Սպորտինգ (ֆուտբոլային ակումբ, Լիսաբոն)

Սպորտինգ
Ամբողջական անուն	Sporting Clube de Portugal
Մականուն(ներ)	Առյուծներ (պորտ.՝ Leões) Կանաչասպիտակներ (պորտ.՝ Verde-e-Brancos) "Արիստոկրատներ" (պորտ.՝ Varistocratas), լիսաբոնցիներ։
Հիմնադրում	1906
Երկիր	Պորտուգալիա
Քաղաք	Լիսաբոն
Մարզադաշտ	Ժոզե Ալվալադե, Լիսաբոն
Տարողունակություն	50 049
Նախագահ	Բրունու դի Կարվալյու
Մարզիչ	Ժորժի Ժեզուշ
Լիգա	Պրիմեյրա
2021-2022	2-րդ
Տան դաշտ Մրցակցի դաշտ Երրորդ համազգեստ

«Սպորտինգ» (պորտ.՝ Sporting Clube de Portugal), պորտուգալական ֆուտբոլային ակումբ Լիսաբոն քաղաքից, որը հանդես է գալիս Լիգա Սագրիշում։ Հիմնադրվել է 1906 թվականի հուլիսի 1-ին։ Համարվում է երկրի ամենատիտղոսակիր ակումբներից մեկը։ Պորտուգալիայի 18-ակի չեմպիոն, Գավաթի 16-ակի հաղթող և Սուպերգավաթի 8-ակի մրցանակակիր։ Ակումբի տնային մարզադաշտը համարվում է «Ժոզե Ալվալադեն», որը տեղավորում է 50 049 հանդիսատես։

Պատմություն

1906 թվականի հունիսի 1-ը ակումբի պաշտոնական հիմնադրման օրն է։ Սակայն ակումբի պատմությունը սկիզբ է առնում 1902 թվականից, երբ Ֆրանսիշկու և Ժոզե Մարիա Գավազու եղբայրները ստեղծեցին Sporting Club de Belas-ը։ Այդ կազմակերպությունում ֆուտբոլային սեկցիան չէր դիտարկվել, և նրա անդամները միայն մեկ անգամ խաղացին ցուցադրական ֆուտբոլային հանդիպում, տոնի ժամանակ, Սինտրա քաղաքում։ Երկու տարի անց ակումբի հիմքի վրա ստեղծված Campo Grande Football Clube-ը ֆուտբոլի հետ ոչ մի կապ չուներ, չնայած իր անվանը, և զբաղվում էր պարային երեկոների և պիկնիկների կազմակերպմամբ։ Արդյունքում այսպիսի դրությունը հանգեցրեց ակումբի 17 անդամների բողոքին՝ Ժոզե Ալվալադեի գլխավորությամբ, ովքեր 1906 թվականի ապրիլին որոշեցին դուրս գալ կազմից։ Երկուսուկես ամիս անց նրանց կողմից ստեղծվեց Sporting Club do Portugal-ը։ «Սպորտինգի» հիմնադրման մեջ մեծ դեր ունեցավ Ժոզե Ալավալադեի պապիկի ֆինանսական օգնությունը, փաստաբան Ալֆրեդու Աուգուշտու դաշ Նևեշ Օլտրեմանան։ Նորաստեղծ ակումբում բաժիններ ստեղծվեցին սպորտի տարբեր բնագավառներից, իսկ ակումբի հիմնադիրները, հիմնականում Օլտրեմանը, երազում էին այն բանի մասին, որ «Սպորտինգը» ժամանակի ընթացքում կդառնա Եվրոպայի ուժեղագույն ակումբներից մեկը։ «Սպորտինգի» հիմնադիրների պատվախնդրությունը ամրագրվեց ակումբի անվան մեջ, որտեղ քաղաքի նշումի հետ, ինչպես «Բենֆիկայինը», հետևում է ամբողջ երկրի անվանումը։

