«Գեորգի IV Լաշա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Գեորգի IV Լաշա; վրաց.՝ გიორგი IV ლაშა
Ծնվել է	1191
Ծննդավայր	Վրաստան
Մահացել է	1223
Մահվան վայր	Բագավան
Գերեզման	Սվետիցխովելի
Քաղաքացիություն	Վրաստան
Կրոն	Վրաց ուղղափառ եկեղեցի
Մասնագիտություն	թագավոր
Ծնողներ	հայր՝ Դավիթ Սոսլան, մայր՝ Թամար
Երեխաներ	Դավիթ VII և Rusudan of Georgia, Empress of Trebizond?
	Ստորագրություն;
	George IV of Georgia Վիքիպահեստում

Դիտել պատմությունը

Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

08:58, 17 հունվարի 2021-ի տարբերակ

Գեորգի IV Լաշա (1191, Վրաստան - 1223, Բագավան), Վրաստանի արքա Բագրատիոնիների տոհմից, որն իշխել է 1213-1223 թվականներին։

Կյանք

Թամար թագուհու և նրա ամուսին Դավիթ Սոսլանի որդին՝ Գերորգին, 1207 թվականին իր մոր կողմից հայտարարվել է գահակից։ Ըստ վրաց մատենագիրների՝ երկրորդ անունը՝ «Լաշա»-ն, նշանակում է «աշխարհի լուսավորիչ» (a-lasha աբխազերեն նշանակում է լույս)^[1]: Նա իշխանական տիրույթներ ուներ Ջավախքում, որոնք կենտրոնացված էին Ալաստանիում, ինչի համար նա կրում էր «Ջավախքի տիրակալ» տիտղոսը․ դրա մասին վկայում է նրա անունով հատված արծաթե մետաղադրամները^[2]։

Գեորգի IV-ը շարունակել է Թամար թագուհու քաղաքականությունը, որի նպատակն էր հզորացնել վրացական ֆեոդալական պետությունը։ 1210-ական թվականներին հարևան մուսուլմանական նահանգներում նա ճնշել է ապստամբությունները և 1220 թվականին սկսել պատրաստվել դեպի Երուսաղեմ ուղղված լայնածավալ արշավանքին՝ օգնելու խաչակիրներին։ Այնուամենայնիվ, մոնղոլների մոտենալը վրացական սահմաններին խաչակիրների ծրագրերը ի դերև է հանել։ Մոնղոլական առաջին արշավանքի ժամանակ՝ 1221-1222 թվականներին, մոնղոլները հաղթանակ տարան վրացական երկու զորքերի նկատմամբ և անցան Հրավային Կովկաս։ Վրաստանը մեծ կորուստներ է կրել այս պատերազմի պատճառով․ ինքը Գեորգի Լաշան նույնպես ծանր վիրավորվել է։ Ապա Գեորգի Լաշան գնացել է Հայաստան՝ Բագավան՝ ամուսնացնելու իր քրոջը Շիրվանի շահի հետ և ապահովելու նրա ժառանգորդությունը^[3]։ Գեորգի Լաշան դարձել է հաշմանդամ և 31 տարեկան հասակում վաղաժամ մահացել Բագավանում։ Նրան ժառանգել է նրա քույրը՝ Ռուսուդանը։

Գեորգ Լաշան հայտնի էր որպես բաց հայացքների տեր մարդ և շատ քննադատության է հանդիպել պահպանողական ֆեոդալական հասարակության կողմից։ Ազնվականները և քրիստոնեական քահանաները մերժել են նրա կնոջը և չեն համարել նրան թագուհի, քանի որ նա հասարակ մարդկանց ընտանիքից մի աղջիկ էր։ Ի վերջո, թագավորը ստիպված էր փոխզիջման գնալ և պաշտոնապես բաժանվել նրանից՝ հրաժարվելով, սակայն, ամուսնանալ որևէ այլ մեկի հետ։

Որոշ միջնադարյան աղբյուրներ Գեորգ IV-ին բնութագրում են որպես իմաստուն կառավարիչ և խիզախ ռազմիկ, իսկ մյուսները մատնանշում են նրա անբարոյական ապրելակերպը և հակվածությունը միստիցիզմի և նույնիսկ Սուֆիզմի։

Նա ուներ Դավիթ անունով որդի (ապագա թագավոր Դավիթ VII Ուլուն)։ Գեորգին թաղված է Գելաթի վանքում։

Աղբյուրներ

Halfter, P. "Die militärischen Triumphe der Georgier und ein wenig beachtetes Erdbeben an der Grenze Armenisch-Kilikiens (c. Ende August 1213)," Le Muséon, 122,3-4 (2009), pp. 423–447.

Ծանոթագրություններ

↑ Hewitt, George, ed. (1998). The Abkhazians. A Handbook. St. Martin's Press. էջ 44. ISBN 0-312-21975-X.
↑ Paghava, Irakli (2011). «ჯავახთ უფლის მონეტები—კომპლექსური ანალიზი» [The coins of Javakht'-Upali'. A complex analysis]. Saistorio Krebuli (Georgian). Tbilisi. 1: 291–343. ISSN 1987-7285.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ Gracias, Luke - The Devil's Prayer - Australian eBook Publisher, 2016, 9781925427332 pp 350-351

Արտաքին հղումներ

https://web.archive.org/web/20040702230322/http://www.bigvava.ge/unificationoffeudalgeorgia.html

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Գեորգի IV Լաշա կատեգորիայում։

[1] Hewitt, George, ed. (1998). The Abkhazians. A Handbook. St. Martin's Press. էջ 44. ISBN 0-312-21975-X.

