«Աղաթթու»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
չ 37.252.82.159 (քննարկում) մասնակցի խմբագրումները հետ են շրջվել Iluvatar մասնակցի վերջին տարբերակին։
Պիտակ՝ Հետշրջում
Տող 3. Տող 3.
| պատկեր 2 = Hydrochloric acid 30 percent.jpg
| պատկեր 2 = Hydrochloric acid 30 percent.jpg
}}
}}
'''Աղաթթու''' կամ '''HCl''', [[քլորաջրածին|քլորաջրածնի]] 90%-անոց լուծույթը [[ջուր|Ջրում]], ուժեղ, միահիմն [[թթուներ|Թթու]]։
'''Աղաթթու''' կամ '''HCl''', [[քլորաջրածին|քլորաջրածնի]] լուծույթը [[ջուր|ջրում]], ուժեղ, միահիմն [[թթուներ|թթու]]։


== Ընդհանուր բնութագիր ==
== Ընդհանուր բնութագիր ==
'''Քլորաջրածինը շատ լավ լուծվում է ջրում, նորմալ պայմաններում 1 ծավալ ջրում լուծվում է 500 ծավալ''' քլորաջրածին և լուծվելիս ստացվում է առավելագույնս 90 %-անոց աղաթթու, որի [[խտություն]]ը '''p=1300 գ/դմ<sup>3</sup>'''։ Խիտ աղաթթուն խոնավ օդում ծխում է, քանի որ քլորաջրածինը ցնդում է ու անոթի բերանի մոտ ջրի գոլորշիների հետ աղաթթվի մանրագույն կաթիլներ է առաջացնում։
Քլորաջրածինը շատ լավ լուծվում է ջրում, նորմալ պայմաններում 1 ծավալ ջրում լուծվում է 500 ծավալ քլորաջրածին և լուծվելիս ստացվում է առավելագույնս 40 %-անոց աղաթթու, որի [[խտություն]]ը p=1,19 գ/մլ։ Խիտ աղաթթուն խոնավ օդում ծխում է, քանի որ քլորաջրածինը ցնդում է ու անոթի բերանի մոտ ջրի գոլորշիների հետ աղաթթվի մանրագույն կաթիլներ է առաջացնում։


[[Պատկեր:Hydrochloric acid ammonia.jpg|thumb|120px|Աղաթթուն բաժակի մեջ]]
[[Պատկեր:Hydrochloric acid ammonia.jpg|thumb|120px|Աղաթթուն բաժակի մեջ]]
Տող 74. Տող 74.
== Աղաթթվի աղերը ==
== Աղաթթվի աղերը ==
[[Պատկեր:Hazard C.svg|100px|մինի]]
[[Պատկեր:Hazard C.svg|100px|մինի]]
KClO<sub>3</sub>-ի բաղադրությունը պարզաբանել է ֆրանսիացի գիտնական Բերթոլեն (ի պատիվ իրեն կոչվում է բերթոլետյան աղ), այն հալվում է նվազագույն հաշվով 400°С-ում։ Նա [[քլոր]]ի ամենակարևոր և տարածված թթվածնավոր աղն է։ Այն անգույն ջրում լավ լուծվող նյութ է։
KClO<sub>3</sub>-ի բաղադրությունը պարզաբանել է ֆրանսիացի գիտնական Բերթոլեն (ի պատիվ իրեն կոչվում է բերթոլետյան աղ), այն հալվում է 334°С-ում։ Նա [[քլոր]]ի ամենակարևոր և տարածված թթվածնավոր աղն է։ Այն անգույն ջրում լավ լուծվող նյութ է։


2KClO<sub>3</sub>→ (t,MnO<sub>2</sub>)2KCl+3O<sub>2</sub>↑
2KClO<sub>3</sub>→ (t,MnO<sub>2</sub>)2KCl+3O<sub>2</sub>↑

