«Կորեկ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.6 |
||
Տող 28. | Տող 28. | ||
| ipni = 18661-1 |
| ipni = 18661-1 |
||
}} |
}} |
||
'''Կորեկ''' ({{lang-lat|''Panicum''}}), [[դաշտավլուկազգիներ]]ի ([[հացազգիներ]]) ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է 500 (այլ տվյալներով՝ 442<ref>[[The Plant List]]: [http://www.theplantlist.org/browse/A/Poaceae/Panicum/ ''Panicum'']</ref>) տեսակ։ Տարածված են [[Ասիա]]յի, [[Ամերիկա]]յի և [[Աֆրիկա]]յի արևադարձային, մերձարևադարձային և բարեխառն գոտիներում։ |
'''Կորեկ''' ({{lang-lat|''Panicum''}}), [[դաշտավլուկազգիներ]]ի ([[հացազգիներ]]) ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է 500 (այլ տվյալներով՝ 442<ref>[[The Plant List]]: [http://www.theplantlist.org/browse/A/Poaceae/Panicum/ ''Panicum''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120111051519/http://www.theplantlist.org/browse/A/Poaceae/Panicum/ |date=2012-01-11 }}</ref>) տեսակ։ Տարածված են [[Ասիա]]յի, [[Ամերիկա]]յի և [[Աֆրիկա]]յի արևադարձային, մերձարևադարձային և բարեխառն գոտիներում։ |
||
Հատիկ ստանալու համար մշակում են [[սովորական կորեկ]] (''Panicum miliaceum'')։ |
Հատիկ ստանալու համար մշակում են [[սովորական կորեկ]] (''Panicum miliaceum'')։ |
03:02, 22 Մարտի 2022-ի տարբերակ
- Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կորեկ (այլ կիրառումներ)
Կորեկ | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Կորեկ սովորական (Panicum miliaceum) | ||||||||||||
Գիտական դասակարգում | ||||||||||||
|
||||||||||||
Լատիներեն անվանում | ||||||||||||
Panicum
L., 1753
|
||||||||||||
Տիպիկ ներկայացուցիչներ | ||||||||||||
|
Կորեկ (լատին․՝ Panicum), դաշտավլուկազգիների (հացազգիներ) ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է 500 (այլ տվյալներով՝ 442[1]) տեսակ։ Տարածված են Ասիայի, Ամերիկայի և Աֆրիկայի արևադարձային, մերձարևադարձային և բարեխառն գոտիներում։
Հատիկ ստանալու համար մշակում են սովորական կորեկ (Panicum miliaceum)։
Կենսաբանական նկարագիր
Գարնանացան բույս է, արմատները՝ փնջաձև, ցողունը՝ 45-150 սմ բարձրությամբ, տերևները՝ նշտարաձև։ Ծաղկաբույլը հուրան է, ինքնափոշոտվող։ Պտուղը հատիկ է, թեփուկավոր, 1000 հատիկը կշռում է 4-9 գ։ Չորադիմացկուն, ջերմասեր, վաղահաս բույս է։
Հոմանիշներ
- Acostia Swallen
- Chasea Nieuwl., nom. inval.
- Cyphonanthus Zuloaga & Morrone
- Dileucaden (Raf.) Steud., nom. inval.
- Eatonia Raf.
- Eriolytrum Kunth, nom. inval.
- Milium Adans.
- Monachne P.Beauv.
- Paniculum Ard., nom. inval.
- Polyneura Կաղապար:Peter
- Psilochloa Launert
- Talasium Spreng.
Կիրառություն
Կորեկը պարունակում է 2-4 տոկոս ճարպ, 10-14 տոկոս սպիտակուց, 55-80 տոկոս օսլա, մոտ 8 տոկոս բջջանք։
Կորեկից ստանում են ձավար, ալյուր, խտացրած կեր, կանաչ զանգված և խոտ։ Մշակության մեջ հայտնի է հնագույն ժամանակներից։ Հատիկի բերքը հավաքում են մոմային հասունացման, իսկ խոտինը՝ հուրաններն արձակելու փուլերում։ Կորեկից ավելի շատ ճարպ է պարունակում միայն վարսակը, իսկ սպիտակուցներ` հնդկացորենը։ Կորեկը պարունակում է մարդու օրգանիզմում չսինթեզվող ամինաթթուներ` տրեոնին, վալին, լեյցին, լիզին, հիստիդին, և այլն։ Կորեկը հարուստ է ֆոսֆորով (1,5 անգամ ավելի է, քան տավարի մսում), մագնիում, կալիում (մի քանի անգամ շատ, քան բրնձում), պղինձ, մանգան, ցինկ, բրոմ, նիկել և այլն)։
Ծանոթագրություններ
- ↑ The Plant List: Panicum Արխիվացված 2012-01-11 Wayback Machine
Գրականություն
- Рожевиц Р. Ю. Род 88. Просо — Panicum // Флора СССР. В 30 т. / Гл. ред. акад. В. Л. Комаров; Ред. тома Р. Ю. Рожевиц и Б. К. Шишкин. — М.—Л.։ Изд-во АН СССР, 1934. — Т. II. — С. 35—37. — 778 + XXXIII с. — 5175 экз.
- Просо — статья из Большой советской энциклопедии
- Просо // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона։ В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
Արտաքին հղումներ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 656)։ |