Ժոզե Ալվալադեն

1907 թվականի փետրվարի 3-ին «Սպորտինգն» անցկացրեց իր առաջին ֆուտբոլային խաղը, որի ժամանակ ջախջախվեց «Կրուժ Նեգրայի» (պորտ.՝ Cruz Negra) կողմից՝ 1:5 հաշվով։ Հակառակորդ թիմի խաղացողների մի մասը հետագայում տեղափոխվեց «Սպորտինգ»։ Այդ նույն տարում թիմն ունեցավ զինանշան, գրասենյակ և մարզադաշտ։ Խորհրդանիշի հիմք վերցվեց կառավարության անդամներից մեկի՝ Ֆերնանդու դե Կաշտելու Բրանկուի ազգանվան խորհրդանիշը։ Խորհրդանիշում փոփոխվեց միայն գունավորումը՝ արծաթափայլ-կանաչ-սև։ 1907 թվականի դեկտեմբերի 1-ին «Սպորտինգն» առաջին անգամ հանդիպեց «Բենֆիկայի» հետ և հաղթեց 2:1 հաշվով։ Այդ նույն խաղում «Սպորտինգի» ֆուտբոլիստները առաջին անգամ խաղադաշտ դուրս եկան հաջորդական կանաչ և սպիտակ գծերով խաղաշապիկներով, ինչպես նաև սպիտակ շորտերով, որոնք 1915 թվականին փոխվեցին սևով։

1981-1982 մրցաշրջանում «Սպորտինգը» «ոսկե դուբլ» ձևակերպեց՝ անգլիացի մարզիչ Մալկոլմա Էլլիսոնի գլխավորությամբ հաղթելով ազգային առաջնությունը և գավաթը։ Թվում էր՝ ակումբը կրկին ուժ է հավաքում, սակայն 1980-ականների վերջը և 1990-ականների սկիզբը դարձավ «Սպորտինգի» պատմության ամենավատ շրջանը։

1992 թվականին «Սպորտինգի» նոր նախագահ Ժոզե Սոուզա Սինտրան ակումբ հրավիրեց Անգլիայի հավաքականի նախկին մարզիչ Բոբբի Ռոբսոնին հույս ունենալով, որ նա կկարողանա կրկնել Էլլիսոնի ձեռքբերումը։ Ռոբսոնը «Սպորտինգում» աշխատեց ընդամենը 1,5 տարի, իսկ հետո նրան փոխարինեց Կարլուշ Կեյրուշը՝ Պորտուգալիայի հավաքականի նախկին մարզիչը։ Ակումբը ձգտում էր հասնել երբեմնի փառքին, երբ 1950-ական թվականներին 8 մրցաշրջանից 7-ում հաղթեց Պորտուգալիայի առաջնությունը։

2005 թվականի մայիսի 18-ին 2004-2005 մրցաշրջանի ՈՒԵՖԱ-ի գավաթի եզրափակչում «Սպորտինգը» պարտվեց «ԲԿՄԱ»-ին 1:3 հաշվով, որը անցկացվում էր «առյուծների» տնային մարզադաշտ Ժոզե Ալվալադեում։

