«Էզրա Թեդ Նյումեն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 1. Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Գիտնական}}
{{Տեղեկաքարտ Գիտնական}}
'''Էզրա Թեդ Նյումեն''' ({{ԱԾ}}), [[ամերիկացի]] [[ֆիզիկոս]], հայտնի է ընդհանուր հարաբերականության տեսության մեջ իր կատարած ներդրումով: Նա Պիտսբուրգի համալսարանի պրոֆեսոր է: Մյումենը պարգևատրվել է [[Էյնշտեյն]]ի մրցանակով Ֆիզիկայի ամերիկյան ընկերության կողմից:<blockquote>Հարաբերականության տեսության մեջ ակնառու ներդրման, ներառյալ Նյումեն-Պենրոզի ձևայնացման, Կեր-Նյումենի լուծման և դատարկ շերտավորման տեսության համար: Նրա մտավոր անցյալի, առատաձեռնության և ազնվության համար, որ ներկայացվեց սերունդներին որպես օրինակ և ոգեշնչեց նրանց:</blockquote>
'''Էզրա Թեդ Նյումեն''' ({{ԱԾ}}), [[ամերիկացի]] [[ֆիզիկոս]], հայտնի է ընդհանուր հարաբերականության տեսության մեջ իր կատարած ներդրումով։ Նա Պիտսբուրգի համալսարանի պրոֆեսոր է։ Մյումենը պարգևատրվել է [[Էյնշտեյն]]ի մրցանակով Ֆիզիկայի ամերիկյան ընկերության կողմից։<blockquote>Հարաբերականության տեսության մեջ ակնառու ներդրման, ներառյալ Նյումեն-Պենրոզի ձևայնացման, Կեր-Նյումենի լուծման և դատարկ շերտավորման տեսության համար։ Նրա մտավոր անցյալի, առատաձեռնության և ազնվության համար, որ ներկայացվեց սերունդներին որպես օրինակ և ոգեշնչեց նրանց։</blockquote>


==Կրթություն==
==Կրթություն==
Նյումենը ծնվել է [[Բրոնքս (Նյու Յորք)]]ում, Դեյվիդ և Ֆենի Նյումենների ընտանիքում<ref name=Debus>[[Allen G. Debus]] (1968) ''Who's Who in Science'', page 1250, [[A. N. Marquis]]</ref>: Նա դեռ մանկուց հետաքրքրություն էր ցուցաբերում գիտության, ձգող մագնիսների, կրակի բռնկման և գիտական գրքերի հանդեպ<ref>Paul Basken (February 13, 2011) [http://chronicle.com/article/A-Humble-Heavyweight-in/126335/ A Humble Heavyweight in Physics Finally Gets His Due], [[Chronicle of Higher Education]]</ref>:
Նյումենը ծնվել է [[Բրոնքս (Նյու Յորք)]]ում, Դեյվիդ և Ֆենի Նյումենների ընտանիքում<ref name=Debus>[[Allen G. Debus]] (1968) ''Who's Who in Science'', page 1250, [[A. N. Marquis]]</ref>։ Նա դեռ մանկուց հետաքրքրություն էր ցուցաբերում գիտության, ձգող մագնիսների, կրակի բռնկման և գիտական գրքերի հանդեպ<ref>Paul Basken (February 13, 2011) [http://chronicle.com/article/A-Humble-Heavyweight-in/126335/ A Humble Heavyweight in Physics Finally Gets His Due], [[Chronicle of Higher Education]]</ref>։


Նա սովորել է Բրոնքսի գիտությունների ավագ դպրոցում, որտեղ գերազանց սովորել է ֆիզիկա: Թեդի հայրը հույս ուներ, որ որդին կհետևի իրեն և կդառնա ատամնաբույժ, բայց փոխարենը նա անդամագրվեց Նյու Յորքի համալսարանում, հետագայում իր կրթությունը ֆիզիկայի ոլորտում շարունակելու համար և ավարտեց այն [[1951]] թվականին բակալավրի աստիճանով: Կրթությունը շարունակելու համար նա գնաց [[Սիրաքյուսի համալսարան]], [[1955]] թվականին ձեռք բերեց մագիստրոսի աստիճան, իսկ հաջորդ տարի ստացավ գիտությունների թեկնածուի աստիճան:
Նա սովորել է Բրոնքսի գիտությունների ավագ դպրոցում, որտեղ գերազանց սովորել է ֆիզիկա։ Թեդի հայրը հույս ուներ, որ որդին կհետևի իրեն և կդառնա ատամնաբույժ, բայց փոխարենը նա անդամագրվեց Նյու Յորքի համալսարանում, հետագայում իր կրթությունը ֆիզիկայի ոլորտում շարունակելու համար և ավարտեց այն [[1951]] թվականին բակալավրի աստիճանով։ Կրթությունը շարունակելու համար նա գնաց [[Սիրաքյուսի համալսարան]], [[1955]] թվականին ձեռք բերեց մագիստրոսի աստիճան, իսկ հաջորդ տարի ստացավ գիտությունների թեկնածուի աստիճան։


