Սպիտակ լեռան ճակատամարտ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սպիտակ լեռան ճակատամարտ
Երեսնամյա պատերազմ
Սպիտակ լեռան ճակատամարտ
Թվական 8 նոյեմբեր 1620
Վայր Բիլա Հորա, Պրահայի մոտ
(ներկայիս Չեխիա)
Արդյունք Սրբազան Հռոմի կայսր Ֆերդինանդ II-ի հաղթանակ
Հակառակորդներ
դրոշ Բոհեմիայի նահանգներ Սրբազան Հռոմեական կայսրություն Սրբազան Հռոմեական կայսրություն
Իսպանիա Իսպանիա
Կաթոլիկ լիգա
Հրամանատարներ
Կրիստիան I
Ժինդրիխ Մատիաս Տուրն
Կառլոս Բոնեվենտյուր
Հովհան Ցերկլես
Կողմերի ուժեր
30,000 տղամարդ.
(Հիմնականում բոհեմիացիներ, գերմանացիներ, հունգարացիներ և ավստրիացիներ)
27,000 տղամարդ.
(Կայսրությունից, Կաթոլիկ լիգայից, Իսպանական կայսրությունից, Իսպանական Նիդերլանդներից, Լեհաստանից
Ռազմական կորուստներ
4,000 մահացած կամ անհետ կորած[1] 700 մահացած կամ անհետ կորած[1]

Սպիտակ լեռան ճակատամարտ (Չեխերեն` Bitva na Bílé hoře, Գերմաներեն` Schlacht am Weißen Berg), Երեսնամյա պատերազմի վաղ շրջանի կարևոր ճակատամարտերից մեկը։

Այն տեղի է ունեցել 1620 թվականի նոյեմբերի 8-ին։ 15.000 բոհեմացիներից և վարձկաններից բաղկացած բանակը Կրիստիան Անհալտեցու գլխավորությամբ բանակը պարտություն կրեց Սրբազան Հռոմի կայսր Ֆերդինանդ IIԿառլոս Բոնեվենտյուրի գլխավորած և Կաթոլիկ լիգայի Հովհան Ցերկլեսի գլխավորած 27.000 զինվորից բաղկացած միացյալ բանակից Պրահայի մոտ գտնվող Բիլա Հորայում («Սպիտակ լեռ»)[2]։ Այս վայրը ներկայումս Պրահա քաղաքի մաս է կազմում։

Ճակատամարտով ավարտվեց Երեսնամյա պատերազմի Բոհեմական ժամանակահատվածը և սկսվեց Չեխական հողերի անկումը, որը շարունակվեց մյուս 300 տարիներին։ Ճակատամարտի արդյունքում փոխվեց Չեխական հողերի կրոնական պատկանելությունը երկդարյա բողոքական առավելությունից հետո։ Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցին վերադարձրեց կաթոլիկ մեծամասնությունը Չեխական հողերում մինչև 20-րդ դարի վերջը։

Նախապատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

17-րդ դարի սկզբին Կաթոլիկ Սրբազան Հռոմեական կայսրության մաս կազմող Բոհեմիայում բնակչության մեծամասնությունը բողոքական էր և պայքարում էր կրոնական և քաղաքական ազատության համար։ 1617 թվականին մահացավ Սրբազան Հռոմի կայսր Մատիասը, ում փոխարինեց նրա զարմիկ Ֆերդինանդը, ով մոլի Կաթոլիկ էր և Հակառեֆորմացիայի կողմնակից։ Սա բերեց բոհեմական բողոքականների ծանր զայրույթին, ովքեր ոչ միայն վախենում էին իրենց կրոնական ազատության համար, այլ նաև Բոհեմիայի սահմանափակ ինքնիշանության համար[3]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Bílá Hora., Ottův slovník naučný (1888-1909) a Ottův slovník naučný nové doby (1930-1943). (in Czech)
  2. The Battle of White Mountain, 11-06-2003 - Radio Prague
  3. Johnson, Lonnie. Central Europe enemies, neighbours, friends. New York: Oxford UP, 1996. Print.