«Նիդերլանդների Թագավորություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589) |
|||
Տող 2. | Տող 2. | ||
'''Նիդերլանդների Թագավորություն''' ({{lang-nl|Koninkrijk der Nederlanden}}), բաղկացուցիչ [[ինքնիշխան պետություն]] [[Արևմտյան Եվրոպա]]յում և [[Վեստ Ինդիա|Կարիբյան ավազան]]ում, բաղկացած է 4 մասից (տարածք)՝ հենց [[Նիդերլանդներ]]ից (հիմնադիր երկիր), [[Արուբա]]յից, [[Կյուրասաո]]յից և [[Սինտ Մաարտեն]]ից։ Հիմնադիր երկիր [[Նիդերլանդներ]]ի մեծ մասը գտնվում է [[Արևմտյան Եվրոպա]]յում, բացառությամբ [[Բոնեյրե]]ի, [[Սինթ Էվստատիուս|Սինթ Էստատիուսի]] և [[Սաբա կղզի|Սաբայի]], որոնք ունեն հատուկ համայնքների կարգավիճակ և գտնվում են [[Վեստ Ինդիա|Կարիբյան]] ավազանում<ref>{{Cite web|url=https://www.st-ab.nl/wetten/1158_Wet_openbare_lichamen_Bonaire_Sint_Eustatius_en_Saba.htm|title=Wet openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (WolBES)|publisher=www.st-ab.nl|accessdate=2019-12-31}}</ref>։ |
'''Նիդերլանդների Թագավորություն''' ({{lang-nl|Koninkrijk der Nederlanden}}), բաղկացուցիչ [[ինքնիշխան պետություն]] [[Արևմտյան Եվրոպա]]յում և [[Վեստ Ինդիա|Կարիբյան ավազան]]ում, բաղկացած է 4 մասից (տարածք)՝ հենց [[Նիդերլանդներ]]ից (հիմնադիր երկիր), [[Արուբա]]յից, [[Կյուրասաո]]յից և [[Սինտ Մաարտեն]]ից։ Հիմնադիր երկիր [[Նիդերլանդներ]]ի մեծ մասը գտնվում է [[Արևմտյան Եվրոպա]]յում, բացառությամբ [[Բոնեյրե]]ի, [[Սինթ Էվստատիուս|Սինթ Էստատիուսի]] և [[Սաբա կղզի|Սաբայի]], որոնք ունեն հատուկ համայնքների կարգավիճակ և գտնվում են [[Վեստ Ինդիա|Կարիբյան]] ավազանում<ref>{{Cite web|url=https://www.st-ab.nl/wetten/1158_Wet_openbare_lichamen_Bonaire_Sint_Eustatius_en_Saba.htm|title=Wet openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (WolBES)|publisher=www.st-ab.nl|accessdate=2019-12-31}}</ref>։ |
||
Թագավորության ընդհանուր մակերեսը 42 525 քառակուսի կիլոմետր է, բնակչությունը՝ մոտ 17 միլիոն։ Նիդեռլանդների թագավորությունը [[ՆԱՏՕ]]-ի և [[Եվրոպական միություն|ԵՄ]]-ի անդամ |
Թագավորության ընդհանուր մակերեսը 42 525 քառակուսի կիլոմետր է, բնակչությունը՝ մոտ 17 միլիոն։ Նիդեռլանդների թագավորությունը [[ՆԱՏՕ]]-ի և [[Եվրոպական միություն|ԵՄ]]-ի անդամ է։ |
||
== Պատմություն == |
== Պատմություն == |
||
Մինչև 2010 թվականի հոկտեմբերի 10-ը Կյուրասաոն, Բոնայրեն, Սինտ Մաարտենը, Սինթ Էստատիուսը և Սաբան կազմում էին [[Նիդերլանդական Անտիլներ|Նիդերլանդական Անտիլյան կղզիների]] ինքնավարությունը, որը Թագավորության 3 անդամներից մեկն էր, բացի բուն Նիդերլանդներից և |
