«Բենիամին Մարգարյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Բենիամին Եղիշեի Մարգարյան;
	Դիմանկար; աստղագետ, ակադեմիկոս
Ծնվել է	դեկտեմբեր 12 1913
Ծննդավայր	Շուլավեր, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	սեպտեմբեր 30 1985
Մահվան վայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Բյուրական
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Ազգություն	հայ
Կրթություն	Երևանի պետական համալսարան (1938)
Կոչում	ակադեմիկոս
Գիտական աստիճան	ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր
Մասնագիտություն	աստղագետ և համալսարանի դասախոս
Աշխատավայր	Երևանի պետական համալսարան և ՀՀ ԳԱԱ Վ. Հ. Համբարձումյանի անվան Բյուրականի աստղադիտարան
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Պարգևներ և ; մրցանակներ	; և
Անդամություն	ՀՀ ԳԱԱ և Միջազգային աստղագիտական միություն

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

20:39, 9 Հուլիսի 2012-ի տարբերակ

Բենիամին Եղիշեի Մարգարյան (1913 − 1985), հայ խորհրդային աստղագետ, Հայկական ՍՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս (1971), ՀՍՍՀ Գիտության վաստակավոր գործիչ (1961): ՍՍՀՄ ԳԱ աստղագիտական խորհրդի անդամ (1964), Միջազգային աստղագիտական միության «Գալակտիկաներ» հանձնաժողովի փոխնախագահ (1973-1976), նախագահ (1976-79)։

Կենսագրություն

Բ. Ե. Մարգարյանը ծնվել է նոյեմբերի 29-ին (դեկտեմբերի 12) Թիֆլիսի նահանգի Շուլավեր բնակավայրում (Շահումյան, այժմ Վրաստանի Մառնեուլի մունիցիպալիտետ)՝ հայկական ընտանիքում։ 1938 թ. ավարտել է Երևանի պետական համալսարանը, 1941 թ.՝ Լենինգրադի համալսարանի ասպիրանտուրան: 1943-1957թթ. դասավանդել է ԵՊՀ-ում: 1944թ.-ից մինչև իր մահը աշխատել է Բյուրականի աստղադիտարանում (1952-57թթ.` փոխտնօրեն, 1957-1985թթ.` գալակտիկաների բաժնի վարիչ): Մահացել է 1985 թ. սեպտեմբերի 30-ին։

Գիտական գործունեություն

Գիտական աշխատանքները վերաբերում են աստղային և արտագալակտիկական աստղագիտությանը: Նրա գլխավորությամբ մշակվել է աստղերի տեսանելի բաշխման մեջ դիտվող ֆլուկտուացիաների (տատանումների) տեսությունը` տիեզերական կլանման հաշվի առմամբ: Վ.Հ. Համբարձումյանի հետ համատեղ հաստատել է Գալակտիկայում երիտասարդ, անկայուն աստղային համակարգերի` աստղասփյուռների առկայությունը, ինչը վկայում է, որ աստղառաջացման գործընթացը շարունակվում է նաև մեր դարաշրջանում, ընդ որում աստղերը ծնվում են խմբերով: Կատարել է ցրված աստղակույտերի դասակարգում, ուսումնասիրել է դրանց տեղաբաշխման առանձնահատկությունները և նկարագրել է Գալակտիկայի պարուրաձև ճյուղերի նկատմամբ դրանց դիրքը: Բացահայտել է պայծառ գալակտիկաների շարքում գունային ու սպեկտրալ տարականոն (անոմալ) բնութագրերով օժտված օբյեկտների հատուկ դասի առկայությունը: Բացահայտված երևույթի բացատրման համար առաջինն է առաջ քաշել գալակտիկաների միջուկներում ոչ ջերմային բնույթի ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների առկայության գաղափարը: Այդ ուղղությամբ մշակել է հատուկ մեթոդաբանություն և 1965թ.-ից Բյուրականի աստղադիտարանում Շմիդտի` մեկ մետր տրամագիծ ունեցող աստղադիտակով անցկացրել է աստղային երկնքի առաջին սպեկտրալ շրջահայությունը: Դիտումների արդյունքում հայտնաբերել է հատուկ դասի` սպեկտրի ուլտրամանուշակագույն տիրույթում ճառագայթման ավելցուկ ունեցող մեծ թվով թույլ գալակտիկաներ (13-17-րդ աստղային մեծության), որոնք կոչվում են նրա անունով` Մարգարյանի գալակտիկաներ: Տարբեր աստղադիտարաններում հետագա ուսումնասիրությունները ցույց տվեցին, որ դրանք Մետագալակտիկայի ակտիվ գոյացումների ընդարձակ դաս են կազմում: Այդ գալակտիկաների նշանակալի մասն ունի ռադիո-, ինֆրակարմիր և ռենտգենային ճառագայթում, իսկ դրանց շուրջ 10 %-ին հատուկ են Սեյֆերտի տիպի գալակտիկաներին բնորոշ հատկություններ. սպեկտրներում գծերը տարբեր չափով լայնացած են: Դրանց շարքում կան նաև քվազարներ և ВL Մողեսի տիպի օբյեկտներ:

Պարգևներ

ԽՍՀՄ Պետական (Ստալինյան) մրցանակի դափնեկիր (1950)
Պատվո նշան շքանշան (1955)
Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան (1983)

Գրականություն

Атлас звездных скоплений различных типов, 1953. М.,.{{cite book}}: CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)

Колчинский И.Г.,Корсунь А.А.,Родригес М.Г.. Астрономы.Биографический справочник. Киев,: Наукова думка, 1986.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
«Բյուրականի աստղադիտարանի հաղորդումներ»։ պրակ 1, 1946։
«Галактики с ультрафиолетовым континуумом»։ Астрофизика,(3) 1957։
«On the Nature of Galaxies with UV Continuum Having Broad Emission Lines»։ Astronomy and Astrophisics, (58) 1977։

Արտաքին հղումներ

Բ. Ե. Մարգարյանի կենսագրությունը՝ Հայկական գիտական համագործակցություն կայքում armscoop.com

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) — Երևան: 1981. — հատոր 7. — էջ 301—302.

[_8cb7b25cfd115c92-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) — Երևան: 1981. — հատոր 7. — էջ 301—302.

[1]

@@ Տող 19. / Տող 19. @@
 <noinclude>
-'''Բենիամին Եղիշեի Մարգարյան''' (1913 − 1985) — հայ խորհրդային [[աստղագիտություն|աստղագետ]], [[Հայկական ՍՍՀ]] [[Հայաստանի Հանրապետության գիտությունների ազգային ակադեմիա|ԳԱ ]] ակադեմիկոս (1971), ՀՍՍՀ  Գիտության վաստակավոր գործիչ (1961): [[ՍՍՀՄ]] ԳԱ աստղագիտական խորհրդի անդամ (1964), [[Միջազգային աստղագիտական միություն|Միջազգային աստղագիտական միության]] «Գալակտիկաներ» հանձնաժողովի փոխնախագահ (1973-1976), նախագահ (1976-79)։
+'''Բենիամին Եղիշեի Մարգարյան''' (1913 − 1985),  հայ խորհրդային [[աստղագիտություն|աստղագետ]], [[Հայկական ՍՍՀ]] [[Հայաստանի Հանրապետության գիտությունների ազգային ակադեմիա|ԳԱ]] ակադեմիկոս (1971), ՀՍՍՀ  Գիտության վաստակավոր գործիչ (1961): [[ՍՍՀՄ]] ԳԱ աստղագիտական խորհրդի անդամ (1964), [[Միջազգային աստղագիտական միություն|Միջազգային աստղագիտական միության]] «Գալակտիկաներ» հանձնաժողովի փոխնախագահ (1973-1976), նախագահ (1976-79)։
 == Կենսագրություն ==
@@ Տող 26. / Տող 26. @@
 == Գիտական գործունեություն ==
-Գիտական աշխատանքները վերաբերում են [[աստղեր|աստղ]]ային և [[արտագալակտիկական աստղագիտություն|արտագալակտիկական]] [[աստղագիտություն|աստղագիտությանը]]: Նրա գլխավորությամբ մշակվել է աստղերի տեսանելի բաշխման մեջ դիտվող [[ֆլուկտուացիաների տեսություն|ֆլուկտուացիաների  (տատանումների) տեսությունը]]` [[Տիեզերք|տիեզերական]] կլանման հաշվի առմամբ: [[Վիկտոր Համբարձումյան|Վ.Հ. Համբարձումյանի]] հետ համատեղ հաստատել է [[Գալակտիկա]]յում երիտասարդ, անկայուն աստղային համակարգերի` [[աստղասփյուռ]]ների առկայությունը, ինչը վկայում է, որ [[աստղառաջացման գործընթաց]]ը շարունակվում է նաև մեր դարաշրջանում, ընդ որում աստղերը ծնվում են խմբերով: Կատարել է [[ցրված աստղակույտեր]]ի դասակարգում, ուսումնասիրել է դրանց տեղաբաշխման առանձնահատկությունները և նկարագրել է Գալակտիկայի պարուրաձև ճյուղերի նկատմամբ դրանց դիրքը: Բացահայտել է պայծառ գալակտիկաների շարքում գունային ու [[սպեկտր]]ալ տարականոն (անոմալ) բնութագրերով օժտված օբյեկտների հատուկ դասի առկայությունը: Բացահայտված երևույթի  բացատրման համար առաջինն է առաջ քաշել գալակտիկաների միջուկներում  ոչ ջերմային բնույթի [[ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներ]]ի առկայության գաղափարը: Այդ ուղղությամբ մշակել է հատուկ մեթոդաբանություն և 1965թ.