| Սպիտակափոր ոզնի |
|---|
|
| |
| Գիտական դասակարգում |
|---|
|
|
| Լատիներեն անվանում |
| Erinaceus concolor
|
| Հատուկ պահպանություն |
|
| Արեալ |
|
|
|
|
- Չշփոթել սպիտակամորթ կամ աֆրիկյան սպիտակափոր ոզնու հետ։
Սպիտակափոր կամ արևելաեվրոպական ոզնի (լատին․՝ Erinaceus concolor), միջատակերների կարգի ոզնիների ընտանիքի կաթնասուն կենդանի։ Տարածված է անտառային, տափաստանային և կիսաանապատային գոտիներում։ Ապրում է բացատներում, պուրակներում, այգիներում, գետահովիտներում, որտեղ կան թփուտներ, մրգատու ծառեր։ Հիմնականում վարում է գիշերային կյանք։ Ցերեկները թաքնվում է բնում, որը պատրաստում է ծառերի, խիտ մացառուտների, թափված տերևների տակ, փչակներում, այլ կենդանիների լքված բներում։
Մարմնի երկարությունը 24-28 սմ է, պոչինը՝ 2,5-4 սմ, ականջինը՝ 0,25-0,34 սմ, կենդանի զանգվածը՝ 0,6-1,կգ։ Մարմնի մեծ մասը ծածկված է սրածայր փշերով, որովայնը՝ փափուկ սպիտակավուն մազերով։ Գլխի վերին մասում՝ ականջների միջև, ունի փոքրիկ, անմազ տարածություն։ Սնվում է միջատներով, որդերով, խխունջներով, մողեսներով, օձերով, մանր կրծողներով, երբեմն՝ թռչունների ձագերով ու ձվերով, պտուղնորով ու հատապտուղներով։ Ձմեռային քուն է մտնում նոյեմբերից ապրիլ։ Ունի լավ զարգացած հոտառություն։ Բազմանում է ապրիլից ամռան կեսը։ Հղիությունը տևում է 7 շաբաթ։ Ամռան կեսերին ունենում է 4-8 ձագ, որոնց մինչև ուշ աշուն կերակրում է մայրը, ապա ձագերը հեռանում են։ Սեռահասուն են դառնում հաջորդ տարվա գարնանը։ Օգտակար է. ոչնչացնում է վնասատու միջատներին, կրծողներին։
Արևելաեվրոպական ոզնիների սննդարության մաս են կազմում միջատները՝ բզեզները, ուղղաթևերը, ականջմտուկները, թրթուրները, գերադասում են տարբեր տեսակի գիշատիչ բզեզներ։ Հաճախակի սնվում են խխունջներով, մլակներով, անձրևորդերով, ինչպես նաև հատապտուղներով՝ մորի, ելակ, արքայամորի, թութ , մամուռներով, կաղիններով, արևածաղկով, սնկերով։ Հյուսիսում ավելանում է ողնաշարավորները՝ անֆիբիաները, լիզերը, փեքր կրծեղները։
Արևելաեվրոպական ոզնիները որսվում են որսորդ թռչունների՝ բվերի կողմից ։ Բելգրադյան ոզնիները համարվում են առաջնորդներ՝ ներսի և դրսի մակաբույծների (լուեր, կլոր և ժապավենավոր որդեր) համար։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
