«Եկատերինբուրգ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Փոխել հղումները
Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
Տող 240. Տող 240.
== Ծանոթագրություններ ==
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==

* {{Книга |ref=Большаков |ссылка=https://www.ipae.uran.ru/sites/default/files/publications/ipae/0300_2006_Экология_города.pdf |автор=Большаков В.Н., Черноусова Н.Ф., Толкачев О.В. |заглавие=Экология город. Млекопитающие |год=2006 |часть=Млекопитающие города Екатеринбурга |место=Екатеринбург |издательство=Уральский федеральный университет |страниц=106 |isbn=5-98949-003-8 |тираж=150}}
* {{Книга |ref=Вершинин |ссылка=http://elar.urfu.ru/bitstream/10995/1373/1/1324740_schoolbook.pdf |автор=Вершинин В.Л. |заглавие=Определитель амфибий и рептилий Среднего Урала |год=2007 |место=Екатеринбург |издательство=Уральский федеральный университет |страниц=125}}
* [[Дмитриев-Мамонов, Александр Ипполитович|Дмитріев-Мамонов А. И.]], Здзярский А. Ф. ''[[:commons:File:Путеводитель по Великой Сибирской железной дороге, 1900.djvu|Путеводитель по Великой Сибирской желѣзной дорогѣ]]. Изданіе [[Министерство путей сообщения Российской империи|Министерства путей сообщенія]]'' (с 2 [[Фототипия|фототипіями]], 360 фототипогравюрами, 4 картами Сибири, 3 планами городовѣ) // СПб: Товарищество художественной печати. — 1900. — 600 с. (С. 127—131).
* {{Книга |ref=Доклад главы администрации Екатеринбурга |ссылка=http://xn--80acgfbsl1azdqr.xn--p1ai/file/a5f8c40c7dcc77faa28034faea3effc0 |заглавие=Доклад главы Администрации города Екатеринбурга А.Э.Якоба о достигнутых значениях показателей для оценки эффективности деятельности органов местного самоуправления городских округов и муниципальных районов за 2015 год и их планируемых значениях на 3-летний период |год=2016 |место=Екатеринбург |издательство=Администрация города Екатеринбурга}}
* {{Книга |ref=Энциклопедия Екатеринбурга |ссылка=http://ihist.uran.ru/files/2002_Yekaterinburg.pdf |заглавие=Екатеринбург. Энциклопедия |год=2002 |место=Екатеринбург |издательство=«Академкнига» |страниц=728 |isbn=5-93472-068-6 |тираж=3900}}
* {{Книга |ref=Особо охраняемые природные территории города Екатеринбурга |ссылка=http://xn--80acgfbsl1azdqr.xn--p1ai/file/66b81307bd3ae3dc9dad15f5c5a3c8b0 |автор=Зайцев О.Б., Поляков В.Е. |заглавие=Особо охраняемые природные территории города Екатеринбурга |год=2015 |место=Екатеринбург |издательство=Издательский дом «Ажур» |страниц=51 |isbn=978-5-91256-266-2}}
* {{Книга |ref=Итоги развития |ссылка=https://xn--l1a.xn--80acgfbsl1azdqr.xn--p1ai/file/f178ca4ef81311e801b1264541cfcad5 |заглавие=Итоги социально-экономического развития муниципального образования «город Екатеринбург» в 2015 году |год=2016 |место=Екатеринбург |издательство=Департамент экономики Администрации города Екатеринбурга |страниц=202}}
* {{Книга |ref=Качанова Е.А. |ссылка=http://www.ranepa.ru/obyavlenia/Fevral2014/kachanova-dis.pdf |автор=Качанова Е.А. |заглавие=Стратегические приоритеты формирования финансов муниципальных образований в условиях реформирования бюджетного устройства |год=2013 |место=М. |издательство=[[Российская академия народного хозяйства и государственной службы при президенте Российской Федерации]] |страниц=354}}</ref>
* {{Книга |ref=Урал |заглавие=Советский Союз. Географическое описание в 22-х томах. Урал |ответственный=И.В. Комар |год=1968 |место=Москва |издательство=Мысль |страниц=406}}
* {{Книга |ref=УФУ |ссылка=http://www.scopusaward.ru/presentations/scopus_award_urfu_casestudy.pdf |заглавие=Case study: Уральский федеральный университет как опорный вуз промышленности региона |год=2016 |место=Екатеринбург |издательство=Уральский федеральный университет |страниц=32 |access-date=2016-09-17 |archive-date=2019-04-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190401163005/http://www.scopusaward.ru/presentations/scopus_award_urfu_casestudy.pdf |deadlink=yes }}
* {{Книга |ref=Поспелов |автор=[[Поспелов, Евгений Михайлович|Поспелов Е. М.]] |заглавие=[[Географические названия мира. Топонимический словарь]] |ответственный=отв. ред. Р. А. Агеева |год=2002 |издание=2-е изд., стереотип |место=М. |издательство=Русские словари, Астрель, АСТ |страниц=512 |isbn=5-17-001389-2 |тираж=3000}}

