Արոսի Կուզնեցովի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է Սրահացիից)
Արոսի կուզնեցովի
Արոսի կուզնեցովի
Արոսի կուզնեցովի
Դասակարգում
Թագավորություն  Բույսեր (Plantae)
Տիպ/Բաժին Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta)
Ենթատիպ Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes)
Կարգ Վարդածաղկավորներ (Rosales)
Ընտանիք Վարդազգիներ (Rosaceae)
Ենթաընտանիք Խնձորայիններ (Maloideae)
Ցեղ Արոսենի (Sorbus)
Տեսակ Արոսի կուզնեցովի (S. aucuparia)
Միջազգային անվանում
Sorbus aucuparia
Տարածվածություն և պահպանություն
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝
Քիչ մտահոգող տեսակ

Տաքսոնի տարածվածությունը
Տաքսոնի տարածվածությունը

Արոսի Կուզնեցովի կամ արոսենի սովորական (լատին․՝ Sorbus aucuparia), վարդազգիների ընտանիքին պատկանող տերևաթափ թուփ։

Կենսաբանական նկարագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տերևները բարդ, կլորավուն են, հերթադիր, կենտ փետրաձև, բաղկացած 9-10 մմ մուգ կանաչ տերևներից։ Ծաղիկները սպիտակ են, մանր, հավաքված 10-15 սմ տրամագծով վահանանման ծաղկաբույլերում։ Սովորաբար ծաղկում է մայիս-հունիս ամիսներին, մոտավորապես 1 ամիս տևողությամբ։ Պտուղները կլոր են, 0,8-1 սմ տրամագծով, հավաքված պտղաբույլերում, ունեն նարնջակարմրավուն գույն։ Սովորական արոսենին բավականին ցրտադիմացկուն է, ստվերատար, վատ չի տանում երաշտը, հողի նկատմամբ քիչ պահանջկոտ է, սակայն լավ է աճում խոնավ, փուխր, պարարտ հողերում։ Տուժում է օդի չորությունից, ծխից և վնասակար գազերից։

Տարածում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարածված է Կովկասում, Տաշիրի, Ստեփանավանի, Թումանյանի, Ապարանի, Արագածի շրջաններում։ Աճում է ծովի մակերևույթից 1600-2300 մ բարձրության վրա։

Բույսի դիմացկունությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտակարգ դիմացկուն բույս է։ Շոգադիմացկուն, ցրտադիմացկուն, չորադիմացկուն, երաշտադիմացկուն բույս է։ Պահանջկոտ չէ հողի նկատմամբ։ Աճում է բոլոր տեսակի հողերում։

Բազմացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հաջողությամբ բազմանում է սերմերով։ Արոսենու այս տեսակը ունի բրգանման, լացող և խայտաբղետ տերևներով պարտիզային ձևեր։ Մեր հանրապետությունում խորհուրդ է տրվում օգտագործել նախալեռնային և լեռնային գոտիների բնակավայրերի, խմբերի և ծառուղիների տեսքով։

Կիրառում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կիրառվում է որպես դեկորատիվ բույս։

Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնության մեջ աճում է Եվրոպայում, Սիբիրում, Հեռավոր Արևելքում, Կովկասում և Ղրիմում։

Հոմանիշներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Sorbus altaica Koehne
  • Sorbus amurensis Koehne
  • Sorbus anadyrensis Kom.
  • Sorbus aucuparia var. typica C.K.Schneid.
  • Sorbus boissieri C.K.Schneid.
  • Sorbus boissieri var. adsharica Sosn.
  • Sorbus camschatcensis Kom.
  • Sorbus glabrata (Wimm. & Grab.) Hedl.
  • Sorbus kamtschatcensis Kom.
  • Sorbus pohuashanensis (Hance) Hedl.
  • Sorbus pohuashanensis var. amurensis (Koehne) Y.L.Chou & S.L.Tung
  • Sorbus polaris Koehne
  • Aucuparia sylvestris Medik.
  • Mespilus aucuparia (L.) Scop.
  • Pyrenia aucuparia (L.) Clairv.
  • Pyrus aucuparia (L.) Gaertn.
  • Pyrus aucuparia var. typica (C.K.Schneid.) Asch. & Graebn.
  • Pyrus rossica A.D.Danilov

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Արծ. Ա. Գրիգորյան Գեղազարդ Պարտիզագործություն
  • Լ.Հ.Հարությունյան- Քո շրջապատի թփերը, Երևան 1984 թվական