Մինչև 2010 թվականի հոկտեմբերի 10-ը Կյուրասաոն, Բոնայրեն, Սինտ Մաարտենը, Սինթ Էստատիուսը և Սաբան կազմում էին [[Նիդերլանդական Անտիլներ|Նիդերլանդական Անտիլյան կղզիների]] ինքնավարությունը, որը Թագավորության 3 անդամներից մեկն էր, բացի բուն Նիդերլանդներից և Արուբայից։ Նախկինում Նիդեռլանդների Թագավորության կազմում էին նաև Սուրինամը (մինչև 1975 թվականը) և Նիդեռլանդական Նոր Գվինեան (մինչև 1963 թվականը)։ |
||
1949-1956 թվականերին գոյություն է ունեցել Նիդերլանդա-Ինդոնեզական միությունը, որտեղ Նիդեռլանդների Թագավորությունը երկու իրավահավասար անդամներից մեկն էր։ Մինչև 1986 թվականի հունվարի 1-ը Արուբան, Բոնեյրեն, Կյուրասաոն, Սաբան, Սինտ Մաարտենը և Սինթ Էվստատիուսը կազմում էին Նիդեռլանդական Անտիլյան կղզիների ինքնավարությունը։ 1986 թվականին Արուբան դուրս է եկել ինքնավարության կազմից՝ դառնալով Թագավորության 3 անդամներից մեկը։ 2010 թվականի հոկտեմբերի 10-ին Նիդեռլանդական Անտիլյան կղզիները դադարել են գոյություն ունենալ, Կյուրասաոյի և Սինտ Մաարտենը դարձել են Թագավորության կազմում ինքնակառավարվող |
1949-1956 թվականերին գոյություն է ունեցել Նիդերլանդա-Ինդոնեզական միությունը, որտեղ Նիդեռլանդների Թագավորությունը երկու իրավահավասար անդամներից մեկն էր։ Մինչև 1986 թվականի հունվարի 1-ը Արուբան, Բոնեյրեն, Կյուրասաոն, Սաբան, Սինտ Մաարտենը և Սինթ Էվստատիուսը կազմում էին Նիդեռլանդական Անտիլյան կղզիների ինքնավարությունը։ 1986 թվականին Արուբան դուրս է եկել ինքնավարության կազմից՝ դառնալով Թագավորության 3 անդամներից մեկը։ 2010 թվականի հոկտեմբերի 10-ին Նիդեռլանդական Անտիլյան կղզիները դադարել են գոյություն ունենալ, Կյուրասաոյի և Սինտ Մաարտենը դարձել են Թագավորության կազմում ինքնակառավարվող պետություններ։ |
||
== Կառավարում == |
== Կառավարում == |
||
Թագավորության անդամների միջև հարաբերությունները կարգավորվում են Նիդերլանդների Թագավորության Խարտիայով, որն ընդունվել է [[1954]] |
Թագավորության անդամների միջև հարաբերությունները կարգավորվում են Նիդերլանդների Թագավորության Խարտիայով, որն ընդունվել է [[1954]] թվականին։ Գործադիր մարմինը Նախարարների Պետական խորհուրդն է (''Rijksministerraad''), որը բաղկացած է Նիդերլանդների Նախարարների Խորհրդի բոլոր անդամներից և տարածքների լիազորված նախարարներից։ |
||
Տարածքներն ունեն իրենց ներկայացուցչական մարմինները՝ կղզու խորհուրդներ (''eilandsraad'') և գործադիր - կղզու պատգամավորներ (''eilandgedeputeerde'')։ |
Տարածքներն ունեն իրենց ներկայացուցչական մարմինները՝ կղզու խորհուրդներ (''eilandsraad'') և գործադիր - կղզու պատգամավորներ (''eilandgedeputeerde'')։ |
11:32, 18 Մարտի 2021-ի տարբերակ