==Աշխատանքային գործունեությունը ֆիզիկայում==
==Աշխատանքային գործունեությունը ֆիզիկայում==
Նյումենը միացել է Պիտսբուրգի համալսարանի ֆիզիկայի ֆակուլտետին [[1956]] թվականին և դարձել է ֆիզիկայի պրոֆեսոր [[1966]] թվականին: Նա եղել է շրջիկ պրոֆեսոր Սիրաքյուսի համալսարանում և Կինգսի քոլեջում 1960-1961 թվականներին և Լոնդոնի համալսարանում 1964-1965 թվականներին: 1957 թվականին նա ծառայել է որպես խորհրդատու Ռայթ-Պատերսոնի ռազմաօդային բազայում<ref name=Debus/>:
Նյումենը միացել է Պիտսբուրգի համալսարանի ֆիզիկայի ֆակուլտետին [[1956]] թվականին և դարձել է ֆիզիկայի պրոֆեսոր [[1966]] թվականին։ Նա եղել է շրջիկ պրոֆեսոր Սիրաքյուսի համալսարանում և Կինգսի քոլեջում 1960-1961 թվականներին և Լոնդոնի համալսարանում 1964-1965 թվականներին։ 1957 թվականին նա ծառայել է որպես խորհրդատու Ռայթ-Պատերսոնի ռազմաօդային բազայում<ref name=Debus/>։


1962 թվականին [[Ռոջեր Պենրոզ]]ի հետ միասին նա ներկայացրել է Նյումեն-Պենրոզի ձևայնացումը ընդհանուր հարաբերականության տեսության մեջ: Հաջորդ տարի նա համագործակցում է Աբրահամ Տաուբի հետ, աշխատելով Տաուբի լուծման ընդլայնման վրա<ref>{{cite journal |author1=Newman, E. T. |author2=Tamburino, L. A.; & Unti, T. | title=Empty-space generalization of the Schwarzschild metric | journal=J. Math. Phys. | year=1963 | volume=4 | pages=915 | doi=10.1063/1.1704018|bibcode = 1963JMP.....4..915N | issue=7 }}</ref>: Նա նաև ընդհանրացրել է [[Ռոյ Կեր]]ի կողմից ստեղծված [[Կերի չափանիշ]]ը, որը մի շարք փոփոխություններից հետո կոչվել է Կեր-Նյումենի չափանիշ:
1962 թվականին [[Ռոջեր Պենրոզ]]ի հետ միասին նա ներկայացրել է Նյումեն-Պենրոզի ձևայնացումը ընդհանուր հարաբերականության տեսության մեջ։ Հաջորդ տարի նա համագործակցում է Աբրահամ Տաուբի հետ, աշխատելով Տաուբի լուծման ընդլայնման վրա<ref>{{cite journal |author1=Newman, E. T. |author2=Tamburino, L. A.; & Unti, T. | title=Empty-space generalization of the Schwarzschild metric | journal=J. Math. Phys. | year=1963 | volume=4 | pages=915 | doi=10.1063/1.1704018|bibcode = 1963JMP.....4..915N | issue=7 }}</ref>։ Նա նաև ընդհանրացրել է [[Ռոյ Կեր]]ի կողմից ստեղծված [[Կերի չափանիշ]]ը, որը մի շարք փոփոխություններից հետո կոչվել է Կեր-Նյումենի չափանիշ։


1973 թվականին նա պարզաբանել է [[Կոմպլեքս թիվ|կոմպլեքս թվեր]]ի օգտագործումը հարաբերականության մեջ, քննարկեց կոմպլեքս ժամանակը<ref>{{cite journal|last=Newman|first=E. T.|title=Maxwell's equations and complex Minkowski space|journal=[[Journal of Mathematical Physics]]|year=1973|volume=14|issue=1|publisher=The American Institute of Physics|doi=10.1063/1.1666160|subscription=yes|bibcode = 1973JMP....14..102N|pages=102}}</ref>:
1973 թվականին նա պարզաբանել է [[Կոմպլեքս թիվ|կոմպլեքս թվեր]]ի օգտագործումը հարաբերականության մեջ, քննարկեց կոմպլեքս ժամանակը<ref>{{cite journal|last=Newman|first=E. T.|title=Maxwell's equations and complex Minkowski space|journal=[[Journal of Mathematical Physics]]|year=1973|volume=14|issue=1|publisher=The American Institute of Physics|doi=10.1063/1.1666160|subscription=yes|bibcode = 1973JMP....14..102N|pages=102}}</ref>։


