«Մովսես Գ Տաթևացի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չNo edit summary
No edit summary
Տող 5. Տող 5.
Կրթություն ստանալով [[Տաթևի վանք]]ում՝ [[1592]] թվականին ձեռնադրվում է կուսակրոն աբեղա, մեկնում Ամիդ և մինչև [[1606]] թվականը աշակերտում Սրապիոն Եդեսացուն (Ուռհայեցի)։ [[1610]] թվականից [[Երուսաղեմ]]ում դարձել է Սբ. Հարություն տաճարի լուսարար։ [[1613]] թվականին վերադառնում է Տաթև, մտնում [[Սյունյաց Մեծ անապատ]]։ Նախքան կաթողիկոս դառնալը՝ հիմնել է դպրոցներ, զբաղվել դրանց բարեկարգման հարցերով, կարգավորել Սյունիքի վանքերը։
Կրթություն ստանալով [[Տաթևի վանք]]ում՝ [[1592]] թվականին ձեռնադրվում է կուսակրոն աբեղա, մեկնում Ամիդ և մինչև [[1606]] թվականը աշակերտում Սրապիոն Եդեսացուն (Ուռհայեցի)։ [[1610]] թվականից [[Երուսաղեմ]]ում դարձել է Սբ. Հարություն տաճարի լուսարար։ [[1613]] թվականին վերադառնում է Տաթև, մտնում [[Սյունյաց Մեծ անապատ]]։ Նախքան կաթողիկոս դառնալը՝ հիմնել է դպրոցներ, զբաղվել դրանց բարեկարգման հարցերով, կարգավորել Սյունիքի վանքերը։


Մոտ [[1620]] թվականին Երևանում քարոզում է [[Կաթողիկե (Սուրբ Աստվածածին) եկեղեցի (Երևան)|Սբ. Կաթողիկե]] եկեղեցում, վերաշինում Երևանի Սբ. Անանիա առաքյալ անապատը, կարգավորում է Այրարատի եկեղեցիներն ու վանքերը, վերաբացում [[Հովհաննավանք]]ի և [[Սաղմոսավանք]]ի վանական դպրոցները։ [[1623]] թվականին ձեռնադրվում է եպիսկոպոս, [[1626]] թվականին Սպահանում է։ Պարսից շահ [[Աբբաս I]]-ը, [[1627]] թվականի հունվարին ներկա գտնվելով և հիանալով Սբ. Ծննդյան տոնի՝ նրա կատարած արարողությամբ, պարգև է առաջարկել և տվել խնդրածը՝ [[Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին|Սբ. Էջմիածնի]] վանքի լուսարարի պաշտոն և վանքը նորոգելու թույլտվություն-հրովարտակ։ 1627 թվականի հունիսից վերանորոգում է Սբ. Էջմիածնի վանքը, Վեհարանը, օժանդակ կառույցները և պարիսպները։ [[1628]] թվականի սկզբից հիշատակվում է որպես «ընտրեալ կաթողիկոս», պաշտոնապես օծվում է [[1629]] թվականի [[հունվարի 13]]-ին։
Մոտ [[1620]] թվականին Երևանում քարոզում է [[Կաթողիկե (Սուրբ Աստվածածին) եկեղեցի (Երևան)|Սուրբ Կաթողիկե]] եկեղեցում, վերաշինում Երևանի Սբ. Անանիա առաքյալ անապատը, կարգավորում է Այրարատի եկեղեցիներն ու վանքերը, վերաբացում [[Հովհաննավանք]]ի և [[Սաղմոսավանք]]ի վանական դպրոցները։ [[1623]] թվականին ձեռնադրվում է եպիսկոպոս, [[1626]] թվականին Սպահանում է։ Պարսից շահ [[Աբբաս I]]-ը, [[1627]] թվականի հունվարին ներկա գտնվելով և հիանալով Սուրբ Ծննդյան տոնի՝ նրա կատարած արարողությամբ, պարգև է առաջարկել և տվել խնդրածը՝ [[Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին|Սբ. Էջմիածնի]] վանքի լուսարարի պաշտոն և վանքը նորոգելու թույլտվություն-հրովարտակ։ 1627 թվականի հունիսից վերանորոգում է Սբ. Էջմիածնի վանքը, Վեհարանը, օժանդակ կառույցները և պարիսպները։ [[1628]] թվականի սկզբից հիշատակվում է որպես «ընտրեալ կաթողիկոս», պաշտոնապես օծվում է [[1629]] թվականի [[հունվարի 13]]-ին։


