«Հենրիխ Լյուբեկ (բոդրիչիների իշխան)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
Նոր էջ « {{Տեղեկաքարտ Անձ}} '''Հենրիխ Լյուբեկսկի'''(1066 թվականը–1127 թ. մարտի 22), 1093 - 1127 թվականների իշխան, Բոտույ...»:
 
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 1. Տող 1.


{{Տեղեկաքարտ Անձ}}
{{Տեղեկաքարտ Անձ}}
'''Հենրիխ Լյուբեկսկի'''(1066 թվականը–1127 թ. մարտի 22), 1093 - 1127 թվականների իշխան, Բոտույի եղբայրը՝ Գոթշալկի և դանիացի Սիգրիդի որդին: Հատել է իր սեփական դրամը:
'''Հենրիխ Լյուբեկսկի'''(1066 թվականը–1127 թ. մարտի 22), 1093 - 1127 թվականների իշխան, Բոտույի եղբայրը՝ Գոթշալկի և դանիացի Սիգրիդի որդին։ Հատել է իր սեփական դրամը։


== Հենրիխի պայքարը Կրուտոյի դեմ==
== Հենրիխի պայքարը Կրուտոյի դեմ==
Հոր մահից հետո նա փախչում է [[Դանիա|է Դանիայում]] գտնվող իր մոր հարազատների մոտ: Մոտ [[1093 թվական]]ին Հենրիխը հավաքում է մեծ նավատորմ և մի քանի կործանարար արշավանքներ կատարում [[Սթարգրադ|Սթարգրադում]]: Կրուտոյը ստիպված էր թույլ տալ, որ Հենրիխը վերադառնա [[սլավոններ|սլավոնական երկիր]]: Ըստ [[Հելմոլդ ֆոն Բոզաու | Հելմոնդ]]ի՝ Կրուտոյը ծրագրում էր խորամանկությամբ սպանել Հենրիխին, և դա կանխում է միայն Կրուտոյ Սլավինայի կնոջ միջամտությունը:
Հոր մահից հետո նա փախչում է [[Դանիա|է Դանիայում]] գտնվող իր մոր հարազատների մոտ։ Մոտ [[1093 թվական]]ին Հենրիխը հավաքում է մեծ նավատորմ և մի քանի կործանարար արշավանքներ կատարում [[Սթարգրադ|Սթարգրադում]]։ Կրուտոյը ստիպված էր թույլ տալ, որ Հենրիխը վերադառնա [[սլավոններ|սլավոնական երկիր]]։ Ըստ [[Հելմոլդ ֆոն Բոզաու | Հելմոնդ]]ի՝ Կրուտոյը ծրագրում էր խորամանկությամբ սպանել Հենրիխին, և դա կանխում է միայն Կրուտոյ Սլավինայի կնոջ միջամտությունը։
Համաձայնություն ձեռք բերելով Սլավինայի հետ՝ Հենրիխը Կրուտոյին հրավիրում է խնջույքի: Խնջույքից հետո Հենրիխի պահակախմբից մի դանիացի կտրում է հարբած ծեր իշխանի գլուխը:
Համաձայնություն ձեռք բերելով Սլավինայի հետ՝ Հենրիխը Կրուտոյին հրավիրում է խնջույքի։ Խնջույքից հետո Հենրիխի պահակախմբից մի դանիացի կտրում է հարբած ծեր իշխանի գլուխը։