11:18, 16 փետրվարի 2021-ի տարբերակ

Աղաթթու
Մոլային զանգված9,0E−26 կիլոգրամ[1] գ/մոլ
Իոնիզացման էներգիա2,0E−18 ջոուլ[2] կՋ/մոլ
Հալման ջերմաստիճան−30 °C[3] և −114,18 °C[2] °C
Եռման ջերմաստիճան−85 °C[2] °C
Գոլորշու ճնշում190 hectopascal[3]
Քիմիական հատկություններ
pKa−6,3 ± 0,1
Դիպոլ մոմենտ3,7E−30 Կլ·մ[2]
Դասակարգում
CAS համար7647-01-0
EINECS համար933-977-5
ЕС933-977-5
RTECSMW4025000
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Աղաթթու կամ HCl, քլորաջրածնի լուծույթը ջրում, ուժեղ, միահիմն թթու։

Ընդհանուր բնութագիր

Քլորաջրածինը շատ լավ լուծվում է ջրում, նորմալ պայմաններում 1 ծավալ ջրում լուծվում է 500 ծավալ քլորաջրածին և լուծվելիս ստացվում է առավելագույնս 40 %-անոց աղաթթու, որի խտությունը p=1,19 գ/մլ։ Խիտ աղաթթուն խոնավ օդում ծխում է, քանի որ քլորաջրածինը ցնդում է ու անոթի բերանի մոտ ջրի գոլորշիների հետ աղաթթվի մանրագույն կաթիլներ է առաջացնում։

Աղաթթուն բաժակի մեջ

Քիմիական հատկություններ

Աղաթթուն օժտված է թթուներին բնորոշ բոլոր քիմիական հատկություններով.

  1. Փոխազդում է ջրածնից ձախ բոլոր մետաղների հետ.

Zn+2HCl=ZnCl2+H2

Fe+2HCl=FeCl2+H2

  • Փոխազդում է հիմնային և ամֆոտեր օքսիդների հետ.

CuO+2HCl=CuCl2+H2O

  • Փոխազդում է լուծելի և անլուծելի հիմքերի հետ.

Cu(OH)2+2HCl=CuCl2+2H2O

CaCO3+2HCl=CaCl2+H2O+CO2

  • AgNO3-ի հետ փոխազդելիս առաջացնում է AgCl լոռանման սպիտակ նստվածք, որը չի լուծվում ոչ ջրում, ոչ թթուներում.

HCl+AgNO3=AgCl+HNO3

Ag++Cl-=AgCl

այս ռեակցիան Cl--ի որակական ռեակցիան է, բացի AgCl և PbCl2-ից մնացած քլորիդները ջրում լուծելի են։

  • Աղաթթուն դրսևորում է վերականգնիչ հատկություն ուժեղ օքսիդիչների հետ.

4HCl+MnO2=MnCl2+Cl2↑+2H2O

6HCl+KClO3=KCl+3Cl2↑+3H2

Աղաթթվի աղերը

KClO3-ի բաղադրությունը պարզաբանել է ֆրանսիացի գիտնական Բերթոլեն (ի պատիվ իրեն կոչվում է բերթոլետյան աղ), այն հալվում է 334°С-ում։ Նա քլորի ամենակարևոր և տարածված թթվածնավոր աղն է։ Այն անգույն ջրում լավ լուծվող նյութ է։

2KClO3→ (t,MnO2)2KCl+3O2↑ առանց կատալիզատորի- 4KClO3=3KClO4+KCl

Երբ քլորը փոխազդում է Ca(OH)2-ի հետ, առաջացնում է քլորակիր կամ սպիտակեցնող կիր՝ քլորի հոտով փխրուն սպիտակ փոշի, ուժեղ օքսիդիչ, օգտագործվում է բամբակյա գործվածքների, թղթի սպիտակեցման համար, ինչպես նաև կանխարգելիչ միջոց է զանազան վարակիչ բակտերիաների հնարավոր տարածման դեմ.

2Cl2+2Ca(OH)2=Ca(ClO)2+CaCl2+2H2O

Տես նաև

Ընթերցե՛ք «աղաթթու» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։
  1. 1,0 1,1 PubChem
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbookCRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5
  3. 3,0 3,1 3,2 https://gestis.dguv.de/data?name=520030