«Խոտաբույս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-<nowiki/> +)
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 1. Տող 1.
[[Պատկեր:Garden_of_herbs.jpg|մինի| [[Այգի|Պարտեզում]] կան բազմատեսակ դեղաբույսեր: Նկարում [[Դաղձ|անանուխ է]], ինչպես նաև մի շարք այլ խոտաբույսեր: ]]
[[Պատկեր:Garden_of_herbs.jpg|մինի| [[Այգի|Պարտեզում]] կան բազմատեսակ դեղաբույսեր: Նկարում [[Դաղձ|անանուխ է]], ինչպես նաև մի շարք այլ խոտաբույսեր: ]]
Ընդհանուր առմամբ, '''խոտաբույսերը''' կծու կամ անուշաբույր բույսեր են, որոնք օգտագործվում են սնունդը համեմելու և [[Խավարտ|զարդարելու]] համար, բուժիչ նպատակներով կամ բույրերի համար. բացառությամբ այն [[բանջարեղեն]]ների եւ այլ բույսերերի, որոնք օգտագործվում են ''մակրոնտրիենների'' համար: Խոհարարության համար սովորաբար տարբերակվում են խոտաբույսերը [[համեմունքներ]]ից : ''Խոտաբույսերը'' հիմնականում կայանում են բույսի [[տերև]]ավոր կանաչ կամ [[Ծաղիկ|ծաղկուն]] մասերից (կամ թարմ կամ չորացրած), մինչդեռ ''[[համեմունքներ]]ը'' սովորաբար չորանում և արտադրվում են բույսի այլ մասերից, ներառյալ [[սերմ]]երը, [[կեղև]]ը, [[Արմատ (բուսաբանություն)|արմատները]] և [[Պտուղ|մրգերը]] :
Ընդհանուր առմամբ, '''խոտաբույսերը''' կծու կամ անուշաբույր բույսեր են, որոնք օգտագործվում են սնունդը համեմելու և [[Խավարտ|զարդարելու]] համար, բուժիչ նպատակներով կամ բույրերի համար. բացառությամբ այն [[բանջարեղեն]]ների եւ այլ բույսերերի, որոնք օգտագործվում են ''մակրոնտրիենների'' համար։ Խոհարարության համար սովորաբար տարբերակվում են խոտաբույսերը [[համեմունքներ]]ից ։ ''Խոտաբույսերը'' հիմնականում կայանում են բույսի [[տերև]]ավոր կանաչ կամ [[Ծաղիկ|ծաղկուն]] մասերից (կամ թարմ կամ չորացրած), մինչդեռ ''[[համեմունքներ]]ը'' սովորաբար չորանում և արտադրվում են բույսի այլ մասերից, ներառյալ [[սերմ]]երը, [[կեղև]]ը, [[Արմատ (բուսաբանություն)|արմատները]] և [[Պտուղ|մրգերը]] ։


Խոտաբույսերն օգտագործվում են բազմատեսակ գործառույթների համար՝ ներառյալ խոհարարական, բուժիչ և այլ որոշ դեպքերում ՝ հոգևոր: «Խոտ» տերմինի ընդհանուր օգտագործումը տարբերվում է խոհարարական խոտաբույսերից և [[Դեղաբույսեր|բուժիչ բույսերից]]. դեղորայքային կամ հոգևոր օգտագործման մեջ, բույսի ցանկացած մաս կարող է համարվել «խոտաբույսեր», ներառյալ տերևները, արմատները, ծաղիկները, սերմերը, արմատային կեղևը, ներքին կեղևը (և [[կամբիում]]ը ), [[Խեժեր|խեժը]] և պերիկարպը :
Խոտաբույսերն օգտագործվում են բազմատեսակ գործառույթների համար՝ ներառյալ խոհարարական, բուժիչ և այլ որոշ դեպքերում ՝ հոգևոր։ «Խոտ» տերմինի ընդհանուր օգտագործումը տարբերվում է խոհարարական խոտաբույսերից և [[Դեղաբույսեր|բուժիչ բույսերից]]. դեղորայքային կամ հոգևոր օգտագործման մեջ, բույսի ցանկացած մաս կարող է համարվել «խոտաբույսեր», ներառյալ տերևները, արմատները, ծաղիկները, սերմերը, արմատային կեղևը, ներքին կեղևը (և [[կամբիում]]ը ), [[Խեժեր|խեժը]] և պերիկարպը ։


