«Հենրիխ Լյուբեկ (բոդրիչիների իշխան)»–ի խմբագրումների տարբերություն
Նոր էջ « {{Տեղեկաքարտ Անձ}} '''Հենրիխ Լյուբեկսկի'''(1066 թվականը–1127 թ. մարտի 22), 1093 - 1127 թվականների իշխան, Բոտույ...»: |
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589) |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Տեղեկաքարտ Անձ}} |
{{Տեղեկաքարտ Անձ}} |
||
'''Հենրիխ Լյուբեկսկի'''(1066 թվականը–1127 թ. մարտի 22), 1093 - 1127 թվականների իշխան, Բոտույի եղբայրը՝ Գոթշալկի և դանիացի Սիգրիդի |
'''Հենրիխ Լյուբեկսկի'''(1066 թվականը–1127 թ. մարտի 22), 1093 - 1127 թվականների իշխան, Բոտույի եղբայրը՝ Գոթշալկի և դանիացի Սիգրիդի որդին։ Հատել է իր սեփական դրամը։ |
||
== Հենրիխի պայքարը Կրուտոյի դեմ== |
== Հենրիխի պայքարը Կրուտոյի դեմ== |
||
Հոր մահից հետո նա փախչում է [[Դանիա|է Դանիայում]] գտնվող իր մոր հարազատների |
Հոր մահից հետո նա փախչում է [[Դանիա|է Դանիայում]] գտնվող իր մոր հարազատների մոտ։ Մոտ [[1093 թվական]]ին Հենրիխը հավաքում է մեծ նավատորմ և մի քանի կործանարար արշավանքներ կատարում [[Սթարգրադ|Սթարգրադում]]։ Կրուտոյը ստիպված էր թույլ տալ, որ Հենրիխը վերադառնա [[սլավոններ|սլավոնական երկիր]]։ Ըստ [[Հելմոլդ ֆոն Բոզաու | Հելմոնդ]]ի՝ Կրուտոյը ծրագրում էր խորամանկությամբ սպանել Հենրիխին, և դա կանխում է միայն Կրուտոյ Սլավինայի կնոջ միջամտությունը։ |
||
Համաձայնություն ձեռք բերելով Սլավինայի հետ՝ Հենրիխը Կրուտոյին հրավիրում է |
Համաձայնություն ձեռք բերելով Սլավինայի հետ՝ Հենրիխը Կրուտոյին հրավիրում է խնջույքի։ Խնջույքից հետո Հենրիխի պահակախմբից մի դանիացի կտրում է հարբած ծեր իշխանի գլուխը։ |
||
==Պատերազմ Ռույանների հետ== |
==Պատերազմ Ռույանների հետ== |
||
Հետագայում Հենրիխը լավ հարաբերություններ է պահպանում Հոլշտեյնի կոմս Ադոլֆ I-ի |
Հետագայում Հենրիխը լավ հարաբերություններ է պահպանում Հոլշտեյնի կոմս Ադոլֆ I-ի հետ։ 1110 թվականին, երբ Հենրիխը գտնվում էր Լյուբեկում, քաղաքը պաշարվում Ռույանի կողմից։ Հելմոնդի խոսքով՝ Հենրիխը կարողանում է օգնություն բերել քաղաքին և 1110 թվականի սեպտեմբերի 1-ին հաղթել Ռույանին։ Նույն մատենագիրը գրում է. {{Քաղվածք|Եվ շարքերի ցեղերը սկսեցին ծառայել Հենրիխին՝ հարգանքի տուրք մատուցելով նրան, ինչպես նաև վագերին, լեհերին, բոդրիխներին, խիժաններին, պենյանների, Լյուտիչիի, պոմորացիների և բոլորի միջոցով։ Հենրիխը իշխում էր բոլոր Սլավոնական ցեղերի վրա, որոնք ապրում էին Ալբիայի և Բալթիկայի միջև ծովի ափին |
||
[[Պատկեր:Settlements of the Slavic tribes in the Nordmark about 1150 ru.png|thumb|Земли стодорян (гавелян) ок. 1150 года]] |
[[Պատկեր:Settlements of the Slavic tribes in the Nordmark about 1150 ru.png|thumb|Земли стодорян (гавелян) ок. 1150 года]] |
