Ստանիսլավ Իգնասի Վիտկևիչ

Ստանիսլավ Իգնասի Վիտկևիչ; լեհ.՝ Stanisław Ignacy Witkiewicz
Ծնվել է	փետրվարի 24, 1885
Ծննդավայր	Վարշավա, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	սեպտեմբերի 18, 1939 (54 տարեկանում)
Վախճանի վայր	Velyki Ozera, Ուկրաինա
Գրական անուն	Witkacy
Մասնագիտություն	դրամատուրգ, փիլիսոփա, գրող, լուսանկարիչ, նկարիչ և բանաստեղծ
Լեզու	լեհերեն
Քաղաքացիություն	Լեհաստան
Կրթություն	Կրակովի արվեստի ակադեմիա
Գրական ուղղություններ	էքսպրեսիոնիզմ
Ուշագրավ աշխատանքներ	Q9351396?
Պարգևներ	Ակադեմիական ոսկե դափնի
Կայք	witkacy.eu
	Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885-1939) Վիքիպահեստում

Ստանիսլավ Իգնասի Վիտկևիչ (լեհ.՝ Stanisław Ignacy Witkiewicz, փետրվարի 24, 1885(1885-02-24)^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]^[6]^[7]^[8], Վարշավա, Ռուսական կայսրություն^[9] - սեպտեմբերի 18, 1939(1939-09-18)^[3]^[4]^[5]^[6]^[7]^[8], Velyki Ozera, Ուկրաինա), լեհ գրող, նկարիչ, փիլիսոփա:

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Վարշավայում: Ստանիսլավ Վիտկևիչը նկարիչ, գրող, գեղարվեստի քննադատ Ստանիսլավ Վիտկևիչի (1851-1915) որդին է: Տնային կրթություն է ստացել հայրական կալվածքում` Զակոպանեում, մեծացել նկարիչների, գրողների, դերասանների միջավայրում: Մանկուց բարեկամացել է Կարոլ Շիմանովսկու և Բրոնիսլավ Մալինովսկու հետ, վերջինիս ընկերակցել է Օվկիանիա կատարած նրա հետազոտական վերջին արշավախմբին (1914): Հակառակ հոր կամքի` ուսանել է Կրակովի գեղարվեստի ակադեմիայում` ընկերակցելով Յուզեֆ Մեհովերին և Յան Ստանիսլավսկուն^[11]: Ռուսական կայսերական բանակի կազմում մասնակցել է Առաջին համաշխարհային պատերազմին, Հոկտեմբերյան հեղափոխության ժամանակ եղել է Սանկտ Պետերբուրգում^[12]: Արհավիրքներով լի այս տարիները վճռորոշ դեր են ունեցել նրա ստեղծագործության սյուժեի, գրական կյանքի վրա:

1925 թվականին վերցրել է Վիտկացի (Witkacy) կեղծանունը, վերանայել ու վերաարժևորել ինչպես գրականության, այնպես էլ նկարչության մեջ թողած իր ավանդը: 1930-ական թվականներին սկսել է փորձել թմրանյութեր, մասնավորապես կիրառել է մեքսիկական պեյոտլ: Վերջին մեկուկես տասնամյակը եղել է Վիտկևիչի ստեղծագործական վերելքի շրջանը: Բրունո Շուլցի և Վիտոլդ Գոմբռովիչի հետ Վիտացկին մեծ ազդեցություն է թողել Լեհաստանի` երկու պատերազմների միջև ընկած քսանամյակի գրականության զարգացման վրա:

Գերմանիայի և ԽՍՀՄ-ի զորքերի` Լեհաստան մտնելուց հետո Վիտկևիչը 1939 թվականի սեպտեմբերի 18-ին ինքնասպան է եղել^[13]:

Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիտկևիչի գեղարվեստական ստեղծագործությունը դժվար է դասակարգել, սակայն այն առավել մոտ է իմպրեսիոնիզմին, հաճախ այն համարում են նաև սյուրռեալիստական: Նրա գրականությունը մոտ է Ֆրանց Կաֆկայի գրական ոգուն, սակայն առանց բացահայտ հոռետեսության: Վիտկևիչին կարելի է համարել աբսուրդի թատրոնի նախահայրը: Նրա ստեղծագործությունն առանձնանում է ոչ միայն տարօրինակությամբ ու ճկունությամբ, այլև նոր իրականությունը, գիտության ու տեխնիկայի նոր մոտեցումները, մարդու վրա թողած նրանց ազդեցությունը պատկերելու ձգտումով:

Ժառանգություն և ազդեցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստանիսլավ Վիտկևիչի ստեղծագործությունները թարգմանվել են եվրոպական շատ լեզուներով, նրա գրքերը լույս են տեսել Եվրոպայում և ԱՄՆ-ում, վեպերն էկրանավորվել են: Նա խոր ազդեցություն է թողել լեհ թատերական ռեժիսոր Տադեուշ Կանտորի գեղագիտության ու ստեղծագործական մտածելակերպի վրա, ով բազմիցս բեմադրել է Վիտկևիչի դրամաները: 1865 թվականից Զակոպանեում գործում է Ստանիսլավ Վիտկևիչի անվան թատրոն, որն իրականացնում է նրա` «մաքուր ձևի» դրույթը (ռեժիսոր` Անդժեյ Ձյուկ): Վիտկևիչի բարոյա-գեղագիտական որոնումների մասին է Ֆելիքս Գուատարիի էսսեն, որն ընդգրկվել է նրա «Շիզովերլուծության քարտեզագրքում» գրքի մեջ (1989):

