Ստեփան Մացոյան

Ստեփան Մացոյան
Ծնվել է	մարտի 16, 1923; Բաթում, Վրացական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել է	նոյեմբերի 26, 2010 (87 տարեկան); Երևան, Հայաստան
Մասնագիտություն	քիմիկոս
Գործունեության ոլորտ	քիմիա
Անդամակցություն	ՀՀ ԳԱԱ
Ալմա մատեր	ՀԱՊՀ (1948)
Կոչում	պրոֆեսոր
Գիտական աստիճան	քիմիական գիտությունների դոկտոր (1966) և պրոֆեսոր (1967)
Պարգևներ	և

Ստեփան Գրիգորի Մացոյան (մարտի 16, 1923(1923-03-16), Բաթում, Վրացական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - նոյեմբերի 26, 2010(2010-11-26), Երևան, Հայաստան), հայ խորհրդային քիմիկոս։ Քիմիական գիտությունների դոկտոր (1966 թ.), պրոֆեսոր (1967 թ.), ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս (1982 թ.), թղթակից անդամ (1974 թ.)։ Գերմանիայի գիտությունների ակադեմիայի պատվավոր անդամ, ՀՀ ԳԱԱ իսկական անդամ^[1]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1948 թվականին ավարտել է Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտը։ 1951 թվականից աշխատել է ՀԽՍՀ ԳԱ օրգանական քիմիայի ինստիտուտում, 1959 թվականից՝ մոնոմերների և պոլիմերների քիմիայի լաբորատորիայի վարիչ, 1967 -1988 թվականներին՝ տնօրեն, 1988 թվականից՝ ՀԽՍՀ ԳԱ օրգանական քիմիայի ինստիտուտի տնօրենի խորհրդատու։

Գիտական աշխատանքները վերաբերում են բարձրամոլեկուլային միացությունների քիմիային և օրգանական սինթեզին։ Ցիկլոպոլիմերման ռեակցիայի առաջին ուսումնասիրողներից է։ Բացահայտել է «ոչ դասական» մոնոմերներից (չզուգորդված դիենային, տրիենային և այլն) գլխավոր շղթայում ցիկլային խմբեր պարունակող պոլիմերների առաջացման օրինաչափությունները։ Առաջինն է մշակել շղթայում միան երկցիկլային օղակներ պարունակող մի շարք պոլիմերների սինթեզի եղանակները։ Ցիկլոպոլիմերման ռեակցիայի միջոցով հնարավոր դարձավ դժվարամատչելի պոլիվինիլացետալների և կետալների, ինչպես նաև մակրոցիկլային պոլիմերների ստացումը։ Մացոյանը հեղինակ է հետերոցիկլային միացությունների (պիրոզոլիններ, պիրազոլներ, ֆտալաններ են) սինթեզի սկզբունքորեն նոր եղանակների։ Նրա մշակած վինիլացետատի սուսպենզային պոլիմերման և օլիգովինիլացետատների ստացման եղանակները ներդրված են Երևանի «Պոլիվինիլացետատ» գործարանում։

Շուրջ 500 գիտական հրատարակումների, հեղինակային իրավունքների և 3 մենագրությունների հեղինակ է։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան
Անանիա Շիրակացու մեդալ, 2003 թ.

Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Олигомеры, Ереван, 1987, 278 с.(խմբ․)
Политриазины, Ереван, 1987, 615 с.^[2]

Մամուլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հոդվածների մատենագիտություն^[3]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ «ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի իսկական անդամներ». Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 6-ին.
↑ «ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի էլ․ քարտարան- Ստեփան Մացոյան». Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 6-ին.
↑ «ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսների կենսամատենագիտություններ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 8-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Patents by Inventor Stepan G. Matsoian

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 363)։

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ստեփան Մացոյան» հոդվածին։

[1] «ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի իսկական անդամներ». Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 6-ին.

[2] «ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի էլ․ քարտարան- Ստեփան Մացոյան». Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 6-ին.

[3] «ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսների կենսամատենագիտություններ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 8-ին.

[1]

[2]

[3]