«Հրանտ Մաթևոսյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: Գրական թերթ (շաբաթաթերթ) → Գրական թերթ oգտվելով ԱՎԲ
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 3. Տող 3.
| պարգևներ և մրցանակներ = 1967 — "Дружба народов" ամսագրի մրցանակ<br> 1984 — Գրականության [[ՀԽՍՀ]] պետական մրցանակ<br> [[1984]] — Գրականության [[ԽՍՀՄ]] պետական մրցանակ<br> 1996 — ՀՀ [[Մեսրոպ Մաշտոց շքանշան]]ի ասպետ
| պարգևներ և մրցանակներ = 1967 — "Дружба народов" ամսագրի մրցանակ<br> 1984 — Գրականության [[ՀԽՍՀ]] պետական մրցանակ<br> [[1984]] — Գրականության [[ԽՍՀՄ]] պետական մրցանակ<br> 1996 — ՀՀ [[Մեսրոպ Մաշտոց շքանշան]]ի ասպետ
}}
}}
'''Հրանտ Իգնատի Մաթևոսյան''' ({{ԱԾ}}), [[հայ]] արձակագիր, կինոսցենարիստ: [[ԽՍՀՄ Գրողների միություն|ԽՍՀՄ գրողների միության]] անդամ [[1964]] թվականից <ref>[https://www.dasaran.am/apps/wiki/view/id/4236 Հրանտ Մաթևոսյան]</ref>։
'''Հրանտ Իգնատի Մաթևոսյան''' ({{ԱԾ}}), [[հայ]] արձակագիր, կինոսցենարիստ։ [[ԽՍՀՄ Գրողների միություն|ԽՍՀՄ գրողների միության]] անդամ [[1964]] թվականից <ref>[https://www.dasaran.am/apps/wiki/view/id/4236 Հրանտ Մաթևոսյան]</ref>։


== Կենսագրություն ==
== Կենսագրություն ==
Տող 9. Տող 9.


=== Կրթություն ===
=== Կրթություն ===
Սովորել է գյուղի դպրոցում, ապա կրթությունը շարունակել է [[Վանաձորի պետական համալսարան|Կիրովականի մանկավարժական ինստիտուտ]]ում<ref>[https://hovhannessite.wordpress.com/2018/04/25/%D5%B0%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BF-%D5%B4%D5%A1%D5%A9%D6%87%D5%B8%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6/ Հրանտ Մաթևոսյանի կենսագրությունը]</ref>:
Սովորել է գյուղի դպրոցում, ապա կրթությունը շարունակել է [[Վանաձորի պետական համալսարան|Կիրովականի մանկավարժական ինստիտուտ]]ում<ref>[https://hovhannessite.wordpress.com/2018/04/25/%D5%B0%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BF-%D5%B4%D5%A1%D5%A9%D6%87%D5%B8%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6/ Հրանտ Մաթևոսյանի կենսագրությունը]</ref>։


[[1958]]-[[1962 թվական]]ներին սովորել է [[Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան|Երևանի մանկավարժական ինստիտուտ]]ի պատմալեզվաբանական ֆակուլտետում: Ուսմանը զուգահեռ, որպես սրբագրիչ, աշխատել է «[[Սովետական գրականություն]]» ամսագրում ու [[Գրական թերթ]]ում։
[[1958]]-[[1962 թվական]]ներին սովորել է [[Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան|Երևանի մանկավարժական ինստիտուտ]]ի պատմալեզվաբանական ֆակուլտետում։ Ուսմանը զուգահեռ, որպես սրբագրիչ, աշխատել է «[[Սովետական գրականություն]]» ամսագրում ու [[Գրական թերթ]]ում։


[[1966]]-[[1967 թվական]]ներին [[Սցենարիստների և ռեժիսորների բարձրագույն դասընթացներ|բարձրագույն կինոսցենարական կուրսեր]] է անցել [[Մոսկվա]]յում:
[[1966]]-[[1967 թվական]]ներին [[Սցենարիստների և ռեժիսորների բարձրագույն դասընթացներ|բարձրագույն կինոսցենարական կուրսեր]] է անցել [[Մոսկվա]]յում։


[[1965]]-[[1967 թվական]]ներին [[Մոսկվա]]յում անցել է [[Սցենարիստների և ռեժիսորների բարձրագույն դասընթացներ|բարձրագույն սցենարական դասընթացներ]]:
[[1965]]-[[1967 թվական]]ներին [[Մոսկվա]]յում անցել է [[Սցենարիստների և ռեժիսորների բարձրագույն դասընթացներ|բարձրագույն սցենարական դասընթացներ]]։


== Գրական գործունեություն ==
== Գրական գործունեություն ==
Տող 73. Տող 73.


