Սև վիշապ կազմակերպություն
| Սև վիշապ կազմակերպություն | |
|---|---|
| Տեսակ | uyoku dantai? և ռազմական կազմակերպություն |
| Երկիր | .svg){kind=small} Ճապոնական կայսրություն |
| Հիմնադրված | հունվար 1901 |
| Լուծարված | 1946 |
| Գլխադասային գրասենյակ | Q17210614?, Ճապոնիա |
| Անվանված է | Ամուր |
| Վերադաս կազմակերպություն | Գենյոսյա |
| Հիմնադիր | Ryōhei Uchida? |
Սև վիշապ կազմակերպություն (ճապ.՝ Kyūjitai; 黑龍會; Shinjitai: 黒竜会 kokuryūkai), կամ Ամուր գետ կազմակերպություն, Ճապոնիայում հայտնի ռազմականացված, ծայրահեղ ազգայնական խմբավորում։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Kokuryūkai-ը 1901 թվականին հիմնադրել է մարտական արվեստների գործիչ Ուչիդա Ռիոհեն՝ որպես իր մենթոր Mitsuru Tōyama's Gen'yōsha-ի իրավահաջորդ[1]։ Անունը ծագել է Ամուրի թարգմանությունից, որը չինարենով կոչվում է Heilongjiang կամ «Սև վիշապ գետ» (黑龍江?), ճապոներեն կարդացվում է Kokuryū-kō: Դրա հասարակական նպատակն էր աջակցել Ռուսական կայսրությանը Ամուր գետից հյուսիս և Արևելյան Ասիայից դուրս պահելու ջանքերին։
Kokuryūkai-ն ի սկզբանե մեծ ջանքեր է գործադրել իր նախորդի` Gen'yōsha-ի քրեական տարրերից հեռու մնալու համար։ Արդյունքում նրա անդամների մեջ են եղել կառավարության նախարարներ և բարձրաստիճան զինվորականներ, ինչպես նաև պրոֆեսիոնալ գաղտնի գործակալներ։ Այնուամենայնիվ, որոշ ժամանակ անց գտել են, որ հանցավոր գործողությունների օգտագործումը հարմար միջոց է իրենց գործունեության շատ նպատակների իրականացման համար։
Ընկերությունը հրատարակել է ամսագիր, գործել է լրտեսության ուսուցման դպրոց, որտեղից գործակալներ են ուղարկվել Ռուսաստանի, Մանջուրիայի, Կորեայի և Չինաստանի տարածքներ` Ռուսաստանի գործակալական հետախուզության հետ կապված տեղեկություններ հավաքելու համար։ Իկկի Կիտային` որպես կազմակերպության հատուկ անդամ, ուղարկել են Չինաստան։ Այն նաև ճնշել է ճապոնացի քաղաքական գործիչներին՝ ուժեղ արտաքին քաղաքականություն որդեգրելու համար։ Kokuryūkai-ը նաև սատարել է համաասիականությանը և ֆինանսական աջակցություն է ցուցաբերել հեղափոխականներին, ինչպիսիք են Սուն Յաթ-Սենը և Էմիլիո Ագուինալդոն։
Ռուս-ճապոնական պատերազմի, Կորեայի միացման և սիբիրյան միջամտության ընթացքում ճապոնական կայսերական բանակը օգտագործել է Kokuryūkai ցանցը՝ լրտեսության, սաբոտաժի և սպանության համար։ Նրանք տարածաշրջանում ռուսների դեմ կազմակերպել են Չինաստանի զորապետերի և ավազակապետերի կողմից մանջուրիական գերիլիաներ, որոնցից ամենակարևորը մարշալ Չանգ Ցո-լինն է եղել։ Սև վիշապները ճապոնացի զինվորականների հետ մեկտեղ շատ հաջող հոգեբանական պատերազմ են մղել՝ ողջ տարածաշրջանում տարածելով ապատեղեկատվություն և քարոզչություն։ Նրանք նաև հանդես են եկել որպես ճապոնական բանակի մեկնաբաններ։
Kokuryūkai-ն աջակցել է ճապոնացի լրտես, գնդապետ Մոտոջիրո Ակաշիին։ Ակաշին, որն անմիջականորեն «Սև վիշապների» անդամ չէր, հաջող գործողություններ է վարել Չինաստանում, Մանջուրիայում, Սիբիրում և կապեր հաստատել ամբողջ իսլամական աշխարհում։ Այս շփումները Կենտրոնական Ասիայում պահպանվել են Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում։ «Սև վիշապները» սերտ կապեր և նույնիսկ դաշինքներ են կազմել ամբողջ Ասիայի բուդդայական աղանդների հետ։
