«Պիգմեյներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ →‎top: մեծամասամբ —>մեծ մասամբ, փոխարինվեց: մեծամասամբ → մեծ մասամբ oգտվելով ԱՎԲ
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 1. Տող 1.
[[Պատկեր:Pygmy.png|250px|մինի|աջից|Սովորական մարդ, պիգմեյ (ձախից աջ)]]
[[Պատկեր:Pygmy.png|250px|մինի|աջից|Սովորական մարդ, պիգմեյ (ձախից աջ)]]
'''Պիգմեյներ''' կամ '''նեգրիլներ''' ([[Հունարեն|հուն]].՝ Πυγμαῖοι - բռունցքի մեծության մարդիկ), [[նեգրոիդ ռասա]]յին պատկանող կարճահասակ ժողովուրդների խումբ։ Բնակվում են [[Աֆրիկա]]յի [[հասարակած]]ային [[անտառ]]ներում:
'''Պիգմեյներ''' կամ '''նեգրիլներ''' ([[Հունարեն|հուն]].՝ Πυγμαῖοι - բռունցքի մեծության մարդիկ), [[նեգրոիդ ռասա]]յին պատկանող կարճահասակ ժողովուրդների խումբ։ Բնակվում են [[Աֆրիկա]]յի [[հասարակած]]ային [[անտառ]]ներում։


Պիգմեյների մասին հիշատակվում է մ.թ.ա. 3-րդ հազարամյակի հին եգիպտական գրություններում։ Նրանց մասին հիշատակություններ կան նաև հին հունական աղբյուրներում ([[Հոմերոս]]ի «[[Իլիական]]»-ում, [[Հերոդոտոս]]ի և [[Ստրաբոն]]ի երկերում)։
Պիգմեյների մասին հիշատակվում է մ.թ.ա. 3-րդ հազարամյակի հին եգիպտական գրություններում։ Նրանց մասին հիշատակություններ կան նաև հին հունական աղբյուրներում ([[Հոմերոս]]ի «[[Իլիական]]»-ում, [[Հերոդոտոս]]ի և [[Ստրաբոն]]ի երկերում)։
Տող 6. Տող 6.
16-17-րդ դարերում մատիմբա անունով հիշվում են Արևմտյան Աֆրիկան հետազոտողների գրություններում։ 19-րդ դարում նրանց գոյությունը ապացուցվել է գերմանացի հետազոտող [[Գեորգ Ավգուստ Շվեյնֆուրտ]]ի և ռուս հետազոտող [[Վասիլի Յունկեր]]ի կողմից, ովքեր այդ ցեղերին հայտնաբերել են [[Իտուրի]] և [[Ուզլե]] [[գետ]]երի ավազանին պատկանող արևադարձային անտառներում (պիգմեյների էթնիկ խմբերից էին ակկա, տիկիտիկի, բամբուտի, բատվա, օբոնգո, բակա և այլն)։ 20-րդ դարի վերջերին պիգմեյները բնակվում էին [[Գաբոն]]ի, [[Կամերուն]]ի, [[Կենտրոնաաֆրիկյան Հանրապետություն|Կենտրոնաաֆրիկյան հանրապետության]], [[Կոնգոյի Հանրապետություն|Կոնգոյի]] և [[Ռուանդա]]յի անտառներում։
16-17-րդ դարերում մատիմբա անունով հիշվում են Արևմտյան Աֆրիկան հետազոտողների գրություններում։ 19-րդ դարում նրանց գոյությունը ապացուցվել է գերմանացի հետազոտող [[Գեորգ Ավգուստ Շվեյնֆուրտ]]ի և ռուս հետազոտող [[Վասիլի Յունկեր]]ի կողմից, ովքեր այդ ցեղերին հայտնաբերել են [[Իտուրի]] և [[Ուզլե]] [[գետ]]երի ավազանին պատկանող արևադարձային անտառներում (պիգմեյների էթնիկ խմբերից էին ակկա, տիկիտիկի, բամբուտի, բատվա, օբոնգո, բակա և այլն)։ 20-րդ դարի վերջերին պիգմեյները բնակվում էին [[Գաբոն]]ի, [[Կամերուն]]ի, [[Կենտրոնաաֆրիկյան Հանրապետություն|Կենտրոնաաֆրիկյան հանրապետության]], [[Կոնգոյի Հանրապետություն|Կոնգոյի]] և [[Ռուանդա]]յի անտառներում։