Մովսես Գ Տաթևացին շահից ստանում է իր կաթողիկոսության հաստատման և Ս. Էջմիածնի վանքի պարտքի զիջման հրովարտակներ։ Իր աշակերտների և հետևորդների ([[Փիլիպոս Ա Աղբակեցի|Փիլիպոս Աղբակեցի]], Խաչատուր Կեսարացի, Եսայի Կարճավանցի և ուրիշներ) հետ վերակենդանացնում է ավերված Արևելյան Հայաստանի մշակութային, կրթական, լուսավորական և գրական կյանքը, վերականգնում ու բարվոքում եկեղեցիներն ու վանքերը։
Մովսես Գ Տաթևացին շահից ստանում է իր կաթողիկոսության հաստատման և Ս. Էջմիածնի վանքի պարտքի զիջման հրովարտակներ։ Իր աշակերտների և հետևորդների ([[Փիլիպոս Ա Աղբակեցի|Փիլիպոս Աղբակեցի]], Խաչատուր Կեսարացի, Եսայի Կարճավանցի և ուրիշներ) հետ վերակենդանացնում է ավերված Արևելյան Հայաստանի մշակութային, կրթական, լուսավորական և գրական կյանքը, վերականգնում ու բարվոքում եկեղեցիներն ու վանքերը։
Տող 17. Տող 17.
}}
}}
== Աղբյուրներ ==
== Աղբյուրներ ==
* [http://www.digilib.am/digilib/?menu=5&wrk=73&captn=1127&wrpg=0&aupg=1 Առաքել Դաւիրժեցի, Գիրք պատմութեանց, Երեւան, 1990։]
* [https://digilib.aua.am/book/121/ Առաքել Դաւիրժեցի, Գիրք պատմութեանց, Երեւան, 1990։]


== Գրականություն ==
== Գրականություն ==
* [http://www.digilib.am/digilib/?menu=10&wrk=1147&media=109&mediaPg=0&mediaZoo=400&wrpg=0&aupg=0 Ներսէս Ակինեան, Մովսէս Գ. Տաթեւացի Հայոց կաթողիկոսն եւ իր ժամանակը, Վիեննա, 1936։]
* [https://digilib.aua.am/book/1176/ Ներսէս Ակինեան, Մովսէս Գ. Տաթեւացի Հայոց կաթողիկոսն եւ իր ժամանակը, Վիեննա, 1936։]
* Կարապետ եպս. Ամատունի, Մովսէս Գ Տաթեացի կաթողիկոս Էջմիածնի, Վենետիկ-Ս. Ղազար, 1992 (Հայագիտական մատենաշար «Բազմավէպ» 39)։
* Կարապետ եպս. Ամատունի, Մովսէս Գ Տաթեացի կաթողիկոս Էջմիածնի, Վենետիկ-Ս. Ղազար, 1992 (Հայագիտական մատենաշար «Բազմավէպ» 39)։


Տող 26. Տող 26.
{{ծանցանկ}}
{{ծանցանկ}}


=== Արտաքին հղումներ ===
== Արտաքին հղումներ ==
⚫
* [https://nt.am/am/dates/618 Մովսես Գ Տաթևացին «Նոյյան տապանի» հիշարժան տարեթվերում]
Ռազ պծի մազ
⚫
* [https://armenpress.am/arm/news/718553 Մայիսի 14-ը Մովսես Տաթեւացու հիշատակության օրն է։]
⚫
* [http://nt.am/am/dates/618/ Մովսես Գ Տաթևացին «Նոյյան տապանի» հիշարժան տարեթվերում]
⚫
* [https://armenpress.am/arm/news/718553/ Մայիսի 14-ը Մովսես Տաթեւացու հիշատակության օրն է։]
{{կաթողիկոսներ}}
{{կաթողիկոսներ}}
{{ՔՀՀ}}
{{ՔՀՀ}}

