Վալերիան Գունիա

Վալերիան Գունիա; վրաց.՝ ვალერიან გუნია
Ծնվել է	հունվարի 21, 1862
Ծննդավայր	Էկի, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	հուլիսի 31, 1938 (76 տարեկան)
Մահվան վայր	Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Կրթություն	Մոսկվայի Պետրովսկի գյուղատնտեսական ակադեմիա
Մասնագիտություն	լեզվաբան, դերասան, լիբրետիստ, կինոռեժիսոր և դրամատուրգ
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Վրացական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ և ՎԽՍՀ վաստակավոր արտիստ
	Valerian Gunia Վիքիպահեստում

Վալերիան (Վալիկո) Լևանի Գունիա (վրաց.՝ ვალერიან [ვალიკო] გუნია, հունվարի 21, 1862(1862-01-21), Էկի, Ռուսական կայսրություն - հուլիսի 31, 1938(1938-07-31), Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), վրացի դերասան, դրամատուրգ, ռեժիսոր, թատերական գործիչ, քննադատ, թարգմանիչ։ Վրացական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1933)։

Կենսագրություն

Վալերիան Գունիան ծնվել է 1862 թվականին Էկի գյուղում, ազնվականի ընտանիքում։ Սովորել է Մոսկվայի Պոտրովս-Ռազումովսկի գյուղատնտեսական ակադեմիայում։ Վերադառնալով Վրաստան՝ ելույթներ է ունեցել սիրողական ու պրոֆեսիոնալ ներկայացումներում, կազմակերպել է ներկայացումներ, աշխատել որպես լրագրող ու հրատարակիչ։ Վալերիան Գունիան թարգմանել է ռուս ու արևմտաեվրոպացի հեղինակների (Նիկոլայ Գոգոլ,Ալեքսանդր Օստրովսկի, Վիլյամ Շեքսպիր, Մոլիեր, Վիկտոր Հյուգո, Հենրիկ Իբսեն, Գերհարդ Հաուպտման) պիեսներ և գրել Վրաստանի թատրոնի պատմությունը^[2]։ 1913 թվականից Գունիան նաև նկարահանվել է վրացական մի շարք ֆիլմերում^[3]։

Վրաստանում խորհրդային կարգերի հաստատումից հետո մասնակցել է թատերական գործերի կազմակերպմանը։

Ստեղծագործություն

Երկեր

«Ապօրինածինը» (պիես, 1882)
«Քույր ու եղբայր» (դրամա)
«Երկու հերոս» (դրամա)
«Զորաշարժեր» (կատակերգություն)
Գոգնիաշվիլիի «Քրիստոնյաներ» օպերայի լիբրետոն
Զաքարիա Փալիաշվիլիի «Դաիսի» օպերայի լիբրետոն, 1923
Դիմիտրի Առաքիշվիլիի «Դինարա» օպերայի լիբրետոն, 1924

Օպերաների լիբրետոների վրացերեն թարգմանություններ

Դերերը թատրոնում

«Լիր արքա», Շեքսպիր — Լիր
«Օթելլո», Շեքսպիր — Օթելլո
«Կակո ավազակը», Իլյա Ճավճավաձե — Կակո
«Խելքից պատուհաս», Ալեքսանդր Գրիբոյեդով — Սկալոզուբ
«Էդիպուս արքա», Սոֆոկլես — Էդիպ
«Կին», Ալեքսանդր Դյումա (որդի) — Կին
«Ռևիզոր», Նիկոլայ Գոգոլ — Օսիպ
«Դավաճանություն», Սումբատով Յուժին — Օթար բեկ
«Ջարդում», Բորիս Լավրենյով — Բերսենև
«Պատարա Կախի», Ակակի Ծերեթելի — Գելա

Ֆիլմագրություն

1913 – Կովկասի նվաճումը
1921 – Արսեն Ջորջիաշվիլի – գեներալ
1922 – Սուրամի բերդ – գեներալ
1926 – Խանումա – Վարախիձե
1927 – Ամոկ
1927 – Լեռների օրենքը

Գրականություն

Театральная энциклопедия. Гл. ред. П. А. Марков. М.: Советская энциклопедия.

Ծանոթագրություններ

↑ http://www.nplg.gov.ge/bios/en/2332/
↑ Gutsche, George J. (1989). The Modern encyclopedia of Russian and Soviet literatures, Volume 9. Academic International Press. էջեր 164–165. ISBN 0875690386.
↑ «Valerian Gunia». Georgian National Filmography. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 10-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վալերիան Գունիա» հոդվածին։

[_41a5da6645fd5693-1] ttp://www.nplg.gov.ge/bios/en/2332/

[2] Gutsche, George J. (1989). The Modern encyclopedia of Russian and Soviet literatures, Volume 9. Academic International Press. էջեր 164–165. ISBN 0875690386.

[3] «Valerian Gunia». Georgian National Filmography. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 10-ին.

[1]

[2]

[3]