Ելույթների Վիճակագրություն

Մրցաշրջան Լիգա Տեղ Գավաթ Լիգայի գավաթ Սուպերգավաթ 1934/35 1 2-րդ Ֆինալիստ 1935/36 1 3-րդ 1936/37 1 3-րդ Ֆինալիստ 1937/38 1 3-րդ 1938/39 1 2-րդ 1/2 եզրափակիչ 1939/40 1 2-րդ 1/4 եզրափակիչ 1940/41 1 Չեմպիոն Հաղթող 1941/42 1 2-րդ 1/2 եզրափակիչ 1942/43 1 2-րդ 1/2 եզրափակիչ 1943/44 1 Չեմպիոն 1/8 եզրափակիչ 1944/45 1 2-րդ Հաղթող 1945/46 1 3-րդ Հաղթող 1946/47 1 Չեմպիոն — 1947/48 1 Չեմպիոն Հաղթող 1948/49 1 Չեմպիոն 1/16 եզրափակիչ 1949/50 1 2-րդ — 1950/51 1 Չեմպիոն 1/8 եզրափակիչ 1951/52 1 Չեմպիոն Ֆինալիստ 1952/53 1 Չեմպիոն 1/4 եզրափակիչ 1953/54 1 Չեմպիոն Հաղթող 1954/55 1 3-րդ Ֆինալիստ 1955/56 1 4-րդ 1/8 եզրափակիչ 1956/57 1 4-րդ 1/4 եզրափակիչ 1957/58 1 Չեմպիոն 1/4 եզրափակիչ 1958/59 1 4-րդ 1/2 եզրափակիչ 1959/60 1 2-րդ Ֆինալիստ 1960/61 1 2-րդ 1/2 եզրափակիչ 1961/62 1 Չեմպիոն 1/4 եզրափակիչ 1962/63 1 3-րդ Հաղթող 1963/64 1 3-րդ 1/8 եզրափակիչ 1964/65 1 5-րդ 1/2 եզրափակիչ 1965/66 1 Չեմպիոն 1/2 եզրափակիչ 1966/67 1 4-րդ 1/32 եզրափակիչ 1967/68 1 2-րդ 1/16 եզրափակիչ 1968/69 1 5-րդ 1/2 եզրափակիչ 1969/70 1 Չեմպիոն Ֆինալիստ 1970/71 1 2-րդ Հաղթող 1971/72 1 3-րդ Ֆինալիստ 1972/73 1 5-րդ Հաղթող 1973/74 1 Չեմպիոն Հաղթող 1974/75 1 3-րդ 1/2 եզրափակիչ 1975/76 1 5-րդ 1/2 եզրափակիչ 1976/77 1 2-րդ 1/4 եզրափակիչ 1977/78 1 3-րդ Հաղթող 1978/79 1 3-րդ Ֆինալիստ 1979/80 1 Չեմպիոն 1/8 եզրափակիչ — 1980/81 1 3-րդ 1/64 եզրափակիչ Ֆինալիստ 1981/82 1 Չեմպիոն Հաղթող — 1982/83 1 3-րդ 1/4 եզրափակիչ Հաղթող 1983/84 1 3-րդ 1/2 եզրափակիչ — 1984/85 1 2-րդ 1/8 եզրափակիչ — 1985/86 1 3-րդ 1/4 եզրափակիչ — 1986/87 1 4-րդ Ֆինալիստ — 1987/88 1 4-րդ 1/64 եզրափակիչ Հաղթող 1988/89 1 4-րդ 1/2 եզրափակիչ — 1989/90 1 3-րդ 1/32 եզրափակիչ — 1990/91 1 3-րդ 1/8 եզրափակիչ — 1991/92 1 4-րդ 1/8 եզրափակիչ — 1992/93 1 3-րդ 1/2 եզրափակիչ — 1993/94 1 3-րդ Ֆինալիստ — 1994/95 1 2-րդ Հաղթող — 1995/96 1 3-րդ Ֆինալիստ Հաղթող 1996/97 1 2-րդ 1/2 եզրափակիչ — 1997/98 1 4-րդ 1/4 եզրափակիչ — 1998/99 1 4-րդ 1/32 եզրափակիչ — 1999/00 1 Չեմպիոն Ֆինալիստ — — 2000/01 1 3-րդ 1/2 եզրափակիչ — 2001/02 1 Չեմպիոն Հաղթող Հաղթող 2002/03 1 3-րդ 1/4 եզրափակիչ Հաղթող 2003/04 1 3-րդ 1/16 եզրափակիչ — 2004/05 1 3-րդ 1/8 եզրափակիչ — 2005/06 1 2-րդ 1/2 եզրափակիչ — 2006/07 1 2-րդ Հաղթող — 2007/08 1 2-րդ Հաղթող Ֆինալիստ Հաղթող 2008/09 1 2-րդ 1/16 եզրափակիչ Ֆինալիստ Հաղթող 2009/10 1 4-րդ 1/4 եզրափակիչ 1/2 եզրափակիչ — 2010/11 1 3-րդ 1/8 եզրափակիչ 1/2 եզրափակիչ — 2011/12 1 4-րդ Ֆինալիստ 3-րդ փուլ — 2012/13 1 7-րդ 1/32 եզրափակիչ 3-րդ փուլ — 2013/14 1 2-րդ 1/16 եզրափակիչ 3-րդ փուլ — 2014/15 1 3-րդ Հաղթող 3-րդ փուլ — 2015/16 1 ? ? ? Հաղթող

