոմիսարը և ՌՀԽ անդամ, միաժամանակ ղեկավարել Սամարայի կուսկազմակերպությունը։ 1919 թվականի օգոստոսից Սերգեյ Կիրովի հետ ղեկավարել է Աստրախանի պաշտպանությունը։ 1919 թվականի հոկտեմբերին նշանակվել է Համառուսաստանյան ԿԳԿ-ի, ՌԽՖՍՀ ԺԿԽ-ի և ՌԿ (բ) ԿԿ-ի Թուրքեստանի գործերով հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ։ 1920 թվականի դեկտեմբերին ընտրվել է ՀԱՄԿԽ-ի, 1921 թվականի ապրիլին՝ Համառուսաստանյան ԺՏԽ-ի նախագահության անդամ։

Ղեկավարել է ԳՈԷԼՌՈ-ի պլանի իրականացման աշխատանքները։ 1923-1926 թվականներին եղել է Բանգյուղտեսչության ժողկոմ, ԺԿԽ-ի և ԱՊԽ-ի նախագահի տեղակալ, 1926 թվականից՝ Համառուսաստանյան ԺՏԽ-ի նախագահ, 1930 թվականի նոյեմբերից՝ ԽՍՀՄ Պետպլանի նախագահ, միաժամանակ՝ ԺԿԽ-ի և ԱՊԽ-ի նախագահի տեղակալ, 1934 թվականի փետրվարից՝ խորհրդային վերահսկողության հանձնաժողովի նախագահ, մայիսից՝ ԺԿԽ-ի և ԱՊԽ-ի նախագահի առաջին տեղակալ։

Խորհրդային մեծ հանրագիտարանի առաջին հրատարակության կազմակերպիչներից է, նրա գլխավոր խմբագրության անդամը։ Կոմունիստական կուսակցության VII, VIII, XII-XVII համագումարների պատգամավոր, ՌԿ (բ) կ X համագումարում ընտրվել է կուսակցության կենտկոմի անդամության թեկնածու, XI, XV—XVII համագումարներում՝ անդամ, 1927 թվականից՝ ՀամԿ (բ) կ ԿԿ-ի քաղբյուրոյի անդամ։

Աճյունն ամփոփված է Կրեմլի պատի մեջ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Куйбышев Валериан Владимирович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 12)։ CC BY-SA icon 80x15.png
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Վալերիան_Կույբիշև&oldid=8432086» էջից