==Պատերազմ Ռույանների հետ==
==Պատերազմ Ռույանների հետ==
Հետագայում Հենրիխը լավ հարաբերություններ է պահպանում Հոլշտեյնի կոմս Ադոլֆ I-ի հետ: 1110 թվականին, երբ Հենրիխը գտնվում էր Լյուբեկում, քաղաքը պաշարվում Ռույանի կողմից: Հելմոնդի խոսքով՝ Հենրիխը կարողանում է օգնություն բերել քաղաքին և 1110 թվականի սեպտեմբերի 1-ին հաղթել Ռույանին: Նույն մատենագիրը գրում է. {{Քաղվածք|Եվ շարքերի ցեղերը սկսեցին ծառայել Հենրիխին՝ հարգանքի տուրք մատուցելով նրան, ինչպես նաև վագերին, լեհերին, բոդրիխներին, խիժաններին, պենյանների, Լյուտիչիի, պոմորացիների և բոլորի միջոցով: Հենրիխը իշխում էր բոլոր Սլավոնական ցեղերի վրա, որոնք ապրում էին Ալբիայի և Բալթիկայի միջև ծովի ափին
Հետագայում Հենրիխը լավ հարաբերություններ է պահպանում Հոլշտեյնի կոմս Ադոլֆ I-ի հետ։ 1110 թվականին, երբ Հենրիխը գտնվում էր Լյուբեկում, քաղաքը պաշարվում Ռույանի կողմից։ Հելմոնդի խոսքով՝ Հենրիխը կարողանում է օգնություն բերել քաղաքին և 1110 թվականի սեպտեմբերի 1-ին հաղթել Ռույանին։ Նույն մատենագիրը գրում է. {{Քաղվածք|Եվ շարքերի ցեղերը սկսեցին ծառայել Հենրիխին՝ հարգանքի տուրք մատուցելով նրան, ինչպես նաև վագերին, լեհերին, բոդրիխներին, խիժաններին, պենյանների, Լյուտիչիի, պոմորացիների և բոլորի միջոցով։ Հենրիխը իշխում էր բոլոր Սլավոնական ցեղերի վրա, որոնք ապրում էին Ալբիայի և Բալթիկայի միջև ծովի ափին
[[Պատկեր:Settlements of the Slavic tribes in the Nordmark about 1150 ru.png|thumb|Земли стодорян (гавелян) ок. 1150 года]]
[[Պատկեր:Settlements of the Slavic tribes in the Nordmark about 1150 ru.png|thumb|Земли стодорян (гавелян) ок. 1150 года]]


=== Ապստամբություն ===
=== Ապստամբություն ===
1101 թվականին գերմանացիները (Ուդո Շտադ) չորսամյա պաշարումից հետո նորից տիրվում է Բրանիբորի կողմից՝ վերահսկողության տակ վերցնելով Գավելի հարթավայրը<ref>Грацианский Борьба стр 22</ref>:: Հենրիխը, վախենալով ապստամբության ծավալումից դեպի իր երկրներ, օգնության է հասնում գերմանացիներին (Նորդալբինգ և Հոլշտեյն):
1101 թվականին գերմանացիները (Ուդո Շտադ) չորսամյա պաշարումից հետո նորից տիրվում է Բրանիբորի կողմից՝ վերահսկողության տակ վերցնելով Գավելի հարթավայրը<ref>Грацианский Борьба стр 22</ref>:: Հենրիխը, վախենալով ապստամբության ծավալումից դեպի իր երկրներ, օգնության է հասնում գերմանացիներին (Նորդալբինգ և Հոլշտեյն)։
<ref>37. О ПОБЕДЕ МСТИВОЯ</ref>):
<ref>37. О ПОБЕДЕ МСТИВОЯ</ref>):


=== Վալդեմարի մահ ===
=== Վալդեմարի մահ ===
Որոշ ժամանակ անց ռույաների կողմից Վալդեմարը սպանվում: Հենրիխը, ցանկանալով վրեժ լուծել որդու համար, դիմում է սաքսերին, որ օգնեն: 1600 սաքս զինվորներ միանում են <ref>38. ПОХОД СЛАВЯН В ЗЕМЛЮ РАН</ref> Հենրիխի բանակին՝ ուղևորվելով Վոլիգոստ<ref>у Гельмонда смешивались [[Вольгаст]] и [[Волин (город)|Волин]]. Ближе к владениям Генриха расположен Вольгаст</ref>: Տրավնա գետն անցնելով՝ Հենրիխն ընդունում է հակառակորդի դեսպաններին, որոնք խաղաղության համար առաջարկում են վճարել 200 մարկ: Իշխանը, խորհրդակցելով զինվորների հետ, հրաժարվում է ընդունել առաջարկը:
Որոշ ժամանակ անց ռույաների կողմից Վալդեմարը սպանվում։ Հենրիխը, ցանկանալով վրեժ լուծել որդու համար, դիմում է սաքսերին, որ օգնեն։ 1600 սաքս զինվորներ միանում են <ref>38. ПОХОД СЛАВЯН В ЗЕМЛЮ РАН</ref> Հենրիխի բանակին՝ ուղևորվելով Վոլիգոստ<ref>у Гельмонда смешивались [[Вольгаст]] и [[Волин (город)|Волин]]. Ближе к владениям Генриха расположен Вольгаст</ref>։ Տրավնա գետն անցնելով՝ Հենրիխն ընդունում է հակառակորդի դեսպաններին, որոնք խաղաղության համար առաջարկում են վճարել 200 մարկ։ Իշխանը, խորհրդակցելով զինվորների հետ, հրաժարվում է ընդունել առաջարկը։