== Արտաքին հղումներ ==
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://екатеринбург.рф Եկատերինբուրգ քաղաքի պաշտոնական կայք]
* [http://екатеринбург.рф Եկատերինբուրգ քաղաքի պաշտոնական կայք]

04:23, 20 Մայիսի 2021-ի տարբերակ

 Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։
Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։
Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։
Քաղաք
Եկատերինբուրգ
Екатеринбург
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրՌուսաստան Ռուսաստան
Ներքին բաժանումLeninski district?, Verch-Isetski district?, Zheleznodorozhniy District?, Ordzonikidsevski district?, Կիրովսկի շրջան, Oktyabrski district? և Chkalovski district?
ՔաղաքապետԵվգենի Պորունով
Հիմնադրված է1723 թ. Նոյեմբերի 18 թ.
Այլ անվանումներՍվերդլովսկ
Մակերես1151 կմ²
ԲԾՄ270 մ
Պաշտոնական լեզուՌուսերեն
Բնակչություն1 383 700 մլն մարդ (2010)
Խտություն1167,5 մարդ/կմ²
Ազգային կազմՌուսներ, թաթարներ,
գերմանացիներ և այլ
Կրոնական կազմՈւղղափառներ,
մուսուլմաններ,
լյութերականներ
Ժամային գոտիUTC+5, ամառը UTC+6
Հեռախոսային կոդ+7 343
Փոստային դասիչ620XXX
Ավտոմոբիլային կոդ66,96,196
ՕԿԱՏՕ65401
Պաշտոնական կայքекатеринбург.рф
Եկատերինբուրգ (Ռուսաստան)##
Եկատերինբուրգ (Ռուսաստան)

Եկատերինբուրգ (ռուս.՝ Екатеринбург, 1924 - 1991 թվականներին անվանվել է Սվերդլովսկ (ռուս.՝ Свердловск), ի պատիվ բոլշևիկյան կուսակցության ղեկավարներից մեկի՝ Յակով Սվերդլովի), խոշոր քաղաք Ռուսաստանի կենտրոնական մասում, Ուրալյան լեռնաշղթայի Միջին Ուրալ կոչվող հատվածի արևելյան կողմում, Իսետ գետի ափին: Ուրալյան դաշնային շրջանի և Սվերդլովսկի մարզի վարչական[1][2], արդյունաբերական, գիտա-կրթական ու մշակութային կենտրոնն է: Ունի քաղաքային շրջանի կարգավիճակ[3]: 2002 թվականի մարդահամարի տվյալներով բնակչության թվաքանակը եղել է 1.293.537 , 2020 թվականի օգոստոսի տվյալներով՝ շուրջ մեկուկես միլիոն[4]. այդ ցուցանիշով Ռուսաստանի մեծությամբ չորրորդ քաղաքն է (Մոսկվայից, Սանկտ Պետերբուրգից և Նովոսիբիրսկից հետո)։