== Խոհարարական խոտաբույսեր ==
== Խոհարարական խոտաբույսեր ==
[[Պատկեր:Thyme-Bundle.jpg|մինի| [[Ուրց|''Ուրցի'']] փունջ [[Ուրց|( ''Thymus'' )]] ]]
[[Պատկեր:Thyme-Bundle.jpg|մինի| [[Ուրց|''Ուրցի'']] փունջ [[Ուրց|( ''Thymus'' )]] ]]
Խոհարարական խոտաբույսերը առանձնանում են [[բանջարեղեն]]ից նրանում, որ ինչպես համեմունքները, դրանք էլ օգտագործվում են փոքր քանակությամբ և սննդին ավելի լավ են տալիս համը, քան նյութը<ref name="Small National Research Council Canada 2006">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=UL9lpNrx0kwC&pg=PA1|title=Culinary Herbs|last=Small|first=E.|last2=National Research Council Canada|publisher=NRC Research Press|year=2006|isbn=978-0-660-19073-0|page=1|access-date=հոկտեմբերի 9, 2018}}</ref>:
Խոհարարական խոտաբույսերը առանձնանում են [[բանջարեղեն]]ից նրանում, որ ինչպես համեմունքները, դրանք էլ օգտագործվում են փոքր քանակությամբ և սննդին ավելի լավ են տալիս համը, քան նյութը<ref name="Small National Research Council Canada 2006">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=UL9lpNrx0kwC&pg=PA1|title=Culinary Herbs|last=Small|first=E.|last2=National Research Council Canada|publisher=NRC Research Press|year=2006|isbn=978-0-660-19073-0|page=1|access-date=հոկտեմբերի 9, 2018}}</ref>։


== Բուսական թեյեր ==
== Բուսական թեյեր ==
Որոշ խոտաբույսեր կարող են թրմեցնել եռացրած ջրի մեջ` [[բուսական թեյեր]] պատրաստելու համար (նաև կոչվում է tisanes)<ref name="RHS encyclopedia">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=pulnPwAACAAJ|title=The Royal Horticultural Society encyclopedia of gardening|publisher=Dorling Kindersley|isbn=9781405303538|edition=2nd|pages=404,679}}</ref><ref name="Bown1995">{{Cite book|url=https://archive.org/details/encyclopediaofhe00bown|title=Encyclopedia of herbs & their uses|last=Bown|first=Deni|date=1995|publisher=Dorling Kindersley|isbn=978-0751302035|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaofhe00bown/page/10 10], 11|url-access=registration}}</ref>: Սովորաբար օգտագործվում են չորացրած տերևները, ծաղիկները կամ սերմերը, կամ օգտագործվում են հենց թարմ խոտաբույսերը: Բուսական թեյերը պատրաստվում են անուշաբույր խոտաբույսերից<ref name="Bremness1994">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=VqfnrH-W2kwC|title=The complete book of herbs|last=Bremness|first=Lesley|publisher=Viking Studio Books|isbn=9780140238020|page=8}}</ref>, չի կարող պարունակել տենիններ կամ [[կոֆեին]]ը, և դրանք սովորաբար չեն խառնվում կաթի հետ: Դրանցից են օրինակ՝ երիցուկի թեյը, կամ անանուխի թեյը: Բուսական թեյերը հաճախ հանգստի լուծում կարող են հանդիսանալ կամ կապված են ծեսերի հետ:
Որոշ խոտաբույսեր կարող են թրմեցնել եռացրած ջրի մեջ` [[բուսական թեյեր]] պատրաստելու համար (նաև կոչվում է tisanes)<ref name="RHS encyclopedia">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=pulnPwAACAAJ|title=The Royal Horticultural Society encyclopedia of gardening|publisher=Dorling Kindersley|isbn=9781405303538|edition=2nd|pages=404,679}}</ref><ref name="Bown1995">{{Cite book|url=https://archive.org/details/encyclopediaofhe00bown|title=Encyclopedia of herbs & their uses|last=Bown|first=Deni|date=1995|publisher=Dorling Kindersley|isbn=978-0751302035|pages=[https://archive.org/details/encyclopediaofhe00bown/page/10 10], 11|url-access=registration}}</ref>: Սովորաբար օգտագործվում են չորացրած տերևները, ծաղիկները կամ սերմերը, կամ օգտագործվում են հենց թարմ խոտաբույսերը։ Բուսական թեյերը պատրաստվում են անուշաբույր խոտաբույսերից<ref name="Bremness1994">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=VqfnrH-W2kwC|title=The complete book of herbs|last=Bremness|first=Lesley|publisher=Viking Studio Books|isbn=9780140238020|page=8}}</ref>, չի կարող պարունակել տենիններ կամ [[կոֆեին]]ը, և դրանք սովորաբար չեն խառնվում կաթի հետ։ Դրանցից են օրինակ՝ երիցուկի թեյը, կամ անանուխի թեյը։ Բուսական թեյերը հաճախ հանգստի լուծում կարող են հանդիսանալ կամ կապված են ծեսերի հետ։