1920-1930-ական թվականների ընթացքում Kokuryūkai-ը զարգացրել է առավել հիմնական քաղաքական կազմակերպությունը և հրապարակավ հարձակվել լիբերալ ու ձախական կուսակցության անդամների վրա։ Չնայած այս ժամանակահատվածում մի քանի տասնյակից ավելի անդամներ այն չի ունեցել, սերտ կապերը կառավարության առաջատար անդամների, ռազմական և հզոր բիզնեսի առաջնորդների հետ տվել են ավելի մեծ ուժ և ազդեցություն, քան մյուս ուլտրաազգայնական խմբերի մեծամասնությունը։ 1924 թվականին նավատորմի թոշակառու կապիտան Յուտարո Յանոն և «Սև վիշապ» կազմակերպության նրա գործընկերները Օոմոտոյի առաջնորդ Օնիսաբուրո Դեգուչիին հրավիրել են դեպի Մոնղոլիա ճանապարհորդության։ Օնիսաբուրոն ղեկավարել է Օոմոտոյի մի խումբ հետևորդների, այդ թվում՝ այկիդոյի հիմնադիր Մորիհեյ Ուեսիբային։
Սկզբնապես ուղղված լինելով միայն Ռուսաստանի դեմ՝ 1930-ական թվականներին Kokuryūkai-ն ընդլայնել է իր գործունեությունը ամբողջ աշխարհում և գործակալներ տեղակայել այնպիսի տարբեր վայրերում, ինչպիսիք են Եթովպիան, Թուրքիան, Մարոկկոն, ողջ Հարավարևելյան Ասիան և Հարավային Ամերիկան, ինչպես նաև Եվրոպայում և Միացյալ Նահանգներում։
Kokuryūkai-ը պաշտոնապես լուծարվել է 1946 թվականին Ամերիկյան Օկուպացիայի հրամանով։ Համաձայն Բրայան Դայզեն Վիկտորիայի «Zen War Stories» գրքի՝ «Սև վիշապ» ընկերությունը վերակազմավորվել է 1961 թվականին՝ որպես «Սև վիշապ» ակումբ (Kokuryū-Kurabu): Ակումբը երբեք չի ունեցել 150-ից ավելի անդամ, որոնց միջոցով կարող էր իրականացնել նախկին Սև վիշապ կազմակերպության նպատակները[2]։
Գործունեություն Միացյալ Նահանգներում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կազմակերպությունը ազդեցություն է ունեցել ապստամբ, սևամորթ ազգայնականների վրա՝ նպատակ ունենալով խթանել ռասայական անկարգություններին[3]։ Աֆրոամերիկացիներին դուր է եկել Սև վիշապի սիմվոլիզմը, որը պայքարել է Սպիտակագլուխ ծովարծվի և Բրիտանական առյուծի դեմ[4]։
Այդ ջանքերի շրջանակներում Սև վիշապ կազմակերպությունն ուղարկել է իր գործակալ Սատոկատա Տակահաշիին՝ խթանելու համաասիականությունը և պնդելու, որ Ճապոնիան իրենց որպես հավասար կվերաբերվի[5]։ Նա կդառնար Էլայջա Մուհամեդի և Իսլամի ազգի, ինչպես նաև Արևելյան աշխարհի Խաղաղօվկիանոսյան շարժման հովանավորը[5]։ Հնարավոր է, որ Սանկիչի Տակահաշին նույնպես եղել է անդամ։
Միթի Մուդ Լենա Գորդոնի Եթովպիայի Խաղաղության շարժումը պնդում էր, որ միացել է Kokuryūkai-ին[4]։
1942 թվալանի մարտի 27-ին ՀԴԲ գործակալները Կալիֆորնիայի Սան Ջոաքուինի հովտում ձերբակալել են Սև վիշապ կազմակերպության անդամներին[6]։
Մանզանարի ներճամբարում կայսերամետ ճապոնացիների մի փոքր խումբ ծածանել է Սև վիշապի դրոշները և վախեցրել ճապոնացի մյուս բանտարկյալներին[7][8]։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Kaplan, David (2012). Yakuza: Japan's Criminal Underworld. Berkeley and Los Angeles, California: University of California Press. էջ 24. ISBN 978-0-520-27490-7.
