«Զբաղվածություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

20:57, 8 Մարտի 2021-ի տարբերակ

Զբաղվածություն, ՀՀ օրենքով չարգելված և ՀՀ Զբաղվածության Ոլորտը Կարգավորող Հիմնական Իրավական ակտերով նախատեսված գործունեության տեսակներ, որոնց մեջ մտնում են.

գործատուների մոտ վճարովի կամ վարձու աշխատանքային գործունեությունը՝ ներառյալ ՀՀ օրենքներով նախատեսված ծառայությունների կադրերի ռեզերվում գտնվելը, բացառությամբ այդ աշխատանքի դիմաց վարձատրություն չնախատեսող դեպքերի,
ծառայությունների մատուցումը կամ աշխատանքների իրականացումը քաղաքացիաիրավական պայմանագրով
անհատ ձեռնարկատիրական և նոտարի գործունեությունը
արտոնագրային վճար վճարողի գործունեությունը
ժամկետային պարտադիր զինվորական ծառայությունը
ուսումնական հաստատություններում, մասնագիտական ուսուցման դասընթացներում և ուսուցման այլ ձևերում առկա ուսուցումը^[1]։

Հայաստանում գործում է Զբաղվածության պետական գործակալությունը^[2], որը, հանդիսանալով զբաղվածության ոլորտը կարգավորող Լիազոր մարմին, իրականացնում է տարբեր ծրագրեր բարձրացնելու համար երկրի բնակչության տնտեսական ակտիվությունը։

Ըստ զբաղվածության կարգավիճակի՝ զբաղվածներին տարանջատում են վարձու և ոչ վարձու աշխատողների։ Վարձու աշխատող է համարվում այն անձը, ով աշխատում է գործատուի հետ կնքած պայմանագրի, աշխատանքի ընդունման հրամանի կամ բանավոր համաձայնության հիման վրա, և իր աշխատանքի դիմաց ստանում է դրամական և/կամ բնաիրային փոխհատուցում՝ աշխատավարձի տեսքով։ Ոչ վարձու աշխատող է համարվում այն անձը, ով իրեն ինքնուրույնաբար է ապահովում եկամտաբեր տնտեսական գործունեություն և ներգրավված է սեփական գործում՝ բիզնեսում, որպես զբաղված անձ, միևնույն ժամանակ կայացնում է արտադրական որոշումներ կամ լիազորում է այլ անձանց, և իր գործունեությունն իրականացնում է վարձու աշխատողների ներգրավմամբ կամ առանց վարձու աշխատողների։

Ոչ վարձու աշխատողների տեսակները ըստ կարգավիճակի:

Գործատուն անձ է, ով իրականացնում է եկամտաբեր աշխատանք/գործունեություն ինքնուրույն կամ մեկ կամ մի քանչ գործընկերների հետ համատեղ, որի ընթացքում և աշխատանքի կատարման նպատակով մշտապես ներգրավում է մեկ կամ ավելի վարձու աշխատողներ։
Ինքնազբաղվածն այն անձն է, ով ինքնուրույն կամ մեկ և ավելի գործընկերների հետ զբաղված է և կատարում է եկամտաբեր աշխատանք՝ առանց աշխատողներ ներգրավելու, իսկ աշատողների ներգրավման դեպքում, այդ աշխատանքը մշտական բնույթ չի կրում։
Առանց վարձատրության աշխատող ընտանիքի անդամն այն անձն է, ով աշխատում է ընտանիքին կամ իր տնային տնտեսությանը պատկանող ընտանեկան կազմակերպությունում։ Այս աշխատանքները կատարվում ենք օժանդակելու և օգնելու համար ընտանեկան կազմակերպությանը, որի դիմաց աշխատողը չի ստանում դրամական կամ բնաիրային փոխհատուցում։
Արտադրական, սպառողական կոոպեերատիվի անդամն այն անձն է, ով կոոպերատիվում ներգրավված աշխատող/անդամ է, մյուս անդամների հետ հավասար իրավունքներով մասնակցում է արտադրության կազմակերպմանը, ստացված արտդրանքի իրացմանը, ինչպես նաև կազմակերպության եկամուտների բաշխմանն առնչվող հարցերի լուծմանը։

Զբաղվածություն չի համարվում տնտեսական գործունեություն չհամարվող, ինչպես օրինակ՝ մուրացկանությունն ու գողությունը, և եկամուտ չհետապնդող կամավոր աշխատանքները, որոնք կատարվում են այլ տնային տնտեսությունների կամ կազմակերպությունների համար անվարձահատույց, այդ թվում սեփական տան, բնակարանի մասնակի շինարարության կամ վերանորոգման համար են իրականացվում։ Զբաղվածության մակարդակը զբաղվածների թվաքանակի մասնաբաժինն է աշխատանքային ռեսուրսներում ^[3]։