[2] Paghava, Irakli (2011). «ჯავახთ უფლის მონეტები—კომპლექსური ანალიზი» [The coins of Javakht'-Upali'. A complex analysis]. Saistorio Krebuli (Georgian). Tbilisi. 1: 291–343. ISSN 1987-7285.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[3] Gracias, Luke - The Devil's Prayer - Australian eBook Publisher, 2016, 9781925427332 pp 350-351

[1]

[2]

[3]

@@ Տող 7. / Տող 7. @@
 [[Պատկեր:1222 წელი. ბრძანება ლაშა გიორგისა.jpg|thumb|left|180px|Գեորգի Լաշայի թագավորական հրովարտակը իր խելրթվայի հետ, 1222 թվական, պահվում է Թբիլիսիում՝ Վրաստանի ազգային արխիվում]]
-[[Թամար թագուհի|Թամար թագուհու]] և նրա ամուսին [[Դավիթ Սոսլան]]ի որդին՝ Գերորգին, 1207 թվականին իր մոր կողմից հայտարարվել է գահակից։ Ըստ վրաց մատենագիրների՝ երկրորդ անունը՝ ''«Լաշա»-ն'', նշանակում է «աշխարհի լուսավորիչ» (''a-lasha'' [[աբխազերեն]] նշանակում է ''լույս'')<ref>{{cite book |editor1-last=Hewitt |editor1-first=George |title=The Abkhazians. A Handbook |date=1998 |publisher=St. Martin's Press |isbn=0-312-21975-X |page=44}}</ref>: Նա իշխանական տիրույթներ ուներ [[Ջավախք]]ում, որոնք կենտրոնացված էին Ալաստանիում, ինչի համար նա կրում էր «Ջավախքի տիրակալ» տիտղոսը․ դրա մասին վկայում է նրա անունով հատված արծաթե մետաղադրամները<ref>{{cite journal|last1=Paghava|first1=Irakli|title=ჯავახთ უფლის მონეტები—კომპლექსური ანალიზი|journal=Saistorio Krebuli|date=2011|volume=1|pages=291–343|trans-title=The coins of Javakht'-Upali'. A complex analysis|location=Tbilisi|language=Georgian|issn=1987-7285}}</ref>։
+[[Թամար թագուհի|Թամար թագուհու]] և նրա ամուսին [[Դավիթ Սոսլան]]ի որդին՝ Գերորգին, 1207 թվականին իր մոր կողմից հայտարարվել է գահակից։ Ըստ վրաց մատենագիրների՝ երկրորդ անունը՝ ''«Լաշա»-ն'', նշանակում է «աշխարհի լուսավորիչ» (''a-lasha'' [[աբխազերեն]] նշանակում է ''լույս'')<ref>{{cite book |editor1-last=Hewitt |editor1-first=George |title=The Abkhazians. A Handbook |url=https://archive.org/details/abkhazianshandbo00geor |date=1998 |publisher=St. Martin's Press |isbn=0-312-21975-X |page=[https://archive.org/details/abkhazianshandbo00geor/page/44 44]}}</ref>: Նա իշխանական տիրույթներ ուներ [[Ջավախք]]ում, որոնք կենտրոնացված էին Ալաստանիում, ինչի համար նա կրում էր «Ջավախքի տիրակալ» տիտղոսը․ դրա մասին վկայում է նրա անունով հատված արծաթե մետաղադրամները<ref>{{cite journal|last1=Paghava|first1=Irakli|title=ჯავახთ უფლის მონეტები—კომპლექსური ანალიზი|journal=Saistorio Krebuli|date=2011|volume=1|pages=291–343|trans-title=The coins of Javakht'-Upali'. A complex analysis|location=Tbilisi|language=Georgian|issn=1987-7285}}</ref>։
 Գեորգի IV-ը շարունակել է Թամար թագուհու քաղաքականությունը, որի նպատակն էր հզորացնել վրացական ֆեոդալական պետությունը։ 1210-ական թվականներին հարևան մուսուլմանական նահանգներում նա ճնշել է ապստամբությունները և 1220 թվականին սկսել պատրաստվել դեպի Երուսաղեմ ուղղված լայնածավալ արշավանքին՝ օգնելու խաչակիրներին։ Այնուամենայնիվ, մոնղոլների մոտենալը վրացական սահմաններին խաչակիրների ծրագրերը ի դերև է հանել։ Մոնղոլական առաջին արշավանքի ժամանակ՝ 1221-1222 թվականներին, մոնղոլները [[Կոտմանի ճակատամարտ (1221)|հաղթանակ տարան]] վրացական երկու զորքերի նկատմամբ և անցան [[Հրավային Կովկաս]]։ Վրաստանը մեծ կորուստներ է կրել այս պատերազմի պատճառով․ ինքը Գեորգի Լաշան նույնպես ծանր վիրավորվել է։ Ապա Գեորգի Լաշան գնացել է [[Զաքարյան Հայաստան|Հայաստան]]՝ [[Բագավան]]՝ ամուսնացնելու իր քրոջը [[Շիրվան]]ի շահի հետ և ապահովելու նրա ժառանգորդությունը<ref>Gracias, Luke - The Devil's Prayer - Australian eBook Publisher, 2016, {{ISBN|9781925427332}} pp 350-351</ref>։ Գեորգի Լաշան դարձել է հաշմանդամ և 31 տարեկան հասակում վաղաժամ մահացել Բագավանում։ Նրան ժառանգել է նրա քույրը՝ Ռուսուդանը։