==Ընտանիք==
==Ընտանիք==
Մյումենը ամուսնացել է Սելլի Ֆասկոուի հետ [[1958]] թվականի ապրիլի 20-ին<ref name=Debus/>:
Մյումենը ամուսնացել է Սելլի Ֆասկոուի հետ [[1958]] թվականի ապրիլի 20-ին<ref name=Debus/>։


Նրա որդին՝ Դեյվիդ Մյումենը ներկայումս Ալյասկայի Ֆեյրբանկի համալսարանում ֆիզիկայի պրոֆեսոր է, իսկ նրա աղջիկը՝ Դարա Նյումենը ներկայումս [https://www.childrensmuseummissoula.org/families-first/ Families First Missoula] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170702161543/https://www.childrensmuseummissoula.org/families-first/ |date=2017-07-02 }} կրթական տնօրենն է:
Նրա որդին՝ Դեյվիդ Մյումենը ներկայումս Ալյասկայի Ֆեյրբանկի համալսարանում ֆիզիկայի պրոֆեսոր է, իսկ նրա աղջիկը՝ Դարա Նյումենը ներկայումս [https://www.childrensmuseummissoula.org/families-first/ Families First Missoula] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170702161543/https://www.childrensmuseummissoula.org/families-first/ |date=2017-07-02 }} կրթական տնօրենն է։


==Ընտրված հրապարակումներ==
==Ընտրված հրապարակումներ==

03:55, 9 Մարտի 2021-ի տարբերակ

Էզրա Թեդ Նյումեն
անգլ.՝ Ezra Theodore Newman
Ծնվել էհոկտեմբերի 17, 1929(1929-10-17)
Բրոնքս շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Մահացել էմարտի 24, 2021(2021-03-24)[1] (91 տարեկան)
Փիթսբուրգ, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ[1]
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Մասնագիտությունֆիզիկոս և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Փիթսբուրգի համալսարան
Գործունեության ոլորտհարաբերականության ընդհանուր տեսություն
ԱնդամակցությունInternational Society on General Relativity and Gravitation?[2]
Ալմա մատերՍիրաքյուսի համալսարան, Նյու Յորքի համալսարան, Բրոնքսի գիտությունների ավագ դպրոց և Syracuse University College of Arts and Sciences? (հունիսի 1, 1956)[3]
Գիտական աստիճանֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն
Գիտական ղեկավարPeter Bergmann?
Պարգևներ
 Ezra T. Newman Վիքիպահեստում

Էզրա Թեդ Նյումեն (հոկտեմբերի 17, 1929(1929-10-17), Բրոնքս շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ - մարտի 24, 2021(2021-03-24)[1], Փիթսբուրգ, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ[1]), ամերիկացի ֆիզիկոս, հայտնի է ընդհանուր հարաբերականության տեսության մեջ իր կատարած ներդրումով։ Նա Պիտսբուրգի համալսարանի պրոֆեսոր է։ Մյումենը պարգևատրվել է Էյնշտեյնի մրցանակով Ֆիզիկայի ամերիկյան ընկերության կողմից։

Հարաբերականության տեսության մեջ ակնառու ներդրման, ներառյալ Նյումեն-Պենրոզի ձևայնացման, Կեր-Նյումենի լուծման և դատարկ շերտավորման տեսության համար։ Նրա մտավոր անցյալի, առատաձեռնության և ազնվության համար, որ ներկայացվեց սերունդներին որպես օրինակ և ոգեշնչեց նրանց։

Կրթություն

Նյումենը ծնվել է Բրոնքս (Նյու Յորք)ում, Դեյվիդ և Ֆենի Նյումենների ընտանիքում[5]։ Նա դեռ մանկուց հետաքրքրություն էր ցուցաբերում գիտության, ձգող մագնիսների, կրակի բռնկման և գիտական գրքերի հանդեպ[6]։

Նա սովորել է Բրոնքսի գիտությունների ավագ դպրոցում, որտեղ գերազանց սովորել է ֆիզիկա։ Թեդի հայրը հույս ուներ, որ որդին կհետևի իրեն և կդառնա ատամնաբույժ, բայց փոխարենը նա անդամագրվեց Նյու Յորքի համալսարանում, հետագայում իր կրթությունը ֆիզիկայի ոլորտում շարունակելու համար և ավարտեց այն 1951 թվականին բակալավրի աստիճանով։ Կրթությունը շարունակելու համար նա գնաց Սիրաքյուսի համալսարան, 1955 թվականին ձեռք բերեց մագիստրոսի աստիճան, իսկ հաջորդ տարի ստացավ գիտությունների թեկնածուի աստիճան։