Ներքին առաջնություններում Եվրոպայի ամենաստաբիլ ակումբը. երբեք 5-րդ հորիզոնականից ներքև չի հայտնվել։ Սակայն այդ ավանդույթը խախտվեց 2012-2013 մրցաշրջանում, երբ «առյուծները» Սագրիշ Լիգայում զբաղեցրեցին 7-րդ տեղը։

Ձեռքբերումներ

Ազգային

• Պորտուգալիայի առաջնություն
  • Չեմպիոն (19)։ 1940/41, 1943/44, 1946/47, 1947/48, 1948/49, 1950/51, 1951/52, 1952/53, 1953/54, 1957/58, 1961/62, 1965/66, 1969/70, 1973/74, 1979/80, 1981/82, 1999/00, 2001/02, 2020/21:
  • 2-րդ տեղ (24)։ 1921/22, 1924/25, 1927/28, 1932/33, 1934/35, 1938/39, 1939/40, 1941/42, 1942/43, 1944/45, 1949/50, 1959/60, 1960/61, 1967/68, 1970/71, 1976/77, 1984/85, 1994/95, 2005/06, 2006/07, 2007/08, 2008/09, 2013/14, 2015/16
  • 3-րդ տեղ (25)։ 1935/36, 1936/37, 1937/38, 1945/46, 1954/55, 1962/63, 1963/64, 1971/72, 1974/75, 1977/78, 1978/79, 1980/81, 1982/83, 1983/84, 1985/86, 1989/90, 1990/91, 1992/93, 1993/94, 1996/97, 2002/03, 2003/04, 2004/05, 2010/11, 2014/15:
• Պորտուգալիայի գավաթ
  • Հաղթող (16)։ 1940/41, 1944/45, 1945/46, 1947/48, 1953/54, 1962/63, 1970/71, 1972/73, 1973/74, 1977/78, 1981/82, 1994/95, 2001/02, 2006/07, 2007/08, 2014/15
  • Ֆինալիստ (13)։ 1934/35, 1936/37, 1951/52, 1954/55, 1959/60, 1969/70, 1971/72, 1978/79, 1986/87, 1993/94, 1995/96, 1999/00, 2011/12:
• Պորտուգալիայի սուպերգավաթ
  • Հաղթող (8)։ 1982, 1987, 1995, 2000, 2002, 2007, 2008, 2015
  • Ֆինալիստ (1)։ 1980.
• Պորտուգալական լիգայի գավաթ
  • Ֆինալիստ (2)։ 2007/08, 2008/09:

Տարածաշրջանային մրցաշարեր

• Լիսաբոնի չեմպիոն (18 - ռեկորդ). 1914/15, 1918/19, 1921/22, 1922/23, 1924/25, 1927/28, 1930/31, 1933/34, 1934/35, 1935/36, 1936/37, 1937/38, 1938/39, 1940/41, 1941/42, 1942/43, 1944/45, 1946/47:
• Լիսաբոնի գավաթ (31 - ռեկորդ)։ 1914/15, 1915/16, 1916/17, 1921/22, 1922/23, 1924/25, 1927/28, 1930/31, 1933/34, 1934/35, 1935/36, 1936/37, 1937/38, 1938/39, 1940/41, 1941/42, 1942/43, 1944/45, 1946/47 1947/48, 1948/49, 1949/50, 1961/62, 1963/64, 1965/66, 1970/71, 1984/85, 1990/91, 1991/92, 2012/13, 2013/14:

Եվրոպական մրցաշարեր

ՈՒԵՖԱ-ի գավաթի հաղթողների գավաթ

• Հաղթող (1). 1963/64

ՈՒԵՖԱ-ի գավաթ

• Ֆինալիստ (1). 2004/05

Եվրոպական չեմպիոնների գավաթ

• 1/4 եզրափակիչ (2). 1982/83

Լատինական գավաթ

• Ֆինալիստ (1). 1949

Գլխավոր մարզիչներ

• Ֆրանսիշկու Ստրոմպ (1916-1917)
• Չարլի Բելլ (1919-1922)
• Աուգուշտու Սաբո (1922-1924)
• Յուլիուս Լելովտիչ (1925-1926)
• Աուգուշտու Սաբո (1926-1927)
• Ֆիլիպե դուշ Սանտուշ (1927-1928)
• Չարլի Բելլ (1928-1930)
• Ֆիլիպե դուշ Սանտուշ (1930-1931)
• Արթուր Ջոն (1931-1933)
• Ռուդոլֆ Յենի (1933-1934)
• Ֆիլիպե դուշ Սանտուշ (1934-1935)
• Վիլհելմ Պոսակ (1935-1937)
• Յոժեֆ Սաբո (1937-1945)
• Ժոակիմ Ֆերեյրա (1945)
• Կանդիդու դի Օլիվեյրա (1945-1946)
• Բոբ Կելլի (1946-1947)
• Կանդիդու դի Օլիվեյրա (1947-1949)
• Շանդոր Պայչ (1949-1950)
• Ռենդոլֆ Հելլոուվեյ (1950-1953)
• Ա. Կարդոզու (1953)
• Ժուան Ժոակիմ Տավարիշ դա Սիլվա (1953-1955)
• Ալեխանդրո Սկոպելլի (1955-1956)
• Աբել Պիկաբեն (1956-1957)
• Էնրիկե Ֆերնանդես Վիոլա (1957-1959)
• Ֆերնանդու Վաշ (1959-1960)
• Ալֆրեդո Գոնսալես (1960-1961)
• Օտտո Գլորիա (1961)
• Ժուկա (1961-1963)
• Ժենտիլ Կարտոզու (1963-1964)
• Անսելմու Ֆերնանդեշ (1964)
• Ժան Լյուսյանո (1964)
• Ժուկա (1964-1965)
• Արմանդու Ֆերեյրա (1965)
• Օտտո Գլորիա (1965-1966)
• Ֆերնանդու Արժիլա (1966-1967)
• Արմանդու Ֆերեյրա (1967)
• Ֆերնանդու Կայադու (1967-1969)
• Մարիու Լինու (1969)
• Արմանդու Ֆերեյրա (1969)
• Ֆերնանդու Վաշ (1969-1972)
• Ռոննի Ալեն (1972)
• Մարիու Լինու (1972-1974)
• Ալֆրեդո դի Ստեֆանո (1974)
• Օսվալդու Սիլվա (1974-1975)
• Ֆերնանդո Ռիերա (1975)
• Ժուկա (1975-1976)
• Ջիմի ՀԵգան (1976-1977)
• Պաուլու Էմիլիու (1977-1978)
• Խոսե Ռոդրիգես Դիաս (1978)
• Միլորադ Պավիչ (1978-1979)
• Խոսե Ռոդրիգես Դիաս (1979)
• Ֆերնանդու Մենդեշ (1979-1980)
• Սրեչկո Ռադիշիչ (1980-1981)
• Մալկոլմ Էլլիսոն (1981-1982)
• Անտոնիու Օլիվեյրա (1982-1983)
• Յոզեֆ Վենգլոշ (1983-1984)
• Մարինյու (1984)
• Ջոն Տոշակ (1984-1985)
• Մանուել Պեդրու Գոմիշ (1985)
• Մանուել Ժոզե (1985-1987)
• Մարինյու (1987)
• Կիտ Բարկինշոու (1987-1988)
• Անտոնիու Մորայիշ (1988)
• Պեդրո Ռոչա (1988-1989)
• Վիտոր Դամաշ (ի. բ.) (1989)
• Մանուել Ժոզե (1989)
• Վիկտոր Դամաշ (ի. բ.) (1989)
• Ռաուլ Ագուաշ (1989-1990)
• Մարինյո Պերես (1990-1992)
• Դոմինգես (1992)
• Բոբբի Ռոբսոն (1992-1994)
• Կարլուշ Կեյրոշ (1994-1996)
• Օկտավիու Մաշադու (1996)
• Ռոբեր Վասեժ (1996)
• Օկտավիու Մաշադու (1996-1997)
• Ֆրանսիշկու Վիտալ (1997)
• Վիսենտե Կանտատորե (1997)
• Կարլուշ Մանուել (1997-1998)
• Միրկո Յոզիչ (1998-1999)
• Ջուզեպպե Մատերացի (1999)
• Աուգուշտու Ինասիու (1999-2001)
• Մանուել Ֆերնանդեշ (2001)
• Լասլո Բյոլյոնի (2001-2003)
• Ֆերնանդու Սանտուշ (2003-2004)
• Ժոզե Պեզեյրու (2004-2005)
• Պաուլու Բենտու (2005-2009)
• Կարլուշ Կարվախալ (2009-2010)
• Պաուլու Սերժիու (2010-2011)
• Ժոզե Կոուսեյրու (2011)
• Դոմինգուշ Դոմինգուշ (2011-2012)
• Ռիկարդու Սա Պինտու (2012)
• Օկեանու դա Կրուշ (ի. բ.) (2012)
• Ֆրանկ Վերկաուտերեն (2012-2013)
• Ժեզուալդու Ֆերեյրա (2013)
• Լեոնարդու Ժարդիմ (2013-2014)
• Մարկու Սիլվա (2014-2015)
• Ժորժի Ժեզուշ (2015-այժմ)

