«Զանգվածի ատոմական միավոր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
 
Տող 1. Տող 1.
'''Զանգվածի ատոմական միավոր''', ատոմների, մոլեկուլների և տարրական մասնիկների [[զանգված]]ի [[չափման միավոր]]։ Կրճատ նշանակվում է ''զ. ա. մ'', միջազգային նշանակումը՝ ''u'' կամ դա (da, դալտոն)։ Մեկ զանգվածի ատոմական միավորը մոտավորապես հավասար է մեկ [[նուկլոն]]ի ([[պրոտոն]]ի կամ [[նեյտրոն]]ի) զանգվածին և սահմանվում է որպես հիմնական էներգետիկ մակարդակում գտնվող ածխածին-12 իզոտոպի զանգվածի մեկ տասներկուերորդ մասը<ref name="SI">International Bureau of Weights and Measures (2006), [http://bipm.org/utils/common/pdf/si_brochure_8_en.pdf The International System of Units] (SI) (PDF) (8th ed.), p. 126, ISBN 92-822-2213-6</ref>։ Այն համարժեք է 1,660538921(73)×10<sup>−27</sup> կգ<ref name="CODATA">[http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?tukg Unified Atomic mass unit. Fundamental Physical Constants from NIST]</ref>։
'''Զանգվածի ատոմական միավոր''', ատոմների, մոլեկուլների և տարրական մասնիկների [[զանգված]]ի [[չափման միավոր]]։ Կրճատ նշանակվում է ''զ. ա. մ'', միջազգային նշանակումը՝ ''u'' կամ դա (da, դալտոն)։ Մեկ զանգվածի ատոմական միավորը մոտավորապես հավասար է մեկ [[նուկլոն]]ի ([[պրոտոն]]ի կամ [[նեյտրոն]]ի) զանգվածին և սահմանվում է որպես հիմնական էներգետիկ մակարդակում գտնվող ածխածին-12 իզոտոպի զանգվածի մեկ տասներկուերորդ մասը<ref name="SI">International Bureau of Weights and Measures (2006), [http://bipm.org/utils/common/pdf/si_brochure_8_en.pdf The International System of Units] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150802180346/http://www.bipm.org/utils/common/pdf/si_brochure_8_en.pdf |date=2015-08-02 }} (SI) (PDF) (8th ed.), p. 126, ISBN 92-822-2213-6</ref>։ Այն համարժեք է 1,660538921(73)×10<sup>−27</sup> կգ<ref name="CODATA">[http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?tukg Unified Atomic mass unit. Fundamental Physical Constants from NIST]</ref>։


== Պատմություն ==
== Պատմություն ==

Ընթացիկ տարբերակը 21:04, 24 հունվարի 2021-ի դրությամբ

Զանգվածի ատոմական միավոր, ատոմների, մոլեկուլների և տարրական մասնիկների զանգվածի չափման միավոր։ Կրճատ նշանակվում է զ. ա. մ, միջազգային նշանակումը՝ u կամ դա (da, դալտոն)։ Մեկ զանգվածի ատոմական միավորը մոտավորապես հավասար է մեկ նուկլոնի (պրոտոնի կամ նեյտրոնի) զանգվածին և սահմանվում է որպես հիմնական էներգետիկ մակարդակում գտնվող ածխածին-12 իզոտոպի զանգվածի մեկ տասներկուերորդ մասը[1]։ Այն համարժեք է 1,660538921(73)×10−27 կգ[2]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մինչն 1961 թվականը քիմիայում օգտագործվում Էր զանգվածի քիմիական ատոմական միավորը՝ հավասար թթվածնի ատոմի զանգվածի 1/16-ին։ Ֆիզիկայում օգտագործվում Էր զանգվածի ֆիզիկական ատոմական միավորը՝ հավասար թթվածնի ամենաթեթև կայուն իզոտոպի զանգվածի 1/16-ին։ Ատոմների և մոլեկուլների զանգվածի չափման համար 1961 թվականին սահմանվել է զանգվածի միասնական ատոմական միավոր, որը որոշվում է որպես ածխածնի С12 իզոտոպի զանգվածի 1/12-ը ն հավասար է 1,660538921(73)·10−24 գրամ։

Կապը այլ միավորների հետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զանգվածի ատոմական նոր միավորը 1,0003179 անգամ մեծ է ֆիզիկական ատոմական նախկին միավորից և շատ մոտ է քիմիական նախկին միավորին։ Զ․ ա․ մ․ Էներգետիկ միավորներով հավասար է 932,1 Մէվ։ Տարրական մասնիկների ֆիզիկայում միավոր է ընդունված էլեկտրոնի զանգվածը, որը հավասար է 9,1091·1−28 գրամ կամ 5,48610−4 միասնական զ․ ա․ մ․։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանի «Զանգվածի ատոմական միավորներ» հոդվածից (հ․ 3, էջ 658 )։