Ստրկության վերացման օր
| Ստրկության վերացման օր | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | ԱՄՆ դաշնային տոներ |
| Ենթադաս | Ազատագրման օր |
| Ամսաթիվ | Հունիսի 19 |
| Տոնվում է |  ԱՄՆ |
| Հաստատված | հունիսի 19, 1865 |
| Տոնական կերակուր | Կարմիր թավշյա տորթ |
| Անվանված է | Հունիսի 19 |
| Ի հիշատակ | Գորդոն Գրեյնջերի համար 3 հրաման և abolition of slavery? |
Ստրկության վերացման օր (անգլ.՝ Juneteenth - հունիս և տասնինը բառերի հապավում)[1], հայտնի է նաև որպես Ազատության օր[2][3], Ազատագրման օր[4], կամ էմանսիպացիայի օր[5],Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում ստրուկների ազատագրման հիշատակման տոն է։ Ծագել է Տեխասում, այն այժմ նշվում է ամեն տարի հունիսի 19- ին Միացյալ Նահանգներում, տարբեր պաշտոնական ճանաչումներով։
Դաշնային բանակի գեներալ Գորդոն Գրեյնջերը 1865 թվականի հունիսի 19 -ին Գալվեստոնում դաշնային հրաման է արձակել, ըստ որի Տեխասի բոլոր ստրուկները հայտարարվել են ազատ[6]։ ԱՄՆ նախագահ Աբրահամ Լինքոլնի ազատագրման հռչակագիրը Գորդոն Գրեյնջերի հրամանից գրեթե երկուսուկես տարի առաջ է պաշտոնապես արգելել ստրկությունը Տեխասում և հարավի այլ նահանգներում։ Հռչակագրի կատարումը հիմնականում կախված է եղել միության ուժերի առաջխաղացումից։ Տեխասը, ստրկատիրական նահանգներից ամենահեռավորն է եղել, ամերիկյան քաղաքացիական պատերազմի ավարտից հետո, այնտեղ եղել է միության փոքրաթիվ զորք։ Այսպիսով, մինչև Գրեյնջերի հայտարարությունը, հրամանի կատարումը դանդաղ և անհետևողական է ընթացել[6]։ Թեև հունիսի 19-ը սովորաբար նշում է ստրկության ավարտի օր Միացյալ Նահանգներում, բայց այն օրինական է եղել և կիրառվել է միայն Միության երկու սահմանամերձ նահանգներում՝ Դելավերում ևԿենտուկիում, մինչև որ նույն տարվա դեկտեմբերին Սահմանադրության տասներեքերորդ փոփոխությունըն վավերացրել է ստրկության վերացումը ողջ երկրում[7][8][9]։
Օրը սկսել են տոնել 1866 թվականից, առաջին անգամ Տեխասի եկեղեցական համայնքի հանդիպումների ժամանակ։ Հետագայում տարածվել է ողջ հարավում, իսկ 1920-1930-ական թվականներին հաճախ անցկացվել է որպես սննդի փառատոն։ 1960-ականներին՝ քաղաքացիական իրավունքների շարժման ժամանակ այն մթագնել էր քաղաքացիական իրավունքների պայքարով, բայց նորից հայտնվել է 1970-ականներին՝ շեշտը դնելով աֆրոամերիկացիների ազատության և արվեստի վրա[10]։ 21-րդ դարում Ստրկության վերացման օր նշվում է ԱՄՆ խոշոր քաղաքներում։ Հունիսի 19-ը ԱՄՆ Կոնգրեսի կողմից ազգային տոն ճանաչվելու համար ակտիվիստները քարոզարշավ են իրականացրել։ Ըստ Կոնգրեսի հետազոտական ծառայության՝ Հավայան կղզիները, Հյուսիսային և Հարավային Դակոտաները միակ նահանգներն են, որոնք չեն ճանաչում տոնը[11]։
2021 թվականի հունիսի 17-ին ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը ստորագրել է Կոնգրեսի կողմից ներկայացված օրինագիծ՝ Ազատագրման օրը դաշնային տոն դարձնելու մասին[12]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Juneteenth Celebrated in Coachella»։ Black Voice News։ 2011-06-22։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-01-22-ին
- ↑ «Juneteenth: Our Other Independence Day»։ Smithsonian։ Վերցված է 2019-06-27
- ↑ «Cel-Liberation Style! Fourth Annual Juneteenth Day Kicks off June 19.»։ Milwaukee Star։ 1975-06-12։ Վերցված է 2020-05-07
- ↑ «It Happened: June 19.»։ Milwaukee Star, vol. 14, no. 42։ 1974-06-27։ Վերցված է 2020-05-05
- ↑ «What to know about Juneteenth, the emancipation holiday»։ NBC News (անգլերեն)։ Վերցված է 2020-06-19
- ↑ 6,0 6,1 Gates Jr. Henry Louis (2013-01-16)։ «What Is Juneteenth?»։ PBS.org։ Վերցված է 2020-06-12
- ↑ Editors History com։ «13th Amendment»։ HISTORY (անգլերեն)։ A&E Television Networks, LLC.։ Վերցված է 2020-06-19
- ↑ «10 Facts: The Emancipation Proclamation»։ American Battlefield Trust (անգլերեն)։ American Battlefield Trust։ 2012-08-09։ Վերցված է 2020-06-19
- ↑ Taylor Amy։ «The Border States (U.S. National Park Service)»։ National Park Service (անգլերեն)։ U.S. Department of the Interior։ Վերցված է 2020-06-19
- ↑ Cruz Gilbert (2008-06-18)։ «A Brief History of Juneteenth»։ Time։ Վերցված է 2013-05-30
- ↑ Congressional Research Service (2020-06-03)։ «Juneteenth: Fact Sheet»։ Վերցված է 2020-06-19
- ↑ Today, @POTUS took the important and long overdue step of designating Juneteenth a federal holiday. But we cannot allow this to be merely symbolic. Congress must pass legislation to ensure the right to vote remains strong and protected.
| ||||||