Եկատերինբուրգը հաճախ անվանվում է «Ուրալի մայրաքաղաք»[5], «Ռուսաստանի երրորդ մայրաքաղաք». նկատի է առնվում, որ իր տնտեսությամբ, մշակույթով, տրանսպորտային, զբոսաշրջային դերով ու նշանակությամբ երրորդ տեղն է զբաղեցնում այդ երկրում[6][7][8][9]:

Քաղաքը տրանսպորտային կարևորագույն հանգույց է. ունի միջազգային օդանավակայան, նրա միջով են անցնում անդրսիբիրյան երկաթուղինև վեց դաշնային նշանակության ավտոմայրուղիներ: Արդյունաբերական կարևորագույն կենտրոն է նաև՝ օպտիկա-մեխանիկական, մեքենաշինական, սարքաշինական, մետաղաձուլական ու մետաղագործական, ռազմա-արդյունաբերական համալիրի, պոլիգրաֆ, սննդի ու թեթև արդյունաբերության հզոր ձեռնարկություններով:

Եկատերինբուրգը վարչական կարևոր կենտրոն է. այստեղ են գտնվում Ռուսաստանի կենտրոնական ռազմական օկրուգի շտաբը, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի ուրալյան բաժանմունքի նախագահությունը, ՌԴ նախագահի ներկայացուցչությունը, դաշնային իշխանության 35 տարածքային մարմիններ[10]:

Պատմություն

Հիմնադրվել է 1723 թվականի նոյեմբերի 7-ին (հին տոմարով)՝ որպես երկաթաշինական գործարան: Բնակավայրին տրվել է Եկատերինա Առաջին կայսրուհու անունը: 1781 թվականին Եկատերինա IIը նրան շնորհել է Պերմի նահանգի գավառային քաղաքի կարգավիճակ:

XIX դարի վերջին — XX դարի սկզբին քաղաքը դարձել է հեղափոխական պայքարի խոշոր կենտրոններից մեկը: Խորհրդային իշխանության տարիներին վերածվել է արդյունաբերական, վարչական, մշակութային, գիտա-կրթական հզոր կենտրոնի: Հսկայական ավանդ է ներդրել Հայրենական մեծ պատերազմում Խորհրդային Միության հաղթանակը կռելու գործում. նրա տարածքում գործող ծանր մեքենաշինության ուրալյան գործարանը պատերազմի տարիներին եղել է զրահատեխնիկա արտադրող խորհրդային խոշորագույն ձեռնարկություններից մեկը: Հետպատերազմյան շրջանում համբավվել է ինքնատիպ կոնստրուկտիվիստական ճարտարապետությամբ[11][12][13][14], համբավվել որպես «սթրիթ-արտ-ի ռուսական մայրաքաղաք»[15][16][17][18]:

Ռուսաստանի մի շարք այլ քաղաքների հետ Եկատերինբուրգը դարձել է ֆուտբոլի աշխարհի 2018 թվականի առաջնության եզրափակիչ հանդիպումների անցկացման մրցավայր:

Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի 2020 թվականի հուլիսի 2-ի հրամանագրով Եկատերինաբուրգին շնորհվել է «Աշխատանքային արիության քաղաք» կոչումը»[19]:

Կլիմա

Եկատերինբուրգին բնորոշ է մայրցամաքային խոնավ կլիման, որը Köppen climate classification-ի դասակարգմամբ կրում է Dfb նիշը[20].