Մեծահասակ տղամարդու հասակը 145-150 սմ է, [[մաշկ]]ի գույնը բաց դարչնագույն, մազերը մուգ, գանգուր, շրթունքները համեմատաբար բարակ։ Պիգմեյների հնարավոր թվաքանակը հավանաբար կազմում է 40-280 հազար [[մարդ]]:
Մեծահասակ տղամարդու հասակը 145-150 սմ է, [[մաշկ]]ի գույնը բաց դարչնագույն, մազերը մուգ, գանգուր, շրթունքները համեմատաբար բարակ։ Պիգմեյների հնարավոր թվաքանակը հավանաբար կազմում է 40-280 հազար [[մարդ]]։


Հիմնական զբաղմունքը [[որսորդություն]]ն ու [[հավաքչություն]]ն է։ Որսի զենքը [[նետ ու աղեղ]]ն է։ Նետերի ծայրերը մեծ մասամբ թունավորված են։
Հիմնական զբաղմունքը [[որսորդություն]]ն ու [[հավաքչություն]]ն է։ Որսի զենքը [[նետ ու աղեղ]]ն է։ Նետերի ծայրերը մեծ մասամբ թունավորված են։

04:25, 20 Մարտի 2021-ի տարբերակ

Սովորական մարդ, պիգմեյ (ձախից աջ)

Պիգմեյներ կամ նեգրիլներ (հուն.՝ Πυγμαῖοι - բռունցքի մեծության մարդիկ), նեգրոիդ ռասային պատկանող կարճահասակ ժողովուրդների խումբ։ Բնակվում են Աֆրիկայի հասարակածային անտառներում։

Պիգմեյների մասին հիշատակվում է մ.թ.ա. 3-րդ հազարամյակի հին եգիպտական գրություններում։ Նրանց մասին հիշատակություններ կան նաև հին հունական աղբյուրներում (Հոմերոսի «Իլիական»-ում, Հերոդոտոսի և Ստրաբոնի երկերում)։

16-17-րդ դարերում մատիմբա անունով հիշվում են Արևմտյան Աֆրիկան հետազոտողների գրություններում։ 19-րդ դարում նրանց գոյությունը ապացուցվել է գերմանացի հետազոտող Գեորգ Ավգուստ Շվեյնֆուրտի և ռուս հետազոտող Վասիլի Յունկերի կողմից, ովքեր այդ ցեղերին հայտնաբերել են Իտուրի և Ուզլե գետերի ավազանին պատկանող արևադարձային անտառներում (պիգմեյների էթնիկ խմբերից էին ակկա, տիկիտիկի, բամբուտի, բատվա, օբոնգո, բակա և այլն)։ 20-րդ դարի վերջերին պիգմեյները բնակվում էին Գաբոնի, Կամերունի, Կենտրոնաաֆրիկյան հանրապետության, Կոնգոյի և Ռուանդայի անտառներում։

Մեծահասակ տղամարդու հասակը 145-150 սմ է, մաշկի գույնը բաց դարչնագույն, մազերը մուգ, գանգուր, շրթունքները համեմատաբար բարակ։ Պիգմեյների հնարավոր թվաքանակը հավանաբար կազմում է 40-280 հազար մարդ։

Հիմնական զբաղմունքը որսորդությունն ու հավաքչությունն է։ Որսի զենքը նետ ու աղեղն է։ Նետերի ծայրերը մեծ մասամբ թունավորված են։

Պիգմեյների կարճահասակության վերաբերյալ մուտացիաներ ի հայտ բերելու նպատակով ուսումնասիրվել են մի քանի ցեղախմբերի գեները, սակայն պարզվել է, որ ցածր հասակը կոնվերգենցիոն էվոլյուցիայի արդյունք է։ Երեխաները ծնվում են արդեն իսկ փոքր հասակով։ Հասակի սահմանափակումներն ի հայտ են գալիս պտղի ներարգանդային զարգացման շրջանում։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։