«Անտիկ հունական փիլիսոփայություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
No edit summary |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
'''Անտիկ Հունական փիլիսոփայությունը''' - փիլիսոփայական ուսմունքների այն ամբողջությունն է, որը ձևավորվել և զարգացել է [[Հին Հունաստան|Հին Հունաստանում]] [[մ.թ.ա. 6-րդ դար]]ում ու մասամբ կամ ամբողջապես տիրապետել մինչև անտիկ դարաշրջանի ավարտը։ Անտիկ Հունական փիլիոփայությունը դարեր անց իր զարգացումն ու տարածումն է ունեցել [[Հին Հռոմ]]ում։ Այս շրջանի հիմնական աշխատությունները գրվել են [[հին հունարեն]]ով։ |
'''Անտիկ Հունական փիլիսոփայությունը''' - փիլիսոփայական ուսմունքների այն ամբողջությունն է, որը ձևավորվել և զարգացել է [[Հին Հունաստան|Հին Հունաստանում]] [[մ.թ.ա. 6-րդ դար]]ում ու մասամբ կամ ամբողջապես տիրապետել մինչև անտիկ դարաշրջանի ավարտը։ Անտիկ Հունական փիլիոփայությունը դարեր անց իր զարգացումն ու տարածումն է ունեցել [[Հին Հռոմ]]ում։ Այս շրջանի հիմնական աշխատությունները գրվել են [[հին հունարեն]]ով։ |
||
==Ծագումը== |
|||
Անտիկ փիլիսոփաության ծագումը և զարգացումը պայմանավորված էր, ինչպես սոցիալ-տնտեսական ու քաղաքական, այնպես էլ հոգևոր-մշակութային մի շարք նախադրյալներով։ Հին հունաստանում փիլիսոփայությունը ծագում է այն ժամանակ, երբ ձևավորվում և հաստատվում է [[ստրկատիրական հասարակարգ]]ը, զարգանում է [[տնտեսություն]]ը, մտավոր աշխատանքը տարանջատվում է ֆիզիկականից, այսինքն՝ մտավոր գործունեությունը ձեռք է բերում ինքնուրույնություն և անկախություն։ Մտավոր գործունեության ծավալումը նպաստեց [[քաղաք-պետություն]]ների առաջացումը, որտեղ քաղաքացիներն ազատ մարդիկ էին, մասնակցում էին պետության կառավարմանը, օգտվում քաղաքական իրավունքներից։ <br /> |
|||
Կենտրոնական պետականության բացակայությունը, որը անհրաժեշտաբար ենթադրում էր միասնական կրոնադոգմատիկական գաղափարախոսություն և բազմաթիվ քաղաք-պետությունների գոյության փաստը բարենպաստ պայմաններ էին ստեղծում մտքի ազատ դրսևորման համար։ Առանց այդ ազատության՝ հնարավոր չէ պատկերացնել հունական մշակույթի և փիլիսոփայության ծաղկումը։ |
|||
==Փիլիսոփաներն ու փիլիսոփայական առաջին ուսմունքները== |
|||
[[Հին Հունաստան]]ում փիլիսոփայական մտքի զարգացմանը մեծ նպաստ են բերել «յոթ իմաստունները»՝ [[Կլեոբուլոս]]ը, [[Սոլոն]]ը, [[Հիլոն]]ը, [[Թալես]]ը, [[Պիտակ]]ը, [[Բիանտոս]]ը և [[Պերիանդրոս]]ը, որոնցից պահպանված ասույթներում խտացված ամփոփվել է հույն ժողովրդի իմաստությունը և կենսափիլիսոփայությունը։ |
|||
{{Փիլիսոփայություն}} |
{{Փիլիսոփայություն}} |
||
<!-- interwiki --> |
<!-- interwiki --> |
||
19:01, 24 Օգոստոսի 2012-ի տարբերակ
Անտիկ Հունական փիլիսոփայությունը - փիլիսոփայական ուսմունքների այն ամբողջությունն է, որը ձևավորվել և զարգացել է Հին Հունաստանում մ.թ.ա. 6-րդ դարում ու մասամբ կամ ամբողջապես տիրապետել մինչև անտիկ դարաշրջանի ավարտը։ Անտիկ Հունական փիլիոփայությունը դարեր անց իր զարգացումն ու տարածումն է ունեցել Հին Հռոմում։ Այս շրջանի հիմնական աշխատությունները գրվել են հին հունարենով։
Ծագումը
Անտիկ փիլիսոփաության ծագումը և զարգացումը պայմանավորված էր, ինչպես սոցիալ-տնտեսական ու քաղաքական, այնպես էլ հոգևոր-մշակութային մի շարք նախադրյալներով։ Հին հունաստանում փիլիսոփայությունը ծագում է այն ժամանակ, երբ ձևավորվում և հաստատվում է ստրկատիրական հասարակարգը, զարգանում է տնտեսությունը, մտավոր աշխատանքը տարանջատվում է ֆիզիկականից, այսինքն՝ մտավոր գործունեությունը ձեռք է բերում ինքնուրույնություն և անկախություն։ Մտավոր գործունեության ծավալումը նպաստեց քաղաք-պետությունների առաջացումը, որտեղ քաղաքացիներն ազատ մարդիկ էին, մասնակցում էին պետության կառավարմանը, օգտվում քաղաքական իրավունքներից։
Կենտրոնական պետականության բացակայությունը, որը անհրաժեշտաբար ենթադրում էր միասնական կրոնադոգմատիկական գաղափարախոսություն և բազմաթիվ քաղաք-պետությունների գոյության փաստը բարենպաստ պայմաններ էին ստեղծում մտքի ազատ դրսևորման համար։ Առանց այդ ազատության՝ հնարավոր չէ պատկերացնել հունական մշակույթի և փիլիսոփայության ծաղկումը։
Փիլիսոփաներն ու փիլիսոփայական առաջին ուսմունքները
Հին Հունաստանում փիլիսոփայական մտքի զարգացմանը մեծ նպաստ են բերել «յոթ իմաստունները»՝ Կլեոբուլոսը, Սոլոնը, Հիլոնը, Թալեսը, Պիտակը, Բիանտոսը և Պերիանդրոսը, որոնցից պահպանված ասույթներում խտացված ամփոփվել է հույն ժողովրդի իմաստությունը և կենսափիլիսոփայությունը։