Նիդերլանդների Թագավորություն | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Կարգավիճակ | ինքնիշխան պետություն, թագավորություն, colonial power?, երկիր, OECD country? և realm? | ||||
Ներառում է | Արուբա[1], Կյուրասաո[1], Նիդերլանդներ[1] և Սինտ Մաարտեն[1] | ||||
Պետական լեզու | հոլանդերեն | ||||
Մայրաքաղաք | Ամստերդամ[2] | ||||
Պետական կարգ | սահմանափակ միապետություն | ||||
Երկրի ղեկավար | Վիլեմ Ալեքսանդր | ||||
Կառավարության ղեկավար | Մարկ Ռիուտե | ||||
Ազգաբնակչություն | 17 100 715 մարդ (2013) | ||||
Հիմն | Նիդերլանդների հիմն | ||||
Կարգախոս | Je maintiendrai և The original cool | ||||
Հիմնադրված է | մարտի 16, 1815 և դեկտեմբերի 15, 1954 թ. | ||||
Արժույթ | եվրո | ||||
Ժամային գոտի | ADT?, Կենտրոնական եվրոպական ժամանակ և Europe/Amsterdam?[3] | ||||
Հեռախոսային կոդ | +31[4] | ||||
Մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքս | 0,941[5] | ||||
Նիդերլանդների Թագավորություն (հոլ.՝ Koninkrijk der Nederlanden), բաղկացուցիչ ինքնիշխան պետություն Արևմտյան Եվրոպայում և Կարիբյան ավազանում, բաղկացած է 4 մասից (տարածք)՝ հենց Նիդերլանդներից (հիմնադիր երկիր), Արուբայից, Կյուրասաոյից և Սինտ Մաարտենից։ Հիմնադիր երկիր Նիդերլանդների մեծ մասը գտնվում է Արևմտյան Եվրոպայում, բացառությամբ Բոնեյրեի, Սինթ Էստատիուսի և Սաբայի, որոնք ունեն հատուկ համայնքների կարգավիճակ և գտնվում են Կարիբյան ավազանում[6]։
Թագավորության ընդհանուր մակերեսը 42 525 քառակուսի կիլոմետր է, բնակչությունը՝ մոտ 17 միլիոն։ Նիդեռլանդների թագավորությունը ՆԱՏՕ-ի և ԵՄ-ի անդամ է։
Պատմություն
Մինչև 2010 թվականի հոկտեմբերի 10-ը Կյուրասաոն, Բոնայրեն, Սինտ Մաարտենը, Սինթ Էստատիուսը և Սաբան կազմում էին Նիդերլանդական Անտիլյան կղզիների ինքնավարությունը, որը Թագավորության 3 անդամներից մեկն էր, բացի բուն Նիդերլանդներից և Արուբայից։ Նախկինում Նիդեռլանդների Թագավորության կազմում էին նաև Սուրինամը (մինչև 1975 թվականը) և Նիդեռլանդական Նոր Գվինեան (մինչև 1963 թվականը)։
1949-1956 թվականերին գոյություն է ունեցել Նիդերլանդա-Ինդոնեզական միությունը, որտեղ Նիդեռլանդների Թագավորությունը երկու իրավահավասար անդամներից մեկն էր։ Մինչև 1986 թվականի հունվարի 1-ը Արուբան, Բոնեյրեն, Կյուրասաոն, Սաբան, Սինտ Մաարտենը և Սինթ Էվստատիուսը կազմում էին Նիդեռլանդական Անտիլյան կղզիների ինքնավարությունը։ 1986 թվականին Արուբան դուրս է եկել ինքնավարության կազմից՝ դառնալով Թագավորության 3 անդամներից մեկը։ 2010 թվականի հոկտեմբերի 10-ին Նիդեռլանդական Անտիլյան կղզիները դադարել են գոյություն ունենալ, Կյուրասաոյի և Սինտ Մաարտենը դարձել են Թագավորության կազմում ինքնակառավարվող պետություններ։
Կառավարում