22:26, 3 Հոկտեմբերի 2021-ի տարբերակ

Մովսես Գ Տաթևացի
Ծնվել էանհայտ[1]
Մահացել է1632[1]
ԳերեզմանԿոզեռն[1]
Մասնագիտությունքահանա
Զբաղեցրած պաշտոններԱմենայն Հայոց Կաթողիկոս

Մովսես Գ Տաթևացի, (աղբյուրներում հիշատակվում է նաև որպես՝ Մովսես Գ Սյունեցի, Աճանանցի, Խոտանանցի, ծնվել է 1578, գ. Խոտանան (Սյունիք) – 1632, Երևան, ամփոփվել է Կոզեռնի գերեզմանոցում), Ամենայն հայոց կաթողիկոս 1629 թվականից։ Հաջորդել է Դավիթ Դ Վաղարշապատցուն։

Կենսագրություն

Կրթություն ստանալով Տաթևի վանքում՝ 1592 թվականին ձեռնադրվում է կուսակրոն աբեղա, մեկնում Ամիդ և մինչև 1606 թվականը աշակերտում Սրապիոն Եդեսացուն (Ուռհայեցի)։ 1610 թվականից Երուսաղեմում դարձել է Սբ. Հարություն տաճարի լուսարար։ 1613 թվականին վերադառնում է Տաթև, մտնում Սյունյաց Մեծ անապատ։ Նախքան կաթողիկոս դառնալը՝ հիմնել է դպրոցներ, զբաղվել դրանց բարեկարգման հարցերով, կարգավորել Սյունիքի վանքերը։

Մոտ 1620 թվականին Երևանում քարոզում է Սուրբ Կաթողիկե եկեղեցում, վերաշինում Երևանի Սբ. Անանիա առաքյալ անապատը, կարգավորում է Այրարատի եկեղեցիներն ու վանքերը, վերաբացում Հովհաննավանքի և Սաղմոսավանքի վանական դպրոցները։ 1623 թվականին ձեռնադրվում է եպիսկոպոս, 1626 թվականին Սպահանում է։ Պարսից շահ Աբբաս I-ը, 1627 թվականի հունվարին ներկա գտնվելով և հիանալով Սուրբ Ծննդյան տոնի՝ նրա կատարած արարողությամբ, պարգև է առաջարկել և տվել խնդրածը՝ Սբ. Էջմիածնի վանքի լուսարարի պաշտոն և վանքը նորոգելու թույլտվություն-հրովարտակ։ 1627 թվականի հունիսից վերանորոգում է Սբ. Էջմիածնի վանքը, Վեհարանը, օժանդակ կառույցները և պարիսպները։ 1628 թվականի սկզբից հիշատակվում է որպես «ընտրեալ կաթողիկոս», պաշտոնապես օծվում է 1629 թվականի հունվարի 13-ին։

Մովսես Գ Տաթևացին շահից ստանում է իր կաթողիկոսության հաստատման և Ս. Էջմիածնի վանքի պարտքի զիջման հրովարտակներ։ Իր աշակերտների և հետևորդների (Փիլիպոս Աղբակեցի, Խաչատուր Կեսարացի, Եսայի Կարճավանցի և ուրիշներ) հետ վերակենդանացնում է ավերված Արևելյան Հայաստանի մշակութային, կրթական, լուսավորական և գրական կյանքը, վերականգնում ու բարվոքում եկեղեցիներն ու վանքերը։

Կաթողիկոսական գահին Մովսես Գ Տաթևացուն հաջորդում է Փիլիպոս Ա Աղբակեցին։


Նախորդող՝
Դավիթ Դ Վաղարշապատցի 		Կաթողիկոս
1629–1632 		Հաջորդող՝
Փիլիպոս Ա Աղբակեցի

Աղբյուրներ

Գրականություն

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 8 (հայ.) — հատոր 8. — էջ 40.

Արտաքին հղումներ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է Քրիստոնյա Հայաստան հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո:
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մովսես_Գ_Տաթևացի&oldid=8107886» էջից