== Երկերի մատենագիտություն ==
== Երկերի մատենագիտություն ==
* Օգոստոս, Երևան, 1967, 291 էջ:
* Օգոստոս, Երևան, 1967, 291 էջ։
* Մենք ենք, մեր սարերը, Երևան, 1968, 92 էջ:
* Մենք ենք, մեր սարերը, Երևան, 1968, 92 էջ։
* Մեր վազքը (պատմվածքներ), Երևան, 1978, 240 էջ:
* Մեր վազքը (պատմվածքներ), Երևան, 1978, 240 էջ։
* Ծառերը (վիպակներ), Երևան, 1978, 460 էջ:
* Ծառերը (վիպակներ), Երևան, 1978, 460 էջ։
* Տերը (կինովիպակներ), Երևան, 1983, 408 էջ:
* Տերը (կինովիպակներ), Երևան, 1983, 408 էջ։
* Երկեր, հատ. 1. Ահնիձոր, [[Մենք ենք մեր սարերը|Մենք ենք, մեր սարերը]], Բեռնաձիեր, Թափանցիկ օր, Մեծամոր, Գոմեշը, Մեր վազքը, Իմ գայլը, Պատիժը, Բաց երկնքի տակ հին լեռներ, Կանաչ դաշտը, Երևան, 1985, 584 էջ:
* Երկեր, հատ. 1. Ահնիձոր, [[Մենք ենք մեր սարերը|Մենք ենք, մեր սարերը]], Բեռնաձիեր, Թափանցիկ օր, Մեծամոր, Գոմեշը, Մեր վազքը, Իմ գայլը, Պատիժը, Բաց երկնքի տակ հին լեռներ, Կանաչ դաշտը, Երևան, 1985, 584 էջ։
* Երկեր, հատ. 2. [[Աշնան արև (վիպակ)|Աշնան արև]], Խումհար, Ծառերը, Տաշքենդ, [[Տերը (ֆիլմ)|Տերը]], Երևան, 1985, 616 էջ:
* Երկեր, հատ. 2. [[Աշնան արև (վիպակ)|Աշնան արև]], Խումհար, Ծառերը, Տաշքենդ, [[Տերը (ֆիլմ)|Տերը]], Երևան, 1985, 616 էջ։
* Մեր վազքը (պատմուածքներ), Պէյրութ, 1987, 194 էջ:
* Մեր վազքը (պատմուածքներ), Պէյրութ, 1987, 194 էջ։
* Վիպակներ, Երևան, 1990, 733 էջ:
* Վիպակներ, Երևան, 1990, 733 էջ։
* Սպիտակ թղթի առջև (հոդվածներ), Երևան, 2004, 366 էջ:
* Սպիտակ թղթի առջև (հոդվածներ), Երևան, 2004, 366 էջ։
* Հատընտիր, հատ. 1. Պատմվածքներ, Նժույգս, նժույգս, Նարինջ զամբիկը, Պատիժը, Օգոստոս, Ալխո, Կայարան, Թափանցիկ օր, Մեծամոր, [[Մենք ենք մեր սարերը|Մենք ենք, մեր սարերը]], [[Աշնան արև (վիպակ)|Աշնան արև]], Խումհար, Երևան, 2005, 704 էջ:
* Հատընտիր, հատ. 1. Պատմվածքներ, Նժույգս, նժույգս, Նարինջ զամբիկը, Պատիժը, Օգոստոս, Ալխո, Կայարան, Թափանցիկ օր, Մեծամոր, [[Մենք ենք մեր սարերը|Մենք ենք, մեր սարերը]], [[Աշնան արև (վիպակ)|Աշնան արև]], Խումհար, Երևան, 2005, 704 էջ։
* Հատընտիր, հատ. 2. Տաշքենդ, Տերը, Այս կանաչ, կարմիր աշխարհը, Չեզոք գոտի, Հոդվածներ, Հարցազրույցներ, Երևան, 2005, 704 էջ:
* Հատընտիր, հատ. 2. Տաշքենդ, Տերը, Այս կանաչ, կարմիր աշխարհը, Չեզոք գոտի, Հոդվածներ, Հարցազրույցներ, Երևան, 2005, 704 էջ։
* Ես եմ (հարցազրույցներ), Երևան, 2005, 518 էջ:
* Ես եմ (հարցազրույցներ), Երևան, 2005, 518 էջ։
* Նանա իշխանուհու կամուրջը (Անտիպներ), Երևան, 2006, 140 էջ:
* Նանա իշխանուհու կամուրջը (Անտիպներ), Երևան, 2006, 140 էջ։
* Անտիպներ, հատ. 1. Ակնարկներ, Պատմվածքներ, Վիպակներ, Երևան, 2017, 616 էջ:
* Անտիպներ, հատ. 1. Ակնարկներ, Պատմվածքներ, Վիպակներ, Երևան, 2017, 616 էջ։
* Անտիպներ, հատ. 2. Տախը, Երևան, 2017, 624 էջ:
* Անտիպներ, հատ. 2. Տախը, Երևան, 2017, 624 էջ։