-ից Բյուրականի աստղադիտարանում [[Շմիդտի աստղադիտակ|Շմիդտի]]` մեկ մետր տրամագիծ ունեցող [[աստղադիտակ]]ով անցկացրել է [[աստղային երկինք|աստղային երկնքի]] առաջին սպեկտրալ շրջահայությունը: Դիտումների արդյունքում հայտնաբերել է հատուկ դասի` սպեկտրի ուլտրամանուշակագույն տիրույթում ճառագայթման ավելցուկ ունեցող մեծ թվով թույլ գալակտիկաներ (13-17-րդ աստղային մեծության), որոնք կոչվում են նրա անունով` [[Մարգարյանի գալակտիկաներ]]: Տարբեր [[աստղադիտարան]]ներում հետագա ուսումնասիրությունները ցույց տվեցին, որ դրանք [[Մետագալակտիկա]]յի ակտիվ գոյացումների ընդարձակ դաս են կազմում: Այդ գալակտիկաների նշանակալի մասն ունի [[ռադիոճառագայթներ|ռադիո-]], [[ինֆրակարմիր]] և [[ռենտգենային ճառագայթներ|ռենտգենային ճառագայթում]], իսկ դրանց շուրջ 10 %-ին հատուկ են [[Սեյֆերտի գալակտիկաներ|Սեյֆերտի]] տիպի գալակտիկաներին բնորոշ հատկություններ. սպեկտրներում գծերը տարբեր չափով լայնացած են: Դրանց շարքում կան նաև [[քվազար]]ներ և [[ВL Մողես]]ի տիպի օբյեկտներ:
+Գիտական աշխատանքները վերաբերում են [[աստղեր|աստղ]]ային և [[արտագալակտիկական աստղագիտություն|արտագալակտիկական]] [[աստղագիտություն|աստղագիտությանը]]: Նրա գլխավորությամբ մշակվել է աստղերի տեսանելի բաշխման մեջ դիտվող [[ֆլուկտուացիաների տեսություն|ֆլուկտուացիաների (տատանումների) տեսությունը]]` [[Տիեզերք|տիեզերական]] կլանման հաշվի առմամբ: [[Վիկտոր Համբարձումյան|Վ.Հ. Համբարձումյանի]] հետ համատեղ հաստատել է [[Գալակտիկա]]յում երիտասարդ, անկայուն աստղային համակարգերի` [[աստղասփյուռ]]ների առկայությունը, ինչը վկայում է, որ [[աստղառաջացման գործընթաց]]ը շարունակվում է նաև մեր դարաշրջանում, ընդ որում աստղերը ծնվում են խմբերով: Կատարել է [[ցրված աստղակույտեր]]ի դասակարգում, ուսումնասիրել է դրանց տեղաբաշխման առանձնահատկությունները և նկարագրել է Գալակտիկայի պարուրաձև ճյուղերի նկատմամբ դրանց դիրքը: Բացահայտել է պայծառ գալակտիկաների շարքում գունային ու [[սպեկտր]]ալ տարականոն (անոմալ) բնութագրերով օժտված օբյեկտների հատուկ դասի առկայությունը: Բացահայտված երևույթի  բացատրման համար առաջինն է առաջ քաշել գալակտիկաների միջուկներում  ոչ ջերմային բնույթի [[ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներ]]ի առկայության գաղափարը: Այդ ուղղությամբ մշակել է հատուկ մեթոդաբանություն և 1965թ.-ից Բյուրականի աստղադիտարանում [[Շմիդտի աստղադիտակ|Շմիդտի]]` մեկ մետր տրամագիծ ունեցող [[աստղադիտակ]]ով անցկացրել է [[աստղային երկինք|աստղային երկնքի]] առաջին սպեկտրալ շրջահայությունը: Դիտումների արդյունքում հայտնաբերել է հատուկ դասի` սպեկտրի ուլտրամանուշակագույն տիրույթում ճառագայթման ավելցուկ ունեցող մեծ թվով թույլ գալակտիկաներ (13-17-րդ աստղային մեծության), որոնք կոչվում են նրա անունով` [[Մարգարյանի գալակտիկաներ]]: Տարբեր [[աստղադիտարան]]ներում հետագա ուսումնասիրությունները ցույց տվեցին, որ դրանք [[Մետագալակտիկա]]յի ակտիվ գոյացումների ընդարձակ դաս են կազմում: Այդ գալակտիկաների նշանակալի մասն ունի [[ռադիոճառագայթներ|ռադիո-]], [[ինֆրակարմիր]] և [[ռենտգենային ճառագայթներ|ռենտգենային ճառագայթում]], իսկ դրանց շուրջ 10 %-ին հատուկ են [[Սեյֆերտի գալակտիկաներ|Սեյֆերտի]] տիպի գալակտիկաներին բնորոշ հատկություններ. սպեկտրներում գծերը տարբեր չափով լայնացած են: Դրանց շարքում կան նաև [[քվազար]]ներ և [[ВL Մողես]]ի տիպի օբյեկտներ:
 == Պարգևներ ==