Հենրիխը, քաղաք գալով, խաղաղություն է կնքում ռույան հոգևորականների հետ, որի համաձայն պետք է նրանցից վերցներ 4400 մարկ: Բայց այդ գումարը չափազանց մեծ էր {{Քաղվածք|Նրանք սպառում են գանձարանի ոսկին և արծաթը, որը կար իրենց տանը և այդ ժամանակ հազիվ կեսը վճարեցին}}
Հենրիխը, քաղաք գալով, խաղաղություն է կնքում ռույան հոգևորականների հետ, որի համաձայն պետք է նրանցից վերցներ 4400 մարկ։ Բայց այդ գումարը չափազանց մեծ էր {{Քաղվածք|Նրանք սպառում են գանձարանի ոսկին և արծաթը, որը կար իրենց տանը և այդ ժամանակ հազիվ կեսը վճարեցին}}
Հենրիխը պայմաների խախտման պատճառով զայրացած սաքսոնիայի հերցոգ Լոթարի հետ ձմռանը նոր արշավանք է սկսում
Հենրիխը պայմաների խախտման պատճառով զայրացած սաքսոնիայի հերցոգ Լոթարի հետ ձմռանը նոր արշավանք է սկսում
<ref>Павинский и ряд других авторов (Богуславский и [[Грацианский, Николай Павлович|Грацианский]] относили эти походы Генриха к 1113 и 1114 гг. Но комментатор перевода Гельмонда 1963 года замечает: {{начало цитаты}}В конце главы Гельмольд говорит, что «Генрих, прожив после этого ещё не очень долгое время, смертью своей положил конец войне». Генрих умер в 1127 г. Едва ли бы Гельмольд мог определить промежуток в 13 лет как «не очень долгое время». Видимо: Генрих ходил на ран в 1123 и 1124 гг. {{конец цитаты|источник=38. ПОХОД СЛАВЯН В ЗЕМЛЮ РАН комментарий 111}}</ref>:
<ref>Павинский и ряд других авторов (Богуславский и [[Грацианский, Николай Павлович|Грацианский]] относили эти походы Генриха к 1113 и 1114 гг. Но комментатор перевода Гельмонда 1963 года замечает: {{начало цитаты}}В конце главы Гельмольд говорит, что «Генрих, прожив после этого ещё не очень долгое время, смертью своей положил конец войне». Генрих умер в 1127 г. Едва ли бы Гельмольд мог определить промежуток в 13 лет как «не очень долгое время». Видимо: Генрих ходил на ран в 1123 и 1124 гг. {{конец цитаты|источник=38. ПОХОД СЛАВЯН В ЗЕМЛЮ РАН комментарий 111}}</ref>:


== Քրիստոնեություն==
== Քրիստոնեություն==
Հենրիխի նստավայրը [[Լյուբեկ]] քաղաքն էր: Հենրիխի օրոք դա միակ քաղաքն էր, որն ուներ եկեղեցի: Քրիստոնեության տարածումը իշխանությունում սկսվում է Վիտսելինի կողմից: 1127 թվականի մոտ նա հիլդեսհայմացի Ռոդոլֆեի և Վերդունցի Լյուդոլֆի հետ միասին թույլատրում է քարոզել: 1127 թվականին Հենրիխը մահանում է և թաղվում Լյունեբուրգի Սուրբ Նիկոլասի վանքում:
Հենրիխի նստավայրը [[Լյուբեկ]] քաղաքն էր։ Հենրիխի օրոք դա միակ քաղաքն էր, որն ուներ եկեղեցի։ Քրիստոնեության տարածումը իշխանությունում սկսվում է Վիտսելինի կողմից։ 1127 թվականի մոտ նա հիլդեսհայմացի Ռոդոլֆեի և Վերդունցի Լյուդոլֆի հետ միասին թույլատրում է քարոզել։ 1127 թվականին Հենրիխը մահանում է և թաղվում Լյունեբուրգի Սուրբ Նիկոլասի վանքում։


== Ժառանգություն==
== Ժառանգություն==
Հենրիխ Սվյատոպոլի և Քնուդի որդիները ի սկզբանե ունեին իրենց սեփականությունը: Բայց, ըստ Հելմոնդի, Սվյատոպոլկը {{Քաղվածք|ցանկանալով մենակ կառավարել, շատ վիրավորանք է պատճառում իր եղբորը՝ Կնուտին, և, ի վերջո, գոլզացների օգնությամբ նա փակում է նրան Պլյունե ամրոցում}}
Հենրիխ Սվյատոպոլի և Քնուդի որդիները ի սկզբանե ունեին իրենց սեփականությունը։ Բայց, ըստ Հելմոնդի, Սվյատոպոլկը {{Քաղվածք|ցանկանալով մենակ կառավարել, շատ վիրավորանք է պատճառում իր եղբորը՝ Կնուտին, և, ի վերջո, գոլզացների օգնությամբ նա փակում է նրան Պլյունե ամրոցում}}


1127 թվականին Կնուտը սպանվում է Լյութենբուրգում: 1129 թվականին Սվյատոպոլկը սպանվում է Հոլշտեյն Դազոյի կողմից: Նրա որդին՝ Վիnվինիկեն, սպանվում է կոմս Լեիգֆրիդի կողմից մոտ 1129 թվականին: Եվ Կնուդ Լավարդը Սլավոնական իշխանության իրավունքները գնում է կայսր Լոթարից<ref>Гельмонд именует его племянником Генриха 49. О КНУТЕ</ref>:
1127 թվականին Կնուտը սպանվում է Լյութենբուրգում։ 1129 թվականին Սվյատոպոլկը սպանվում է Հոլշտեյն Դազոյի կողմից։ Նրա որդին՝ Վիnվինիկեն, սպանվում է կոմս Լեիգֆրիդի կողմից մոտ 1129 թվականին։ Եվ Կնուդ Լավարդը Սլավոնական իշխանության իրավունքները գնում է կայսր Լոթարից<ref>Гельмонд именует его племянником Генриха 49. О КНУТЕ</ref>։


== Ընտանիք և երեխաներ==
== Ընտանիք և երեխաներ==
Հենրիխի կանանց շրջանում հայտնի է միայն Սլավինը, որը հիշատակվում է Հելմոնդի կողմից 1093 թվականին: Բայց միջնադարյան տոհմաբանության հիման վրա կարծում են, որ Հենրիխ Մստիվոյի և Վալդեմարի երկու որդիները ավելի վաղ ամուսնությունից էին:
Հենրիխի կանանց շրջանում հայտնի է միայն Սլավինը, որը հիշատակվում է Հելմոնդի կողմից 1093 թվականին։ Բայց միջնադարյան տոհմաբանության հիման վրա կարծում են, որ Հենրիխ Մստիվոյի և Վալդեմարի երկու որդիները ավելի վաղ ամուսնությունից էին։


* '''Միստույ (Մստիվոյ)'''
* '''Միստույ (Մստիվոյ)'''

14:22, 14 Մարտի 2021-ի տարբերակ

Հենրիխ Լյուբեկ
Ծնվել էոչ ուշ քան 1065
Մահացել էմարտի 22, 1127
ԳերեզմանԼյունեբուրգ
Կրոնքրիստոնեա
ԱմուսինSlavina?
Ծնողներհայր՝ Գոթշալկ, մայր՝ Սիգրիդ Սվենդսդատեր
ԵրեխաներQ4411612? և Կանութ