||
=== Ապստամբություն === |
=== Ապստամբություն === |
||
1101 թվականին գերմանացիները (Ուդո Շտադ) չորսամյա պաշարումից հետո նորից տիրվում է Բրանիբորի կողմից՝ վերահսկողության տակ վերցնելով Գավելի հարթավայրը<ref>Грацианский Борьба стр 22</ref>:: Հենրիխը, վախենալով ապստամբության ծավալումից դեպի իր երկրներ, օգնության է հասնում գերմանացիներին (Նորդալբինգ և Հոլշտեյն) |
1101 թվականին գերմանացիները (Ուդո Շտադ) չորսամյա պաշարումից հետո նորից տիրվում է Բրանիբորի կողմից՝ վերահսկողության տակ վերցնելով Գավելի հարթավայրը<ref>Грацианский Борьба стр 22</ref>:: Հենրիխը, վախենալով ապստամբության ծավալումից դեպի իր երկրներ, օգնության է հասնում գերմանացիներին (Նորդալբինգ և Հոլշտեյն)։ |
||
<ref>37. О ПОБЕДЕ МСТИВОЯ</ref>): |
<ref>37. О ПОБЕДЕ МСТИВОЯ</ref>): |
||
=== Վալդեմարի մահ === |
=== Վալդեմարի մահ === |
||
Որոշ ժամանակ անց ռույաների կողմից Վալդեմարը |
Որոշ ժամանակ անց ռույաների կողմից Վալդեմարը սպանվում։ Հենրիխը, ցանկանալով վրեժ լուծել որդու համար, դիմում է սաքսերին, որ օգնեն։ 1600 սաքս զինվորներ միանում են <ref>38. ПОХОД СЛАВЯН В ЗЕМЛЮ РАН</ref> Հենրիխի բանակին՝ ուղևորվելով Վոլիգոստ<ref>у Гельмонда смешивались [[Вольгаст]] и [[Волин (город)|Волин]]. Ближе к владениям Генриха расположен Вольгаст</ref>։ Տրավնա գետն անցնելով՝ Հենրիխն ընդունում է հակառակորդի դեսպաններին, որոնք խաղաղության համար առաջարկում են վճարել 200 մարկ։ Իշխանը, խորհրդակցելով զինվորների հետ, հրաժարվում է ընդունել առաջարկը։ |
||
Հենրիխը, քաղաք գալով, խաղաղություն է կնքում ռույան հոգևորականների հետ, որի համաձայն պետք է նրանցից վերցներ 4400 |
Հենրիխը, քաղաք գալով, խաղաղություն է կնքում ռույան հոգևորականների հետ, որի համաձայն պետք է նրանցից վերցներ 4400 մարկ։ Բայց այդ գումարը չափազանց մեծ էր {{Քաղվածք|Նրանք սպառում են գանձարանի ոսկին և արծաթը, որը կար իրենց տանը և այդ ժամանակ հազիվ կեսը վճարեցին}} |
||
Հենրիխը պայմաների խախտման պատճառով զայրացած սաքսոնիայի հերցոգ Լոթարի հետ ձմռանը նոր արշավանք է սկսում |
Հենրիխը պայմաների խախտման պատճառով զայրացած սաքսոնիայի հերցոգ Լոթարի հետ ձմռանը նոր արշավանք է սկսում |
||
<ref>Павинский и ряд других авторов (Богуславский и [[Грацианский, Николай Павлович|Грацианский]] относили эти походы Генриха к 1113 и 1114 гг. Но комментатор перевода Гельмонда 1963 года замечает: {{начало цитаты}}В конце главы Гельмольд говорит, что «Генрих, прожив после этого ещё не очень долгое время, смертью своей положил конец войне». Генрих умер в 1127 г. Едва ли бы Гельмольд мог определить промежуток в 13 лет как «не очень долгое время». Видимо: Генрих ходил на ран в 1123 и 1124 гг. {{конец цитаты|источник=38. ПОХОД СЛАВЯН В ЗЕМЛЮ РАН комментарий 111}}</ref>: |