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինքնադիմանկար
1938
Ինքնադիմանկար
Մարիլա Գրոսմանովայի հետ 1927
Կոմպոզիցիա
1922
Nova Aurigae
1918
Սոֆյա Ռոմեր (1935)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Stanislaw Ignacy Witkiewicz
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 Benezit Dictionary of Artists — 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7, 978-0-19-989991-3
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 Luminous-Lint — 2005.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6703301"></a>
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a>
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 Indiana Philosophy Ontology Project
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6023365"></a>
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 ^8,4 Brockhaus Enzyklopädie
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ ^9,0 ^9,1 ^9,2 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #118807706 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ Museum of Modern Art online collection
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q73268604"></a>
↑ «Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy)»։ Culture.pl (անգլերեն)։ Վերցված է 2018-09-22
↑ 1885-1939. Witkiewicz, Stanisław Ignacy, (1992)։ The Witkiewicz reader։ Gerould, Daniel C. (Daniel Charles), 1928-2012.։ Evanston, Ill.: Northwestern University Press։ ISBN 0810109808։ OCLC 26014071
↑ Donald Pirie, John Bates, Elwira Grossman։ «Stanislaw Ignacy Witkiewicz»։ Արխիվացված է օրիգինալից 8 February 2009-ին։ Վերցված է 16 April 2009

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Милош Чеслав Станислав Игнаций Виткевич: современный писатель?// Милош Ч. Личные обязательства: Избранные эссе о литературе, религии и морали. М.: Дом интеллектуальной книги, 1999, с.277-291
Базилевский А. Виткевич: повесть о вечном безвременье. М., 2000
Хорев В. Станислав Игнацы Виткевич на русском языке// Иностранная литература, 2007, № 10 ([1])

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Ստանիսլավ Իգնասի Վիտկևիչ կատեգորիայում։

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36570165"_data-entity-id="Q17299517">[http://explore.rkd.nl/en/explore/artists/125096_Stanislaw_Ignacy_Witkiewicz]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 Stanislaw Ignacy Witkiewicz
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1787111_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q24255573">Benezit_Dictionary_of_Artists<span_class="wef_low_priority_links">_—_2006._—_ISBN_978-0-19-977378-7,_978-0-19-989991-3</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 Benezit Dictionary of Artists — 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7, 978-0-19-989991-3
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q5375741">[http://global.britannica.com/biography/Stanislaw-Ignacy-Witkiewicz_Encyclopædia_Britannica]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a></div>-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q6703301">[[:en:Luminous-Lint|Luminous-Lint]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2005.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6703301"></a></div>-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 Luminous-Lint — 2005.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6703301"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q1789476"_data-entity-id="Q2629164">Internet_Speculative_Fiction_Database<span_class="wef_low_priority_links">_—_1995.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a></div>-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q6423319"_data-entity-id="Q6023365">Indiana_Philosophy_Ontology_Project<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6023365"></a></div>-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 Indiana Philosophy Ontology Project
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6023365"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q5292"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|Brockhaus_Enzyklopädie]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 ^8,4 Brockhaus Enzyklopädie
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284_citetype_Q340169"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:Գերմանիայի_ազգային_գրադարան|German_National_Library]],_[[:Բեռլինի_պետական_գրադարան|Berlin_State_Library]],_[[:en:Bavarian_State_Library|Bavarian_State_Library]]_et_al.</i>_[http://d-nb.info/gnd/118807706/_Record_#118807706]_//_Gemeinsame_Normdatei<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-9] 9,0 ^9,1 ^9,2 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #118807706 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076"_data-entity-id="Q73268604">Museum_of_Modern_Art_online_collection<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q73268604"></a></div>-10] Museum of Modern Art online collection
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q73268604"></a>

[11] «Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy)»։ Culture.pl (անգլերեն)։ Վերցված է 2018-09-22

[12] 1885-1939. Witkiewicz, Stanisław Ignacy, (1992)։ The Witkiewicz reader։ Gerould, Daniel C. (Daniel Charles), 1928-2012.։ Evanston, Ill.: Northwestern University Press։ ISBN 0810109808։ OCLC 26014071

[13] Donald Pirie, John Bates, Elwira Grossman։ «Stanislaw Ignacy Witkiewicz»։ Արխիվացված է օրիգինալից 8 February 2009-ին։ Վերցված է 16 April 2009

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Ստանիսլավ Իգնասի Վիտկևիչ

Բովանդակություն

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժառանգություն և ազդեցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նավարկման ցանկ

Անձնական գործիքներ

Անվանատարածքներ

Տարբերակներ

Դիտումները

Ավելին

Որոնել

Նավարկում

Մասնակցել

Գործիքներ

Այլ նախագծերում

Տպել/արտահանել

Այլ լեզուներով

Ստանիսլավ Իգնասի Վիտկևիչ լեհ.՝ Stanisław Ignacy Witkiewicz

Ծնվել է	փետրվարի 24, 1885(1885-02-24)^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]^[6]^[7]^[8]
Ծննդավայր	Վարշավա, Ռուսական կայսրություն^[9]
Վախճանվել է	սեպտեմբերի 18, 1939(1939-09-18)^[3]^[4]^[5]^[6]^[7]^[8] (54 տարեկանում)
Վախճանի վայր	Velyki Ozera, Ուկրաինա
Գրական անուն	Witkacy
Մասնագիտություն	դրամատուրգ, փիլիսոփա, գրող, լուսանկարիչ, նկարիչ և բանաստեղծ
Լեզու	լեհերեն
Քաղաքացիություն	Լեհաստան^[10]
Կրթություն	Կրակովի արվեստի ակադեմիա
Գրական ուղղություններ	էքսպրեսիոնիզմ
Ուշագրավ աշխատանքներ	Q9351396?
Պարգևներ	Ակադեմիական ոսկե դափնի

Կայք	witkacy.eu
Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885-1939) Վիքիպահեստում