Թագավորության անդամների միջև հարաբերությունները կարգավորվում են Նիդերլանդների Թագավորության Խարտիայով, որն ընդունվել է 1954 թվականին։ Գործադիր մարմինը Նախարարների Պետական խորհուրդն է (Rijksministerraad), որը բաղկացած է Նիդերլանդների Նախարարների Խորհրդի բոլոր անդամներից և տարածքների լիազորված նախարարներից։
Տարածքներն ունեն իրենց ներկայացուցչական մարմինները՝ կղզու խորհուրդներ (eilandsraad) և գործադիր - կղզու պատգամավորներ (eilandgedeputeerde)։
Դրոշ | Զինանշան | Տարածք | Մարզ | Մակերես, կմ² |
Բնակչություն, մարդ (2012) |
Մայրաքաղաք | Կարգավիճակ | Տարադրամ |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Նիդերլանդներ, այդ թվում |
41 854 | 16 748 205 | Ամստերդամ | Ինքնիշխան պետություն | ||||
Նիդերլանդների եվրոպական մաս | Արևմտյան Եվրոպա | 41 526 | 16 725 902 | 12 գավառ | Եվրո | |||
Բոնեյրե | Կարիբյան ծով | 294 | 16 541 | Կրալենդիյկ | Հատուկ համայնք | ԱՄՆ դոլար | ||
Սինթ Էվստատիուս | Կարիբյան ծով | 21 | 3791 | Օրանյեստադ | Հատուկ համայնք | ԱՄՆ դոլար | ||
Սաբա | Կարիբյան ծով | 13 | 1971 | Բոթոմ | Հատուկ համայնք | ԱՄՆ դոլար | ||
Արուբա | Կարիբյան ծով | 193 | 103 504 | Օրանյեստադ | Ինքնակառավարվող պետություն | Արուբանյան Ֆլորին | ||
Կյուրասաո | Կարիբյան ծով | 444 | 145 406 | Վիլլեմստադ | Ինքնակառավարվող
պետություն |
Նիդերլանդական անտիլյան գուլդեն | ||
Սինտ Մաարտեն | Կարիբյան ծով | 34 | 37 429 | Ֆիլիպսբուրգ | Ինքնակառավարվող պետություն | Նիդերլանդական անտիլյան գուլդեն | ||
Ընդհանուր | 42 525 | 17 034 544 |
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 (unspecified title) — Iss. 2010.
- ↑ (unspecified title) — Iss. 2008.
- ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe
- ↑ http://www.countrycallingcodes.com/country.php?country=Netherlands
- ↑ Human Development Report — UNDP, 2022.
- ↑ «Wet openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (WolBES)». www.st-ab.nl. Վերցված է 2019-12-31-ին.
Արտաքին հղումներ
- Երկրներ այբբենական կարգով
- Նիդերլանդների մարզեր
- Եվրոպական միության անդամ երկրներ
- Նիդերլանդներ
- ՄԱԿ-ի անդամ երկրներ
- ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրներ
- Եվրոպայի խորհրդի անդամ երկրներ
- 1815 հիմնադրված պետություններ և տարածքներ
- Եվրոպայի երկրներ
- Նիդերլանդների պատմություն
- Հարավային Ամերիկայի երկրներ
- Միապետություններ
- Հյուսիսային Ամերիկայի միապետություններ
- Եվրոպայի միապետություններ
- Թագավորություններ
- Կարիբյան ավազանի երկրներ
- Հոլանդախոս երկրներ և տարածքներ
- Արևմտյան Եվրոպա
- Հյուսիսային Եվրոպա
- Բենիլյուքս
- Լիբերալ ժողովրդավարություններ
- Անավարտ հոդվածներ