<ref>Павинский и ряд других авторов (Богуславский и [[Грацианский, Николай Павлович|Грацианский]] относили эти походы Генриха к 1113 и 1114 гг. Но комментатор перевода Гельмонда 1963 года замечает: {{начало цитаты}}В конце главы Гельмольд говорит, что «Генрих, прожив после этого ещё не очень долгое время, смертью своей положил конец войне». Генрих умер в 1127 г. Едва ли бы Гельмольд мог определить промежуток в 13 лет как «не очень долгое время». Видимо: Генрих ходил на ран в 1123 и 1124 гг. {{конец цитаты|источник=38. ПОХОД СЛАВЯН В ЗЕМЛЮ РАН комментарий 111}}</ref>: |
||
== Քրիստոնեություն== |
== Քրիստոնեություն== |
||
Հենրիխի նստավայրը [[Լյուբեկ]] քաղաքն |
Հենրիխի նստավայրը [[Լյուբեկ]] քաղաքն էր։ Հենրիխի օրոք դա միակ քաղաքն էր, որն ուներ եկեղեցի։ Քրիստոնեության տարածումը իշխանությունում սկսվում է Վիտսելինի կողմից։ 1127 թվականի մոտ նա հիլդեսհայմացի Ռոդոլֆեի և Վերդունցի Լյուդոլֆի հետ միասին թույլատրում է քարոզել։ 1127 թվականին Հենրիխը մահանում է և թաղվում Լյունեբուրգի Սուրբ Նիկոլասի վանքում։ |
||
== Ժառանգություն== |
== Ժառանգություն== |
||
Հենրիխ Սվյատոպոլի և Քնուդի որդիները ի սկզբանե ունեին իրենց |
Հենրիխ Սվյատոպոլի և Քնուդի որդիները ի սկզբանե ունեին իրենց սեփականությունը։ Բայց, ըստ Հելմոնդի, Սվյատոպոլկը {{Քաղվածք|ցանկանալով մենակ կառավարել, շատ վիրավորանք է պատճառում իր եղբորը՝ Կնուտին, և, ի վերջո, գոլզացների օգնությամբ նա փակում է նրան Պլյունե ամրոցում}} |
||
1127 թվականին Կնուտը սպանվում է |
1127 թվականին Կնուտը սպանվում է Լյութենբուրգում։ 1129 թվականին Սվյատոպոլկը սպանվում է Հոլշտեյն Դազոյի կողմից։ Նրա որդին՝ Վիnվինիկեն, սպանվում է կոմս Լեիգֆրիդի կողմից մոտ 1129 թվականին։ Եվ Կնուդ Լավարդը Սլավոնական իշխանության իրավունքները գնում է կայսր Լոթարից<ref>Гельмонд именует его племянником Генриха 49. О КНУТЕ</ref>։ |
||
== Ընտանիք և երեխաներ== |
== Ընտանիք և երեխաներ== |
||
Հենրիխի կանանց շրջանում հայտնի է միայն Սլավինը, որը հիշատակվում է Հելմոնդի կողմից 1093 |
Հենրիխի կանանց շրջանում հայտնի է միայն Սլավինը, որը հիշատակվում է Հելմոնդի կողմից 1093 թվականին։ Բայց միջնադարյան տոհմաբանության հիման վրա կարծում են, որ Հենրիխ Մստիվոյի և Վալդեմարի երկու որդիները ավելի վաղ ամուսնությունից էին։ |
||
* '''Միստույ (Մստիվոյ)''' |
* '''Միստույ (Մստիվոյ)''' |
14:22, 14 Մարտի 2021-ի տարբերակ
Հենրիխ Լյուբեկ | |
---|---|
Ծնվել է | ոչ ուշ քան 1065 |
Մահացել է | մարտի 22, 1127 |
Գերեզման | Լյունեբուրգ |
Կրոն | քրիստոնեա |
Ամուսին | Slavina? |