=== Մրցանակներ ===
=== Մրցանակներ ===
Տող 110. Տող 110.
* Փանոսյան Ս., Հրանտ Մաթևոսյանի ստեղծագործությունը, Ե., 1984 թ.։
* Փանոսյան Ս., Հրանտ Մաթևոսյանի ստեղծագործությունը, Ե., 1984 թ.։
* Գասպարյան Դ., Երկնային շուշան։ Ազգային մտածողություն և ազգային ինքնագիտակցություն, Ե., 2005 թ.։
* Գասպարյան Դ., Երկնային շուշան։ Ազգային մտածողություն և ազգային ինքնագիտակցություն, Ե., 2005 թ.։
*Վ. Ռ. Գրիգորյան, Հրանտ Մաթևոսյան. ստեղծագործությունը, Ե., 2013, 560 էջ:
*Վ. Ռ. Գրիգորյան, Հրանտ Մաթևոսյան. ստեղծագործությունը, Ե., 2013, 560 էջ։
*[http://zangak.am/product_info.php?products_id=1585&language=am Հայկ Համբարձումյան, Ոչ մի շաբաթ առանց Հրանտ Մաթևոսյանի, Զանգակ, 2020]
*[http://zangak.am/product_info.php?products_id=1585&language=am Հայկ Համբարձումյան, Ոչ մի շաբաթ առանց Հրանտ Մաթևոսյանի, Զանգակ, 2020]



02:12, 15 Մարտի 2021-ի տարբերակ

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Հրանտ Մաթևոսյան (այլ կիրառումներ)
Հրանտ Մաթևոսյան
Ծնվել էփետրվարի 12, 1935(1935-02-12)[1]
ԾննդավայրԱհնիձոր, Ալավերդու շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[2][1]
Վախճանվել էդեկտեմբերի 19, 2002(2002-12-19)[1] (67 տարեկան)
Վախճանի վայրԵրևան, Հայաստան[1]
ԳերեզմանԿոմիտասի անվան զբոսայգու պանթեոն
Մասնագիտությունգրող, սցենարիստ և արձակագիր
Լեզուհայերեն
Ազգությունհայ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Հայաստան
ԿրթությունՀայկական պետական մանկավարժական համալսարան (1962)[2] և Սցենարիստների և ռեժիսորների բարձրագույն դասընթացներ (1967)[2]
Ժանրերվիպակ, պատմվածք, Նովել և Վիպակ
ԱշխատավայրԽորհրդային գրականություն, Գրական թերթ և ՀԳՄ
Պարգևներ
ԶավակներՇողեր Մաթևոսյան
Կայքhrantmatevossian.org
Հրանտ Մաթևոսյան Վիքիքաղվածքում
Հրանտ Մաթևոսյան Վիքիդարանում
 Hrant Matevosyan Վիքիպահեստում