== Արտաքին կապեր ==
== Արտաքին կապեր ==

09:16, 12 Մարտի 2021-ի տարբերակ

Պարտեզում կան բազմատեսակ դեղաբույսեր: Նկարում անանուխ է, ինչպես նաև մի շարք այլ խոտաբույսեր:

Ընդհանուր առմամբ, խոտաբույսերը կծու կամ անուշաբույր բույսեր են, որոնք օգտագործվում են սնունդը համեմելու և զարդարելու համար, բուժիչ նպատակներով կամ բույրերի համար. բացառությամբ այն բանջարեղենների եւ այլ բույսերերի, որոնք օգտագործվում են մակրոնտրիենների համար։ Խոհարարության համար սովորաբար տարբերակվում են խոտաբույսերը համեմունքներից ։ Խոտաբույսերը հիմնականում կայանում են բույսի տերևավոր կանաչ կամ ծաղկուն մասերից (կամ թարմ կամ չորացրած), մինչդեռ համեմունքները սովորաբար չորանում և արտադրվում են բույսի այլ մասերից, ներառյալ սերմերը, կեղևը, արմատները և մրգերը ։

Խոտաբույսերն օգտագործվում են բազմատեսակ գործառույթների համար՝ ներառյալ խոհարարական, բուժիչ և այլ որոշ դեպքերում ՝ հոգևոր։ «Խոտ» տերմինի ընդհանուր օգտագործումը տարբերվում է խոհարարական խոտաբույսերից և բուժիչ բույսերից. դեղորայքային կամ հոգևոր օգտագործման մեջ, բույսի ցանկացած մաս կարող է համարվել «խոտաբույսեր», ներառյալ տերևները, արմատները, ծաղիկները, սերմերը, արմատային կեղևը, ներքին կեղևը (և կամբիումը ), խեժը և պերիկարպը ։

Խոհարարական խոտաբույսեր

Ուրցի փունջ ( Thymus )

Խոհարարական խոտաբույսերը առանձնանում են բանջարեղենից նրանում, որ ինչպես համեմունքները, դրանք էլ օգտագործվում են փոքր քանակությամբ և սննդին ավելի լավ են տալիս համը, քան նյութը[1]։

Բուսական թեյեր

Որոշ խոտաբույսեր կարող են թրմեցնել եռացրած ջրի մեջ` բուսական թեյեր պատրաստելու համար (նաև կոչվում է tisanes)[2][3]: Սովորաբար օգտագործվում են չորացրած տերևները, ծաղիկները կամ սերմերը, կամ օգտագործվում են հենց թարմ խոտաբույսերը։ Բուսական թեյերը պատրաստվում են անուշաբույր խոտաբույսերից[4], չի կարող պարունակել տենիններ կամ կոֆեինը, և դրանք սովորաբար չեն խառնվում կաթի հետ։ Դրանցից են օրինակ՝ երիցուկի թեյը, կամ անանուխի թեյը։ Բուսական թեյերը հաճախ հանգստի լուծում կարող են հանդիսանալ կամ կապված են ծեսերի հետ։

Արտաքին կապեր

  1. Small, E.; National Research Council Canada (2006). Culinary Herbs. NRC Research Press. էջ 1. ISBN 978-0-660-19073-0. Վերցված է հոկտեմբերի 9, 2018-ին.
  2. The Royal Horticultural Society encyclopedia of gardening (2nd ed.). Dorling Kindersley. էջեր 404, 679. ISBN 9781405303538.
  3. Bown, Deni (1995). Encyclopedia of herbs & their uses. Dorling Kindersley. էջեր 10, 11. ISBN 978-0751302035.
  4. Bremness, Lesley. The complete book of herbs. Viking Studio Books. էջ 8. ISBN 9780140238020.