- ↑ Victoria, Brian Daizen, Zen War Stories, Routledge Curson 2003, p. 61
- ↑ «U.S. At War: Takcihashi's Blacks». Time. 1942 թ․ հոկտեմբերի 5. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 18-ին.
- ↑ 4,0 4,1 Reginald Kearney, African American Views of the Japanese: Solidarity or Sedition?, SUNY Press 1998, p. 77.
- ↑ 5,0 5,1 Jones, David (2014 թ․ մայիսի 17). «Chinese Triads, Japanese Black Dragons & Hidden Paths of Power». New Dawn. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 14-ին.
- ↑ 1942 World War II Chronology Արխիվացված 2007-12-16 Wayback Machine
- ↑ Burton, Jeffery F., Confinement and Ethnicity: An Overview of World War II Japanese American Relocation Sites, University of Washington Press 2002, p. 172
- ↑ Inada, Lawson Fusao & the California Historical Society, Only What We Could Carry: The Japanese American Internment Experience, Heyday 2000, pp. 161-162
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Norman Polmar, Thomas B. Allen: The Encyclopedia of Espionage. Gramercy Books, New York 1998, ISBN 0-517-20269-7
- Richard Deacon: A History of the Japanese Secret Service. Berkley Publishing Company, New York 1983, ISBN 0-425-07458-7
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- The Encyclopedia of Espionage by Norman Polmar and Thomas B. Allen (0-517-20269-7)
- Deacon, Richard: A History of the Japanese Secret Service, Berkley Publishing Company, New York, 1983, 0-425-07458-7
- Jacob, Frank: Die Thule-Gesellschaft und die Kokuryûkai: Geheimgesellschaften im global-historischen Vergleich, Königshausen & Neumann, Würzburg, 2012, 978-3826049095
- Jacob, Frank (ed.): Geheimgesellschaften: Kulturhistorische Sozialstudien: Secret Societies: Comparative Studies in Culture, Society and History, Königshausen & Neumann, Würzburg 2012, 978-3826049088
- Jacob, Frank: Japanism, Pan-Asianism and Terrorism: A Short History of the Amur Society (The Black Dragons) 1901-1945, Academica Press, Palo Alto 2014, 978-1936320752
- Kaplan, David; Dubro, Alec (2004), Yakuza: Japan's Criminal Underworld, էջեր 18–21, ISBN 0520274903
- Saaler, Sven: "The Kokuryûkai, 1901-1920," in Sven Saaler and Christopher W. A. Szpilman (eds.), Pan-Asianism: A Documentary History Vol. I. Lanham: Rowman and Littlefield, 2011, pp. 121–132.
- Saaler, Sven: “The Kokuryûkai (Black Dragon Society) and the Rise of Nationalism, Pan-Asianism, and Militarism in Japan, 1901-1925,” International Journal of Asian Studies 11/2 (2014), pp. 125–160. https://doi.org/10.1017/S147959141400014X