Հրանտ Իգնատի Մաթևոսյան (փետրվարի 12, 1935(1935-02-12)[1], Ահնիձոր, Ալավերդու շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[2][1] - դեկտեմբերի 19, 2002(2002-12-19)[1], Երևան, Հայաստան[1]), հայ արձակագիր, կինոսցենարիստ։ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1964 թվականից [3]։

Կենսագրություն

Հրանտ Մաթևոսյանը ծնվել է 1935 թվականի փետրվարի 12-ին Թումանյանի շրջանի Ահնիձոր գյուղում։

Կրթություն

Սովորել է գյուղի դպրոցում, ապա կրթությունը շարունակել է Կիրովականի մանկավարժական ինստիտուտում[4]։

1958-1962 թվականներին սովորել է Երևանի մանկավարժական ինստիտուտի պատմալեզվաբանական ֆակուլտետում։ Ուսմանը զուգահեռ, որպես սրբագրիչ, աշխատել է «Սովետական գրականություն» ամսագրում ու Գրական թերթում։

1966-1967 թվականներին բարձրագույն կինոսցենարական կուրսեր է անցել Մոսկվայում։

1965-1967 թվականներին Մոսկվայում անցել է բարձրագույն սցենարական դասընթացներ։

Գրական գործունեություն

Գրական ասպարեզ է իջել 1961 թվականին լայն արձագանք գտած «Ահնիձոր» ակնարկով։ Պատմվածքների առաջին ժողովածուն՝ «Օգոստոս»-ը, լույս է տեսել 1967 թվականին։ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1964 թվականից։ 1996-2000 թվականներին նախագահել է Հայաստանի գրողների միությունը։ Ստեղծագործությունները թարգմանվել և հրապարակվել են ռուսերեն, անգլերեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն, լիտվերեն, մոլդովերեն, էստոներեն, վրացերեն, ղազախերեն, ղրղզերեն, ուկրաիներեն, չեխերեն, հունգարերեն, նորվեգերեն, բուլղարերեն և այլ լեզուներով։

Առաջին տպագիր գործը «Ահնիձոր» ակնարկն էր։ Մաթևոսյանը նկարագրում էր ժամանակակից գյուղի և գյուղացու ծանր վիճակը։ Մաթևոսյանի հետագա ամբողջ ստեղծագործությունը կապված է գյուղի և գյուղացու հետ։

Հրանտ Մաթևոսյանի հուշարձանը Վանաձորում, քանդակագործ՝ Սևո
Մահարձանը Պանթեոնում

Հիմնական ստեղծագործություններ

Ժողովածուներ

  • 1967 թվական՝ «Օգոստոս» (Երևան, «Հայաստան»)
    • «Արջը»
    • «Բեռնաձիեր»
    • «Թախիծ»
    • «Մենք ենք մեր սարերը»
    • «Միամիտ պատմություն»
    • «Շները»
  • 1978 թվական՝ «Ծառերը» (Երևան, «Սովետական գրող»)
    • «Աշնան արև»
    • «Գոմեշը»
    • «Խումհար»
    • «Ծառերը»
    • «Մեծամոր»
    • «Մեսրոպ»
    • «Սկիզբը»
  • 1978 թվական «Մեր վազքը» (Երևան, «Սովետական գրող»)
    • «Բաց երկնքի տակ հին լեռներ»
    • Իմ գայլը
    • «Կանաչ դաշտը»
    • «Հացը»
    • «Մեր վազքը»
    • «Պատիժը»
  • 1983 թվական՝ «Տերը» (Երևան, «Սովետական գրող»)
    • «Այս կանաչ, կարմիր աշխարհը»
    • «Աշնան արև»
    • «Չեզոք գոտի» (պիես)
    • «Ջաղացը»
    • «Տերը»