Հենրիխ Լյուբեկսկի(1066 թվականը–1127 թ. մարտի 22), 1093 - 1127 թվականների իշխան, Բոտույի եղբայրը՝ Գոթշալկի և դանիացի Սիգրիդի որդին։ Հատել է իր սեփական դրամը։

Հենրիխի պայքարը Կրուտոյի դեմ

Հոր մահից հետո նա փախչում է է Դանիայում գտնվող իր մոր հարազատների մոտ։ Մոտ 1093 թվականին Հենրիխը հավաքում է մեծ նավատորմ և մի քանի կործանարար արշավանքներ կատարում Սթարգրադում։ Կրուտոյը ստիպված էր թույլ տալ, որ Հենրիխը վերադառնա սլավոնական երկիր։ Ըստ Հելմոնդի՝ Կրուտոյը ծրագրում էր խորամանկությամբ սպանել Հենրիխին, և դա կանխում է միայն Կրուտոյ Սլավինայի կնոջ միջամտությունը։ Համաձայնություն ձեռք բերելով Սլավինայի հետ՝ Հենրիխը Կրուտոյին հրավիրում է խնջույքի։ Խնջույքից հետո Հենրիխի պահակախմբից մի դանիացի կտրում է հարբած ծեր իշխանի գլուխը։

Պատերազմ Ռույանների հետ

Հետագայում Հենրիխը լավ հարաբերություններ է պահպանում Հոլշտեյնի կոմս Ադոլֆ I-ի հետ։ 1110 թվականին, երբ Հենրիխը գտնվում էր Լյուբեկում, քաղաքը պաշարվում Ռույանի կողմից։ Հելմոնդի խոսքով՝ Հենրիխը կարողանում է օգնություն բերել քաղաքին և 1110 թվականի սեպտեմբերի 1-ին հաղթել Ռույանին։ Նույն մատենագիրը գրում է. {{Քաղվածք|Եվ շարքերի ցեղերը սկսեցին ծառայել Հենրիխին՝ հարգանքի տուրք մատուցելով նրան, ինչպես նաև վագերին, լեհերին, բոդրիխներին, խիժաններին, պենյանների, Լյուտիչիի, պոմորացիների և բոլորի միջոցով։ Հենրիխը իշխում էր բոլոր Սլավոնական ցեղերի վրա, որոնք ապրում էին Ալբիայի և Բալթիկայի միջև ծովի ափին

Земли стодорян (гавелян) ок. 1150 года

Ապստամբություն

1101 թվականին գերմանացիները (Ուդո Շտադ) չորսամյա պաշարումից հետո նորից տիրվում է Բրանիբորի կողմից՝ վերահսկողության տակ վերցնելով Գավելի հարթավայրը[1]:: Հենրիխը, վախենալով ապստամբության ծավալումից դեպի իր երկրներ, օգնության է հասնում գերմանացիներին (Նորդալբինգ և Հոլշտեյն)։ [2]):

Վալդեմարի մահ

Որոշ ժամանակ անց ռույաների կողմից Վալդեմարը սպանվում։ Հենրիխը, ցանկանալով վրեժ լուծել որդու համար, դիմում է սաքսերին, որ օգնեն։ 1600 սաքս զինվորներ միանում են [3] Հենրիխի բանակին՝ ուղևորվելով Վոլիգոստ[4]։ Տրավնա գետն անցնելով՝ Հենրիխն ընդունում է հակառակորդի դեսպաններին, որոնք խաղաղության համար առաջարկում են վճարել 200 մարկ։ Իշխանը, խորհրդակցելով զինվորների հետ, հրաժարվում է ընդունել առաջարկը։

Հենրիխը, քաղաք գալով, խաղաղություն է կնքում ռույան հոգևորականների հետ, որի համաձայն պետք է նրանցից վերցներ 4400 մարկ։ Բայց այդ գումարը չափազանց մեծ էր