Աշխատանքային գործունեությունը ֆիզիկայում

Նյումենը միացել է Պիտսբուրգի համալսարանի ֆիզիկայի ֆակուլտետին 1956 թվականին և դարձել է ֆիզիկայի պրոֆեսոր 1966 թվականին։ Նա եղել է շրջիկ պրոֆեսոր Սիրաքյուսի համալսարանում և Կինգսի քոլեջում 1960-1961 թվականներին և Լոնդոնի համալսարանում 1964-1965 թվականներին։ 1957 թվականին նա ծառայել է որպես խորհրդատու Ռայթ-Պատերսոնի ռազմաօդային բազայում[5]։

1962 թվականին Ռոջեր Պենրոզի հետ միասին նա ներկայացրել է Նյումեն-Պենրոզի ձևայնացումը ընդհանուր հարաբերականության տեսության մեջ։ Հաջորդ տարի նա համագործակցում է Աբրահամ Տաուբի հետ, աշխատելով Տաուբի լուծման ընդլայնման վրա[7]։ Նա նաև ընդհանրացրել է Ռոյ Կերի կողմից ստեղծված Կերի չափանիշը, որը մի շարք փոփոխություններից հետո կոչվել է Կեր-Նյումենի չափանիշ։

1973 թվականին նա պարզաբանել է կոմպլեքս թվերի օգտագործումը հարաբերականության մեջ, քննարկեց կոմպլեքս ժամանակը[8]։

Ընտանիք

Մյումենը ամուսնացել է Սելլի Ֆասկոուի հետ 1958 թվականի ապրիլի 20-ին[5]։

Նրա որդին՝ Դեյվիդ Մյումենը ներկայումս Ալյասկայի Ֆեյրբանկի համալսարանում ֆիզիկայի պրոֆեսոր է, իսկ նրա աղջիկը՝ Դարա Նյումենը ներկայումս Families First Missoula Արխիվացված 2017-07-02 Wayback Machine կրթական տնօրենն է։

Ընտրված հրապարակումներ

  • Frittelli, Simonetta; Kling, Thomas P.; Newman, Ezra T. (2000). «Image distortion from optical scalars in non perturbative gravitational lensing». Physical Review D. 63 (2). arXiv:gr-qc/0011108. Bibcode:2001PhRvD..63b3007F. doi:10.1103/PhysRevD.63.023007.
  • Newman, E. T.; Couch, E.; Chinnapared, K.; Exton, A.; Prakash, A.; Torrence, R. J. (1965). «Metric of a rotating charged mass». J. Math. Phys. 6 (6): 918. Bibcode:1965JMP.....6..918N. doi:10.1063/1.1704351.
  • Newman, E. T.; Penrose, R. (1962). «An approach to gravitational radiation by a method of spin coefficients». J. Math. Phys. 3 (3): 566. Bibcode:1962JMP.....3..566N. doi:10.1063/1.1724257.

Ծանոթագրություններ

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Ezra Ted Newman ObituaryPittsburgh: 2021. — ISSN 1068-624X; 2692-6903
  2. http://www.isgrg.org/history.php
  3. ORCID Public Data File 2020 — 2020. — doi:10.23640/07243.13066970.V1
  4. http://www.aps.org/programs/honors/prizes/prizerecipient.cfm?last_nm=Newman&first_nm=Ezra&year=2011
  5. 5,0 5,1 5,2 Allen G. Debus (1968) Who's Who in Science, page 1250, A. N. Marquis
  6. Paul Basken (February 13, 2011) A Humble Heavyweight in Physics Finally Gets His Due, Chronicle of Higher Education
  7. Newman, E. T.; Tamburino, L. A.; & Unti, T. (1963). «Empty-space generalization of the Schwarzschild metric». J. Math. Phys. 4 (7): 915. Bibcode:1963JMP.....4..915N. doi:10.1063/1.1704018.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  8. Newman, E. T. (1973). «Maxwell's equations and complex Minkowski space». Journal of Mathematical Physics. The American Institute of Physics. 14 (1): 102. Bibcode:1973JMP....14..102N. doi:10.1063/1.1666160. {{cite journal}}: Unknown parameter |subscription= ignored (|url-access= suggested) (օգնություն)

== References ==

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էզրա Թեդ Նյումեն» հոդվածին։