Հրապարակախոսություն, էսսեներ, հոդվածներ

Կինոսցենարներ ու պիեսներ

Երկերի մատենագիտություն

  • Օգոստոս, Երևան, 1967, 291 էջ։
  • Մենք ենք, մեր սարերը, Երևան, 1968, 92 էջ։
  • Մեր վազքը (պատմվածքներ), Երևան, 1978, 240 էջ։
  • Ծառերը (վիպակներ), Երևան, 1978, 460 էջ։
  • Տերը (կինովիպակներ), Երևան, 1983, 408 էջ։
  • Երկեր, հատ. 1. Ահնիձոր, Մենք ենք, մեր սարերը, Բեռնաձիեր, Թափանցիկ օր, Մեծամոր, Գոմեշը, Մեր վազքը, Իմ գայլը, Պատիժը, Բաց երկնքի տակ հին լեռներ, Կանաչ դաշտը, Երևան, 1985, 584 էջ։
  • Երկեր, հատ. 2. Աշնան արև, Խումհար, Ծառերը, Տաշքենդ, Տերը, Երևան, 1985, 616 էջ։
  • Մեր վազքը (պատմուածքներ), Պէյրութ, 1987, 194 էջ։
  • Վիպակներ, Երևան, 1990, 733 էջ։
  • Սպիտակ թղթի առջև (հոդվածներ), Երևան, 2004, 366 էջ։
  • Հատընտիր, հատ. 1. Պատմվածքներ, Նժույգս, նժույգս, Նարինջ զամբիկը, Պատիժը, Օգոստոս, Ալխո, Կայարան, Թափանցիկ օր, Մեծամոր, Մենք ենք, մեր սարերը, Աշնան արև, Խումհար, Երևան, 2005, 704 էջ։
  • Հատընտիր, հատ. 2. Տաշքենդ, Տերը, Այս կանաչ, կարմիր աշխարհը, Չեզոք գոտի, Հոդվածներ, Հարցազրույցներ, Երևան, 2005, 704 էջ։
  • Ես եմ (հարցազրույցներ), Երևան, 2005, 518 էջ։
  • Նանա իշխանուհու կամուրջը (Անտիպներ), Երևան, 2006, 140 էջ։
  • Անտիպներ, հատ. 1. Ակնարկներ, Պատմվածքներ, Վիպակներ, Երևան, 2017, 616 էջ։
  • Անտիպներ, հատ. 2. Տախը, Երևան, 2017, 624 էջ։

Մրցանակներ

Ծանոթագրություններ

Գրականություն

  • Լևոն Հախվերդյան. Հրանտ Մաթևոսյանի արձակը` ինչպես որ մեզ ներկայանում է
  • Կիմ Աղաբեկյան, Հրանտ Մաթևոսյան. Ծմակուտի վիպասքը, Երևան, Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, 1988 թ., 356 էջ։
  • Հայկական համառոտ հանրագիտարան, հատ. 3, Երևան, 1999 թ.:
  • Գրիգորյան Վ., Հրանտ Մաթևոսյան, Ե., 1989 թ.։
  • Եզեկյան Լ., Հրանտ Մաթևոսյանի խոսքարվեստի մի քանի հարցեր, Ե., 1986 թ.։
  • Հայկական համաբարբառ։ Հրանտ Մաթևոսյան, Աշնան արև, Վանաձոր, 2006 թ.։
  • Հրաչօ [Մաթևոսյան Հ.], Հրանտ կամ դառնամուխ կյանք, Ե., 2003 թ.։
  • Մաթևոսյանական արձագանքներ, Վանաձոր, 2005 թ.։
  • Վարդումյան Հ., Զրույցներ Հրանտ Մաթևոսյանի հետ, Ե., 2003 թ.։
  • Փանոսյան Ս., Հրանտ Մաթևոսյանի ստեղծագործությունը, Ե., 1984 թ.։
  • Գասպարյան Դ., Երկնային շուշան։ Ազգային մտածողություն և ազգային ինքնագիտակցություն, Ե., 2005 թ.։
  • Վ. Ռ. Գրիգորյան, Հրանտ Մաթևոսյան. ստեղծագործությունը, Ե., 2013, 560 էջ։
  • Հայկ Համբարձումյան, Ոչ մի շաբաթ առանց Հրանտ Մաթևոսյանի, Զանգակ, 2020

Արտաքին հղումներ

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հրանտ Մաթևոսյան» հոդվածին։
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հրանտ Մաթևոսյան» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հրանտ Մաթևոսյան» հոդվածին։