Ծնողներ | հայր՝ Գոթշալկ, մայր՝ Սիգրիդ Սվենդսդատեր |
Երեխաներ | Q4411612? և Կանութ |
Հենրիխ Լյուբեկսկի(1066 թվականը–1127 թ. մարտի 22), 1093 - 1127 թվականների իշխան, Բոտույի եղբայրը՝ Գոթշալկի և դանիացի Սիգրիդի որդին։ Հատել է իր սեփական դրամը։
Հենրիխի պայքարը Կրուտոյի դեմ
Հոր մահից հետո նա փախչում է է Դանիայում գտնվող իր մոր հարազատների մոտ։ Մոտ 1093 թվականին Հենրիխը հավաքում է մեծ նավատորմ և մի քանի կործանարար արշավանքներ կատարում Սթարգրադում։ Կրուտոյը ստիպված էր թույլ տալ, որ Հենրիխը վերադառնա սլավոնական երկիր։ Ըստ Հելմոնդի՝ Կրուտոյը ծրագրում էր խորամանկությամբ սպանել Հենրիխին, և դա կանխում է միայն Կրուտոյ Սլավինայի կնոջ միջամտությունը։ Համաձայնություն ձեռք բերելով Սլավինայի հետ՝ Հենրիխը Կրուտոյին հրավիրում է խնջույքի։ Խնջույքից հետո Հենրիխի պահակախմբից մի դանիացի կտրում է հարբած ծեր իշխանի գլուխը։
Պատերազմ Ռույանների հետ
Հետագայում Հենրիխը լավ հարաբերություններ է պահպանում Հոլշտեյնի կոմս Ադոլֆ I-ի հետ։ 1110 թվականին, երբ Հենրիխը գտնվում էր Լյուբեկում, քաղաքը պաշարվում Ռույանի կողմից։ Հելմոնդի խոսքով՝ Հենրիխը կարողանում է օգնություն բերել քաղաքին և 1110 թվականի սեպտեմբերի 1-ին հաղթել Ռույանին։ Նույն մատենագիրը գրում է. {{Քաղվածք|Եվ շարքերի ցեղերը սկսեցին ծառայել Հենրիխին՝ հարգանքի տուրք մատուցելով նրան, ինչպես նաև վագերին, լեհերին, բոդրիխներին, խիժաններին, պենյանների, Լյուտիչիի, պոմորացիների և բոլորի միջոցով։ Հենրիխը իշխում էր բոլոր Սլավոնական ցեղերի վրա, որոնք ապրում էին Ալբիայի և Բալթիկայի միջև ծովի ափին
Ապստամբություն
1101 թվականին գերմանացիները (Ուդո Շտադ) չորսամյա պաշարումից հետո նորից տիրվում է Բրանիբորի կողմից՝ վերահսկողության տակ վերցնելով Գավելի հարթավայրը[1]:: Հենրիխը, վախենալով ապստամբության ծավալումից դեպի իր երկրներ, օգնության է հասնում գերմանացիներին (Նորդալբինգ և Հոլշտեյն)։ [2]):
Վալդեմարի մահ
Որոշ ժամանակ անց ռույաների կողմից Վալդեմարը սպանվում։ Հենրիխը, ցանկանալով վրեժ լուծել որդու համար, դիմում է սաքսերին, որ օգնեն։ 1600 սաքս զինվորներ միանում են [3] Հենրիխի բանակին՝ ուղևորվելով Վոլիգոստ[4]։ Տրավնա գետն անցնելով՝ Հենրիխն ընդունում է հակառակորդի դեսպաններին, որոնք խաղաղության համար առաջարկում են վճարել 200 մարկ։ Իշխանը, խորհրդակցելով զինվորների հետ, հրաժարվում է ընդունել առաջարկը։
Հենրիխը, քաղաք գալով, խաղաղություն է կնքում ռույան հոգևորականների հետ, որի համաձայն պետք է նրանցից վերցներ 4400 մարկ։ Բայց այդ գումարը չափազանց մեծ էր
Նրանք սպառում են գանձարանի ոսկին և արծաթը, որը կար իրենց տանը և այդ ժամանակ հազիվ կեսը վճարեցին |
Հենրիխը պայմաների խախտման պատճառով զայրացած սաքսոնիայի հերցոգ Լոթարի հետ ձմռանը նոր արշավանք է սկսում [5]:
Քրիստոնեություն
Հենրիխի նստավայրը Լյուբեկ քաղաքն էր։ Հենրիխի օրոք դա միակ քաղաքն էր, որն ուներ եկեղեցի։ Քրիստոնեության տարածումը իշխանությունում սկսվում է Վիտսելինի կողմից։ 1127 թվականի մոտ նա հիլդեսհայմացի Ռոդոլֆեի և Վերդունցի Լյուդոլֆի հետ միասին թույլատրում է քարոզել։ 1127 թվականին Հենրիխը մահանում է և թաղվում Լյունեբուրգի Սուրբ Նիկոլասի վանքում։
Ժառանգություն
Հենրիխ Սվյատոպոլի և Քնուդի որդիները ի սկզբանե ունեին իրենց սեփականությունը։ Բայց, ըստ Հելմոնդի, Սվյատոպոլկը
ցանկանալով մենակ կառավարել, շատ վիրավորանք է պատճառում իր եղբորը՝ Կնուտին, և, ի վերջո, գոլզացների օգնությամբ նա փակում է նրան Պլյունե ամրոցում |
1127 թվականին Կնուտը սպանվում է Լյութենբուրգում։ 1129 թվականին Սվյատոպոլկը սպանվում է Հոլշտեյն Դազոյի կողմից։ Նրա որդին՝ Վիnվինիկեն, սպանվում է կոմս Լեիգֆրիդի կողմից մոտ 1129 թվականին։ Եվ Կնուդ Լավարդը Սլավոնական իշխանության իրավունքները գնում է կայսր Լոթարից[6]։
Ընտանիք և երեխաներ
Հենրիխի կանանց շրջանում հայտնի է միայն Սլավինը, որը հիշատակվում է Հելմոնդի կողմից 1093 թվականին։ Բայց միջնադարյան տոհմաբանության հիման վրա կարծում են, որ Հենրիխ Մստիվոյի և Վալդեմարի երկու որդիները ավելի վաղ ամուսնությունից էին։
- Միստույ (Մստիվոյ)
- Վալդեմար (մոտ 1112-1122)
- Սվյատոպոլկ ( — 1128/1129)
- Կնուդ ( — ок.1127)
Ծանոթագրություններ
- ↑ Грацианский Борьба стр 22
- ↑ 37. О ПОБЕДЕ МСТИВОЯ
- ↑ 38. ПОХОД СЛАВЯН В ЗЕМЛЮ РАН
- ↑ у Гельмонда смешивались Вольгаст и Волин. Ближе к владениям Генриха расположен Вольгаст
- ↑ Павинский и ряд других авторов (Богуславский и Грацианский относили эти походы Генриха к 1113 и 1114 гг. Но комментатор перевода Гельмонда 1963 года замечает: Կաղապար:Начало цитатыВ конце главы Гельмольд говорит, что «Генрих, прожив после этого ещё не очень долгое время, смертью своей положил конец войне». Генрих умер в 1127 г. Едва ли бы Гельмольд мог определить промежуток в 13 лет как «не очень долгое время». Видимо: Генрих ходил на ран в 1123 и 1124 гг. Կաղապար:Конец цитаты
- ↑ Гельмонд именует его племянником Генриха 49. О КНУТЕ
Գրականություն
- Павинский А. Полабские славяне / Издатель Д. Е. Кожанчиков. — СПб.: Тип. Ф. Сущинского, 1871. — С. 145—151. — 170+11 с.
Հղումներ
- «Heinrich Fürst der Obotriten». Genealogie des Mittelalters (գերմաներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012-05-18-ին. Վերցված է 2012-01-08-ին.
- Гельмольд из Босау. Славянская хроника. Книга 1
- «Heinrich». Foundation for Medieval Genealogy (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012-05-11-ին. Վերցված է 2012-01-08-ին.