Եկատերինբուրգի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 5.6
(42.1) 		9.4
(48.9) 		17.3
(63.1) 		28.8
(83.8) 		33.4
(92.1) 		35.6
(96.1) 		38.8
(101.8) 		37.2
(99) 		31.9
(89.4) 		24.7
(76.5) 		13.5
(56.3) 		5.9
(42.6) 		38.8
(101.8)
Միջին բարձր °C (°F) −9.1
(15.6) 		−6.8
(19.8) 		1.0
(33.8) 		9.8
(49.6) 		17.4
(63.3) 		23.0
(73.4) 		24.4
(75.9) 		21.1
(70) 		14.5
(58.1) 		6.8
(44.2) 		−2.8
(27) 		−7.9
(17.8) 		7.6
(45.7)
Միջին օրական °C (°F) −12.6
(9.3) 		−11.1
(12) 		−3.8
(25.2) 		4.3
(39.7) 		11.3
(52.3) 		17.1
(62.8) 		19.0
(66.2) 		15.9
(60.6) 		9.8
(49.6) 		3.4
(38.1) 		−5.8
(21.6) 		−11.0
(12.2) 		3.0
(37.4)
Միջին ցածր °C (°F) −15.7
(3.7) 		−14.5
(5.9) 		−7.6
(18.3) 		0.0
(32) 		6.2
(43.2) 		12.1
(53.8) 		14.4
(57.9) 		11.9
(53.4) 		6.4
(43.5) 		0.7
(33.3) 		−8.3
(17.1) 		−13.7
(7.3) 		−0.7
(30.7)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) −44.6
(−48.3) 		−42.4
(−44.3) 		−39.2
(−38.6) 		−21.8
(−7.2) 		−13.5
(7.7) 		−5.3
(22.5) 		1.5
(34.7) 		−2.2
(28) 		−9.0
(15.8) 		−22.0
(−7.6) 		−39.2
(−38.6) 		−44.0
(−47.2) 		−44.6
(−48.3)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 27
(1.06) 		20
(0.79) 		21
(0.83) 		28
(1.1) 		50
(1.97) 		75
(2.95) 		91
(3.58) 		73
(2.87) 		58
(2.28) 		39
(1.54) 		33
(1.3) 		27
(1.06) 		542
(21.34)
Ձյան տեղումներ սմ (դյույմ) 33
(13) 		42
(16.5) 		38
(15) 		5
(2) 		1
(0.4) 		0.4
(0.16) 		0
(0) 		0
(0) 		1
(0.4) 		1
(0.4) 		8
(3.1) 		21
(8.3) 		150.4
(59.26)
Միջ. անձրևոտ օրեր 1 1 5 13 20 20 19 22 22 17 6 1 147
Միջ. ձնառատ օրեր 26 23 18 10 4 0.4 0 0 2 13 23 25 144
% խոնավություն 79 75 68 60 58 63 68 73 75 75 78 79 71
Միջին ամսական արևային ժամ 47 94 164 206 256 272 269 217 143 78 51 37 1834
Աղբյուր #1: Pogoda.ru.net[21]
Աղբյուր #2: NOAA (sun 1961–1990)[22]