Ծանոթագրություններ

↑ ՀՀ Զբաղվածության Ոլորտը Կարգավորող Հիմնական Իրավական ակտերի ժողովածու.- Եր.: Անտարես, 2016. էջ 8
↑ Զբաղվածության պետական գործակալության կայք
↑ Աշխատանքի շուկան ՀՀ-ում 2011-2015 թթ.: Եր. 2016: Էջ 47-48

[1] ՀՀ Զբաղվածության Ոլորտը Կարգավորող Հիմնական Իրավական ակտերի ժողովածու.- Եր.: Անտարես, 2016. էջ 8

[2] Զբաղվածության պետական գործակալության կայք

[3] Աշխատանքի շուկան ՀՀ-ում 2011-2015 թթ.: Եր. 2016: Էջ 47-48

[1]

[2]

[3]

@@ Տող 5. / Տող 5. @@
 * արտոնագրային վճար վճարողի գործունեությունը
 * ժամկետային պարտադիր զինվորական ծառայությունը
-* ուսումնական հաստատություններում, մասնագիտական ուսուցման դասընթացներում և ուսուցման այլ ձևերում առկա ուսուցումը<ref>ՀՀ Զբաղվածության Ոլորտը Կարգավորող Հիմնական Իրավական ակտերի ժողովածու.- Եր.: Անտարես, 2016. էջ 8</ref>:
+* ուսումնական հաստատություններում, մասնագիտական ուսուցման դասընթացներում և ուսուցման այլ ձևերում առկա ուսուցումը<ref>ՀՀ Զբաղվածության Ոլորտը Կարգավորող Հիմնական Իրավական ակտերի ժողովածու.- Եր.: Անտարես, 2016. էջ 8</ref>։
-[[Հայաստան]]ում գործում է Զբաղվածության պետական գործակալությունը<ref>[http://www.employment.am/ Զբաղվածության պետական գործակալության կայք]</ref>, որը, հանդիսանալով զբաղվածության ոլորտը կարգավորող Լիազոր մարմին, իրականացնում է տարբեր ծրագրեր բարձրացնելու համար երկրի բնակչության տնտեսական ակտիվությունը:
+[[Հայաստան]]ում գործում է Զբաղվածության պետական գործակալությունը<ref>[http://www.employment.am/ Զբաղվածության պետական գործակալության կայք]</ref>, որը, հանդիսանալով զբաղվածության ոլորտը կարգավորող Լիազոր մարմին, իրականացնում է տարբեր ծրագրեր բարձրացնելու համար երկրի բնակչության տնտեսական ակտիվությունը։
-Ըստ զբաղվածության կարգավիճակի՝ զբաղվածներին տարանջատում են վարձու և ոչ վարձու աշխատողների:
+Ըստ զբաղվածության կարգավիճակի՝ զբաղվածներին տարանջատում են վարձու և ոչ վարձու աշխատողների։
-'''''Վարձու աշխատող''''' է համարվում այն անձը, ով աշխատում է գործատուի հետ կնքած պայմանագրի, աշխատանքի ընդունման հրամանի կամ բանավոր համաձայնության հիման վրա, և իր աշխատանքի դիմաց ստանում է դրամական և/կամ բնաիրային փոխհատուցում՝ աշխատավարձի տեսքով:
+'''''Վարձու աշխատող''''' է համարվում այն անձը, ով աշխատում է գործատուի հետ կնքած պայմանագրի, աշխատանքի ընդունման հրամանի կամ բանավոր համաձայնության հիման վրա, և իր աշխատանքի դիմաց ստանում է դրամական և/կամ բնաիրային փոխհատուցում՝ աշխատավարձի տեսքով։
-'''''Ոչ վարձու աշխատող''''' է համարվում այն անձը, ով իրեն ինքնուրույնաբար է ապահովում եկամտաբեր տնտեսական գործունեություն և ներգրավված է սեփական գործում՝ բիզնեսում, որպես զբաղված անձ, միևնույն ժամանակ կայացնում է արտադրական որոշումներ կամ լիազորում է այլ անձանց, և իր գործունեությունն  իրականացնում է վարձու աշխատողների ներգրավմամբ կամ առանց վարձու աշխատողների:
+'''''Ոչ վարձու աշխատող''''' է համարվում այն անձը, ով իրեն ինքնուրույնաբար է ապահովում եկամտաբեր տնտեսական գործունեություն և ներգրավված է սեփական գործում՝ բիզնեսում, որպես զբաղված անձ, միևնույն ժամանակ կայացնում է արտադրական որոշումներ կամ լիազորում է այլ անձանց, և իր գործունեությունն  իրականացնում է վարձու աշխատողների ներգրավմամբ կամ առանց վարձու աշխատողների։
 ==== Ոչ վարձու աշխատողների տեսակները ըստ կարգավիճակի:====