Նրանք սպառում են գանձարանի ոսկին և արծաթը, որը կար իրենց տանը և այդ ժամանակ հազիվ կեսը վճարեցին

Հենրիխը պայմաների խախտման պատճառով զայրացած սաքսոնիայի հերցոգ Լոթարի հետ ձմռանը նոր արշավանք է սկսում [5]:

Քրիստոնեություն

Հենրիխի նստավայրը Լյուբեկ քաղաքն էր։ Հենրիխի օրոք դա միակ քաղաքն էր, որն ուներ եկեղեցի։ Քրիստոնեության տարածումը իշխանությունում սկսվում է Վիտսելինի կողմից։ 1127 թվականի մոտ նա հիլդեսհայմացի Ռոդոլֆեի և Վերդունցի Լյուդոլֆի հետ միասին թույլատրում է քարոզել։ 1127 թվականին Հենրիխը մահանում է և թաղվում Լյունեբուրգի Սուրբ Նիկոլասի վանքում։

Ժառանգություն

Հենրիխ Սվյատոպոլի և Քնուդի որդիները ի սկզբանե ունեին իրենց սեփականությունը։ Բայց, ըստ Հելմոնդի, Սվյատոպոլկը

ցանկանալով մենակ կառավարել, շատ վիրավորանք է պատճառում իր եղբորը՝ Կնուտին, և, ի վերջո, գոլզացների օգնությամբ նա փակում է նրան Պլյունե ամրոցում

1127 թվականին Կնուտը սպանվում է Լյութենբուրգում։ 1129 թվականին Սվյատոպոլկը սպանվում է Հոլշտեյն Դազոյի կողմից։ Նրա որդին՝ Վիnվինիկեն, սպանվում է կոմս Լեիգֆրիդի կողմից մոտ 1129 թվականին։ Եվ Կնուդ Լավարդը Սլավոնական իշխանության իրավունքները գնում է կայսր Լոթարից[6]։

Ընտանիք և երեխաներ

Հենրիխի կանանց շրջանում հայտնի է միայն Սլավինը, որը հիշատակվում է Հելմոնդի կողմից 1093 թվականին։ Բայց միջնադարյան տոհմաբանության հիման վրա կարծում են, որ Հենրիխ Մստիվոյի և Վալդեմարի երկու որդիները ավելի վաղ ամուսնությունից էին։

  • Միստույ (Մստիվոյ)
  • Վալդեմար (մոտ 1112-1122)
  • Սվյատոպոլկ ( — 1128/1129)
  • Կնուդ ( — ок.1127)

Ծանոթագրություններ

  1. Грацианский Борьба стр 22
  2. 37. О ПОБЕДЕ МСТИВОЯ
  3. 38. ПОХОД СЛАВЯН В ЗЕМЛЮ РАН
  4. у Гельмонда смешивались Вольгаст и Волин. Ближе к владениям Генриха расположен Вольгаст
  5. Павинский и ряд других авторов (Богуславский и Грацианский относили эти походы Генриха к 1113 и 1114 гг. Но комментатор перевода Гельмонда 1963 года замечает: Կաղապար:Начало цитатыВ конце главы Гельмольд говорит, что «Генрих, прожив после этого ещё не очень долгое время, смертью своей положил конец войне». Генрих умер в 1127 г. Едва ли бы Гельмольд мог определить промежуток в 13 лет как «не очень долгое время». Видимо: Генрих ходил на ран в 1123 и 1124 гг. Կաղապար:Конец цитаты
  6. Гельмонд именует его племянником Генриха 49. О КНУТЕ

Գրականություն

  • Павинский А. Полабские славяне / Издатель Д. Е. Кожанчиков. — СПб.: Тип. Ф. Сущинского, 1871. — С. 145—151. — 170+11 с.

Հղումներ

  • «Heinrich Fürst der Obotriten». Genealogie des Mittelalters (գերմաներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012-05-18-ին. Վերցված է 2012-01-08-ին.
  • Гельмольд из Босау. Славянская хроника. Книга 1
  • «Heinrich». Foundation for Medieval Genealogy (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012-05-11-ին. Վերցված է 2012-01-08-ին.