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ Беркович А.В., Павлинов П.С. «Екатеринбу́рг». Большая Российская Энциклопедия (ռուսերեն). Москва: Научное издательство «Большая российская энциклопедия». Արխիվացված է օրիգինալից 2019-05-12-ին. Վերցված է 2019-06-02-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  2. ↑ «О статусе административного центра Свердловской области (с изменениями на 17 октября 2013 года), Закон Свердловской области от 12 ноября 1997 года № 63-ОЗ». docs.cntd.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-12-09-ին. Վերցված է 2017-12-08-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  3. ↑ «Об установлении границ муниципального образования город Екатеринбург и наделении его статусом городского округа (с изменениями на 12 июля 2007 года), Закон Свердловской области от 12 октября 2004 года № 95-ОЗ». docs.cntd.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2018-02-10-ին. Վերցված է 2018-02-10-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  4. ↑ «RUSSIA: Ural'skij Federal'nyj Okrug: Ural Federal District». City Population.de. August 4, 2020. Վերցված է October 2, 2020-ին.
  5. ↑ Дуреко Е.Ю. Ключевые смыслы «Екатеринбург — столица Урала» в медийном дискурсе // Стратегии развития социальных общностей, институтов и территорий : материалы Международн. науч.-практ. конф. Екатеринбург, 23–24 апреля 2015 г.. — Екатеринбург: Изд-во Урал. ун-та, 2015. — Т. 2. — С. 124—128. Архивировано из первоисточника 19 Սեպտեմբերի 2016.
  6. ↑ «Рейтинг столичных городов России от Фонда "Институт экономики города"». Urbaneconomics.ru.
  7. ↑ Kolossov, Vladimir; Eckert, Denis (1 January 2007). «Russian regional capitals as new international actors: the case of Yekaterinburg and Rostov». Belgeo (անգլերեն): 115–132. doi:10.4000/belgeo.11686.
  8. ↑ «Central Asian Chapter by Eurasian Respiratory and Allergy Consortium». Era-cac.org. Արխիվացված է օրիգինալից 12 June 2018-ին. Վերցված է 1 June 2018-ին.
  9. ↑ «Yekaterinburg - Entertainment - Russia.com». Russia.com.
  10. ↑ «Территориальные органы федерального органа исполнительной власти». Окружной информационный центр аппарата полномочного представителя Президента Российской Федерации в Уральском федеральном округе. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-01-13-ին. Վերցված է 2009-07-06-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  11. ↑ «Как Екатеринбург за 10 лет стал столицей конструктивизма». Strelka Mag (ռուսերեն). Վերցված է 2020-07-31-ին.
  12. ↑ «Екатеринбург». sovietarch.strelka.com (ռուսերեն). Վերցված է 2020-07-31-ին.
  13. ↑ Наш Урал. «Советская утопия: эпоха конструктивизма в Екатеринбурге — Наш Урал» (ռուսերեն). Վերցված է 2020-07-31-ին.
  14. ↑ «Конструктивизм. Жемчужина архитектуры Екатеринбурга». www.e1.ru (ռուսերեն). 2018-01-16. Վերցված է 2020-07-31-ին.
  15. ↑ «Как Екатеринбург становится столицей стрит-арта». Российская газета (ռուսերեն). Վերցված է 2020-07-31-ին.
  16. ↑ «Лекция «Почему Екатеринбург — столица стрит-арта в России»». itsmycity.ru. Վերցված է 2020-07-31-ին.
  17. ↑ «Екатеринбург - столица стрит-арта. Часть первая». www.uralweb.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2020-07-31-ին.
  18. ↑ Meduza (4 мая 2021). «Все кругом храпят, а Екатеринбург — пробужденный Когда уральский город объявил себя российской столицей стрит-арта, многие смеялись. А потом он стал ею». Meduza.
  19. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 02.07.2020 № 444 «О присвоении почётного звания Российской Федерации „Город трудовой доблести“»
  20. ↑ Грязнов Олег Николаевич; Гуляев Александр Николаевич; Рубан Наталья Валентиновна (2015). «Факторы инженерно-геологических условий города Екатеринбурга». Izvestii︠a︡ Uralʹskogo Gorno-Geologicheskoĭ Akademii (журнал) (Известия Уральского государственного горного университета ed.). Екатеринбург: Федеральное государственное бюджетное образовательное учреждение высшего образования "Уральский государственный горный университет" (3): 5–21. ISSN 2307-2091.
  21. ↑ Климат Екатеринбурга (ռուսերեն). Погода и климат. Վերցված է 4 April 2016-ին.
  22. ↑ «Sverdlovsk (Yekaterinburg) Climate Normals 1961–1990». National Oceanic and Atmospheric Administration. Վերցված է 4 April 2016-ին.

Գրականություն

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Եկատերինբուրգ» հոդվածին։
Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ռուսաստանի միլիոնանոց քաղաքներ

Մոսկվա | Սանկտ Պետերբուրգ  • Նովոսիբիրսկ  • Եկատերինբուրգ  • Նիժնի Նովգորոդ  • Սամարա  • Օմսկ
Կազան  • Չելյաբինսկ  • Դոնի Ռոստով

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Եկատերինբուրգ&oldid=7942844» էջից