-* '''Գործատուն''' անձ է, ով իրականացնում է եկամտաբեր աշխատանք/գործունեություն ինքնուրույն կամ մեկ կամ մի քանչ գործընկերների հետ համատեղ, որի ընթացքում և աշխատանքի կատարման նպատակով մշտապես ներգրավում է մեկ կամ ավելի վարձու աշխատողներ:
+* '''Գործատուն''' անձ է, ով իրականացնում է եկամտաբեր աշխատանք/գործունեություն ինքնուրույն կամ մեկ կամ մի քանչ գործընկերների հետ համատեղ, որի ընթացքում և աշխատանքի կատարման նպատակով մշտապես ներգրավում է մեկ կամ ավելի վարձու աշխատողներ։
-* '''Ինքնազբաղվածն''' այն անձն է, ով ինքնուրույն կամ մեկ և ավելի գործընկերների հետ զբաղված է և կատարում է եկամտաբեր աշխատանք՝ առանց աշխատողներ ներգրավելու, իսկ աշատողների ներգրավման դեպքում, այդ աշխատանքը մշտական բնույթ չի կրում:
+* '''Ինքնազբաղվածն''' այն անձն է, ով ինքնուրույն կամ մեկ և ավելի գործընկերների հետ զբաղված է և կատարում է եկամտաբեր աշխատանք՝ առանց աշխատողներ ներգրավելու, իսկ աշատողների ներգրավման դեպքում, այդ աշխատանքը մշտական բնույթ չի կրում։
-* '''Առանց վարձատրության աշխատող ընտանիքի անդամն''' այն անձն է, ով աշխատում է ընտանիքին կամ իր տնային տնտեսությանը պատկանող ընտանեկան կազմակերպությունում: Այս աշխատանքները կատարվում ենք օժանդակելու և օգնելու համար ընտանեկան կազմակերպությանը, որի դիմաց աշխատողը չի ստանում դրամական կամ բնաիրային փոխհատուցում:
+* '''Առանց վարձատրության աշխատող ընտանիքի անդամն''' այն անձն է, ով աշխատում է ընտանիքին կամ իր տնային տնտեսությանը պատկանող ընտանեկան կազմակերպությունում։ Այս աշխատանքները կատարվում ենք օժանդակելու և օգնելու համար ընտանեկան կազմակերպությանը, որի դիմաց աշխատողը չի ստանում դրամական կամ բնաիրային փոխհատուցում։
-* '''Արտադրական, սպառողական կոոպեերատիվի անդամն''' այն անձն է, ով կոոպերատիվում ներգրավված աշխատող/անդամ է, մյուս անդամների հետ հավասար իրավունքներով մասնակցում է արտադրության կազմակերպմանը, ստացված արտդրանքի իրացմանը, ինչպես նաև կազմակերպության եկամուտների բաշխմանն առնչվող հարցերի լուծմանը:
+* '''Արտադրական, սպառողական կոոպեերատիվի անդամն''' այն անձն է, ով կոոպերատիվում ներգրավված աշխատող/անդամ է, մյուս անդամների հետ հավասար իրավունքներով մասնակցում է արտադրության կազմակերպմանը, ստացված արտդրանքի իրացմանը, ինչպես նաև կազմակերպության եկամուտների բաշխմանն առնչվող հարցերի լուծմանը։
-'''''Զբաղվածություն''''' չի համարվում տնտեսական գործունեություն չհամարվող, ինչպես օրինակ՝ մուրացկանությունն ու գողությունը, և եկամուտ չհետապնդող կամավոր աշխատանքները, որոնք կատարվում են այլ տնային տնտեսությունների կամ կազմակերպությունների համար անվարձահատույց, այդ թվում սեփական տան, բնակարանի մասնակի շինարարության կամ վերանորոգման համար են իրականացվում:
+'''''Զբաղվածություն''''' չի համարվում տնտեսական գործունեություն չհամարվող, ինչպես օրինակ՝ մուրացկանությունն ու գողությունը, և եկամուտ չհետապնդող կամավոր աշխատանքները, որոնք կատարվում են այլ տնային տնտեսությունների կամ կազմակերպությունների համար անվարձահատույց, այդ թվում սեփական տան, բնակարանի մասնակի շինարարության կամ վերանորոգման համար են իրականացվում։
-'''''Զբաղվածության մակարդակը''''' զբաղվածների թվաքանակի մասնաբաժինն է աշխատանքային ռեսուրսներում <ref>Աշխատանքի շուկան ՀՀ-ում 2011-2015 թթ.: Եր. 2016: Էջ 47-48</ref>:
+'''''Զբաղվածության մակարդակը''''' զբաղվածների թվաքանակի մասնաբաժինն է աշխատանքային ռեսուրսներում <ref>Աշխատանքի շուկան ՀՀ-ում 2011-2015 թթ.: Եր. 2016: Էջ 47-48</ref>։
 == Ծանոթագրություններ ==