Հայտնի խաղացողներ

Ակումբի ռեկորդակիրներ խաղերի քանակով

Տվյալները՝ 2015 թվականի օգոստոսի 17-ի դրությամբ:

#	País	Nome	Período	Jogos
1		Իլարիու դա Կոնսենսայ	1958-1973	453
2		Մանուել Ֆերնանդեշ	1975-1987	434
3		Ժուան Ազևեդու	1935-1952	407
4		Մանուել Վաշկեշ	1946-1958	355
5		Անդերսոն Պոլգա	2003-2014	342
6		Ժոզե Կարլուշ դա Սիլվա	1962-1974	339
7		Մանուել Վաշկեշ	1946-1958	334
8		Վիկտոր Դամաշ	1966-1976 и 1984-1989	332
9		Ռուի Պատրիսիու	2006-	329
10		Ֆերնանդու Պեյրոտեու	1937-1949	322
		Ալբանու	1943-1957

Ակումբի լավագույն ռմբարկուներ

Տվյալները՝ 2014 թվականի հոկտեմբերի 18-ի տվյալներով:

#	Երկիր	Խաղացող	Ժամանակաշրջան	Գոլեր
1		Ֆերնանդու Պեյրոտեու	1937-1949	529
2		Մանուել Ֆերնանդեշ	1975-1987	342
3		Անտոնիու Ժեզուշ Կորեյա	1943-1953	254
4		Մանուել Վաշկեշ	1946-1958	225
5		Մանուել Սուեյրու	1934-1945	208
6		Ռույ Ժորդան	1977-1986	187
7		Լիեդսոն	2003-2011	174
8		Ալբանու	1943-1957	162
9		Էրնեստու Ֆիգեյրեդու	1960-1968	147
10		Ժուան Լոուրենսու	1964-1972	142
11		Ժոզե Տրավասուշ	1946-1959	129

Արտաքին հղումներ

• Официальный сайт (պորտ.)
• Неофициальный сайт Archived 2007-10-10 at the Wayback Machine. (պորտ.)